ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

«Υπερκατανάλωση ή καταναλωτισμός». Μια πραγματικότητα της σύγχρονης εποχής .Όροι συνηθέστατοι και ευρύτατα διαδεδομένοι, από εκείνους που τα αυτιά μας έχουν βαρεθεί να ακούνε και οι μηχανισμοί της ακοής μας έχουν απηυδήσει με το να τους μεταφέρουν ξανά και ξανά στο νευρικό μας σύστημα ,με αποτέλεσμα η συνείδηση μας να έχει αναπτύξει « ανοσία» έναντι των όρων αυτών .Γιατί περί ανοσίας πρόκειται. Τί είδους; Ηθικοπνευματικης. Ναι λοιπόν η ηθική μας διέρχεται κρίση .Ας το παραδεχτούμε ΦΑΝΕΡΑ επιτέλους ,όχι μόνο τις στιγμές εκείνες που καθόμαστε παρέα με τον εαυτό μας και , ακολουθώντας την αλάνθαστη μέθοδο του απολογισμού , αρχίζουμε να μαρτυρούμε τα λάθη μας κάπως λαθραία. ΑΣ το ομολογήσουμε και δημόσια. Είναι το πρώτο βήμα , βηματακι καλύτερα,προς την απελευθέρωση ( την ψυχική εννοώ).Η ηθική μας, ομολογουμένως , δείχνει ξεκάθαρα τα σημάδια του εκφυλισμού. Και φυσικά ο εαυτός μου δεν αποτελεί την λαμπρή εξαίρεση στον άνωθεν κανόνα .Κάθε άλλο .Αποτελεί ένα από εκείνα τα «υποτακτικά» παραδείγματα που με αξιοθαύμαστη ευσέβεια προσδίδουν σε αυτόν τον κανόνα περί διαφθοράς τέτοιο μεγάλο κύρος ,ώστε αυτός να φιγουράρει περήφανος και καμαρωτός μπροστά στα μάτια μας …ή μάλλον όχι! Πάνω από τα κεφάλια μας , ταιριάζει καλύτερα!Η ηθική μας λοιπόν , όρος συνυφασμένος ή ταυτόσημος με την συνείδησή μας;; .Εδώ σας πετάω το μπαλάκι. Τροφή για σκέψη. Εγώ προσωπικά, κατόπιν ωρών «διαλογισμού» κάπου κατέληξα. Σειρά σας τώρα. Αυτή η ηθική λοιπόν – επανέρχομαι στο θέμα- ,που μοιάζει εμφανισιακά ή ουσιαστικά με τη συνείδησή μας ( ίσως και να έχει ντυθεί με τη στολή της συνείδησης, ίσως…) ,την οποία συχνά -πυκνά διατεινόμαστε πως διαθέτουμε , αυτήν για την οποία η παιδεία (σε όλες τις μορφές της), οι πνευματικοί ταγοί και η θρησκεία μάχονται τόσο ένθερμα ,έχει διαβρωθεί. Και πάντα έτσι ήταν , καθώς είναι εγγενής στον άνθρωπο η τάση για απληστία. Σήμερα ωστόσο προκαλεί φαινομενική σύγχυση . Φαινομενική… .Και η αγανάκτηση των « επαϊόντων» που τόσο μανιασμένα κρούουν του κινδύνου; Και αυτή φαινομενική; Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω την πάσα αλήθεια. Λυπάμαι. Και γιατί άραγε οι ειδήμονες ,βλέπε πνευματικοί ταγοί, έχουν πιάσει το καμπανάκι και το ταρακουνάνε τόσο επίμονα αρνούμενοι πεισματικά να το αφήσουν, σφίγγοντας το με όλη τη δύναμη τους στα χέρια τους; Εδώ μία μικρή υποψία μου τριβελίζει το μυαλό και με προστάζει να την κάνω γνωστή στο ευρύτερο κοινό. Είδατε; Ακόμη και η υποψία άπληστη είναι .Δεν της αρκεί ο εαυτός μου , αντιθέτως επιζητά και αυτή το κάτι παραπάνω, και εδώ γίνεται λόγος για τη συναισθηματική απληστία . Σύμφυτη και αυτή με την ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου .Από που πηγάζει άραγε; Από την υλική απληστία; Μήπως το αντίθετο; Ή μήπως είναι και αυτές έννοιες ταυτόσημες; Συνυφασμένες ίσως; Διαφήμιση .Μη ρωτάτε. Διαφήμιση το όνομα της υποψίας. Διαφήμιση. Μια λέξη μόνο, φαινομενικά τουλάχιστον. Ουσιαστικά όμως; «Πολλά παραπάνω» έρχεται η απάντηση βιαστική και συνάμα τρανταχτή με απώτερο σκοπό να προλάβει την αμφιβολία και την αναβολή.