Τάκης Μουσαφίρης: μια πολύ σημαντική μορφή του λαϊκού μας τραγουδιού – μια μεγάλη απώλεια

Τάκης Μουσαφίρης Facebook Twitter
Οι ιδέες, οι απόψεις και οι εικόνες που έχτιζε μέσα από τα τραγούδια του ο Μουσαφίρης είχαν συχνά κάτι... υπερκόσμιο.
0



Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ συνθέτη-τραγουδοποιού Τάκη Μουσαφίρη είναι πολύ μεγάλη για το λαϊκό τραγούδι. Αυτό αποδεικνύεται σε πρώτη φάση από τις πολλές και μεγάλες επιτυχίες του, αλλά και από κάτι ακόμη. Από την ποιότητα αυτών των επιτυχιών. Γιατί πολλά τραγούδια του Μουσαφίρη έθεταν, από τη γέννα τους, πολύ ψηλά στάνταρντ, τα οποία και επιτύγχαναν. 

Το τραγούδι του Τάκη Μουσαφίρη ήταν πάντα λαϊκό, αλλά συχνά ήταν και φιλοσοφικό, θυμοσοφικό, γεγονός που έδειχνε πως, σαν δημιουργός, είχε κι άλλες καταβολές, όχι μόνον λαϊκές, και πως αυτές τις καταβολές μπορούσε να τις μετουσιώσει σε κάτι σπάνιο και μοναδικό, όπως ελάχιστοι άλλοι συνάδελφοί του (μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού) μπορούσαν να κάνουν. 

Γιατί οι ιδέες, οι απόψεις και οι εικόνες που έχτιζε μέσα από τα τραγούδια του ο Μουσαφίρης είχαν συχνά κάτι... υπερκόσμιο. Αρκεί κανείς να μελετήσει το τραγούδι του «Σε μια στίβα καλαμιές», που είχε πει ο Δημήτρης Μητροπάνος στα «Λαϊκά ’76», για να καταλάβει πολλά ή τα πάντα. 

Στίχοι όπως οι... «θέλω να ’σαι αετός / σ’ αψηλά να πας λημέρια / το κρασί σου ήλιου φως / και να κερνάς τ’ αστέρια» δεν μπορούν να γραφτούν από τον οποιονδήποτε. Πρέπει να είσαι ποιητής, για να τους γράψεις. 

Ο Μουσαφίρης βάζει τον βασανισμένο ήρωά του να κοιμάται, πάνω στις καλαμιές, και να ονειρεύεται πως ξαναγεννιέται σ’ έναν άλλο κόσμο, στον οποίο ζούνε μόνον οι ψυχές, καθαρές, αμόλυντες, χωρίς βάσανα και πόνους, καθώς τα φθαρτά σώματα έχουν παραδοθεί στην πυρά. Ένα τραγούδι με προσωκρατικές αναφορές, καθαρτήριο, που μόνον πολύ μεγάλοι δημιουργοί μπορούν να συντάξουν. 

Σ’ ένα άλλο τραγούδι του από την ίδιαν εποχή, το «Πες μου που πουλάν καρδιές» (1974) ο Μουσαφίρης δείχνει την φοβερή ποιητική του έξαψη. Στίχοι όπως οι... «θέλω να ’σαι αετός / σ’ αψηλά να πας λημέρια / το κρασί σου ήλιου φως / και να κερνάς τ’ αστέρια» δεν μπορούν να γραφτούν από τον οποιονδήποτε. Πρέπει να είσαι ποιητής, για να τους γράψεις. 

Μουσαφίρης Μητροπάνος Facebook Twitter
Ο Τάκης Μουσαφίρης με τον Δημήτρη Μητροπάνο.

Στο περίφημο «Ένα τραγούδι πες μου ακόμα», που είπε πρώτος ο Μιχάλης Μενιδιάτης το 1977 και η Ρίτα Σακελλαρίου δύο χρόνια αργότερα, υπάρχουν στίχοι ανομολόγητου ερωτικού πάθους, μαεστρικά φτιαγμένοι («Ένα τραγούδι πες μου ακόμα / και βάψ’ τον ήλιο με μαύρο χρώμα / ένα τραγούδι το τελευταίο / μα θέλω να ’ναι το πιο ωραίο»), ενώ στο μυθικό «Κάνε κάτι να χάσω το τραίνο» (1976), με τον Δημήτρη Μητροπάνο, η ερωτική απελπισία χτυπάει κόκκινο («Αυτό το τσιγάρο που καίει / είναι το τελευταίο / τα μάτια σου κλείσε δε θέλω / να δεις ότι κλαίω / γιατί είναι μοιραίο να φύγω, σε λίγο») μέσα από έξοχα φιλοτεχνημένες εικόνες. 

Δεν ήταν όλα τα τραγούδια του Τάκη Μουσαφίρη αυτού του ποιοτικού ύψους, αλλά πολλά ήταν τέτοια. 

