Ο στρατός της Μιανμάρ ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας αφού συνέλαβε την de-facto ηγέτη Αούνγκ Σαν Σου Τσι και άλλους πολιτικούς, τις πρώτες πρωινές ώρες.
Η στρατιωτική τηλεόραση μετέδωσε ότι στη χώρα κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ένα έτος και πως μεταβιβάστηκε η εξουσία. Το πραξικόπημα έγινε μετά την ένταση μεταξύ της πολιτικής κυβέρνησης και του στρατού έπειτα από αμφισβητούμενες εκλογές τον περασμένο Νοέμβριο. Η Μιανμάρ, επίσης γνωστή ως Βιρμανία, ήταν υπό τον έλεγχο του στρατού μέχρι που άρχισαν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις το 2011.
Σήμερα το πρωί, ο στρατός κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την επικράτεια και ανακοίνωσε ότι την εξουσία αναλαμβάνει ως μεταβατικός πρόεδρος ο στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ, μερικές ώρες μετά τη σύλληψη της επικεφαλής της πολιτικής κυβέρνησης Αούνγκ Σαν Σου Τσι, του προέδρου Ουίν Μιντ και κορυφαίων στελεχών του κόμματός της, του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία.
Ο στρατός υποστήριξε ότι η επιβολή πραξικοπήματος ήταν αναγκαία για την υπεράσπιση της «σταθερότητας» της Μιανμάρ και κατηγόρησε την εκλογική επιτροπή ότι δεν φρόντισε να διορθωθούν οι «τεράστιες παρατυπίες» που κατ' αυτούς αμαύρωσαν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, κατά τις οποίες το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Τσι υποστήριξε πως κατήγαγε συντριπτική νίκη.
Νωρίτερα, η κρατική τηλεόραση έπαψε να εκπέμπει, ενώ οι τηλεφωνικές γραμμές και η σύνδεση στο διαδίκτυο έδειχναν να έχουν πρακτικά κοπεί. Η τηλεόραση του BBC World News, καθώς και άλλοι διεθνείς ραδιοτηλεοπτικοί φορείς έχουν αποκλειστεί, ενώ οι τοπικοί σταθμοί είναι εκτός αέρα. Τα διεθνή δίκτυα μεταδίδουν πως υπάρχει στρατός παντού σε κεντρικούς δρόμους. Την ίδια ώρα ουρές σχηματίζονται σε ΑΤΜ ενώ οι τράπεζες έχουν σταματήσει προσωρινά όλες τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, σύμφωνα με την Ένωση Τραπεζών.
Μονάδες του στρατού έχουν καταλάβει το δημαρχείο στη Γιανγκόν και άλλα στρατηγικά σημεία.
Υπήρχαν φόβοι για το πραξικόπημα
Η κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στο επιτελείο και την πολιτική κυβέρνηση είχε εγείρει ανησυχίες πως απειλείτο πραξικόπημα από την περασμένη εβδομάδα. Την Τετάρτη, ο επικεφαλής του στρατού Μιν Αούνγκ Χλάινγκ είχε απειλήσει πως το Σύνταγμα της χώρας θα μπορούσε να τεθεί «σε αναστολή» ή ακόμη και να «ανακληθεί» εάν δεν τηρείτο.
Την Πέμπτη κυκλοφόρησαν σε social media φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανάτιζαν τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα να κινούνται στη Γιανγκόν και σε άλλες πόλεις.
Η Μιανμάρ, η πάλαι ποτέ Βιρμανία, πέρασε σχεδόν πέντε δεκαετίες υπό τον ζυγό των στρατιωτικών, προτού αρχίσει το 2010 μια αργή διαδικασία πολιτικής μετάβασης, στο πλαίσιο της οποίας αφέθηκαν ελεύθεροι πολιτικοί κρατούμενοι και ανέλαβε εν μέρει πολιτική κυβέρνηση.
Η 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Τσι, που πέρασε 15 χρόνια σε κατ' οίκον κράτηση - είχε λάβει το Νόμπελ Ειρήνης το 1991 -, ήταν ανάμεσα στους αντιφρονούντες που αφέθηκαν ελεύθεροι. Ανέλαβε την εξουσία μετά τις εκλογές του 2015, που είχαν χαρακτηριστεί οι πιο ελεύθερες που διεξήχθησαν ποτέ στη χώρα, εν μέσω ατμόσφαιρας αισιοδοξίας για τον εκδημοκρατισμό της Μιανμάρ.
