Βρίθει προεκλογικών σεναρίων και αναλύσεων η επικαιρότητα στην Τουρκία με τις δημοσκοπήσεις λίγο πριν εκπνεύσει το 2022 να αντιστρέφουν τους όρους, υπό όρους.
Η κυβερνητική συμμαχία της γείτονος χώρας θα συγκέντρωνε 46,3% έναντι 35,6% της συμμαχίας της αντιπολίτευσης, εάν οι εκλογές διεξάγονταν αυτήν την Κυριακή, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το πρακτορείο MetroPoll με έδρα την Άγκυρα.
Bu pazar seçim olsa… pic.twitter.com/GNh4PerHIX
— MetroPOLL Araştırma (@metropoll) October 28, 2022
Μια νίκη της Λαϊκής Συμμαχίας του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που αποτελείται από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), θα ήταν δυνατή. Κι αυτό εάν η αντιπολιτευόμενη Συμμαχία, που αποτελείται από το κύριο αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το εθνικιστικό Καλό Κόμμα (İYİP), δεν κατάφερνε να συγκεντρώσει την υποστήριξη του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP), σύμφωνα με την έρευνα.
Εκείνοι που υποστηρίζουν το φιλοκουρδικό HDP μετρήθηκαν στο 11,9%, ποσοστό που μπορεί να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα. Το HDP, το οποίο διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε προηγούμενες εκλογές, δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των έξι κομμάτων που συγκροτούν την αντιπολιτευόμενη τουρκική Εθνική Συμμαχία. Και μάλιστα μέχρι στιγμής φαίνεται απίθανο η εν λόγω Συμμαχία να συμπεριλάβει το HDP στους κόλπους της, αφού η ηγέτιδα του İYİP Μεράλ Ακσενέρ απέκλεισε τον Σεπτέμβριο μετά παρρησίας μια πιθανή σύμπραξη με το HDP. Το HDP κατηγορείται ότι αποτελεί κέντρο δραστηριότητας του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).
Όπως και να έχει όμως το ποσοστό του HDP, το οποίο ανέρχεται μεταξύ 8-12% στις δημοσκοπήσεις, υποδηλώνει ότι οι Κούρδοι ψηφοφόροι της Τουρκίας θα καθορίσουν την τύχη των επόμενων εκλογών, όπως έκαναν και στις τοπικές εκλογές του 2019, όταν η υποστήριξη του HDP κέρδισε την αντιπολίτευση στις μεγαλύτερες πόλεις.
Πρώτο «μαντάτο» που προειδοποιεί τον Ερντογάν
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αβεβαιότητας ήρθε και μια είδηση που κλονίζει την δυναμική του Ερντογάν. Το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τον κανονισμό, ο οποίος έδινε στον Τούρκο Πρόεδρο την εξουσία να προσθέτει πιστώσεις σε δημόσιες διοικήσεις και διοικήσεις με ειδικούς προϋπολογισμούς. Σχετική προσφυγή είχε καταθέσει το CHP.
Ο ρόλος του Ιμάμογλου
Κι όσο η Συμμαχία της Αντιπολίτευσης αδυνατεί να βρει «κοινή περπατησιά» αναδεικνύεται πολλάκις το όνομα του Εκρέμ Ιμάμογλου, που και καλές σχέσεις με τους Κούρδους διατηρεί και επικοινωνιακή επιφάνεια διαθέτει.
Σε προηγούμενο άρθρο είχε αναλυθεί πως η δικαστική απόφαση για την φυλάκιση Ιμάμογλου δύναται να τον οδηγήσει στην προεδρία της Τουρκίας με «συνταγή» Ερντογάν.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που οριοθετούν τις επόμενες εκλογές στο δίπολο του «Σουλτάνου Ταγίπ», όπως τον αποκαλεί μεγάλο κομμάτι του λαού και του «Τούρκου Ζελένσκι» όπως αποκαλείται ο Ιμάμογλου.
Η κίνηση Kılıçdaroğlu
Μια χθεσινή κίνηση πάντως του επικεφαλής του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου προκάλεσε απορίες σχετικά με τις διαθέσεις της αντιπολιτευόμενης Συμμαχίας απέναντι στον Ιμάμογλου, αν και η Ακσενέρ τον στήριξε στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν την δικαστική απόφαση.
