ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ του ΟΗΕ, τα πέντε τελευταία χρόνια είναι τα θερμότερα που καταγράφηκαν ποτέ – το 2019, μάλιστα, ήταν η θερμότερη χρονιά στην ιστορία της Ρωσίας. Είναι όντως κάτι ανησυχητικό; Όντως, σε πάρα πολλές περιοχές του πλανήτη μας το 2019 ήταν η θερμότερη χρονιά. Δεν συμβαίνει όμως σε όλες τις χώρες αυτό, και είναι λογικό, επειδή ο καιρός ακολουθεί κάποια μοτίβα, τα οποία είναι διαφορετικά από περιοχή σε περιοχή. Όταν, για παράδειγμα, η δυτική Ευρώπη ζεσταίνεται αρκετά, η ανατολική Ευρώπη και η περιοχή μας είναι πιο ψυχρές. Αυτό που έχουμε διαπιστώσει είναι ότι, πράγματι, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουμε σχεδόν όλους τους μήνες θερμοκρασίες πάνω από τις κανονικές για την εποχή, και κυρίως το καλοκαίρι, χωρίς όμως απαραίτητα να έχουμε πάντα ακραία συμπεριφορά.
Δεν έχουμε ζήσει π.χ. τόσο ισχυρό καύσωνα τις τελευταίες δεκαετίες όπως αυτόν που είχαμε ζήσει το 1987, με τόσο μεγάλη διάρκεια. Από την άλλη, αυτό που κατά τη γνώμη μου είναι πιο ανησυχητικό είναι να διαπιστώνεις ότι το καλοκαίρι, όταν η μέγιστη θερμοκρασία στην Αθήνα πρέπει να είναι κοντά στους 33 βαθμούς, αυτή φτάνει στους 36 και στους 37 σχεδόν καθημερινά και για κάθε μήνα. Τριάντα έξι και 37 δεν είναι μια ακραία τιμή, είναι μια ενοχλητική θερμοκρασία 3 με 4 βαθμούς πάνω από το κανονικό, που, όταν συμβαίνει για πάρα πολλές μέρες, ανεβάζει πολύ τον μέσο όρο. Επομένως, το ανησυχητικό δεν είναι να κάνει για τρεις μέρες 42 βαθμούς και μετά να πέσει, αλλά το να συμβαίνει μια σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας πάνω από το κανονικό και αυτό να συμβαίνει για πάρα πολλές μέρες.
— Αυτό που έγινε το δεύτερο δεκαήμερο του φετινού Μαΐου, που το θερμόμετρο έδειξε 40 βαθμούς και μετά από δύο μέρες κατέβηκε στους 20, ήταν στα όρια του φυσιολογικού;
Ήταν μια ακραία συμπεριφορά. Σε πολλές περιοχές της χώρας μας είδαμε για μήνα Μάιο τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουμε δει τις τελευταίες δεκαετίες – σε κάποιες έφτασε και ξεπέρασε τους 40 βαθμούς. Αυτό ήταν ακραίο, οι δυο-τρεις μέρες με πολύ υψηλές θερμοκρασίες είναι έξω από το συνηθισμένο. Αυτό που έχουμε τώρα, όμως, που είναι πιο ψυχρός ο καιρός, είναι πιο συνηθισμένο για την εποχή: το να έχουμε καταιγίδες, χαλαζοπτώσεις, κεραυνούς, χαμηλές θερμοκρασίες, ακόμη και κάποια χιόνια που είδαμε σε βουνοκορφές, είναι καιρικά φαινόμενα που τον Μάιο συμβαίνουν στη χώρα μας. Ο Μάιος είναι μεταβατικός μήνας και μαζί με τον Ιούνιο είναι δυο μήνες κατά τους οποίους έχουμε πολύ έντονη καταιγιδοφόρο δραστηριότητα, άρα και κεραυνούς. Ειδικά στη βόρεια Ελλάδα και στην ηπειρωτική χώρα αυτούς τους μήνες –και δευτερευόντως το φθινόπωρο– έχουμε και αρκετούς νεκρούς από κεραυνούς, διαχρονικά.
