O Θεόδωρος Κουρεντζής γιορτάζει τα γενέθλιά του στο Μέγαρο, ερμηνεύοντας την «Ενάτη» του Beethoven

O Θεόδωρος Κουρεντζής γιορτάζει τα γενέθλιά του στο Μέγαρο, ερμηνεύοντας την «Ενάτη» του Beethoven Facebook Twitter
Φωτ.: Liliya Olkhovaya
0

Ο Θεόδωρος Κουρεντζής, μετά την τεράστια διεθνή επιτυχία της μυσταγωγικής συναυλίας του με τη MusicAeterna στο αρχαίο θέατρο των Δελφών τον προηγούμενο Ιούνιο, με την «Έβδομη Συμφωνία» του Ludwig van Beethoven, επιστρέφει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για να γιορτάσει τα γενέθλιά του μαζί μας με δύο συναυλίες, το Σάββατο 19 και την Κυριακή 20 Φεβρουαρίου (8:30 μ.μ.), στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.

Ο πολυβραβευμένος αρχιμουσικός και το ορχηστρικό σύνολο που συγκλόνισαν με την μπετοβενική ερμηνεία τους πάνω από 2 εκατομμύρια Ευρωπαίους τηλεθεατές το περασμένο καλοκαίρι, αλλά και η Χορωδία MusicAeterna, έρχονται στην Αθήνα, πάντα με το βλέμμα στραμμένο προς τον μεγάλο Γερμανό συνθέτη, για να αναδείξουν μέσα από τη δική τους, εντελώς ιδιοσυγκρασική προσέγγιση την «Ένατη Συμφωνία» του, ένα από τα πιο λαμπερά διαμάντια του κλασικού ρεπερτορίου.

Το 1785, ο Γερμανός ρομαντικός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, Φρίντριχ Σίλερ έγραφε ένα ποίημα στο οποίο όλη η ανθρωπότητα περιγράφεται συμφιλιωμένη και χαρούμενη να γιορτάζει το θαύμα της ζωής. Το όνομα αυτού; Ωδή στη Χαρά.

Σχεδόν σαράντα χρόνια αργότερα, ο επίσης Γερμανός Λούντβιχ βαν Μπετόβεν βασίζεται στο συγκεκριμένο ποίημα για να γράψει την τελευταία ολοκληρωμένη του Συμφωνία, που από πολλούς θεωρείται «Παρθενώνας» του συμφωνικού ρεπερτορίου. Την περιβόητη Ενάτη.

Η μουσική της συνόδευσε ουκ ολίγες φορές σημαδιακές, χαρμόσυνες στιγμές της Ιστορίας και της Τέχνης αλλά πολλές φορές έγινε αντικείμενο καπήλευσης από ολοκληρωτικά καθεστώτα, που θέλησαν να οικειοποιηθούν τη δύναμη της μουσικής και του οράματός της. Κι όμως, ακριβώς χάρη στην αυθεντική αυτή δύναμη, η Ενάτη φτάνει στις μέρες μας ως μία από τις υψηλότερες κατακτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος, ανυπέρβλητη παρακαταθήκη ομορφιάς και αλήθειας.

Ο Μπετόβεν γνώριζε το ποίημα του Σίλερ από όταν πρωτοδημοσιεύτηκε και συγκινημένος από το μήνυμα αδελφοσύνης που στέλνει, σχεδίαζε τη μελοποίησή του ήδη από το 1812. Ωστόσο, η σύνθεση της Συμφωνίας ξεκίνησε συστηματικά το 1822. Το καλοκαίρι του επόμενου έτους, ο Μπετόβεν, σε μια στιγμή αναπάντεχης, κατακλυσμιαίας έμπνευσης αποφασίζει να εντάξει στο τέταρτο μέρος το περίφημο χορωδιακό φινάλε. Απόφαση που θα άλλαζε για πάντα τα δεδομένα στο χώρο της συμφωνικής μουσικής.

