Το σχεδιαστικό έργο του HR Giger (1940-2014), σε πίνακες και γλυπτά, απλωμένο περαιτέρω σε κινηματογράφο, έπιπλο, διακόσμηση, μουσικά όργανα, εξώφυλλα δίσκων, βιβλίων κ.λπ., είναι γνωστό στους πάντες.
Μπορεί ο ελβετός καλλιτέχνης να έγινε παγκοσμίως γνωστός, μέσα από το ανατριχιαστικό ον που δημιούργησε για την ταινία “Alien” (1979) του Ridley Scott, όμως το έργο του είναι τεράστιο και, βασικά, απείρως επιδραστικό και σήμερα.
Η τέχνη του Giger εξακολουθεί, εννοούμε, να παραμένει ζωντανή, καθώς η αισθητική του ελβετού δημιουργού προβάλλεται συνεχώς μέσα από video-games, κόμιξ, ταινίες, βιβλία κ.λπ.
Καθιερώνοντας τα εμβιομηχανικά ή βιομηχανοειδή όντα και εκμεταλλευόμενος με τελείως ιδιάζοντα τρόπο βιομηχανικά (σωλήνες π.χ.) και φυσικά στοιχεία (δέρμα φιδιού π.χ.), ο Giger δημιουργεί εφιαλτικά έργα, φτιαγμένα συνήθως με μελάνια, λάδια ή τον αερογράφο, που προκαλούν ανατριχίλα. Κοσμική; Κυρίως. Αν θεωρήσουμε πως ο H.P. Lovecraft ήταν ένας από τους πιο αγαπημένους του δημιουργούς (συγγραφείς), με τον ίδιο τον Giger να επιχειρεί συχνά πάνω στο λαβκράφτιο βιβλίο Necronomicon, εμπνεόμενος από ’κει τις δικές του αποκρουστικές μορφές.
Καθιερώνοντας τα εμβιομηχανικά ή βιομηχανοειδή όντα και εκμεταλλευόμενος με τελείως ιδιάζοντα τρόπο βιομηχανικά (σωλήνες π.χ.) και φυσικά στοιχεία (δέρμα φιδιού π.χ.), ο Giger δημιουργεί εφιαλτικά έργα, φτιαγμένα συνήθως με μελάνια, λάδια ή τον αερογράφο, που προκαλούν ανατριχίλα. Κοσμική; Κυρίως.
Τα 10 εξώφυλλα δίσκων βινυλίου που επιλέγουμε παρακάτω δεν είναι τα μόνα φυσικά, καθώς έργα του Giger συναντάμε σε πλήθος άλμπουμ (Floh De Cologne, Dead Kennedys, Danzig, Carcass…), ακόμη και ελληνικών (Horrified…), είναι όμως από τα πλέον χαρακτηριστικά του.
1.
K. DUSCHECK / LAICO BURK’S BAND: Das alte schloss von Baskervill / Touton-twist
[SWI. Eurex Record, 1965]
Αυτό το παράξενο split ελβετικό δισκάκι από το 1965 θεωρείται το πρώτο, που έχει εξώφυλλο φιλοτεχνημένο από τον HR Giger. Αν και το σχέδιο διαθέτει κάτι το σκοτεινό, όπως βλέπουμε, εντούτοις απέχει πολύ από τα μεταγενέστερα εμβιομηχανικά σκίτσα του.
Το πρώτο κομμάτι, το “Das alte schloss von Baskervill”, είναι τραγουδισμένο από κάποιον K. Duscheck, θυμίζει novelty song (ευτράπελο τραγουδάκι), κυριαρχούν το ακορντεόν και οι κιθάρες στην ηχογράφηση, ενώ το δεύτερο, όπως μαρτυρά ο τίτλος του, είναι twist και το αποδίδει το άγνωστο σχήμα Laico Burk’s Band.
Σπάνιο και πανάκριβο δισκάκι, το οποίο ψάχνουν οι συλλέκτες λόγω Giger. Δεν υπάρχει άλλος λόγος.
2.
