Αντισυνταγματική αλλά και βαθύτατα προσβλητική χαρακτήρισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την ψήφο των αποδήμων ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μιλώντας το απόγευμα της Πέμπτης με δημοσιογράφους μετά από την συνάντησή του με τον αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο και εκδήλωση στο προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη στην οποία παραβρέθηκε, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η πρόταση «προσβάλλει ευθέως και βάναυσα την ελληνική ομογένεια...Είναι βαθιά προσβλητική για όσους επιλέγουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα εκτός Ελλάδος. Ουσιαστικά τους λέει ότι δεν μπορούν να ψηφίσουν για πρωθυπουργό, θα ψηφίσετε μόνο για κάποιους βουλευτές, άρα μιλάμε για πολίτες "δεύτερης κατηγορίας" και για ψήφο η οποία δεν είναι ισότιμη"».
Σύμφωνα με πληροφορίες η πρόταση της κυβέρνησης στην οποία η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού θα προσμετράται κανονικά, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και πολύ σύντομα ο πρωθυπουργός θα αναλάβει πρωτοβουλία για κύκλο συναντήσεων με τον Αλέξη Τσίπρα και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς προκειμένου να υπάρξει συμφωνία.
Όπως ανέφερε στην ομιλία του στους ομογενείς το βράδυ της Τετάρτης στην Αστόρια "ο νόμος για την ψήφο των αποδήμων απαιτεί 200 βουλευτές αλλά θα πρέπει να την εγκρίνουν και οι 300". Πηγές της ΝΔ εκτιμούν ότι το νομοσχέδιο θα περάσει σε κάθε περίπτωση "γιατί βγαίνουν οι αριθμοί" και ο ΣΥΡΙΖΑ αν δεν αλλάξει θέση θα βρεθεί απελπιστικά μόνος.
Η πρόταση ΣΥΡΙΖΑ
Τις βασικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ επί της πρότασης νόμου για την ψήφο των Αποδήμων Ελλήνων που κατατέθηκε στη Βουλή παρουσίασαν ο γενικός εισηγητής του κόμματος για την αναθέωρηση του Συντάγματος Γιώργος Κατρούγκαλος και ο Κώστας Πουλάκης, πρώην πρόεδρος της επιτροπής του υπουργείου Εσωτερικών για την ψήφο Αποδήμων.
Βασική θέση που διατύπωσε ο κ. Κατρούγκαλος όσον αφορά την αναθεώρηση για την ψήφο των Αποδήμων είναι ότι «θα αποτελέσει λυδία λίθο, όχι μόνον για την υπερψήφιση υπερώριμων θεσμικών μεταρρυθμίσεων αλλά και για την όλη κατεύθυνση της πολιτικής ζωής».
Η πρόταση νόμου της ειδικής επιτροπής κινείται στις ίδιες πολιτικές αποδοχές στις οποίες στηρίχθηκε και η πρόταση αναθεώρησης της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία είχε προταθεί η συμπερίληψη στο άρθρο 54 του ισχύοντος Συντάγματος, προσθήκης νέας, τέταρτης παραγράφου, «προς την κατεύθυνση της δυνατότητας ορισμού από ενιαίο ψηφοδέλτιο έως 5 βουλευτών απόδημου Ελληνισμού», κατά το μοντέλο της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας.
«Κλειστή» κοινοβουλευτική εκπροσώπηση των Αποδήμων
Ο κ. Κατρούγκαλος έκανε λόγο για «ανάγκη συγκεκριμένης, κλειστής κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης των Ελλήνων του εξωτερικού, χωρίς να ενσωματώνεται δηλαδή το αποτέλεσμα της σχετικής ψηφοφορίας στον γενικό οριστικό πίνακα των αποτελεσμάτων του εκλογικού σώματος εντός της ελληνικής επικράτειας».
Είπε ότι αυτή είναι η λύση που προκρίνει το Συμβούλιο της Βενετίας (το αρμόδιο για τους θεσμούς δηλαδή όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης) και που ακολουθείται και από κράτη που έχουν, όπως η Ελλάδα, μεγάλο αριθμό ομογενών.
Ο κ. Κατρούγκαλος πρόσθεσε ότι «καθώς οι πολίτες που βρίσκονται στο εξωτερικό, ούτε την ίδια πληροφόρηση έχουν, ούτε συμμετέχουν με τον ίδιο τρόπο στον κοινό δημόσιο χώρο με όσους βρίσκονται εντός επικράτειας, είναι πολιτικά αναγκαίο η ψήφος τους να σταθμίζεται με διαφορετικό τρόπο από ό,τι η ψήφος των τελευταίων».
Πρόσθεσε ότι σε αντίθεση με κράτη όπως η Ιρλανδία που αποκλείουν εντελώς την ψήφο των ομογενών τους, ή και άλλα, όπως η Γερμανία ή η Αγγλία που αποκλείουν όσους λείπουν πάνω από μερικά χρόνια στο εξωτερικό, «ο ΣΥΡΙΖΑ αντιθέτως θέλει να κατοχυρώσει, όπως είναι και η συνταγματική επιταγή, την δυνατότητα όλων των Ελλήνων του εξωτερικού να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή της χώρας».
Τι θα αναφέρει η τροποποιημένη πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
Ο κ. Κατρουγκάλος υπενθύμισε, ότι στην πρόταση αναθεώρησης είχε υιοθετηθεί το μοντέλο για εκλογή σε κάθε μεγάλη γεωγραφική Περιφέρεια του εξωτερικού, βουλευτή που θα εκπροσωπεί όσους διαμένουν σε αυτή.
