Ο Μακμπέθ είναι ένας βαρύτονος με διεθνή καριέρα

Εμφανίζεται στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου. Ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός, επιστρέφει στην Ελλάδα, στην Εθνική Λυρική Σκηνή για να ερμηνεύσει τον Μακμπέθ σε σκηνοθεσία Λορέντζο Μαριάνι και μουσική διεύθυνση μύρωνα Μιχαηλίδη.

Τον συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί του για το ρόλο, ο οποίος έχει σημαδέψει την καριέρα του.

«Ο Μάκμπεθ έχει χαρακτηρίσει την πορεία μου τα τελευταία πέντε χρόνια», λέει.

«Είναι ένας ρόλος τον οποίο έχω ερμηνεύσει πάρα πολύ. Είχα την τύχη να δουλέψω με τον πολύ σπουδαίο Ντιμίτρι Τσερνιακόφ στον Μάκμπεθ, παράσταση που ανέβηκε το 2008 στη Όπερα της Βαστίλης και ετοιμάστηκε εξ ολοκλήρου στη Σιβηρία. Η μουσική διεύθυνση ήταν του Θόδωρου Κουρεντζή και η παράσταση κυκλοφορεί παγκοσμίως και σε DVD".

Είναι ένας ρόλος για τον οποίο είχατε επιθυμία να τον ερμηνεύσετε;

Για μένα αυτή ήταν η μεγάλη τύχη. Πάντα επιμένω ότι δεν έχει καμία σημασία να συναντήσει κανείς τον ρόλο των ονείρων του, αν οι συνθήκες δε του επιτρέψουν να εμβαθύνει τόσο πολύ, τόσο ουσιαστικά. Ετσι μόνο θα οδηγηθεί σε ένα δρόμο και θα βρει τα αχνάρια του χαρακτήρα και μουσικά και υποκριτικά. Ο Μακμπέθ σαν ρόλος απαιτεί φωνητικά και υποκριτικά χαρίσματα. Δεν είναι μια απλή δραματουργική προσέγγιση. Πρέπει όλη αυτή η ποίηση να μεταφερθεί με τη φωνή.

Ποιο είναι το βασικό στοιχείο αυτής της όπερας;

Το βασικό στοιχείο αυτής της όπερας είναι ο φόβος. Ο Μακμπέθ είναι ένας πολεμιστής. Σκοτώνει από φόβο. Θέλει να έχει το θάρρος να σκοτώνει και να πάρει την εξουσία. Και συνεχίζει να σκοτώνει από φόβο και ανασφάλεια και τον βλέπουμε να μεταλλάσσεται σε όλη τη διάρκεια του έργου.

Ο Μάκμπεθ και η Λαίδη Μάκμπεθ έχουν απομακρυνθεί από ιδανικά και ανθρώπινες αξίες.

Και αυτό είναι κάτι που εύκολα μπορεί να μεταφερθεί στο σήμερα. Να απομακρύνεσαι από την ανθρώπινή σου υπόσταση. Ο Μάκμπεθ όταν σκοτώνει το βασιλιά, αυτό που κάνει είναι να διπλασιάζει τη δύναμή του. Παίρνει την εξουσία και αποφασίζει αν πρέπει να υπάρχει ο άλλος. Και το πράττει ξανά και ξανά.

Εσείς πως προσεγγίσατε αυτή την προσωπικότητα;

Πολύ ανθρώπινα. Τον υποστηρίζω τον Μάκμπεθ, με την έννοια ότι θέλω να φωτίσω την ανθρώπινη διάσταση ενός διχασμένου ανθρώπου, ο οποίος φοβάται. Και είναι και αυτή η παράξενη σχέση του με τη λαίδη Μάκμπεθ. Δε θα ήταν τίποτα χωρίς αυτήν. Είναι ένας άνθρωπος τρομαγμένος, ο οποίος ισορροπεί μεταξύ εκρηκτικής δύναμης και ευθραυστότητας. Εκεί ήταν και το σημείο που με ενδιέφερε να αναδείξω, μια πολύ σύνθετη προσωπικότητα που πρέπει να την αναδείξεις με τη φωνή.