THE SHIVER: Walpurgis
[SWI. Maris Musik, 1969]
Το 1969 o HR Giger αρχίζει να διαμορφώνει ένα βασικό σχεδιαστικό θέμα, που θα τον απασχολήσει καλλιτεχνικά σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Αλλόκοτες έως και φρικιαστικές ασπρόμαυρες μορφές, επηρεασμένες από Dado, Ernst Fuchs, Arnold Böcklin και Dali, τοποθετημένες μέσα σ’ ένα το ίδιο αλλόκοτο περιβάλλον. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει έντονη σεξουαλικότητα, σε συνδυασμό με ένα απειλητικό ύφος. Όπως είχε πει και ο ίδιος κάποτε:
«Ποτέ δεν κάνω ακίνδυνα πράγματα. Αν είναι να σχεδιάσω λουλούδια, τα λουλούδια θα τρώνε κάποιον».
Ένα από τα εξαιρετικότερα πρώιμα δημιουργήματα του Giger το βλέπουμε στο άλμπουμ “Walpurgis” του ελβετικού proto-progressive συγκροτήματος Shiver, από το 1969.
Με αναφορές στην «βαλπούργια νύχτα» (“Repent Walpurgis”), μια παραδοσιακή γιορτή της βόρειας Ευρώπης, με παγανιστικά στοιχεία, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Απριλίου προς Πρωτομαγιά, μα και στο κλασικό λατινικό θρησκευτικό, μυστικιστικό ποίημα “Dies Irae” τού Θωμά τού εκ Celano (από τις αρχές του 13ου αιώνα), γραμμένο για την ημέρα της Κρίσεως (“Hey Mr. Holy Man”), οι Shiver προτείνουν ένα αρκετά ενδιαφέρον LP, που αξίζει κανείς να το έχει σε μια gatefold LP-έκδοση, λόγω του έργου του Giger.
3.
EMERSON LAKE & PALMER: Brain Salad Surgery
[UK. Manticore, 1973]
Πρόκειται για το τέταρτο στούντιο άλμπουμ των Βρετανών Emerson Lake & Palmer, και για το πρώτο στην δική τους εταιρεία Manticore.
Κατά βάση το “Brain Salad Surgery”, που είναι ένα κλασικό art-rock LP, αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο καταγράφονται τέσσερις συνθέσεις (δύο versions, στο “Jerusalem” των Hubert Parry-William Blake και στην “Toccata” του Alberto Ginastera, συν δύο πρωτότυπα), ενώ το δεύτερο μέρος αποτελείται από την τριμερή σύνθεση “Karn evil 9”, που διαθέτει μουσική συντεθειμένη από τον Keith Emerson και λόγια από τους Greg Lake και Pete Sinfield.
Οι Emerson Lake & Palmer, πολύ αγαπητοί και στην Ελλάδα στα σέβεντις, υπήρξαν ένα από τα πιο δεξιοτεχνικά συγκροτήματα του ροκ, προτείνοντας πολύπλοκες συνθέσεις, με περφεξιονιστικό παίξιμο στα πλήκτρα από τον Keith Emerson – ο οποίος, σε κάθε δίσκο του γκρουπ, παρουσίαζε και καινούριους ήχους, που πήγαιναν παράλληλα με την χρήση των νέων εμπορικών συνθεσάιζερ.
Στο “Karn evil 9”, που αποτελείται από τις “1st” “2nd” και “3rd impression” οι Emerson Lake & Palmer καταπιάνονται με την μάχη ανάμεσα στην τεχνητή και την φυσική νοημοσύνη, η οποία (μάχη) θα ολοκληρωνόταν με την απορρόφηση ενός ανθρώπου από τον υπολογιστή, που ο ίδιος είχε εφεύρει.
Γι’ αυτό ειδικά το φουτουριστικό track (που απλώνεται σε όλη τη δεύτερη πλευρά του LP και στο τέλος της πρώτης) ο απόκοσμος διάκοσμος του HR Giger μοιάζει ιδανικός.
Το άλμπουμ που κυκλοφόρησε σ’ ένα ωραίο gimmix cover, που άνοιγε σαν τέμπλο, ήταν επίσης το πρώτο LP, με εξώφυλλο του ελβετού σχεδιαστή, που κυκλοφόρησε ποτέ στην Ελλάδα (έστω και σε single cover, έστω και δύο χρόνια αργότερα, το 1975).
