Φωτιά στο Μάτι: Αρνείται ευθύνες ο Ματθαιόπουλος - «Δεν ήταν αρμοδιότητά μου η εντολή εκκένωσης»

Πως δεν φέρει καμία ευθύνη για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι αφήνει να εννοηθεί στο υπόμνημα των έγγραφων εξηγήσεων του προς τον Εισαγγελέα ο υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος στην περιοχή, Βασίλης Ματθαιόπουλος. 

Στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, στις 23:30 το βράδυ εκείνης της «Μαύρης Δευτέρας», ενημέρωνε τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, για την φωτιά στο Μάτι, ιεραρχώντας την τέταρτη στη σειρά, την παρουσίαζε σε εξέλιξη, ενώ το φαινόμενο όπως είχαν ενημερώσει πολλοί αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος «είχε λήξει και μαζεύουμε νεκρούς».

Ως Αρχηγός, τον Μάιο του 2019, σε βάρος του οποίου έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για την τραγωδία, στο υπόμνημά του, εξηγούσε τους λόγους για τους οποίους δεν θα έπρεπε να του ασκηθεί, αποδίδοντας ξεχωριστά τις ευθύνες, στον Νίκο Τόσκα, στον τότε Αρχηγό του Σώματος Σωτήρη Τερζούδη, και ακόμη 10 ακόμη αξιωματικούς, οι περισσότεροι από τους οποίους αποστρατεύθηκαν από τον ίδιο στις πρώτες κρίσεις των αξιωματικών.

«[...[ Ζήτησα από τον Αρχηγό (Σωτήρη Τερζούδη), παρουσία του Υπουργού (Νίκου Τόσκα), και των υπασπιστών μου, (οι οποίοι ήταν έτοιμοι με πλήρη πυροσβεστικό εξοπλισμό για να μεταβούμε στο συμβάν και με ρώτησαν σχετικά και τους απάντησα ότι με εντολή Υπουργού και Αρχηγού θα παραμείνουμε στο ΕΣΚΕ) τόσο για την πυρκαγιά στην Κινέττα όσο και για την πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης, να μεταβώ αυτοπροσώπως στο πεδίο για συντονισμό», αναφέρει στο υπόμνημά του ο Β. Ματθαιόπουλος.

«Ο Αρχηγός ΠΣ (Σωτήρης Τερζούδης) λόγω της ύπαρξης πολλών εξελισσόμενων συμβάντων, σε συνδυασμό με ενδεχόμενη έλλειψη του αναγκαίου επιπέδου επιχειρησιακής διασύνδεσης και συλλειτουργίας αυτών, δεν μου το επέτρεψε, λέγοντας στον κ. Υπουργό ότι είναι αναγκαίο να μείνω στο ΕΣΚΕ για να τον βοηθήσω, διαπίστωση στην οποία συμφώνησαν και οι δυο τους», τονίζει ο ίδιος.

Σε άλλο σημείο του υπομνήματός του ο κ. Ματθαιόπουλος ανέφερε ότι ο πρώην Αρχηγός Σωτήρης Τερζούδης δρομολογούσε την αποστολή των εναέριων μέσων, ωστόσο ο Διοικητής του ΕΣΚΕ, τον ενημέρωσε ότι δεν μπορούν να απογειωθούν από τα αεροδρόμια Αθηνών λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και δόθηκε εντολή για εκτροπή κάποιων εναέριων μέσων που επιχειρούσαν στην Κινέττα.

«Για το συγκεκριμένο θέμα συνολικά υπήρξε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Στο σημείο αυτό, περί 16:59, ο Αρχηγός αντελήφθη ότι υφίσταται ανάγκη εναέριας επιτήρησης και συντονισμού της περιοχής και διέταξε να μεταβεί στην πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης το συντονιστικό ελικόπτερο ΒΚ, που ήδη συντόνιζε την πυρκαγιά στην Κινέττα, εντολή που υλοποίησα αμέσως. Σε κάθε χρονική φάση υπήρχε άμεση ενημέρωση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Γενικού Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας», εξηγεί ο Β. Ματθαιόπουλος, τονίζοντας ότι για κάθε επικοινωνία που είχε, ενημέρωνε τον τότε Αρχηγό Σωτήρη Τερζούδη και για κάθε ενέργειά του, εντολή ή οδηγία, είχε την προηγούμενη έγκρισή του.

