Tην περασμένη Δευτέρα θα γινόταν 108 ετών. Ενώ, σήμερα, συμπληρώνονται 59 χρόνια από το θάνατό της. Περίεργα παιχνίδια παίζει η ζωή. Και μάλλον η Φρίντα δεν ήταν καλή παίκτρια. Ηξερε πως να σχεδιάζει το παιχνίδι αλλά δεν ήξερε πως να το καθορίζει. Και φυσικά δεν είχε ιδέα από νίκες.
Η Φρίντα που ζωγράφισε όπως κανείς άλλος τον πόνο, την αμφίθυμη σεξουαλικότητα της, το διαλυμένο της κορμί, την μεξικάνικη φιλοσοφία της, ήταν μια γυναίκα κομμένη στα δυο. Είχε δυο ψυχές μέσα σε ένα κορμί: από τη μια η ινδιάνα και από την άλλη η ευρωπαία που γοήτευε τον Αντρέ Μπρετόν και τον Πικάσο.
Αγωνίστηκε από παιδί, είχε τεράστια πάθη, αυτοσαρκαζόταν, αντιστεκόταν, όρθωνε πολιτικό ανάστημα. Ηταν μια γυναίκα που λύσσαγε να ζήσει. Ηταν μια ένθερμη υποστηρίκτρια της ζωής. Όπως έλεγε κι μεγάλος της θαυμαστής Αντρέ Μπρετόν τα έργα της ήταν "Σαν κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα".
Από τη μία η Φρίντα του πάθους, που τσακιζόταν όταν η μητρότητα της έκλεινε την πόρτα, που έκλεινε το μάτι στον αλκοολισμού, που κάπνιζε αρειμανίως, που δεν έλεγχε την ακραία της συμπεριφορά, που έλιωνε τον καθωσπρεπισμό, που βυθιζόταν στην οδύνη από τις απιστίες του Ντιέγκο.
Κι από την άλλη, η φωνή της λογικής. Εκείνη που αγαπούσε πολύ τα ζώα και τη φύση, που πουλούσε την φιλοσοφική της αύρα, που κέντριζε τους πάντες με το αστείρευτο χιούμορ της, που υπέκυπτε στο φλερτ του Λέοντα Τρότσκι αλλά και της Ζοζεφίν Μπέικερ.
Το μεγαλύτερο, λοιπόν, παιχνίδι στης ζωής της Φρίντα παίχτηκε μέσα της. Κι εκείνη δεν κατάφερε ποτέ να διαλέξει με ποιον θα ταυτιστεί και ποιον θα απορρίψει. Γι' αυτό και βγήκαν όλοι χαμένοι.
Burn this house
Burn it blue
Heart running on empty
So lost without you
But the night sky blooms with fire
And the burning bed floats higher
And she's free to fly"...
Η ζωή της μοιάζει με μεξικανικό δρώμενο: είχε έντονα χρώματα, μπόλικη λατρεία στη θλίψη, δυσοίωνες καταστάσεις, φωτιές, επαναστάσεις, φανταχτερά φουστάνια, τρέλα που αρμόζει σε λατίνα.
Η Mαγκνταλένα Κάρμεν Φρίδα Κάλο όπως την αποκαλούν οι συμπατριώτες της γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου 1907 και πέθανε 13 Ιουλίου 1954. Στον κόσμο την έφεραν ο Βιλέμ, ένας γερμανοεβραίος, μορφωμένος, άθεος φωτογράφος και η ισπανομεξικάνα καθολική Ματίλντε. Ηταν το τρίτο από τα τέσσερα κορίτσια της οικογένειας. Είχε δύο μεγαλύτερες αδερφές την Ματίλντε και την Αντριάνα και μια μικρότερη την Κριστίνα.
Στην ηλικία των έξι αρρώστησε από πολυομυελίτιδα. Ετσι εγκατέλειψε νωρίς το παιχνίδι και καθηλώθηκε για μήνες στο κρεβάτι. Η αρρώστια της άφησε το δεξί πόδι μικρότερο από το αριστερό και ημιπαράλυτο.