Πιστεύετε ότι η όπερα σήμερα μπορεί να έχει πολιτικό χαρακτήρα;

Υπάρχει πάντα ο φόβος στο χώρο της όπερας -επειδή είναι ο πιο εξευγενισμένος-, και το ταμπού να μην πολιτικοποιείς μια σκέψη, ένα κόνσεπτ, μια προσέγγιση. Κατά τη γνώμη μου είναι λάθος αυτό. Έχουν αυτά τα έργα από μόνα τους πολιτικό χαρακτήρα και μόνο έτσι πρέπει να τα δεις. Αυτό δε συμβαίνει στα μεγάλα θέατρα διεθνώς. Οι μεγάλες παραγωγές στο εξωτερικό αφορούν τον σύγχρονο άνθρωπο και πάντα φωτίζουν τα σημερινά θέματα. Παίρνουν θέση.

Θα μου δώσετε μια εικόνα για το δρόμο ενός λυρικού καλλιτέχνη;

Είναι ένας πολύ δύσκολος δρόμος, σκληρός και ανταγωνιστικός. Νομίζω ότι το ξεκίνημα ενός λυρικού τραγουδιστή είναι ό,τι πιο άχαρο σήμερα.

Υπάρχει ένα σημαντικό στάδιο, όπου αυτό που κάνεις έχει πολύ μικρή σχέση με αυτό που θα επέλεγες. Τρέχεις σε ακροάσεις συνεχώς. Οι ακροάσεις διαρκούν μόνο μερικά λεπτά της ώρας, σε ακούνε κάποιοι από το βάθος της πλατείας, χωρίς να ξέρουν τι είσαι, και εσύ είσαι μετέωρος. Πολλές φορές δεν ξέρεις τι θέλεις να δείξεις. Την ένταση της φωνής, την ικανότητα να μπαίνεις βαθιά στο πετσί ενός ρόλου, πράγμα αδύνατον να συμβεί σε λίγα λεπτά.

Εσείς με τις ακροάσεις πως τα είχατε πάει;

Όποιος τα σκέπτεται πολύ αυτά, όπως εγώ, δεν πετυχαίνει τίποτα με τις ακροάσεις. Δεν πέτυχα ποτέ μου τίποτα με ακροάσεις. Όλες ήταν μια αποτυχία. Και το ήξερα. Γιατί πήγαινα με βαριά καρδιά σε μια πόλη με συννεφιά, μια γκρίζα χειμωνιάτικη μέρα, σε ένα ξενοδοχείο μίζερο και φτηνό, οπότε ήταν σαν να έχει προαποφασισθεί ότι δε θα πάρω τίποτα. Εμένα αυτό που μου έδωσε συνέχεια και συμβόλαια, ήταν η ίδια μου η απόδοση. Η μια δουλειά έφερνε την άλλη.

Την καριέρα σας την μελετάτε, έχετε στο νου σας έναν προγραμματισμό;

Μπορεί να φανεί ρομαντικό αλλά δε σκεφτόμουνα ποτέ θέματα της καριέρας μου. Με ενοχλούσε απίστευτα και εξακολουθεί να με ενοχλεί. Δεν είμαι εγώ μέσα σε αυτό και δεν υπάρχει αυτή η σκέψη .

Πόσα χρόνια τραγουδάτε;

Δεκαεπτά. Στην Αθήνα ενώ ήρθα για να σπουδάσω τοπογράφος, τα εγκατέλειψα πολύ γρήγορα και αφοσιώθηκα στις μουσικές μου σπουδές.

Εκεί ανακάλυψα το τραγούδι με τον Κώστα Πασχάλη, αυτό τον σπουδαίο δάσκαλο, τον σπουδαίο βαρύτονο. Του οφείλω πολλά, πρόκειται για μια σπουδαία προσωπικότητα και είναι συγκινητικό το ότι επιστρέφω στη Λυρική μετά από πέντε χρόνια απουσίας με ένα ρόλο τον οποίο έχει σημαδέψει με την ερμηνεία του.