Η διαφήμιση λοιπόν ,που ως γνωστόν έκανε την εμφάνισή της εδώ και κάμποσες δεκαετίες και μάλιστα ,σε ορισμένες μορφές της, με τη συνοδεία της παντοδύναμης και θαυματουργής εικόνας ενίσχυσε περαιτέρω τη δυναμική της .Ωσάν πυρηνική έκρηξη ξεχύθηκε ο κόσμος στα μαγαζιά και άρχιζε να ψωνίζει μανιωδώς .Αυτή είναι η εύκολη λύση. Η εύκολη δικαιολογία. Αυτό υποστηρίζουν πολλοί ,οι περισσότεροι ίσως. Και κάπου εδώ κάνω εκ νέου τη θλιβερή διαπίστωση πως ο εαυτός μου και εδώ σκύβει το κεφάλι στον κανόνα .Υποτάσσεται στην ισχύ , που εμείς οι ίδιοι του προσδώσαμε. Είμαστε θιασώτες αυτής της άποψης λοιπόν. Της άποψης που κλείνει τα μάτια στην ατομική ευθύνη .Και την υποστηρίζουμε τόσο ένθερμα , τόσο πεισματικά επιρρίπτουμε ευθύνες στη διαφήμιση για τη σύγχρονη κατάσταση και ω! τι ανακούφιση! Βρήκαμε ( επιτέλους!) την αιτία του κακού!Αλήθεια; Και εμείς; Ο «άμαχος» πληθυσμός , το « αθώο» το κοινό έτσι απροστάτευτο που είμαστε ακολουθούμε…Γιατί άμαχοι είμαστε . Στερούμαστε ηθικού εξοπλισμού. Εκείνες οι αντιστάσεις που λέμε έναντι της υπερκατανάλωσης; Ε! Έχουν εκλείψει. Μας τελείωσαν! ( Ειρωνικό γελάκι) και μετά έρχεται η ερώτηση προκλητική , που τίθεται αυτεπάγγελτα και παραδόξως δεν επιζητά απάντηση, γιατί εκεί έγκειται η ειρωνεία στο γάργαρο γέλιο της, στο ότι κοιτάει με βλέμμα υπεροψίας τη χρεία για απάντηση ... «Άραγε τις είχαμε ποτέ;» ( Τις ηθικές αρχές εννοώ, τι πάθατε ;Με χάσατε;) .Τις είχαμε λοιπόν κάποτε και αυτές από το αεράκι που φύσηξε ο γενικότερος εκφυλισμός των αξιών και η εξαχρείωση των ηθών σκορπίστηκαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα; (Άθελα μας πάντα ! Αλλά να! Το αεράκι , τόσο σαγηνευτικό, τόσο δροσερό , δύσκολο να αντισταθούν) .Η μήπως αυτές οι ηθικές αρχές δεν αποτέλεσαν ποτέ κτήμα μας με αποτέλεσμα να αδυνατούμε τώρα , όπως και ανέκαθεν, να χαλιναγωγήσουμε την επιθυμία μας για άκριτη κατανάλωση;Σε κάθε περίπτωση οι ηθικές μας αντιστάσεις δεν λένε να εμφανίσουν στο οπτικό μας πεδίο .Είτε έχουν εκλείψει από κτήσεως κόσμου είτε τα τελευταία χρόνια αγνοούνται και εμείς τις ψάχνουμε. Που πήγαν όμως; Τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα δεν μου φαίνεται πια πειστική απάντηση .Να δείτε που τις κατάπιαν τα iphones και τα tablets παρέα με τις εταιρίες καλλυντικών τύπου max-factor .Όντως τις ψάχνουμε; Η καλύτερα : τι είναι αυτό που μας παρακινεί για να αναζητήσουμε αυτές τις ηθικές αντιστάσεις; Ε, αυτή η ερώτηση την απαιτεί την απάντηση της .Δυστυχώς όμως αντί για την πολυπόθητη απάντηση έρχεται μία επιπλέον ερώτηση και μετά και άλλη και άλλη .Η μήπως είναι η απάντηση μεταμφιεσμένη σε μορφή ερωτήσεων; Πήρε τα μέτρα της μάλλον για να μην μας διαλύσει με την αλήθεια της.Μήπως τελικά υποκινούμαστε από μία αδιαπραγμάτευτη υποχρέωση για φαινομενική ηθική και παριστάνουμε τους δήθεν ερευνητές της; Πήραμε ένα φακό και με ένα σακίδιο στην πλάτη ψάχνουμε να βρούμε …Αλήθεια , τι ψάχνουμε να βρούμε; Την ταπεινότητα που μας έφυγε μέσα από τα χέρια; ( Κρατήστε τη λέξη « ταπεινότητα»!) .