Η πρεμιέρα δόθηκε στο Θέατρο Καίρντνερτορ της Βιέννης, με την παρουσία του Μπετόβεν, ο οποίος είχε 12 χρόνια να ανέβει στη σκηνή λόγω της κώφωσής του. Τα ανέκδοτα από την πρεμιέρα είναι πολλά. Κατά γενική ομολογία, η πρώτη εκτέλεση του έργου είχε αρκετά λάθη, αφού η ορχήστρα είχε κάνει μόλις δύο ολοκληρωμένες πρόβες. Και η χορωδία, επίσης, ήταν μάλλον ανέτοιμη για την εμφάνιση.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία ενός βιολιστή, ο Μπετόβεν είχε ανεβεί στο πόντιουμ μαζί με το μαέστρο Μίχαελ Ούμλαουφ, κουνώντας μανιωδώς τα χέρια του και δίνοντας την εντύπωση ότι θέλει να παίξει ταυτοχρόνως όλα τα μουσικά όργανα της ορχήστρας. Ο μαέστρος είχε δώσει οδηγίες στους μουσικούς να αγνοούν πλήρως τις κινήσεις του και να ακολουθούν αποκλειστικά εκείνον. Έτσι, ο Μπετόβεν αρκέστηκε στο να δίνει μόνο το tempo. Μάλιστα, συνέχισε να κινείται ακόμη και μετά το τέλος του έργου, ανίκανος να αντιληφθεί ότι η μουσική είχε σταματήσει.

Χρειάστηκε η συνδρομή της 20χρονης άλτο, Κάρλιν Ούνγκερ, η οποία έστρεψε το συνθέτη προς το κοινό για να δει την αντίδρασή του. Τότε, ο Μπετόβεν αντίκρισε ένα υπέροχο θέαμα. Οι ακροατές χειροκροτούσαν επί πέντε λεπτά συνεχόμενα, ενώ για να εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους στον κωφό συνθέτη, σήκωναν τα χέρια τους και πετούσαν ψηλά καπέλα και μαντήλια.

Όπως, όμως, συμβαίνει με όλα τα έργα τέχνης που συνδράμουν καθοριστικά στην εξέλιξη της ιστορίας, η Ενάτη δεν καθιερώθηκε αμέσως στη συνείδηση του κοινού και των κριτικών. Για το ευρύ κοινό της εποχής, η μεγάλη της διάρκεια φάνταζε κουραστική, ενώ πολλοί κριτικοί του 19ου αιώνα αντέδρασαν στο ύφος και στις καινοτομίες της απαξιώνοντάς την με βαρύτατους ενίοτε χαρακτηρισμούς. Ακόμα και ο μεγάλος Βέρντι σχολίασε επικριτικά τον τρόπο που ο Μπετόβεν χειρίστηκε τις ανθρώπινες φωνές, ενώ στον 20ό αιώνα ο Στραβίνσκι θεωρούσε πολλά σημεία του φινάλε ως «χαμηλού γούστου».

Ωστόσο, τι ήταν αυτό που έκανε την Ενάτη να ακουστεί σε όλες τις γωνιές της γης, να παίξει κομβικό ρόλο σε έργα μεταγενέστερων συνθετών και εν τέλει να θεωρείται πλέον το σημαντικότερο ανθρώπινο μουσικό επίτευγμα; Με τα λόγια του Γκούσταβ Μάλερ, θα μπορούσαμε να απαντήσουμε ότι κατάφερε αυτό που όλες οι συμφωνίες θα έπρεπε να επιδιώκουν. Αγκάλιασε όλο το σύμπαν. Ο ποιητικός λόγος, το τραγούδι και η μουσική ενώθηκαν σε ένα δημιούργημα που στόχευε να αναδείξει την οικουμενικότητα της μουσικής γλώσσας και τα κατάφερε. Το νόημα των στίχων του Φρίντριχ Σίλερ δεν θα μπορούσε να έχει υλοποιηθεί πιο όμορφα.