Mε την επιμονή τη δική της και την παρότρυνση του προοδευτικού της μπαμπά η Φρίντα κολυμπά, παίζει ποδόσφαιρο και γράφεται στην Escola Preparatoria. Ηταν μόλις ένα από τα 35 κορίτσια μιας σχολής με 2000 σπουδαστές.
Στη σχολή γνωρίζει το πρώτο της φλερτ: τον Αλεχάντρο Γκόμεζ Αρίας. Στις 17 Σεπτεμβρίου 1925, μοιραία μέρα της ζωής της οι δυο τους επιστρέφουν σπίτι με το λεωφορείο όταν αυτό συγκρούεται με τραμ.
Το σφοδρό ατύχημα αφήνει στην Φρίντα κληρονομιά ένα ισχίο τρυπημένο από λαμαρίνες και πολλαπλά σοβαρά τραύματα στη σπονδυλική στήλη και τη λεκάνη. Ποτέ και τίποτα δεν θα ξαναήταν το ίδιο.
Η Φρίντα υπέστη δεκάδες χειρουργικές επεμβάσεις και παρέμεινε στο νοσοκομείο του Ευθρού Σταυρού στο Μεξικό για πολλές εβδομάδες. Κι αν κατάπιε τόσα χρόνια την οδύνη ήταν γιατί η παραμονή στο κρεβάτι της έδινε την ευκαιρία να ζωγραφίζει. Εβαζε απέναντι της έναν καθρέφτη και ξεκινούσε.
Eκεί, στο κρεβάτι του πόνου, φιλοτέχνησε το πρώτο της πορτρέτο το οποίο και χάρισε στον Αλεχάντρο Γκόμεζ Αρίας...
Αγωνίστηκε από παιδί, είχε τεράστια πάθη, αυτοσαρκαζόταν, αντιστεκόταν, όρθωνε πολιτικό ανάστημα. Ηταν μια γυναίκα που λύσσαγε να ζήσει. Ηταν μια ένθερμη υποστηρίκτρια της ζωής. Όπως έλεγε κι μεγάλος της θαυμαστής Αντρέ Μπρετόν τα έργα της ήταν "Σαν κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα".
«Δεν είμαι άρρωστη. Είμαι σπασμένη. Αλλά είμαι ευτυχισμένη όσο μπορώ να ζωγραφίζω».
Στα έργα της εκτός από το προσωπικό της δράμα καθρεφτίζεται όλη η φιλοσοφία και η παράδοση της πατρίδας της. Τον όρο "σουρεαλισμό" δεν τον αποδέχτηκε ποτέ για τους πίνακές της. «Δεν ανήκω στους σουρεαλιστές. Δεν ζωγράφισα ποτέ όνειρα. Ζωγράφιζα την πραγματικότητά μου».
Aν εξαιρέσει κανείς τους πολιτικούς ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, δύσκολα θα βρει πρόσωπο πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο από αυτό Φρίντα Κάλο. Κι όμως, αυτή η φλεγόμενη γυναίκα πραγματοποίησε στη διάρκεια της ζωής της τρεις μεγάλες εκθέσεις: μια στην πατρίδα της, μια στο Παρίσι και μια τρίτη στη Νέα Υόρκη.
Το 1929 η Φρίντα Κάλο παντρεύτηκε το Μεξικάνο καλλιτέχνη Ντιέγκο Ριβέρα τον οποίο είχε γνωρίσει μερικούς μήνες νωρίτερα. Εκείνος ζωγράφιζε μια αίθουσα του πανεπιστημίου κι εκείνη -σύμφωνα με μαρτυρίες- έκανε τη μοιραία δήλωση: "Κάποια στιγμή θα γεννήσω το παιδί του". Το πρώτο πράγμα που τους ένωσε ήταν το γεγονός ότι μοιράζονταν τις ίδιες πολιτικές απόψεις. Κατά τα άλλα εκείνος ήταν αναγνωρισμένος κι εκείνη ακόμα το πάλευε.