Το να συνεχίσετε στο εξωτερικό ήταν αυτονόητο;

Όταν τελείωσα εδώ τις σπουδές μου, κέρδισα την υποτροφία Μαρία Κάλλας, σπούδασα στην Γερμανία και έκανα το ντεμπούτο μου στο Μόναχο. Και συνέχισα στον γερμανόφωνο χώρο κυρίως. Επεκτάθηκα μετά από αρκετά χρόνια, όταν μπόρεσα να απεμπλακώ από τα δεσμά ενός θεάτρου, στο οποίο ήμουν μόνιμο μέλος και να βγω ως φριλάνς στην αγορά.

Με την μουσική ασχοληθήκατε από μικρός;

Ζούσα από μικρός μέσα στη μουσική, τραγουδούσα συνέχεια. Όχι για να γίνω τραγουδιστής, αυτό δε μου είχε περάσει καν από το μυαλό. Ημουν σε παιδικές χορωδίες, έκανα όργανα, τέτοια πράγματα.

Στο σπίτι το παρατήρησαν πολύ νωρίς και το υποστήριξαν παρόλο που δεν είχαν καμία μουσική παιδεία.

Εχει σημασία η προσωπική εμπειρία σε αυτή τη δουλειά;

Νομίζω ναι. Αυτά που κουβαλάει ένας μουσικός, ένας τραγουδιστής, -όσο πιο βαθιές είναι οι εμπειρίες της οικογενειακής του ζωής και της προσωπικής, τόσο πιο μεγάλη, πιο πλούσια γίνεται και η παλέτα που μπορείς να χρησιμοποιήσεις. Επειδή χρησιμοποιείς στοιχεία και αντλείς από αυτά που έχεις ζήσεις.

Αν έχεις ζήσει σε ένα απόλυτα αστικό περιβάλλον, πως θα μιμηθείς την εσωτερική έκρηξη; Τις ανησυχίες;

Στο εξωτερικό περνάτε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Η οικογένειά σας τα παιδιά σας είναι εδώ. Πως τα συνδυάζετε;

Τα παιδιά έχουν συνειδητοποιήσει ότι έτσι είναι η δουλειά. Όποτε μπορούμε να είμαστε μαζί, είμαστε μαζί, ακόμα και στο εξωτερικό.Οι αποχωρισμοί όμως είναι πάντα δύσκολοι.

Θα μου πείτε κάτι που δεν αντέχετε εδώ;

Τη γκρίνια. Όλοι νοιώθουν αδικημένοι εδώ.

Βλέπετε να γίνονται ενδιαφέροντα πράγματα;

Βλέπω πολύ ενδιαφέροντα πράγματα εδώ και όχι στις επίσημες σκηνές υποχρεωτικά. Ομάδες, ιδέες να αναπτύσσονται και μακάρι να συνεχίσει αυτό.

Ονειρεύεστε;

Ονειρεύομαι να εξακολουθήσω να τραγουδάω ρόλους και να συναντάω σημαντικούς μαέστρους, αυτό με ενδιαφέρει. Και αυτό μπορεί να συμβαίνει και σε μεγάλα και σε μικρά θέατρα. Το σημαντικό για μένα είναι να συνεχίσω να κάνω μουσική σε ένα τέτοιο επίπεδο.

Ο Δημήτρης Τηλιακός θα επιστρέψει στην Ελλάδα το καλοκαίρι για να παίξει Ντον Τζοβάνι, στην καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά.

Στον Μάκμπεθ εμφανίζεται στις 17, 19 και 21 Ιανουαρίου.

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη, Χίλτον, 210 728233, 17, 18, 19, 21, 22, 24, 25, 26/1, 8 μ.μ, Εισ.: 13-70€, www.megaron.gr