Η κλιματική αλλαγή φαίνεται περισσότερο στο πώς διαμορφώνονται οι μέσες τιμές, σχετικά με τις κανονικές, και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό. Αν κοιτάξουμε προς τα πίσω, συνέβαινε να έχουμε πολύ ψυχρές μέρες ή πολύ θερμές, αλλά αν φτάσεις σε ένα επίπεδο όπου σχεδόν κάθε μήνα έχεις πάνω από τα κανονικά, αυτό είναι ανησυχητικό.
— Όταν έχουμε δυο-τρεις μέρες πολύ υψηλές θερμοκρασίες ή πολύ χαμηλές, αυτό αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή;
Όχι απαραίτητα. Η κλιματική αλλαγή φαίνεται περισσότερο στο πώς διαμορφώνονται οι μέσες τιμές, σχετικά με τις κανονικές, και αυτό είναι το πιο ανησυχητικό. Αν κοιτάξουμε προς τα πίσω, συνέβαινε να έχουμε πολύ ψυχρές μέρες ή πολύ θερμές, αλλά αν φτάσεις σε ένα επίπεδο όπου σχεδόν κάθε μήνα έχεις πάνω από τα κανονικά, αυτό είναι ανησυχητικό.
— Το 5G επηρεάζει το μικροκλίμα μιας περιοχής; Το ρωτάω γιατί είναι κάτι που έβλεπες έντονα να αναπαράγεται στα social media...
Είναι σαν την κουβέντα που γινόταν με τους αεροψεκασμούς. Όταν μας έστελναν μηνύματα και λέγαμε ότι δεν έχουν καμία σχέση με τον καιρό, έλεγαν ότι είμαστε συνωμοσιολόγοι. Το 5G δεν έχει καμία επίδραση στον καιρό, ούτε φυσικά στον κορωνοϊό! Είναι κάτι το οποίο αυξάνει πάρα πολύ τις ταχύτητες στο Ίντερνετ, αλλά γενικά οι συχνότητες που χρησιμοποιούνται στην κινητή τηλεφωνία σίγουρα δεν επηρεάζουν καθόλου τον καιρό. Τον επηρεάζουν οι εκπομπές των αυτοκινήτων, της καύσης φυσικού αερίου ή πετρελαίου, ό,τι έχει να κάνει με την καύση ορυκτών καυσίμων. Τα αεροπλάνα έχουν κι αυτά τη συνεισφορά τους, όπως έχουν και οι άλλες μετακινήσεις, αλλά τα αυτοκίνητα και η βιομηχανία είναι αυτά που επιβαρύνουν περισσότερο το περιβάλλον.
— Γι' αυτό παρατηρήθηκε μεγάλη βελτίωση στην ποιότητα του αέρα τους μήνες που περιορίστηκαν οι μετακινήσεις λόγω του lockdown...
Ακριβώς. Οι βιομηχανίες και γενικά η οικονομική δραστηριότητα επιβαρύνουν πολύ το περιβάλλον, αλλά η βελτίωση που παρατηρήθηκε στο lockdown είναι κάτι προσωρινό, σιγά σιγά θα επανέλθουμε στα προηγούμενα επίπεδα. Μπορεί να το βλέπουμε τώρα στην ποιότητα του αέρα, από δορυφορικές και επιτόπιες μετρήσεις, και στην Αθήνα, και στη βόρεια Ιταλία, που είναι βιομηχανική περιοχή, και στην Κίνα, λόγω μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής και λιγότερης κυκλοφορίας, θα επανέλθει όμως, δυστυχώς.
