Mε αφορμή τα Λογοτεχνικά Βραβεία του Αναγνώστη που δίνονται την Πέμπτη στο Μέγαρο, μίλησα με τον Γιάννη Ν. Μπασκόζο για τη ζωή του, τα βιβλία και την ελληνική πραγματικότητα...
Δεν μπορώ να μην ξεκινήσω μ' αυτό: Ποια είναι η πρώτη σας ανάμνηση από τα βιβλία;
Να διαβάζω κάτω από τις κουβέρτες με φακό γιατί οι γονείς μου ήθελαν να κοιμόμαστε νωρίς...
Και μεγαλώνοντας, πώς καταλάβατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με τα βιβλία;
Στην εφηβική μου ηλικία, μπαίνοντας στον κόσμο των μεγάλων κλασικών, κυρίως των Ρώσων, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Τσέχωφ αλλά και των Ελλήνων, κυρίως της γενιάς του΄30 (Βενέζης, Μυριβήλης κλπ), νομίζω ότι χαράχτηκε μέσα μου η απόφαση πώς όποιον δρόμο και να ακολουθήσω επαγγελματικά, θα είμαι πάντα ένας βιβλιοφάγος.
Τι είναι αυτό που σας συναρπάζει στον εκδοτικό χώρο; Και τι σας απωθεί;
Με συναρπάζει το πάθος κάποιων μικρών κυρίως εκδοτών να βγάλουν ενδιαφέροντα βιβλία με ποιοτική αισθητική. Με απωθεί η στρατηγική κάποιων εκδοτών να βλέπουν το βιβλίο μόνον ως εμπόρευμα.
Πώς αποτιμάτε την πολυετή εμπειρία σας στο Βήμα; Πιστεύετε πως οι εφημερίδες δίνουν σήμερα το χώρο που αξίζει στο Βιβλίο;
Το βιβλίο κατέχει ελάχιστο πια χώρο στις εφημερίδες, είναι γνωστό ότι αυτό είναι μια παγκόσμια τάση. Το Βήμα είναι μια από τις ελάχιστες εφημερίδες που συνεχίζουν την παράδοση να έχουν καλές σελίδες για το βιβλίο, νομίζω ότι αυτό ήταν και είναι, όσο διαρκεί, το συγκριτικό της πλεονέκτημα ως κυριακάτικης εφημερίδας, ανεξαρτήτως πόσο το συνειδητοποιούν οι επιτελείς της.
Επί των ημερών σας, το περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ δεν απευθυνόταν μόνο στους στενούς κύκλους των συνήθων βιβλιόφιλων - είχε εκμοντερνιστεί και εμπλουτιστεί. Θα θέλατε να μου μιλήσετε λίγο για εκείνη την περίοδο;
Το 2005 που ανέλαβα την διεύθυνση ήταν ένα στοίχημα για όλους μας, να το ανανεώσουμε και σε περιεχόμενο και σε στελέχη - και νομίζω προέκυψαν αρκετοί νέοι κριτικοί από τις σελίδες του. Θα μπορούσαν να γίνουν αρκετά πράγματα αν οι παλιοί εκδότες του ήταν πιο τολμηροί και δεν είχαν μείνει προσκολλημένοι στις προδιαγραφές του΄80 και αν οι νεότεροι -που το αγόρασαν και το κράτησαν πολύ λίγο- αγαπούσαν πραγματικά την υπόθεσή του.
Το 2012 το ΔΙΑΒΑΖΩ έκλεισε (και το διαδέχτηκε ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ). Ποτέ δεν κατάλαβα τι ακριβώς έγινε τότε. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε;
Ο τελευταίος επιχειρηματίας που το αγόρασε έκανε λάθος επιλογές με αποτέλεσμα το περιοδικό να μην μπορεί να ορθοποδήσει συνεπικουρούμενης της κρίσης. Π.χ. δεν θέλησε να μετατραπεί σε διαδικτυακό, κάτι που θα είχε μεγάλη επιτυχία- όπως άλλωστε το απέδειξε ΟΑναγνώστης που συσπείρωσε τον κόσμο του Διαβάζω και τον διεύρυνε.
Μιλήστε μου λίγο για τον ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ...
Ο Αναγνώστης δημιουργήθηκε για να συνεχίσει την καλή παράδοση των έντυπων λογοτεχνικών περιοδικών που το ένα μετά το άλλο κλείνουν. Την πρωτοβουλία πήρε μια συντονιστική επιτροπή. Γύρω της υπάρχουν κάπου τριάντα συντάκτες και ανταποκριτές που την τροφοδοτούν με ύλη ή βοηθάνε σε διάφορες εργασίες του περιοδικού (εκδηλώσεις κ.ά).
Το μεγάλο στοίχημα ήταν τα περσινά Λογοτεχνικά Βραβεία, τα πρώτα του Αναγνώστη, το οποίο και κερδίσαμε. Στον ένα χρόνο έχουμε 20.000 αναγνώστες τον μήνα, που βλέπουν 50.000 σελίδες μας, κι αυτό μας χαροποιεί.