Και αν κάποιοι δεν μας έψεγαν κατά καιρούς γιατί την απουσία της και αν δεν αισθανόμασταν αυτή την στοιχειώδη «αιδώ» που μας προκαλούν τα βέλη της μομφής ; Θα μας είχε λείψει η ταπεινότητα; Θα την είχαμε ανάγκη; Θα την είχες ανάγκη; Και κυρίως … θα την είχα ανάγκη; Ταπεινότητα λοιπόν…Ναι! Ταπεινότητα. Αυτό στερούμαστε ή μάλλον αυτό επιλέξαμε να στερηθούμε. Που έγκειται η αχαλίνωτη επιθυμία μας για απόκτηση πληθώρας υλικών αγαθών; Στην διαφήμιση ,στην έλλειψη ευτυχίας ( την ευτυχία εκείνη που αδυνατούμε να ανακαλύψουμε καθώς ,στην καλύτερη περίπτωση ,πιστεύουμε πως αυτή είναι καλά κρυμμένη στη καθημερινή ζωή ενώ ,στη χειρότερη θεωρούμε πως η ευτυχία ισοδυναμεί με ουτοπία.)Αυτές οι απαντήσεις λοιπόν ,το είπαμε!, αυτές είναι οι εύκολες απαντήσεις! Η δύσκολη απάντηση ξέρετε ποια είναι; Αυτή που θα προτάξει τα στήθη της μπροστά στον εγωισμό μας και θα επιρρίψει ευθύνες στους ίδιους μας τους εαυτούς. Εκείνη η απάντηση που δεν θα θεωρήσει υπεύθυνη ( μόνο) την αφέλεια μας σε σχέση με τις διαφημίσεις ,που εύκολα μας καθιστούν ετεροκατευθυνόμενα θύματα με επίπλαστες ανάγκες.Όχι! Ας ρίξουμε το φταίξιμο λιγάκι και στους εαυτούς μας ( λιγάκι μόνο!). Σε εμάς ,που όντας στραμμένοι στον απώτερο σκοπό μας ,χώνουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη για να κάνουμε δικό μας το πολυπόθητο προϊόν ,πληρώνοντας το αντίτιμο του . Όμως η ευτυχία δεν ήρθε ,ούτε την πρώτη φορά ούτε και τις επόμενες που ακολούθησαν…. Και ο απώτερος σκοπός μας ακούει στο όνομα « αναγνώριση». Αναγνώριση . Συνώνυμο : καταξίωση . Στην περίπτωση μας κοινωνική . Ανώνυμο ; Ταπεινότητα ( αυτή που την ψάχναμε πριν από λίγο). Λογικά εάν διάβαζε το κείμενο μου ο κάποιος επιφανής γλωσσολόγος θα είχε βγάλει σπυριά. Όμως προσωπικά ,κάνοντας μια άκρως αυθαίρετη γενίκευση πρεσβεύω πως η ταπεινότητα είναι το τέλειο αντίθετο της αναγνώρισης. Αναγνώριση αντίθετο : αφάνεια θα υποστήριζε κάποιος από γλωσσική άποψη.Κατι τέτοιο και είναι και θεωρείται απόλυτα ορθό. Όμως… τι είναι αυτό που μας ωθεί σε αυτό το ανελέητο κυνηγητό αναγνώρισης και κοινωνικής καταξίωσης ,στο οποίο έχουμε αφιερωθεί ψυχή τε και σώματι; Υπερηφάνεια . Λέξη σκληρή , λέξη απεχθής, λέξη επονείδιστη ,λέξη που αποτελεί χαρακτηριστικό όλων μας ( και εδώ κατέχω τα πρωτεία , δυστυχώς!) και ταυτόχρονα λέξη που αποτελεί την απάντηση του προαναφερθέντος ερωτήματος .Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι το αντώνυμο της υπερηφάνειας είναι η ταπεινότητα ; Ουδείς! Και αυτή τη φορά έχω και την υποστήριξη των λεξικών!Λόγω της υπερηφάνειας μας λοιπόν, μιας υπερηφάνειας που μας προστάζει να κάνουμε ή μάλλον να αγοράσουμε τα πάντα προκειμένου να γευτούμε λίγο από τον γλυκό καρπό του θαυμασμού και της αποδοχής των υπολοίπων. Αυτός ήταν ο σκοπός μας ; Να θεωρηθούμε ανώτεροι , πλούσιοι , ευτυχισμένοι μέσω της πληθώρας των υλικών αγαθών που διαθέτουμε και καμαρωτά- καμαρωτά επιδεικνύουμε στους άλλους; Ε τότε κερδίσαμε! Ταΐσαμε την ψυχή μας, στην οποία , αν και άυλη , αποδώσαμε και βιολογικές ανάγκες , με παντός είδους υλικά αγαθά και επήλθε ο κορεσμός. Το κάναμε τόσα χρόνια , το κάνουμε τόσα χρόνια και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε για άλλα τόσα με τεράστια επιτυχία. Και ο κύβος ερρίφθη ! Είμαστε οι νικητές του παιχνιδιού ( παιχνίδι= ζωή , για να προλάβω τυχόν απορίες). Πόση ειρωνεία ! Νικητές ή νικημένοι; Η ερώτηση