«... Αποχώρησε με το ελικόπτερο»

Ο σημερινός αρχηγός στο υπόμνημά του αναφέρει πως σε επικοινωνία του με τον Αρχιπύραρχο Χρήστο Λάμπρη, ο οποίος επέβαινε στο συντονιστικό ελικόπτερο, εκείνος του ανέφερε την δύσκολη κατάσταση της πυρκαγιάς και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Ο κ. Λάμπρης, σύμφωνα με τον νυν Αρχηγό, του είπε πως εξαιτίας ναυτίας και εμετών του πληρώματος λόγω των αναταράξεων πρέπει να προσγειωθούν στην Ελευσίνα.

«... Διευκρινίζεται ότι στις περιπτώσεις ανάγκης πλήρωσης καυσίμων σε ελικόπτερο συντονισμού, προβλέπεται ως επιχειρησιακή τακτική, η προσγείωση του μέσου πλησίον του πεδίου της πυρκαγιάς και στο υψηλότερο γεωμορφολογικό σημείο αυτής και η εν συνεχεία αποβίβαση του συντονιστή από αυτό, προκειμένου να αναλάβει από το έδαφος το έργο του συντονισμού των επίγειων δυνάμεων καθοδηγώντας τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης και συντονισμού με χρήση του κωδικού "Αετός Εδάφους". Στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρξε ανάλογη ενέργεια από τον Αρχιπύραρχο Χρήστο Λάμπρη και με πρωτοβουλία του αποχώρησε με το ελικόπτερο από το πεδίο της πυρκαγιάς για ανεφοδιασμό καυσίμων, σε γνώση του Αρχηγού ΠΣ», αναφέρει ο Β. Ματθαιόπουλος.

Ο Β. Ματθαιόπουλος αναφέρει πως για την πυρκαγιά στο Μάτι άμεσα είχε ενημερωθεί ο Διοικητής του 12ου ΠΣ Αθηνών, Αντιπύραρχος Ιωάννης Κώστας, αφού η αρχική εστία εντοπιζόταν στον τομέα ευθύνης του, για να επιβεβαιώσει εκείνος ότι έλαβε εντολή μετάβασης στο συμβάν και για να ζητηθεί συνεχής ενημέρωση καθ' όλη τη διάρκεια της εξέλιξής του.

«Αρκεί και απλή ανάγνωση της διάταξης της 8 του άρθρου 72 του Ν. 4229/2014 προκειμένου να καταστεί πρόδηλον ότι στο διοικητή του ΣΚΕΔ, που στην κρινόμενη περίπτωση ήταν ο υποστράτηγος Ιωάννης Φωστιέρης, ανήκει η διοίκηση και επιχειρησιακή διαχείριση των διατιθέμενων εναέριων μέσων, που η έγκριση και διάθεση αυτών υπάγεται στο Αρχηγό (!), γεγονός στο οποίο θα επανέλθω στην συνέχεια», τονίζει.

«Σε σχέση με τις ενέργειές μου τον κρίσιμο χρόνο, σημειώνεται ότι ήδη πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης, δοθέντος ότι υπήρξε και εξαιρετικών σοβαρή πυρκαγιά στην Κινέττα, προκειμένου να επιτευχθεί η ενίσχυση της επιχειρησιακής ετοιμότητας του μηχανισμού, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου, περί ώρα 13:00, εισηγήθηκα στον Αρχηγό ΠΣ, στο διοικητή του ΕΣΚΕ και στον Διευθυντή 199 ΣΕΚΥΠΣ την έναρξη μερικής επιφυλακής για το σύνολο των υπηρεσιών της χώρας, για να αποσταλούν ενισχύσεις σε οχήματα και προσωπικό».

