Ένα σπάνιο και ελάχιστα κατανοητό φαινόμενο καταγράφηκε πάνω από καταιγίδα, στον ουρανό του Αιγαίου πελάγους, και η NASA δημοσίευσε τώρα τη φωτογραφία που της έστειλε Έλληνας από την Αθήνα.
Η αμερικανική Διοίκηση Αεροναυτικής και Διαστήματος έγραψε για το ηλεκτρικό φαινόμενο που καταγράφηκε πάνω από το Αιγαίο: «Μια αστραπή, και μετά - κάτι άλλο. Ψηλά πάνω από την καταιγίδα, μια βυσσινί φιγούρα αναβοσβήνει «εντός κι εκτός» από τα όρια της ύπαρξης. Αν το είδατε, είστε τυχεροί μάρτυρες ενός sprite, ενός από τα λιγότερο κατανοητά ηλεκτρικά φαινόμενα στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης. Αν όμως το απαθανατίσατε με την κάμερα, η φωτογραφία σας θα μπορούσε να συμβάλει σε μια πρωτοποριακή επιστημονική ανακάλυψη.»
Το τελευταίο επιστημονικό πρόγραμμα της NASA, Spritacular, αξιοποιεί τη δύναμη της συλλογής πληροφοριών από πολίτες - αυτόπτες μάρτυρες, για να προωθήσει τη μελέτη των sprites και άλλων παροδικών φωτεινών γεγονότων ή TLEs όπως είναι διεθνώς γνωστά.
Η φωτογραφία που έδωσε τώρα στη δημοσιότητα, ανήκει στον Θανάση Παπαθανασίου που τράβηξε το σπανιότατο φαινόμενο από την Αθήνα.
Τι είναι τα TLEs
Τα TLEs περιλαμβάνουν μια σειρά ηλεκτρικών φαινομένων που παρατηρούνται πάνω από καταιγίδες και παράγουν σύντομες λάμψεις φωτός. Το νέο πρόγραμμα έχει ως στόχο να συνδέσει επιστήμονες με πολίτες που θα ήθελαν να συμβάλουν με την κάμερα τους σε επιστημονικές μελέτες.
«Οι άνθρωποι τραβούν θαυμάσιες εικόνες από sprites, αλλά αυτές μοιράζονται σποραδικά στο διαδίκτυο και το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής κοινότητας» δεν βλέπει αυτές τις λήψεις, δήλωσε η Δρ Burcu Kosar, φυσικός διαστήματος στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Maryland και βασική ερευνήτρια του πρότζεκτ Spritacular.
«Το Spritacular θα γεφυρώσει αυτό το κενό δημιουργώντας την πρώτη βάση δεδομένων από πολίτες, για sprites και άλλα TLE που θα είναι προσβάσιμη και άμεσα διαθέσιμη για επιστημονική έρευνα».
Τα sprites εμφανίζονται σε ύψος περίπου 80 χιλιομέτρων, ψηλά πάνω από τις καταιγίδες. Εμφανίζονται στιγμές μετά από μια αστραπή - μια ξαφνική κοκκινωπή λάμψη που μπορεί να πάρει μια σειρά από σχήματα, συχνά συνδυάζοντας διάχυτους σχηματισμούς με φωτεινές, αγκαθωτές έλικες. «Ορισμένα sprites τείνουν να χορεύουν πάνω από τις καταιγίδες, αναβοσβήνοντας το ένα μετά το άλλο. Πολλά ερωτήματα σχετικά με το πώς και γιατί σχηματίζονται παραμένουν αναπάντητα.» έγραψε η NASA.
Οι αναφορές αυτοπτών μαρτύρων για αλλόκοτες λάμψεις φωτός πάνω από καταιγίδες χρονολογούνται από εκατοντάδες χρόνια, αλλά μόλις το 1989 καταγράφηκε το πρώτο τέτοιο γεγονός με κάμερα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα δοκίμαζαν μια τηλεοπτική κάμερα χαμηλού φωτισμού για μια επερχόμενη αποστολή πτήσης με πύραυλο. Από καθαρή τύχη, η κάμερά τους κατέγραψε την πρώτη αξιόπιστη απόδειξη γι' αυτό που σήμερα αποκαλούμε sprites.
«Δεν ήταν μια κάμερα πολύ υψηλής ανάλυσης ή γρήγορη - απλά κατέγραψαν δύο φωτεινές κηλίδες πάνω από μια κοντινή καταιγίδα», δήλωσε ο Kosar. «Ολόκληρος ο τομέας ξεκίνησε επειδή μια κάμερα ήταν στραμμένη προς τη σωστή κατεύθυνση τη σωστή στιγμή».
Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτά τα φευγαλέα γεγονότα sprites, κάνοντας έμμεση αναφορά στα μυθικά πλάσματα που μοιάζουν με νεράιδες. Καθώς ανακαλύφθηκαν και άλλα είδη TLE, η παιχνιδιάρικη προσέγγιση διατηρήθηκε. Σήμερα, οι επιστήμονες μελετούν ουράνια Elves, Halos, Blue Jets, Gigantic Jets και άλλα.
«Ωστόσο, έχουμε ακόμη πολύ λίγες παρατηρήσεις από sprites και άλλα TLE, και υπάρχουν πολλά που δεν γνωρίζουμε» τονίζει η NASA.
Μερικά από τα σημαντικότερα εκκρεμή ερωτήματα είναι:
-Πόσο συχνά συμβαίνουν sprites; Γιατί παίρνουν τα σχήματα που παίρνουν;
-Ποιες συνθήκες στην ανώτερη ατμόσφαιρα πυροδοτούν την έναρξη των sprites;
-Πώς επηρεάζουν τα sprites το παγκόσμιο ηλεκτρικό κύκλωμα της Γης και ποια είναι η συμβολή τους στην ενέργεια στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης;
Πώς συνδέονται τα sprites με τα κύματα βαρύτητας, τα οποία στέλνουν κυματισμούς ενέργειας στην ανώτερη ατμόσφαιρα;
«Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές προόδους στην επιστήμη της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης. Αλλά για να φτάσουμε εκεί, το Spritacular χρειάζεται τη βοήθειά σας».