σπαράζει μέσα μας . Εκλιπαρεί για μια απάντηση που δεν λέει να έρθει και προφανώς δεν θα έρθει. Ίσως όμως και να επιθυμεί να έρθει και να της κλείνουμε εμείς το δρόμο. Και η ερώτηση φωνάζει , κλαίει ,οδύρεται , αλλά η απάντηση αδυνατεί να της φανερωθεί. Μόλις κάναμε την υπόθεση και για εμάς αλλά και για τους γύρω μας πιο εύκολη. Τους δώσαμε την εντολή να μας εκτιμήσουν και να μας αποδεχτούν ή να μας εξοβελίσουν από το κοινωνικό σύνολο και τις διαπροσωπικές σχέσεις με κριτήριο τον πλούτο μας και τη διάθεσή μας να τον διαθέσουμε για την απόκτηση προϊόντων. Και ταυτόχρονα δώσαμε στους ίδιους μας τους εαυτούς την εντολή να γίνουμε , Προσοχή! «Να γίνουμε» όχι «να προσπαθήσουμε να γίνουμε» ευτυχισμένοι μέσω της αμφίβολης αποδοχής μας από τους άλλους. Και τελικά ναι! γίναμε ευτυχισμένοι! Μία κίβδηλη ευτυχία υιοθετήσαμε και σε κάλπικους ανθρώπους μετατραπήκαμε! Ένα χειροκρότημα για το κατόρθωμα μας παιδιά! Τώρα η ειρωνεία έχει επισκεφτεί και τη δική μου φωνή , έχει τρυπώσει πια για τα καλά και στη δική μου διάθεση ….Και, δίχως αμφιβολία , όποιος τολμήσει να φανεί διαφορετικός , να κυνηγήσει έμπρακτα και όχι με τα λόγια την πραγματική ευτυχία , μια ευτυχία που με θάρρος ξεκόλλησε από πάνω της τα βαριά δεσμά της υλικής υποδούλωσης ,όποιος τολμήσει να κάνει ένα βήμα προς τη διαφοροποίηση από το κοινωνικό σύνολο είναι καταδικασμένος εκ των προτέρων από τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό( ναι ! Από τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό που καθημερινώς και αδιαλείπτως διακηρύσσει υπερήφανα την εναντίωση του στην αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου!).Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν , ο άνθρωπος ο διαφορετικός ,ο άνθρωπος ο ανώτερος, ο άνθρωπος ο περίεργος, ο ασυνήθιστος , ο ονειροπαρμένος ,ο αληθινός , ο τολμηρός , ο ριψοκίνδυνος, ο ρομαντικός , ο πιστός , ο επηρμένος ( είναι στην δική σας και στη δική μου ευχέρεια ο χαρακτηρισμός του ) είναι καταδικασμένος από εμένα , από εσένα , από εκείνον , από εκείνη , από εμάς , από εσάς , από αυτούς να μείνει στην αφάνεια ( να και το αντώνυμο της « αναγνώρισης» , αφάνεια . Αλήθεια , ο όρος αφάνεια είναι εμποτισμένος με αρνητικές αντιλήψεις; Αν ναι , γιατί;). Ίσως πάλι όμως και ο ίδιος αυτός άνθρωπος τούτο να επιθυμεί . Ίσως να θέλει να τρέξει , να ξεφύγει όχι μόνο από τα αρπακτικά χέρια της κοινωνίας , που μεταφράζεται με τον όρο «κριτική» , αλλά πάνω από όλα από τον ίδιο του τον εαυτό , έναν τύπο που του προστάζει να υπηρετήσει δουλικά τις προσδοκίες των άλλων . Και τρέχει , τρέχει , νιώθει ότι κουράζεται , του κόβεται η αναπνοή όμως τα πόδια του αδυνατούν να σταματήσουν τον αγώνα .Συνεχίζουν να διασχίζουν με γοργό ρυθμό την άσφαλτο , καθώς βλέπουν τη ζωή λίγο πιο πέρα . Μια ζωή που , για έναν ανεξήγητο λόγο πάντα βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά . Και θέλει κουράγιο , δύναμη , θυσίες για να τη φτάσεις. Να κάνεις αυτή την μεγάλη υπέρβαση του ενός βήματος , που πάντα σε χωρίζει από τη ζωή . Μία ζωή μακριά από τον δυνατό θόρυβο της αναγνώρισης , της επικρότησης , του θαυμασμού . Μία ζωή κάπως επαναστατική και σίγουρα μία ζωή αληθινή!