Ο Κιλιτσντάρογλου, λοιπόν, απευθυνόμενος στον Πρόεδρο Ερντογάν, είπε: «Θα σας υποστηρίξουμε. Πάμε αμέσως στις εκλογές για τον Μητροπολιτικό Δήμο Κωνσταντινούπολης και όλους τους δήμους της Κωνσταντινούπολης. Αν έχει την καρδιά και το κουράγιο, τον προκαλούμε ανοιχτά».
Με την δήλωση αυτή ο Κιλιτσντάρογλου ξεσήκωσε τα πολιτικά παρασκήνια. Προκλήθηκε ευρύ θέμα συζήτησης σχετικά με το εάν ο ηγέτης του CHP έκανε μια κίνηση κατά της ποινής φυλάκισης 2 ετών και 7 μηνών του Ιμάμογλου ή αν είχε στόχο να τερματίσει τη συζήτηση για την προεδρική υποψηφιότητα του «Τούρκου Ζελένσκι. Ή ακόμη περισσότερο αν επρόκειτο για μια άλλη πιθανότητα να εγκαταλείψουν εντελώς τον Imamoglu από την Συμμαχία.
Ο Ιμάμογλου μπορεί να καταδικάστηκε σε σχεδόν τρία χρόνια πίσω από τα κάγκελα ωστόσο ειδικοί αναλυτές διευκρινίζουν πως στην πραγματικότητα, πιθανότατα, δεν θα φυλακιστεί. Αλλά το ποινικό μητρώο του μπορεί να τον εμποδίσει αναφορικά με την εκλογή σε δημόσιο αξίωμα και τη συμμετοχή σε εκλογές.
«Όποιος κερδίσει την Κωνσταντινούπολη κερδίζει την Τουρκία»
Πολλά τοπικά μέσα ενημέρωσης επικρίνουν την ετυμηγορία για τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης. Η Cumhuriyet το χαρακτήρισε «πραξικόπημα του παλατιού κατά του Ιμάμογλου». «Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το οποίο έχασε 25 χρόνια διακυβέρνησης στην Κωνσταντινούπολη, αποφάσισε να την ανακτήσει μέσω δικαστικής πλαστογραφίας», γράφει η εφημερίδα.
Αλλά στην τουρκική εφημερίδα Aydınlık, ο Imamoglu κατηγορήθηκε ότι εργάζεται για τη Δύση. «Ζελένσκι της Τουρκίας. Χέρι-χέρι με αυτονομιστές» ήταν ο τίτλος της σε σχετικό άρθρο, στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά οι δεσμοί του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης με τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία.
Πάντως τα τουρκικά ΜΜΕ κόλλησαν για τα καλά στον Ιμάμογλου το παρατσούκλι «Τούρκος Ζελένσκι».
Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής (Τουρκική CEC), Μουχαρέμ Ακκάγια, είπε ότι ακόμη και αν ο Ιμάμογλου συμμετάσχει στις εκλογές και τις κερδίσει, δεν θα μπορέσει να κυβερνήσει λόγω απαγόρευσης πολιτικής δραστηριότητας. Και η CEC θα πρέπει να επαναλάβει τις εκλογές. Ως παράδειγμα, ανέφερε έναν από τους δημάρχους της επαρχίας, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές με το φιλοκουρδικό κόμμα το 2019. Λόγω της δικαστικής απόφασης δεν δόθηκε στον δήμαρχο το δικαίωμα να κυβερνήσει την πόλη.
Οι αρχές ενδέχεται να προσπαθήσουν να διορίσουν το δικό τους πρόσωπο ως δήμαρχο στην Κωνσταντινούπολη πριν από τις εκλογές. Ωστόσο, οι δικηγόροι πιστεύουν ότι οι προσφυγές στην υπόθεση Ιμάμογλου μπορεί να διαρκέσουν για τουλάχιστον ένα χρόνο. Μέχρι τότε, η ετυμηγορία δεν θα τεθεί σε ισχύ και θα μπορεί να συμμετάσχει στις επερχόμενες εκλογές.