4.
ISLAND: Pictures
[SWI. Round Records, 1977]
Σκοτεινό και άγνωστο ελβετικό συγκρότημα, οι Island προτείνουν με το “Pictures” ένα κλασικό progressive rock LP, με αναφορές σε Genesis, Emerson Lake & Palmer, Van der Graaf Generator, Gentle Giant κ.λπ., από το οποίο απουσιάζουν οι κιθάρες και το μπάσο!
Μόνο με πλήκτρα (μέσα από τα οποία παράγονται και οι αναγκαίες μπασογραμμές), πνευστά, ντραμς-κρουστά και φωνή, οι Island ακούγονται αρκετά προχωρημένοι ορισμένες φορές (με στοιχεία Rock In Opposition και zeuhl ανάμεσα), διεκδικώντας την προσοχή του ακροατή με τις δύστροπες και δαιδαλώδεις συνθέσεις τους.
Το εκπληκτικό τερατόμορφο εξώφυλλο του HR Giger, φέρνει στη μνήμη κάτι από Alien.
5.
MAGMA: Attahk
[FR. Eurodisc, 1978]
Από τις πιο ιδιόμορφες περιπτώσεις στην ιστορία του ροκ, οι Γάλλοι Magma, που με κάποια διαλείμματα –από το 1969, όταν πρωτοεμφανίστηκαν– υπάρχουν έως και σήμερα, θα άξιζε να έχουν ένα εξώφυλλο δίσκου τους, φιλοτεχνημένο από τον HR Giger, και αυτό συνέβη με το “Attahk”, το έβδομο άλμπουμ τους από το 1978.
Χαμένοι στο δικό τους φουτουριστικό κόσμο, τραγουδώντας σε μια δική τους γλώσσα, την kobaïan και προτείνοντας το δικό τους πρωτότυπο στυλ προοδευτικού ροκ, που αποκαλείται zeuhl (πολύς John Coltrane εδώ, πολύ σύγχρονη avant, πολλά οπερατικά φωνητικά, μαζί με ποικίλα εξώκοσμα projects στα θέματα των άλμπουμ τους), οι Magma, με τον ντράμερ Christian Vander πάντα μπροστά (μια, εν ζωή, θρυλική ροκ φιγούρα) δεν διστάζουν να πειραματιστούν και με πιο «πεζά» είδη, όπως το spiritual, το fusion ή και το funk, καταγράφοντας αλησμόνητες στιγμές.
Στο “Attahk” υπάρχουν αναφορές στο λαβκράφτιο βιβλίο Necronomicon [“Liriïk Necronomicus kanht (In which our heroes OURGON and ǦORǦO meet)”], σε έτερα μαγικά κελεύσματα [“Maahnt (The wizard’s fight versus the devil)”] κ.λπ.
Το αποτρόπαιο εξώφυλλο του Giger, με την σιδηροκατασκευή, που ανεβαίνει στον ουρανό και τους αλλόκοτους «φρουρούς» Ourgon και Ǧorǧo είναι ένα από τα κλασικά του.
6.
JOEL VANDROOGENBROECK: Biomechanoïd
[GER. Coloursound Library, 1980]
Πρόκειται για ένα γερμανικό library LP εφιαλτικής, abstract ηλεκτρονικής, που υπογράφει ο Βέλγος Joel Vandroogenbroeck (βασικός άξονας πίσω από τους εντυπωσιακούς space-rockers Brainticket).
HR Giger και Joel Vandroogenbroeck (μαζί με την Αμερικανίδα Carole Muriel – μέλος επίσης των Brainticket) βρέθηκαν για πρώτη φορά μαζί για τις ανάγκες του σάουντρακ της ταινίας των HR Giger & J.J. Wittmer “Giger’s Necronomicon” (1975), με κάποιες στιγμές από το “Biomechanoïd” να φέρνουν στη μνήμη εκείνη την συνεργασία.
Πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά, μ’ ένα φανταστικό βιομηχανοειδές στο εξώφυλλο.
