Ο Ίαν ΜακΚέλεν είναι ηθοποιός. Έκανε τον Γκάνταλφ στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» και τον σούπερ ήρωα Μαγκνέτο στους «X-Μen». Μπορεί να τον ξέρετε από κει. Όμως, είναι ένας άνθρωπος του θεάτρου. Σπουδαίος σε σαιξπηρικούς ρόλους, έχει παίξει στις σημαντικότερες θεατρικές παραγωγές μέχρι στιγμής.
Τώρα, στις αίθουσες των σινεμά παίζεται το «Ιαν ΜακΚέλεν, ρόλος ζωής», μια ταινία για τη ζωή του. Τη λάτρεψα. Προφανώς, δεν είναι ακριβώς η ζωή του, αλλά το χτίσιμο ενός μύθου. Δεν με πείραξε.
Είχα ανάγκη να δω έναν άνθρωπο γεμάτο χαρά να μου λέει για τη ζωή του και να συμπεραίνει πως, τελικά, μάλλον δεν την έζησε μάταια. Τι έκανε τον βίο του αξιόλογο; Στρέφω την προσοχή μου σε δύο πράγματα.
Το πρώτο είναι το να βρίσκεις ευτυχία στον κόπο σου. Η ταινία εκπέμπει αυτή την ταπεινή και μετρημένη αντοχή, να κάνεις το ίδιο πράγμα κάθε μέρα για χρόνια, να ασχολείσαι με την τέχνη σου.
Η φαντασίωση ότι οι ταλαντούχοι άνθρωποι περνάνε τον χρόνο τους χαζεύοντας ή διασκεδάζοντας και ότι κάπου τους βρίσκει το όλο έμπνευση μεγαλείο τους και τους χτυπάει στο κεφάλι για πολλά χρόνια καλλιεργήθηκε από ταινίες, μύθους, αφηγήσεις και χαζές εκπομπές ή χαζά sites.
Σου μένει η εντύπωση πως αυτός ο άνθρωπος γούσταρε κάθε, μα κάθε μέρα αυτής της πορείας. Ακόμα κι όταν έπαιρνε ελάχιστα για να γυρίζει τη βρετανική επαρχία παίζοντας θέατρο, το 'θελε πάρα πολύ. Ακόμα κι όταν του την έσπασαν λιγάκι τα τεχνικά χαρακτηριστικά στο γύρισμα όταν έπαιζε τον Γκάνταλφ, δεν έχασε την όρεξή του.
Αυτή η ενοχλητική και μίζερη φαντασίωση κρύβει και μια επικίνδυνη «συμβουλή» προς όσους θέλουν να αφοσιωθούν στην τέχνη τους: μην το πάρεις στα σοβαρά, αν έχεις ταλέντο όλα θα γίνουν, αν δεν σου βγαίνει με τη μία, δεν το 'χεις, αν σκοντάφτεις κάπου, παράτα τα.
Ευτυχώς, η ταινία για τον Ίαν ΜακΚέλεν δεν το κάνει αυτό. Δεν μας λέει ψέματα ότι ο ηθοποιός έφτασε να παίζει συγκλονιστικά τον Ριχάρδο Γ' μέσα σε ένα βράδυ, επειδή το 'χε. Το εννιάχρονο αγοράκι που ονειρευόταν να γίνει μεγάλος ηθοποιός, έγινε. Ένιωσε περίεργα ζώντας το όνειρό του.
Ευτύχησε να παίξει μεγάλους ρόλους στα πιο σπουδαία θέατρα του κόσμου. Όντως το 'χε από μικρός. Έπαιζε μπροστά στον καθρέφτη, έπαιζε για την οικογένειά του, βαφόταν, ντυνόταν, ένιωθε από πολύ μικρός ότι η συμβολή του στην κοινωνία θα ήταν να παίζει ρόλους.
Όμως δεν του χαρίστηκε η ζωή του. Δεν μας μιλάει καν για τις ώρες εξάσκησης. Μας λέει ότι ζούσε μέσα από το θέατρο και μέσα στο θέατρο.
Ο ίδιος δεν έκανε παιδιά. «Πώς να 'χεις και παιδιά και το θέατρο;» αναρωτιέται, δηλώνοντας ότι το να γίνεις γονιός είναι μάλλον συγκλονιστική εμπειρία.
