Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα: Ντροπιαστική «πρωτιά» με προβληματικά κριτήρια

Ντροπιαστική «πρωτιά» με προβληματικά κριτήρια Facebook Twitter
Σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η Ελλάδα γκρεμίστηκε 38 θέσεις από πέρσι καταλήγοντας στην 108η θέση σε σύνολο 180 χωρών, και τελευταία στην Ευρώπη. Εικονογράφηση: Ατελιέ/LIFO
0

ΑΛΛΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΠΟΥ στη γαλαρία κι άλλο να είσαι τελευταίος, πρώτος δηλαδή από το τέλος, εκεί όπου βρέθηκε η χώρα μας στην ετήσια κατάταξη του οργανισμού Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα που δημοσιεύτηκε χθες. Σύμφωνα με τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η Ελλάδα γκρεμίστηκε 38 θέσεις από πέρσι, καταλήγοντας στην 108η θέση σε σύνολο 180 χωρών και τελευταία στην Ευρώπη.

Οι χώρες διαχωρίζονται σε πέντε διαφορετικές «αποχρώσεις» όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί σε καθεμιά στο ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου (καλή – ικανοποιητική – προβληματική – δύσκολη – πολύ σοβαρή) κι εμείς πλέον φαίνεται να έχουμε σταθεροποιηθεί ανάμεσα στις «προβληματικές».

Δεν ξέρω κατά πόσο η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, η οποία επιβάρυνε σημαντικά τη θέση μας στη λίστα, έχει να κάνει ακριβώς με το επίπεδο της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα μας.

Ουδείς αντιλέγει (σοβαρά) ότι η κατάσταση των μέσων είναι πολλαπλώς προβληματική, κάποια από τα κριτήρια που μας καταβαράθρωσαν όμως στη συγκεκριμένη κατάταξη μοιάζουν επίσης προβληματικά.

Δεν ξέρω δηλαδή κατά πόσο η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, η οποία επιβάρυνε σημαντικά τη θέση μας στη λίστα, έχει να κάνει ακριβώς με το επίπεδο της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα μας. Ούτε νομίζω ότι ισχύει αυτό που αναφέρεται σχετικά με τη χώρα μας σε κάποιο άλλο σημείο του φετινού απολογισμού, ότι δηλαδή «ακτιβιστές της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς τακτικά επιτίθενται στις εγκαταστάσεις των μέσων που θεωρούν ιδεολογικούς τους εχθρούς».

Αναφέρεται επίσης η επίμαχη τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα με σκοπό την ποινικοποίηση της διασποράς ψευδών ειδήσεων («ικανών να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία»), μένει να αποδειχτεί πόσο προβληματική και επικίνδυνη μπορεί να αποδειχτεί μια διάταξη που σηκώνει πολλές και δυσοίωνες ερμηνείες. Κατά τα λοιπά, τονίζεται το προφανές, δηλαδή η όλο και πιο έντονη χειραγώγηση των ΜΜΕ λόγω των οικονομικών προβλημάτων τους και της εξάρτησής τους από το κρατικό χρήμα και οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Την πρώτη χρονιά που εμφανίστηκε ο συγκεκριμένος δείκτης (το 2002) η Ελλάδα είχε πλασαριστεί χαλαρά στην αξιοπρεπή (έως και τιμητική) τιμητική 19η θέση. Δεν υπήρχαν τότε θέματα χειραγώγησης και διαπλοκής; Προφανώς και υπήρχαν. Θα μπορούσε μάλιστα να ισχυριστεί κανείς ότι το επίπεδο της δημοσιογραφικής κάλυψης στη χώρα μας έχει ανέβει αισθητά από τότε, επειδή πλέον υπάρχει πρόσβαση σε πολύ περισσότερες ανεξάρτητες φωνές και πλατφόρμες, ασχέτως του αν τα μεγάλα μέσα μοιάζουν πιο προβλέψιμα και καθεστωτικά από ποτέ και πολλά από τα αναρίθμητα μικρά δεν πληρούν ούτε τους στοιχειώδεις δημοσιογραφικούς κανόνες. Τότε υπήρχαν μόνο οι δεινόσαυροι.

Σε κάθε περίπτωση, και παρά τις όποιες ενστάσεις μπορεί να έχει κανείς για τα κριτήρια και για τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, είναι ντροπιαστική και ανησυχητική η θέση της χώρας στη συγκεκριμένη κατάταξη. Επισκιάστηκαν όμως έτσι κάποια κρίσιμα συμπεράσματα αυτής της έρευνας που δεν αφορούν μόνο εμάς αλλά έχουν να κάνουν με την κατάσταση των μέσων διεθνώς.