Πολιτισμός
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ναός Οσίου Νικολάου Σικελιώτη

Πολιτισμός / Ναός Οσίου Νικολάου Σικελιώτη: Ένα σημαντικό μνημείο κινδυνεύει με κατάρρευση

Ένα θρησκευτικό, ιστορικό αλλά και αρχιτεκτονικό ορόσημο στους πρόποδες της Δίρφυος, έχει περιέλθει σε τραγική κατάσταση και αντιμετωπίζει πλήθος σοβαρών προβλημάτων.
ΠΕΝΝΥ ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΥ
Τζεμ Γιγίτ Ουζούμογλου: Ποιος είναι ο Τούρκος πρωταγωνιστής του Netflix που δεν μπορεί να ταξιδέψει στην Αθήνα

Πολιτισμός / Τζεμ Γιγίτ Ουζούμογλου: Ποιος είναι ο Τούρκος ηθοποιός του Netflix που δεν μπορεί να ταξιδέψει στην Αθήνα

Ο δημοφιλής Τούρκος ηθοποιός Τζεμ Γιγίτ Ουζούμογλου δεν θα εμφανιστεί στη θεατρική σκηνή της Αθήνας λόγω κρατικής λογοκρισίας και περιοριστικών όρων
LIFO NEWSROOM
«Δεν σιωπούμε» γράφει ο Τούρκος ηθοποιός που ακύρωσε εμφάνισή του σε ελληνικό θέατρο λόγω απαγόρευσης Ερντογάν

Πολιτισμός / «Δεν σιωπούμε» γράφει ο Τούρκος ηθοποιός που ακύρωσε εμφάνισή του σε ελληνικό θέατρο λόγω απαγόρευσης Ερντογάν

Ο ηθοποιός θα πρωταγωνιστούσε στα «Σκυλιά» του Ανέστη Αζά αλλά συνελήφθη για «υποκίνηση μίσους» κατά του Ερντογάν και αφέθηκε ελεύθερος υπό όρους
LIFO NEWSROOM
«Όσα Παίρνει ο Άνεμος»: Φωτογραφίες από τις τελευταίες πρόβες λίγο πριν την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα

Πολιτισμός / «Όσα Παίρνει ο Άνεμος»: Φωτογραφίες από τις τελευταίες πρόβες λίγο πριν την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα

Η μεγάλη ερωτική ιστορία της Μάργκαρετ Μίτσελ ζωντανεύει επί σκηνής με φόντο τον αμερικανικό εμφύλιο - Από 25 Απριλίου, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
LIFO NEWSROOM
Τούρκος ηθοποιός ακύρωσε την εμφάνισή του σε ελληνικό θέατρο λόγω απαγόρευσης Ερντογάν

Πολιτισμός / Τούρκος ηθοποιός ακύρωσε την εμφάνισή του σε ελληνικό θέατρο λόγω απαγόρευσης Ερντογάν

Τη θέση του στο έργο αναλαμβάνει ο ηθοποιός Μιχάλης Πητίδης - Η παράσταση «Τα Σκυλιά», που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2024, επιστρέφει από την Παρασκευή 25 Απριλίου για δέκα παραστάσεις στο Θέατρο Κιβωτός
LIFO NEWSROOM
Αμαρτωλά βαμπίρ, επίδοξοι bodybuilders και χαριτωμένα πάντα από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Αμαρτωλά βαμπίρ, επίδοξοι bodybuilders και χαριτωμένα panda από αύριο στους κινηματογράφους

Το κινηματογραφικό πρόγραμμα της (Μεγάλης) εβδομάδας απαρτίζεται από τρεις ταινίες, από τις οποίες ξεχωρίζει το μεγάλο, πρωτότυπο στοίχημα του Ράιαν Κούγκλερ με τίτλο «Sinners».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