Όμως, όλα αυτά δεν τα παρουσιάζει καν ως θυσίες, δεν θέλει να παραστήσει τον βιβλικό ήρωα, τον καλλιτέχνη οσιομάρτυρα. Έζησε μια ζωή απολαυστική κι αυτό δεν κρύβεται.
Σου μένει η εντύπωση πως αυτός ο άνθρωπος γούσταρε κάθε, μα κάθε μέρα αυτής της πορείας. Ακόμα κι όταν έπαιρνε ελάχιστα για να γυρίζει τη βρετανική επαρχία παίζοντας θέατρο, το 'θελε πάρα πολύ. Ακόμα κι όταν του την έσπασαν λιγάκι τα τεχνικά χαρακτηριστικά στο γύρισμα όταν έπαιζε τον Γκάνταλφ, δεν έχασε την όρεξή του.
Αναπολεί τα εξωτερικά γυρίσματα του «Άρχοντα» και νιώθεις ότι είσαι μέσα στην ταινία και μέσα στα γυρίσματα ταυτόχρονα.
Ζηλεύεις τόσο όμορφα που η δουλειά κάποιου ήταν να πηγαίνει και να ερμηνεύει στα βουνά και στα λιβάδια του «Άρχοντα». Βλέποντάς τον δονείσαι απ' αυτή την ξεσηκωτική αύρα που εκπέμπουν όσοι βρίσκουν χαρά στον κόπο τους. Όμως ο Ίαν ΜακΚέλεν δεν σταμάτησε εκεί.
Όταν σκέφτεται αν η ζωή του άξιζε τον κόπο, φέρνει στον νου του τους αγώνες για τα δικαιώματα των γκέι. Το να νιώθεις ότι δεν πέταξες τον χρόνο που σου δόθηκε στα σκουπίδια επειδή έδωσες κάτι στην κοινωνία σου, αυτό φαίνεται να μας διδάσκει ο κομψός, μεγάλης ηλικίας πια, κύριος που −δεν κρύβεται− υπήρξε ένας απίστευτα γοητευτικός άντρας, ο οποίος αγαπούσε, κι ακόμα αγαπάει, τους άντρες.
Τον βλέπουμε νέο, ωραίο και γελαστό σε πορείες, στη βρετανική τηλεόραση, στο BBC, σε συναντήσεις με πολιτικά πρόσωπα, να επιτίθεται στους συντηρητικούς και να κερδίζει.
Τώρα τα θέματα αυτά λύθηκαν, δηλώνει. Εμάς, όμως, η μετάφραση στα ελληνικά δεν μας αφήνει ν' αγιάσουμε! Όταν ο ηθοποιός λέει «I was a gay boy», που θα πει «ήμουν γκέι αγόρι», η ελληνική μετάφραση λέει «ήμουν ομοφυλοφιλικό παιδί».
Ακόμα και σ' αυτή την ταινία, μ' αυτό το περιεχόμενο, το ελληνικό κοινό διαβάζει, τελικά, μια εξομολόγηση ενός επιτυχημένου άντρα που γουστάρει τους άντρες σαν ιατρική διάγνωση, σαν παραδοχή κακού, σαν δήλωση ότι πάσχει από κάτι.
Ο Ιαν ΜακΚέλεν λέει πως ο ηθοποιός πρέπει να φτάσει σ' ένα αποτέλεσμα που το βλέπει κανείς και λέει «μα, πώς το κάνει!". Οφείλεις να δίνεις τις δυνάμεις σου σε ανθρώπους που ήρθαν εξαντλημένοι απ' τη δουλειά για να σε δουν.
Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δίνουν στους ανθρώπους ενέργεια για να ζουν, παράγουν κάτι απ' όσα κάνουν τη ζωή ν' αντέχεται ή να κυλάει υπέροχα. Ο ανθρώπινος Μαγκνέτο καταφέρνει ακόμα, στα γηρατειά του, να σε γεμίζει ενέργεια και να σε κάνει να τινάζεσαι από τη θέση σου.
Ίαν ΜακΚέλεν: Ρόλος Ζωής - Επίσημο Τρείλερ
σχόλια