Απ' όσα έχουν ανέβει στο σάιτ μέχρι στιγμής, μπορείτε να ξεχωρίσετε κάτι που απολαύσατε πιο πολύ εσείς, ως αναγνώστης;
Μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευθεί 1.100 κείμενα, μάλλον δεν μπορώ να ανακαλέσω όλα τα καλά. Σίγουρα από τα τελευταία σημαντικά ήταν το κείμενο του Τίτου Πατρίκιου «Η διαπλοκή των λεχθέντων και μη λεχθέντων».
Να υποθέσω ότι λόγω της οικονομικής κρίσης δεν βγαίνει και σε χαρτί; Είναι στα μελλοντικά σας σχέδια και μια έντυπη έκδοση, αν ποτέ φτιάξει η οικονομία;
Είμαστε ένα ηλεκτρονικό περιοδικό που «μιλάει» κυρίως για έντυπα βιβλία. Αυτή την «αντινομία» προσπαθούμε να λύσουμε ετοιμάζοντας αυτές τις μέρες έναν ετήσιο τόμο με τα καλύτερα άρθρα της χρονιάς και κάποια επιπλέον κείμενα που πιστεύω θα συζητηθούν.
Πώς είναι να γίνονται όλα ψηφιακά; Εννοώ, πολλοί συνεργάτες σας -ίσως κι εσείς;- δεν είχαν ζήσει την εμπειρία ενός αποκλειστικά ηλεκτρονικού μέσου. Ποια είναι τα μειονεκτήματα, και ποια τα πλεονεκτήματα;
Το πλεονέκτημα είναι η ταχύτητα που μπορείς να ανταποκριθείς σε κάτι, ο μη περιορισμός του χρόνου και του χώρου, η δυνατότητα να χρησιμοποιείς κινούμενες εικόνες. Τα μειονεκτήματα είναι ότι κάποια καλά κείμενα μπορούν να «χαθούν», με την έννοια να μην μπορείς εύκολα να τα ξαναβρείς αν δεν τα εντοπίσεις με την πρώτη ματιά όπως και τα λάθη στο κείμενο που υπεισέρχονται πιο εύκολα λόγω της ταχύτητας ανάρτησης.
Τα βραβεία του ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ συνεχίζουν την παράδοση των βραβείων του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ. Θέλετε να μας μιλήσετε για την εμπειρία της διοργάνωσης;
Συνεχίζουμε τα βραβεία του Αναγνώστη, περίπου όπως τα διοργανώναμε στην τελευταία περίοδο του Διαβάζω. Η τελετή είναι απλή, δεν διαρκεί πάνω από μία ώρα. Ανακοινώνονται τα βραβεία και συνήθως τιμάμε και κάποιον για το σύνολο του έργου του. Φέτος θα τιμήσουμε τον φιλόλογο, συγγραφέα και δάσκαλο Δ.Ν.Μαρωνίτη.
Η τελετή των Λογοτεχνικών Βραβείων θα γίνει την Πέμπτη 5 Ιουνίου, στις 8μμ στο Μέγαρο Μουσικής. Η επιτυχία τους, που οφείλεται στη συμπαράσταση των εκδοτών, την αποδοχή τους από τους συγγραφείς και γενικότερα τους φίλους των βιβλίων, τη βοήθεια που πήραμε από το Μέγαρο Μουσικής, τους λίγους αλλά σταθερούς όλα αυτά τα χρόνια χορηγούς μας, μάς έδειξε ότι χρειάζεται να υπάρχουν τέτοιες προσπάθειες και να μην αφηνόμαστε στις δυσκολίες των καιρών.
Πώς βγαίνουν τα βραβεία; Ποια είναι η διαδικασία;
Οι δύο κριτικές επιτροπές (βιβλίων για παιδιά και για ενήλικες) καταρτίζουν τις μικρές λίστες, και αποφασίζουν με κλειστή ψηφοφορία με φάκελο που αποστέλλουν σε δικηγόρο, πράγμα που σημαίνει ότι κανείς δεν γνωρίζει νωρίτερα τα βραβεία. Προστατεύουμε έτσι τα μέλη της κριτικής επιτροπής.
Πιστεύετε κι εσείς (όπως πολλοί άνθρωποι του βιβλίου) ότι η κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου θα κάνει μεγάλο κακό;
Η αγορά του βιβλίου στην Ελλάδα είχε πολλές στρεβλώσεις. Η κατάργηση της Ενιαίας Τιμής του Βιβλίου, μάλλον θα επιδεινώσει τα πράγματα. Ήδη οι τιμές «κανιβαλίζονται» και ο διαγκωνισμός μεταξύ των μεγάλων βιβλιοπωλείων φοβάμαι ότι θα συνθλίψει τους μικρούς.
Τι καλό διαβάσατε το τελευταίο διάστημα, που θα προτείνατε και στους αναγνώστες μας;
Δυσκολεύομαι να απαντήσω ως εκ της θέσεως μου. Αλλά θα προτείνω το φυλλάδιο του Άρθουρ Σοπενάουερ «Περί ανάγνωσης και βιβλίων» (εκδ. ΑΓΡΑ), ένας «οδηγός κίνησης» μέσα στην βιβλιαγορά για όσους διαβάζουν πολύ.
σχόλια