Σύμφωνα με το σχετικό πόρισμα των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, μοιάζει εκτός ελέγχου παγκοσμίως η «ραγδαία και πολυεπίπεδη αύξηση των εντάσεων και της πόλωσης, η οποία ενισχύεται από το χάος της πληροφορίας που επικρατεί και την αντίστοιχη ενθάρρυνση των ψευδών ειδήσεων και της προπαγάνδας… Μέσα στις δημοκρατικές κοινωνίες, οι διχασμοί εντείνονται ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης μέσων γνώμης που ακολουθούν το “μοντέλο του Fox News” και της διασποράς των δικτύων παραπληροφόρησης που εκμεταλλεύονται τον τρόπο λειτουργίας των social media…».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Say Nothing: Μια καθηλωτική σειρά με φόντο το βίαιο δράμα της Βόρειας Ιρλανδίας

Daily / Say Nothing: Μια καθηλωτική σειρά με φόντο το βίαιο δράμα της Βόρειας Ιρλανδίας

Η αυτοτελής σειρά κατορθώνει να λειτουργεί συγχρόνως ως ιστορική αναπαράσταση, ως συνταρακτικό δράμα, ως καθηλωτικό θρίλερ, ακόμα και ως δραματοποιημένο true crime, ειδικά για τους θεατές που δεν είναι εξοικειωμένοι με τις πολυσύνθετες πτυχές του ένοπλου αγώνα στη Βόρεια Ιρλανδία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Daily / Από πού έρχεται και πού πάει η κριτική κινηματογράφου;

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται το πρώτο μεγάλο συνέδριο για την κινηματογραφική κριτική στην Ελλάδα, που θα διεξαχθεί από την Πέμπτη ως και το Σάββατο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Παραπονεμένα λόγια: Είναι σκληρό να ζεις καθημερινά στο πετσί σου την «τυραννία της μειοψηφίας» 

Daily / Παραπονεμένα λόγια: Είναι σκληρό να ζεις καθημερινά στο πετσί σου την «τυραννία της μειοψηφίας» 

Η επανεκλογή του Τραμπ έχει αλλάξει ξαφνικά τον τόνο της δημόσιας συζήτησης, κάνοντάς την πολύ πιο φιλική ως προς τις θέσεις της «λαϊκίστικης δεξιάς».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Έκανε τελικά κακό στην Κάμαλα Χάρις η κουστωδία των διάσημων που την στήριξαν;

Daily / Έκανε τελικά κακό στην Κάμαλα Χάρις η κουστωδία των διάσημων που τη στήριξαν;

Στην Ελλάδα, πάντως, οι διασημότητες συχνά δεν κάνουν τον κόπο καν να δηλώσουν επίσημα την εκλογική στήριξή τους. Απλά, βάζουν υποψηφιότητα οι ίδιοι και οι ίδιες και εκλέγουν απευθείας τους εαυτούς τους σε θέσεις βουλευτών και ευρωβουλευτών.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «πογκρόμ» στο Άμστερνταμ και οι λέξεις που χάνουν το νόημά τους

Daily / Το «πογκρόμ» στο Άμστερνταμ και οι λέξεις που χάνουν το νόημά τους

Μια συντονισμένη απόπειρα να παρουσιαστούν οι φανατικοί οπαδοί της Μακάμπι ως αθώα θύματα ή και ήρωες ακόμα, παρά τις επιθέσεις και τις προκλήσεις στις οποίες προέβησαν πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα της ομάδας τους εναντίον του Άγιαξ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ελληνικές σειρές των 90s: comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Daily / Ελληνικές σειρές των '90s: Comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Οι τηλεοπτικές σειρές της πρώτης δεκαετίας των ιδιωτικών καναλιών φαίνονται να έχουν υποκαταστήσει σ’ ένα μεγάλο κοινό τον ρόλο που έπαιζαν για μισό αιώνα σχεδόν οι ελληνικές ταινίες της ακμής του βιομηχανικού σινεμά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

Daily / Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

«Το Ισραήλ πάνω απ' όλα», έγραψε με εθνικοσοσιαλιστικό ρίγος, αν και ιστορικός του Ολοκαυτώματος, ο Αριέλ Λεκαδίτης αμέσως μετά (και παρά) την ανακοίνωση του εκδοτικού του οίκου ότι διακόπτει τη συνεργασία τους εξαιτίας «των χυδαίων αναρτήσεών του».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Daily / Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Μια ονομασία που μοιάζει συγχρόνως νεοπλουτίστικη και φτωχομπινέδικη, ειδικά σε όσους από εμάς μεγαλώσαμε στα Νότια και δεν νιώσαμε ποτέ ότι υπήρχε ανάγκη ούτε για τόσο ισοπεδωτική «ανάπλαση» ούτε και για τέτοιους τουριστικούς ευφημισμούς.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