Λατρεμένος ζωγράφος των Μεξικανών και σταρ της εποχής ο Ριβέρα την επισκίαζε. Εκείνη, όμως, παρέμεινε τυφλωμένη από την μεγάλη αδυναμία που του είχε, ακόμα και το 1939 που σύναψε σχέσεις με τον Νίκολας Μάρεϊ. «Είχα δύο ατυχήματα στη ζωή μου: το ένα ήταν με το λεωφορείο, το δεύτερο ήταν με τον Ντιέγκο», έλεγε. Και τα δύο την ισοπέδωσαν.
Στις αρχές τις δεκαετίας του '30 η Αμερική οι τοιχογραφίες του Ντιέγκο γίνονται ανάρπαστες. Ως αποτέλεσμα το ζευγάρι μετακόμισε στο Σαν Φρανσίσκο και λίγο αργότερα στο Ντιτρόιτ.
Στην Αμερική η Φρίντα βίωσε τις δύο φορές από τις τρεις αποβολές της ζωής της. Ο σωματικός της πόνος και η απόγνωσή της για άλλη μια φορά καταγράφονται στον καμβά. Πιο χαρακτηριστικό έργο της αυτό με τίτλο "Νοσοκομείο Χένρι Φόρντ".
Ο πόνος, όμως, δεν τελείωσε εκεί. Επιστρέφοντας στο Μεξικό ο Ντιέγκο δοκιμάζει τις αντοχές της άλλη μια φορά, προδίδοντάς την με την αδερφή της Κριστίνα. Η Φρίντα από αντίδραση πετσοκόβει τα μαλλιά της, διαλύεται αλλά εν τέλει αποφασίζει πως τη δουλειά δεν την μπλέκεις ποτέ με το κρεβάτι.
Έτσι, το ζευγάρι περνά μεγάλα διαστήματα χωριστά αλλά διατηρεί το κοινό του στούντιο και συνεχίζει ακατάπαυστα να ζωγραφίζει.
Άλλωστε, υπήρχε και ο αγώνας: το 1937 επανασυνδέονται καθώς έπρεπε να φιλοξενήσουν τον Λέοντα Τρότσκι και την σύζυγό του που είχαν βρει καταφύγιο στο Μεξικό. Οι μέρες αυτές έδωσαν στην Φρίντα την ευκαιρία να ξεχαστεί πλέκοντας ένα σύντομο ειδύλλιο με τον Μπολσεβίκο επαναστάτη. Μετά βέβαια η Φρίντα και ο Ντιέγκο ξαναχώρισαν για να ξαναπαντρευτούν το 1940...
Το 1950 η διάγνωση για το δεξί πληγωμένο της πόδι γράφει: γάγγραινα. Ο κατήφορος δεν έχει τέλος. Παραμένει εννέα μήνες στο νοσοκομείο. Οταν βγαίνει ζωγραφίζει με μανία για να ολοκληρώσει τα έργα της επόμενης έκθεσης. Τα εγκαίνια είναι προγραμματισμένα για το 1953. Ολοι της επισημαίνουν τους κινδύνους αλλά εκείνη κάνει του κεφαλιού της. Καταφθάνει στα εγκαίνια με ασθενοφόρο και ξαπλώνει στη μέση της αίθουσας σε ένα κρεβάτι για να παρακολουθεί τις εντυπώσεις των προσκεκλημένων. Ηταν η τελευταία της performance.
«Το κορμί πάντα σε προδίδει», έλεγε σαν να περίμενε την επιβεβαίωση που ήρθε στις 13 Ιουλίου 1954. Τα χαρτιά έγραψαν ως επίσημη αιτία την πνευμονική εμβολή. Οι φήμες μέχρι σήμερα επιμένουν στην υπερβολική δόση ηρεμιστικών.
σχόλια