— Πόσο πιθανό βλέπετε να κυκλοφορούμε στην Αθήνα τα επόμενα χρόνια όπως οι κάτοικοι του Πεκίνου, με μάσκα, λόγω αφρικανικής σκόνης και ατμοσφαιρικής ρύπανσης;
Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια είναι καλύτερα τα πράγματα στην Ελλάδα. Η ποιότητα του αέρα στη χώρα μας, πέρα από την αφρικανική σκόνη, είναι σε γενικές γραμμές καλύτερη σε σχέση με αυτήν περασμένων δεκαετιών. Παρόλο που έχουμε περισσότερη κίνηση, έχει βελτιωθεί η αποθείωση των καυσίμων, υπάρχουν καλύτερες τεχνολογίες στα καύσιμα και στους κινητήρες των αυτοκινήτων, και βοηθάει και ο καιρός σε αυτό, επειδή οι άνεμοι βοηθούν στην ανανέωση του αέρα. Η Αθήνα είναι βεβαίως ένα μεγάλο αστικό κέντρο και έχει πολλές εκπομπές, γιατί κυκλοφορεί πολύς κόσμος και υπάρχουν περιοχές με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα όπου τα πράγματα δεν είναι καλύτερα, αλλά δεν έχουμε το πρόβλημα που έχουν στην Κίνα, που κυκλοφορούν με μάσκες μέσα στο Πεκίνο.
Αυτό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια και επιδεινώνει το πρόβλημα της ρύπανσης του αέρα, και είναι άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική κρίση, είναι η χρήση των τζακιών, κάτι που βλέπεις σε όλη την Αθήνα. Όταν σταμάτησαν να λειτουργούν οι καυστήρες των καλοριφέρ, το πρόβλημα έγινε μεγάλο – και το βλέπεις και σε επαρχιακές πόλεις, ειδικά σε περιοχές όπου ευνοείται η συσσώρευση ρύπων, π.χ. στα Ιωάννινα. Ευτυχώς, σε περιοχές της ανατολικής χώρας και σε όσες είναι κοντά στη θάλασσα έχουμε αρκετά ισχυρούς ανέμους, που απομακρύνουν τους ρύπους.
Η αφρικανική σκόνη είναι άλλο πράγμα, είναι φυσικό φαινόμενο, είναι άμμος από εκτάσεις της Αφρικής, περιοχές της νότιας Αλγερίας, της νότιας Λιβύης, στο Τσαντ, που σηκώνεται και έρχεται στην περιοχή μας. Δεν είναι κάτι επικίνδυνο, γιατί δεν είναι μολυσμένη σε καμία περίπτωση, δημιουργεί όμως προβλήματα σε ανθρώπους που έχουν αναπνευστικές παθήσεις. Όταν είναι έντονη η σκόνη, δημιουργεί επίσης προβλήματα στις μετακινήσεις, γιατί μειώνεται η ορατότητα.
Υπάρχει μια τάση να βλέπουμε πιο έντονα τέτοια φαινόμενα τα τελευταία χρόνια, αλλά είναι πιθανό αυτό να οφείλεται στις καλύτερες μεθόδους που έχουμε για να τα παρατηρούμε. Η περιοχή μας, όμως, νομοτελειακά, βρίσκεται πολύ κοντά στην Αφρική και πάντα είχε και πάντα θα έχει τέτοια φαινόμενα και στο μέλλον. Ειδικά οι νοτιότερες περιοχές. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, όμως, πέρα από αυτό που βλέπουμε ως αρρωστημένη ατμόσφαιρα και τα προβλήματα σε όσους έχουν παθήσεις του αναπνευστικού, δεν δημιουργεί κάποιο πρόβλημα στον υγιή πληθυσμό.
— Ποια είναι τα μεγαλύτερα οικολογικά εγκλήματα που γίνονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα;
Το μεγαλύτερο οικολογικό έγκλημα για μένα, παρόλο που δεν είναι της ειδικότητάς μου, είναι το θέμα του πλαστικού. Η τεράστια χρήση του πλαστικού, το πώς χρησιμοποιείται σε συσκευασίες, στα πάντα, σε οτιδήποτε πλέον αγοράζουμε, από έναν καφέ στην καντίνα μέχρι το φαγητό το μεσημέρι και τις συσκευασίες των τροφίμων στο σούπερ μάρκετ. Οι σακούλες, παρόλο που ακρίβυναν, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται – αν και μία συσκευασία φρέντο καπουτσίνο με το καπάκι του ή το δοχείο του φαγητού έχουν πιο μεγάλη ποσότητα πλαστικού από μια πλαστική σακούλα...
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
σχόλια