Μιχάλης Μενιδιάτης Ένα τραγούδι πες μου ακόμα 

Από τα Γιάννενα κατέβηκε στην Αθήνα ο Τάκης Μουσαφίρης, φέρνοντας μια νέα πνοή και μια νέα φωνή στο λαϊκό τραγούδι λίγο πριν από τα μέσα του ’70. Είναι ένας από τους λίγους (μαζί με τον Κώστα Ψυχογιό), που αντιλαμβάνεται το ερωτικό λαϊκό τραγούδι στα όριά του, στα όρια τού νταλγκά και της καψούρας, και πάνω εκεί ακριβώς μεγαλουργεί. 

Ο Μουσαφίρης όμως πιάνει και κάτι άλλο, ταυτοχρόνως, και ήταν πρώτος σε αυτό. Κάνει τραγούδια με λέξεις σλόγκαν, δημιουργώντας τετελεσμένα. Θυμόμαστε, ακριβώς στα μέσα των σέβεντις την Χαρούλα Λαμπράκη να τραγουδά  «Σούξου μούξου του», όπως και την Δούκισσα να τα σπάει με το «Ατάκα και επί τόπου», σκοράροντας με πολλά γκολ στα τζουκ-μποξ της εποχής. 

Ο Δημήτρης Μητροπάνος θα πει βεβαίως τα καλύτερα τραγούδια που είχε στην φαρέτρα του ο Τάκης Μουσαφίρης εκείνη την εποχή, και εκτός των προαναφερθέντων («Πες μου που πουλάν καρδιές», «Κάνε κάτι να χάσω το τραίνο», «Σε μια στίβα καλαμιές») αξίζει να αναφερθούν και τα «Σ’ αγαπώ ακόμα» (1977), «Τι το θες το κουταλάκι» (1977), «Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγης» (1977) και «Το σ’ αγαπώ το κρατάω για σένα» (1978). 

Φυσικά, το ταλέντο τού Μουσαφίρη έχει ανακαλυφθεί πλέον για τα καλά από τους παράγοντες της δισκογραφίας και κάπως έτσι ετοιμάζονται δεκάδες τραγούδια, για πάμπολλες φωνές των σέβεντις, πασίγνωστες (Μπέμπα Μπλανς, Κώστας Καφάσης, Κώστας Καρουσάκης, Μαίρη Μαράντη, Γιάννης Ντουνιάς κ.ά.) ή καμιά φορά όχι και τόσο (Θάλεια). 

Μουσαφίρης Διονυσίου Facebook Twitter
Ο Τάκης Μουσαφίρης με τον Στράτο Διονυσίου.

Το τραγούδι τού Μουσαφίρη, που είναι πάντα λαϊκό, απευθύνεται βεβαίως στον πολύ κόσμο, αλλά το αγαπούν ιδιαιτέρως και οι... λαϊκές μειονότητες. Αποκτά, έτσι, άκρες μέσα στο περιθωριακό, λούμπεν και σκυλάδικο περιβάλλον. Αυτό το προσάπτουμε όχι ως μομφή φυσικά, μα ως τιμή για την τραγουδοποιία του. 

Είναι ο κόσμος των λαϊκών μπαρ, των σκληρών μαγαζιών της νύχτας, που βρίσκει στα τραγούδια τού Μουσαφίρη κάτι για να ταυτιστεί. Κάτι για να πάει μαζί τους. Κάτι γνήσιο, ορίτζιναλ, μα και ακραίο συνάμα. Ή και καταδικαστικό. Τα τραγούδια τού Μουσαφίρη παίζουν με τα όρια και αυτό δεν περνάει απαρατήρητο από ανθρώπους που ζούνε σε αυτά, και ξέρουν να εκτιμούν και να ανακαλύπτουν, με το αλάνθαστο ένστικτό τους, την αλήθεια. 

Αυτά στα σέβεντις, γιατί την επόμενη δεκαετία τα πράγματα αλλάζουν. 

Ο ερχομός του ΠΑΣΟΚ δημιουργεί νέα δεδομένα. Η μικροαστική τάξη ανεβαίνει σκαλοπάτι, αποκτά λεφτά και αυτά σκορπίζονται στα μεγάλα μαγαζιά της παραλιακής, σε περιβάλλοντα ντεμί – ούτε λαϊκά, ούτε κυριλέ. Το «πρώτο τραπέζι πίστα» μεσουρανεί, όπως μεσουρανούν ξανά και τα νέα τραγούδια του Μουσαφίρη, που αυτή την εποχή περνάνε στον πολύ κόσμο βασικά μέσα από τη φωνή του Στράτου Διονυσίου («Ο ταξιτζής», «Εγώ ο ξένος», «Λέγε με παλιόπαιδο», «Όταν θέλει μια γυναίκα», «Άνθρωπος είσαι και λυγάς», «Εγώ να δεις», «Ένα λεπτό περιπτερά» κ.λπ.). 

Εγώ ο ξένος - Στράτος Διονυσίου

Αστείρευτος, όμως, ο Τάκης Μουσαφίρης έχει κάτι, καλό, για όλους. Είναι απίστευτο το εύρος της τραγουδποιίας του, και το πόσους διαφορετικούς τραγουδιστές μπορεί να εκφράσει ταυτοχρόνως. 