Διαφορετικά σενάρια ακραία και ελληνικού ενδιαφέροντος
Το μόνο βέβαιον είναι πως η τουρκική κοινωνία εμφανίζεται δυσαρεστημένη με ζητήματα της καθημερινότητας όπως με την άνοδο των τιμών. Οι ανακοινώσεις του «σουλτάνου» για τον κατώτατο μισθό ή για χορήγηση κατοικιών και μεγάλα έργα αντικατοπτρίζουν μια πολιτική με «κοινωνικό πρόσωπο» εντούτοις δεν επαρκούν.
Οι ειδικοί δεν αποκλείουν διαφορετικά σενάρια, μέχρι νέα τρομοκρατικά χτυπήματα (το φθινόπωρο είχε σημειωθεί έκρηξη στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης) ακόμη και ενδεχόμενο ξέσπασμα εχθροπραξιών με την χώρα μας, ή και νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Κούρδων στη Συρία και το Ιράκ.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, οι τουρκικές αρχές μπορεί έτσι να προσπαθήσουν να αποσπάσουν την προσοχή από τα προβλήματα στην οικονομία και, ενδεχομένως, ακόμη και να αναβάλουν τις εκλογές.
Πόλεμος ή ειρήνη ;
Είναι αλήθεια ότι υπάρχει και μια άλλη άποψη σύμφωνα με την οποία ο Ερντογάν μπορεί να προσπαθήσει να κερδίσει πόντους προβάλλοντας ολοένα και περισσότερο την εικόνα του ειρηνοποιού. Θα επιχειρήσει να καθίσει την Ουκρανία και τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι τις 18 Ιουνίου (θεωρητική ημέρα τουρκικών εκλογών) και να επιτύχει τον τερματισμό του πολέμου. Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένως κάνει τέτοιες δηλώσεις. Όμως στις αρχές του επόμενου έτους, η εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου για τον Τούρκο πρόεδρο θα είναι διπλά σημαντική όσον αφορά τις πολιτικές προοπτικές του στη χώρα του. Ως εκ τούτου, ο Τούρκος πρόεδρος σίγουρα θα συνεχίσει να προωθεί τις ειρηνευτικές του πρωτοβουλίες στην Ουκρανία με πολύ μεγαλύτερη ζέση.
Η πολιτική μοίρα του Ιμάμογλου και του Ερντογάν
Η πολιτική μοίρα του Ιμάμογλου πριν από τις εκλογές, λένε οι εμπειρογνώμονες, μπορεί να αποδυναμώσει τη θέση του Ερντογάν και να δώσει πόντους στους ανταγωνιστές του. Κι αυτό επειδή η αντιπολίτευση θα εκμεταλλευτεί πολιτικά και επικοινωνιακά την απαγόρευση και θα μιλήσει για διώξεις από τις αρχές, ενώ δεν αποκλείονται μαζικές διαδηλώσεις.
Γενικότερα, οι απόψεις για την ισχύ του Ερντογάν στην Τουρκία διίστανται. «Κάποιοι τον υποστηρίζουν, πιστεύοντας ότι φτιάχνει δρόμους, αεροδρόμια, εγγυάται την ειρήνη στη χώρα. Άλλωστε, υπάρχει η Συρία με τον εκεί μακροχρόνιο πόλεμο, το Ισραήλ που πολεμά με την Παλαιστίνη, όλα αυτά επικαλύπτονται από τα πετρελαϊκά συμφέροντα της παγκόσμιες δυνάμεις, αλλά η Τουρκία επίσης είναι μια χώρα βάσεων του ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν καταφέρνει να κρατήσει ισορροπία σε τόσο δύσκολες συνθήκες. Οι επικριτές του προέδρου τον κατηγορούν για διαφθορά και διανομή υψηλών θέσεων και προσφορών σε συγγενείς και φίλους, και κυρίως για την οικονομική κατάρρευση», λέει ο Τούρκος πολιτικός επιστήμονας Arif Arslan.
Και παράλληλα καταθέτει και το τελευταίο σενάριο: «Υπάρχει η άποψη ότι η Ουάσιγκτον θέλει να ανατρέψει τον Ερντογάν (από το αποτυχημένο πραξικόπημα το καλοκαίρι του 2016). Τα συμφέροντα στη Συρία και η επιρροή στην περιοχή διακυβεύονται», λέει ο Αρσλάν.