Ματθαιόπουλος: «Δεν ήταν αρμοδιότητά μου η εντολή εκκένωσης»

Για την απομάκρυνση των οχημάτων που έπρεπε να είναι στο Νταού Πεντέλης αλλά είχαν μετακινηθεί στην Κινέττα, και θα μπορούσαν σε 5 λεπτά να πλήξουν την αρχική εστία της φωτιάς, όπως είχε επισημάνει πραγματογνώμονας οικογενειών των θυμάτων, ο Β. Ματθαιόπουλος υποστήριξε:

«... Πέραν του ότι οι σχετικές αναφορές, ως επί το πλείστον, αναφέρονται σε αναπόδεικτες εκτιμήσεις του υπογράφοντος, ούτε ανάγονται στον κύκλο των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων μου, ούτε και de facto έδωσα τις σχετικές εντολές, αφού το όχημα με κωδικό κλήσης 'Μάκρη 30', που αναφέρεται ότι ήταν το πλησιέστερο στο συμβάν είχε μετακινηθεί με εντολή του 199 ΣΕΚΥΠΣ. Ωστόσο, η συγκεκριμένη λογική είναι, γενικώς, απολύτως εσφαλμένη, καθ' όσον, επί σοβαροτάτων συμβάντων, όπως αποδεικνύεται ότι υπήρξαν πολλά σε εξέλιξη, ταυτοχρόνως, την συγκεκριμένη ημέρα, είναι απαραίτητη η μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων και η συγκέντρωση πυροσβεστικής δύναμης προκειμένου να επιτευχθεί η άμεση και γρήγορη κατάσβεση της πυρκαγιάς».

Ισχυριζόταν πως δεν πρόκειται για παράλειψη όταν βρισκόταν σε εξέλιξη η μεγάλη πυρκαγιά στην Κινέττα «διότι έτσι δεν θα έπρεπε να μετακινείται κανέναν πυροσβεστικό όχημα, αλλά τότε δεν θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ συγκέντρωση πυροσβεστικής δύναμης και καμία πυρκαγιά δεν θα έσβηνε!».

Ο Β. Ματθαιόπουλος στο υπόμνημά του τονίζει πως δεν φέρει ευθύνη για την απόφαση εντολής εκκένωσης και εξηγεί:

«Βασική αιτίαση και ουσιώδης παράλειψη, που αποδίδεται στη λειτουργία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας κατά τον κρίσιμο χρόνο, του ένδικου συμβάντος, είναι ότι δεν εδόθη εντολή εκκένωσης. Ωστόσο, η εν λόγω (φερόμενη) παράλειψη, ούτε de jure ούτε και de facto, ακόμη και αληθής υποτιθέμενη, μπορεί να αποδοθεί σε εμένα, αφού δεν ενέπιπτε στο πεδίο των αρμοδιοτήτων μου. Κι αυτό, διότι, όπως με απόλυτη σαφήνεια προκύπτει από τις προπαρατεθείσες διατάξεις της Εγκυκλίου, αρμόδιος για την εισήγηση του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών είναι ο εκάστοτε επικεφαλής αξιωματικός του Πυροσβεστικού Σώματος στον τόπο του συμβάντος, που ενεργεί ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου!».

Ο πρώην αρχηγός εξηγεί πως η οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών πραγματοποιείται μόνο όταν εξασφαλιστεί η υλοποίηση με ασφάλεια και δεν θα προκαλέσει μεγαλύτερες συνέπειες-απώλειες.

Ο Β. Ματθαιόπουλος αναφέρει πως υπεύθυνοι για την υλοποίηση του συγκεκριμένου μέτρου (εκκένωση), κατά χρονική σειρά ως επικεφαλής στον τόπο του συμβάντος ήταν «αρχικώς ο διοικητής του 12ου ΠΣ Αθηνών, Αντιπύραρχος Ιωάννης Κώστας, στη διαδρομή εξάπλωσης της πυρκαγιάς ο διοικητής ΠΟΥ Νέας Μάκρης, Πύραρχος Δαμιανός Παπαδόπουλος και, εν συνεχεία, ετέθη επικεφαλής ο διοικητής ΠΟΥ Αθηνών, Αρχιπύραρχος Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, μετά από αυτόν ο διοικητής ΠΟΥ Ανατολικής Αττικής, Αρχιπύραρχος Χαράλαμπος Χιώνης και στο τέλος ο Υποστράτηγος ΠΣ Ιωάννης Ράμφος».

Καταθέτοντας στο υπόμνημά του τους υπερασπιστικούς ισχυρισμούς του, ο κ. Ματθαιόπουλος είχε αιτηθεί την μη άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του, κάτι που σε αρχικό στάδιο δεν είχε γίνει.