Δηλαδή, επί παραδείγματι, ένας βουλευτής θα εκπροσωπούσε στην ελληνική Βουλή τους Έλληνες στην Αμερική, μέσω εκλογής με ενιαίο και όχι κομματικό ψηφοδέλτιο.
Ωστόσο, στην τροποποιημένη πρόταση που θα καταθέσει η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, στην διαδικασία αναθεώρησης της παραγράφου 4 του άρθρου 54 του Συντάγματος, θα διατηρηθεί η δυνατότητα αυτή ως συνταγματικά ανεκτή επιλογή, σε συνδυασμό με την εναλλακτική – περί εκλογής σε ενιαία λίστα εξωτερικού – την οποία περιλαμβάνει η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ που κατατέθηκε σήμερα.
Επιπλέον, θα προβλέπεται ρητά η μη συμπερίληψη της ψηφοφορίας αυτής στο οριστικό εκλογικό αποτέλεσμα της επικράτειας, δυνάμει της τελευταίας αυτής εναλλακτικής.
Αυτό θα γίνει, γιατί, όπως είπαν οι κ.κ. Πουλάκης και Κατρούγκαλος (και είχε υποστηρίξει και η πλειοψηφία της επιτροπής), και χωρίς συνταγματική τροποποίηση, η αρχή της ισότητας της ψήφου, δεν κωλύει την δυνατότητα διαφορετικής αντιμετώπισης των εκλογέων εσωτερικού και των Αποδήμων ως προς τη συμπερίληψή τους στο εκλογικό αποτέλεσμα, δεδομένων των ουσιωδώς διαφορετικών κατηγοριών στις οποίες ανήκουν.
Ειδικότερα, η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ που κατατέθηκε, προβλέπει ότι στις γενικές βουλευτικές εκλογές, οι εκτός επικρατείας εκλογείς δεν θα επιλέγουν τους εκπροσώπους τους μόνον από την γεωγραφική περιφέρεια στην οποία διαμένουν, αλλά θα επιλέγουν μεταξύ του νέου θεσμού των ψηφοδελτίων επικρατείας «εξωτερικού» των κομμάτων.
Επιπλέον, αυξάνεται ο αριθμός των βουλευτών Επικρατείας στο ανώτατο επιτρεπτό από το Σύνταγμα όριο, ήτοι σε δεκαπέντε (15), και αυτό προκειμένου να δημιουργηθεί επαρκής χώρος για την κατά το δυνατόν ισότιμη εκπροσώπηση των Αποδήμων εκλογέων.
Στη συνέχεια, προβλέπεται η διαφοροποίηση του αριθμού των εδρών που θα κατανέμονται βάσει των αποτελεσμάτων των εκλογικών τμημάτων του εξωτερικού, ανάλογα με τον αριθμό των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού, με κατώτατο όριο τις 3 έδρες και ανώτατο τις 12.
Εάν ο αριθμός όσων ψηφίσουν είναι μέχρι 180.000 ψήφοι θα εκλέγονται 3 βουλευτές.
Για κάθε 60.000 ψήφους, πέρα από τον αριθμό αυτό θα εκλέγεται ένας ακόμη βουλευτής, που θα αφαιρείται από τον αντίστοιχο αριθμό βουλευτών Επικρατείας «εσωτερικού», οι οποίες, κατά τα λοιπά, θα κατανέμονται με βάση το γενικό αποτέλεσμα της επικράτειας.
Ο κ. Πουλάκης αναφέρθηκε στα τρία βασικά ερωτήματα που αντιμετώπισε η επιτροπή που εξέτασε το ζήτημα της ψήφου των Αποδήμων.
Το πρώτο ερώτημα αφορούσε στο ποιοι από αυτούς που ζουν στο εξωτερικό θα διευκολυνθούν, ποιοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους κτλ. και αποφασίστηκε ομόφωνα ότι δεν θα μπουν φίλτρα όπως έχουν άλλες χώρες.
Κατά συνέπεια, όσοι έχουν την ελληνική ιθαγένεια και άρα είναι εγγγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, θα μπορεί να διευκολυνθούν να ψηφίσουν.
Το δεύτερο ερώτημα ήταν το πώς θα ψηφίζουν.
Είπε ότι η επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα, πως η αυτοπρόσωπη παρουσία των Αποδήμων στα προξενεία και τα εκλογικά καταστήματα είναι αυτή που δεν ξεπερνά αντίστροφα την ισοτιμία των πολιτών. Σχολίασε πως η πρόθεση που αποδίδεται στη ΝΔ «όπως διαβάζουμε, αλλά δεν το έχουμε δει», για επιστολική ψήφο, ανατρέπει το θέμα τις ισότιμης διευκόλυνσης των ψηφοφόρων που μένουν στην Ελλάδα έναντι των Αποδήμων. Ως προς αυτό, ο κ. Κατρούγκαλος ανέφερε ότι η επιστολική ψήφος των Αποδήμων αναφέρεται στο Σύνταγμα, όμως ως εναλλακτική, δηλαδή όχι ως η μόνη ενδεδειγμένη.
Το τρίτο ερώτημα αφορούσε σε ποιον θα προσμετράται η ψήφος των Αποδήμων εκλογέων και πώς θα μετράει.
Επ' αυτού, ο κ. Πουλάκης ανέφερε ότι η επιτροπή, ομόφωνα είπε ότι θα πρέπει να υπάρχουν «βουλευτές επικρατείας εξωτερικού», βουλευτές των Ελλήνων του εξωτερικού. Για το «πού» όμως θα μετράει η ψήφος των Αποδήμων υπήρχαν προβληματισμοί.