Ωστόσο της έχει απαγορευθεί να αναλάβει την προεδρία δυνάμει του Συντάγματος του 2008, το οποίο συνέταξε ο στρατός. Ήταν ως σήμερα «κρατική σύμβουλος», αξίωμα ουσιαστικά ταυτόσημο με αυτό της πρωθυπουργού σε άλλα κράτη, ώστε να μπορεί να ασκεί την εξουσία μέσω του προέδρου Ουίν Μιντ, στελέχους του κόμματός της.
Το πραξικόπημα έγινε τα ξημερώματα της ημέρας που θα συνερχόταν σε σώμα και θα συνεδρίαζε το νέο κοινοβούλιο, που αναδείχθηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου, όταν ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία είχε υποστηρίξει πως κατήγαγε συντριπτική νίκη.
Η εικόνα και το κύρος της Αούνγκ Σαν Σου Τσι επλήγησαν σε διεθνές επίπεδο μετά τον μαζικό διωγμό χιλιάδων μελών της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια στη δυτική πολιτεία Ραχίν από το 2017. Αλλά η ηγετική μορφή του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία παρέμεινε πολύ δημοφιλής στο εσωτερικό.
Oι πρώτες διεθνείς αντιδράσεις
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε τη «μεγάλη ανησυχία» του για το πραξικόπημα και «καταδίκασε με τον πιο σθεναρό τρόπο» τη σύλληψη της Αούνγκ Σαν Σου Τσι και την κατάληψη «της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας» από τον στρατό, λέγοντας πως πλήττονται «οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων ετών στη Μιανμάρ.
Την ίδια ώρα, ο Λευκός Οίκος έκανε γνωστό ότι ο Δημοκρατικός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει ενημερωθεί για τις εξελίξεις. «Οι ΗΠΑ εναντιώνονται σε οποιαδήποτε απόπειρα αλλοίωσης του αποτελέσματος των πρόσφατων εκλογών και παρεμπόδισης της δημοκρατικής μετάβασης της Μιανμάρ» και «θα αναλάβουν δράση σε βάρος όσων ευθύνονται εάν αυτά τα βήματα δεν αντιστραφούν», τόνισε η εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας, η Τζεν Ψάκι.
Η Αυστραλία εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» και απαίτησε η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της Μιανμάρ να αφήσει ελεύθερη την Αούνγκ Σαν Σου Τσι και τους άλλους πολιτικούς που τέθηκαν υπό κράτηση, κατηγορώντας τους στρατηγούς πως «επιδιώκουν για άλλη μια φορά να αρπάξουν τον έλεγχο» της χώρας.
Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας ανέφερε ότι παρακολουθεί την κατάσταση και προς το παρόν δεν σχεδιάζει τον εσπευσμένο επαναπατρισμό των ιαπώνων υπηκόων από τη χώρα.
Ο Ντάνιελ Ράσελ, αμερικανός διπλωμάτης που επί Μπαράκ Ομπάμα ήταν αρμόδιος για την ανατολική Ασία, χαρακτήρισε το νέο πραξικόπημα «βαρύ πλήγμα για τη δημοκρατία στη Μιανμάρ» αλλά «και για τα συμφέροντα των ΗΠΑ».
Ο Μάρεϊ Χίμπερτ, ειδικός στη νοτιοανατολική Ασία στο ινστιτούτο μελετών Center for Strategic and International Studies της Ουάσινγκτον, χαρακτήρισε «πρόκληση» για τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν το πραξικόπημα.
Ο Τζον Σίφτον του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) υπογράμμισε από την πλευρά του ότι στην πραγματικότητα, ο στρατός της Μιανμάρ ουδέποτε τέθηκε υπό τον έλεγχο των πολιτικών, καλώντας την Ουάσινγκτον και άλλους να επιβάλλουν «αυστηρές», «στοχευμένες» οικονομικές κυρώσεις στα ηγετικά στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Mε πληροφορίες από Reuters/ ΒΒC News