7.
DEBBIE HARRY: KooKoo
[USA. Chrysalis, 1981]
Πώς γνωρίστηκε η Debbie Harry με τον HR Giger; Σε μια εκδήλωση, στην γκαλερί Hansen, στη Νέα Υόρκη, το 1980, εκεί όπου παρουσιάζονταν πίνακες του ελβετού εικαστικού. Όπως θυμόταν ο Giger:
«Στην γκαλερί μού γνώρισαν μια πολύ όμορφη γυναίκα, την Debbie Harry, την τραγουδίστρια του γκρουπ Blondie, μαζί με τον φίλο της, Chris Stein (σ.σ. συνιδρυτής και κιθαρίστας των Blondie). Ήταν προφανώς ενθουσιασμένοι με τη δουλειά μου και με ρώτησαν αν θα ήθελα να σχεδιάσω το εξώφυλλο του νέου άλμπουμ της Debbie Harry».
Ο Giger δεν ήξερε τους Blondie, δεν ήταν στα μουσικά ενδιαφέροντά του, αλλά συμφώνησε να κάνει όχι μόνο το εξώφυλλο του LP και του single “The jam was moving”, μα και να σκηνοθετήσει το πρόμο βίντεο – όπως και συνέβη με το “Backfired”.
Το “KooKoo”, που ήταν σε παραγωγή των Nile Rogers και Bernard Edwards (των Chic), διακρίνεται για τον ήχο του – έναν ήχο που ο Rogers (και ο Edwards) θα εξελίξουν ακόμη περισσότερο, τα επόμενα χρόνια, στο “Let’s Dance” του David Bowie, στο “Notorious” των Duran Duran κ.λπ.
Παρότι λοιπόν το “KooKoo” ήταν ένα καλοφτιαγμένο pop-rock-funk LP δεν θα γνωρίσει την πολύ μεγάλη επιτυχία, με την Debbie Harry να ξαναδοκιμάζει με τους Blondie, λίγο αργότερα, με το τελευταίο άλμπουμ τους εκείνης της εποχής, το “The Hunter” (1982).
Μένει βεβαίως ένα ακόμη αποκρουστικό εξώφυλλο του Giger –με τις σούβλες να τρυπούν το αλαβάστρινο πρόσωπο της Debbie Harry–, για να θυμόμαστε αυτή την μάλλον ανέλπιστη συνεργασία.
8.
CELTIC FROST: To Mega Therion
[GER. Noise, 1985]
Για τις εικαστικές ανάγκες του LP “Το Mega Therion”, το ελβετικό συγκρότημα του death metal / black metal Celtic Frost δανείζεται τον πίνακα του HR Giger “Satan I”, από το 1977.
Το εξώφυλλο είναι εντυπωσιακό, όμως άλλο τόσο εντυπωσιακό είναι και το “To Mega Therion” σαν άκουσμα, με τα βαγκνερικά περάσματα και την επική, όσο και... απαίσια, γενικότερα, ατμόσφαιρα – ένα άλμπουμ, που θεωρείται πλέον κλασικό στο χώρο του σκοτεινού «μετάλλου».
9.
PANKOW: Freiheit Fuer Die Sklaven
[IT. Contempo, 1987]
Ιταλικό συγκρότημα που σχηματίστηκε στην Φλωρεντία στα τέλη των σέβεντις, οι Pankow κινούνται σε industrial, ηλεκτρονικούς δρόμους.
Το σχέδιο του Giger, που κοσμεί το εξώφυλλο του άλμπουμ τους “Freiheit Fuer Die Sklaven” (Eλευθερία για τους σκλάβους), είναι ένα ακόμη... απεχθές βιομηχανοειδές.
10.
BLOODBATH: Traumatic Memories
[YUG. Explosive Records, 1992]
Ακόμη ένα death / thrash «μεταλλικό» γκρουπ, από το Βελιγράδι των early 90s, αυτή τη φορά, με περίτεχνο σχέδιο του Giger στο εξώφυλλο. Λέμε για το... αποκρουστικό cover του “Traumatic Memories” των Bloodbath.