Από την Μαρινέλλα και τον Γιάννη Πάριο, μέχρι την Τζένη Βάνου και την Λίτσα Διαμάντη, από τον Αντώνη Καλογιάννη και τον Σταμάτη Κόκοτα, μέχρι τον Γιώργο Μαργαρίτη και τον Δημήτρη Κοντολάζο και από τον Τόλη Βοσκόπουλο και την Βίκυ Μοσχολιού, μέχρι την Πίτσα Παπαδοπούλου και την Κατερίνα Στανίση. 

Για την τελευταία θα φυλάξει κι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που θα γράψει σε όλη την διαδρομή του, εφάμιλλο με τα αριστουργήματά του των σέβεντις, το «Μυστικέ μου έρωτα». 

Πίτσα Παπαδοπούλου Facebook Twitter
Πίτσα Παπαδοπούλου, Εγώ θα 'μαι για σένα
Κατερίνα Στανίση Facebook Twitter
Κατερίνα Στανίση, Μυστικέ μου έρωτα

Άλλα μεγάλα τραγούδια του Τάκη Μουσαφίρη ή εν πάση περιπτώσει «επιτυχίες» του είπαν μέσα στα χρόνια η Ρίτα Σακελλαρίου («Μια ζωή πληρώνω»), ο Γιώργος Σαρρής («Και μόνο που με κοιτάς λιώνω»), ο Άγγελος Διονυσίου («Γυναίκα της νύχτας»), ξανά ο Δημήτρης Μητροπάνος («Χιονάνθρωπος») και άλλοι πολλοί. Δεν είναι εύκολο να καταγραφούν τα πάντα. 

Καριέρες ολόκληρες μεγάλων τραγουδιστών στήθηκαν πάνω στο ρεπερτόριο του. Η αείμνηστη Δούκισσα («Αλλά ωραίος τρελός», «Ο κύριος ζημιάς», «Έτσι ε») και η Πίτσα Παπαδοπούλου («Τι αγάπη Θεέ μου», «Κόψε κάτι», «Τι να μου κάνει μια φωτιά») του χρωστούν πάρα πολλά ή και τα πάντα. Ο Μητροπάνος στα σέβεντις και ο Διονυσίου στα έιτις θα ήταν κάτι τελείως διαφορετικό, χωρίς τα τραγούδια τού Μουσαφίρη. 

Τα τελευταία πολλά χρόνια ο Τάκης Μουσαφίρης ήταν σχετικά αποτραβηγμένος. Φαίνεται πως ζούσε μια ήρεμη και χαλαρή ζωή, μακριά από το άγχος της καθημερινής δουλειάς και της δισκογραφίας, απολαμβάνοντας τις τιμές που το παρείχαν οι συνάδελφοί του, οι τραγουδιστές που είχαν πει τα τραγούδια του, μέσω των «αφιερωμάτων» της τηλεόρασης κ.λπ. 

Ρίτα Σακελλαρίου Facebook Twitter
Ρίτα Σακελλαρίου, Στης νύχτας τα μονοπάτια
Δούκισσα Facebook Twitter
Ο Τάκης Μουσαφίρης και η Δούκισσα, ...στη χώρα του έρωτα

Εξάλλου αυτά που είχε δώσει, στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 κυρίως, ήταν πάρα πολλά, τόσο πολλά, ώστε πέρα από τον πολύ πλατύ αφρό, στο βάθος θα παραμένουν πάντα, λαμπερά, τα ανεξερεύνητα «διαμάντια», για να τ’ ανακαλύψεις... 

Τιμή και δόξα στον Τάκη Μουσαφίρη! 

Δημήτρης Μητροπάνος - Σε Μια Στίβα Καλαμιές

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ρίτα Σακελλαρίου: H λαϊκή ντίβα που τα έζησε όλα και πέθανε σαν σήμερα

Μουσική / Ρίτα Σακελλαρίου: H λαϊκή ντίβα που τα έζησε όλα και πέθανε σαν σήμερα

Από τα μίζερα παιδικά χρόνια μέχρι τις λαμπρές στιγμές στο πάλκο δίπλα στους μεγαλύτερους λαϊκούς συνθέτες και από το αξεπέραστο «Ιστορία μου, αμαρτία μου» ως το ανεπανάληπτο «Εγώ δεν πάω Μέγαρο, θα μείνω με τον παίδαρο», η περίπτωση της Ρίτας Σακελλαρίου «σηκώνει» ολόκληρο βιβλίο
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΣΚΟΪ́ΤΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοντσέρτο του Αρανχουέθ: Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από αυτό το κοντσέρτο;

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το Κοντσέρτο του Αρανχουέθ;

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του το «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ» του Χοακίν Ροντρίγκο παραμένει η μουσική στην οποία όλοι με κάποιο τρόπο παραδινόμαστε. Η Ματούλα Κουστένη αποκρυπτογραφεί τη μελαγχολία, τη σπαρακτική μελωδία, τη δύναμη της κιθάρας και τη μοναδική του ενέργεια.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