Παντελής Κυραμαργιός: «Για να γραφτεί ένα τραγούδι θυσιάζεται λίγη πραγματικότητα»

ADVERTORIAL

Γράφει τραγούδια για να τα βρει η κόρη του μεγαλώνοντας, προσπαθεί να έχουν οι γύρω του υψηλή «ευτυχήτητα» και θεωρεί πως εκτός απο το DNA, βρίσκεται και ψυχικό υλικό καταγεγραμμένο μέσα μας. Με σπουδαίες συνεργασίες στο νέο του άλμπουμ και στον απόηχο της μεγάλης επιτυχίας στον Σταυρό του Νότου έρχεται στη LIFO με φιλοσοφική αλλά και αυτοσαρκαστική διάθεση.

—Είναι δύσκολες οι ημέρες για όλους. Υπάρχει πάγος στην ατμόσφαιρα που είναι αδύνατο να σπάσει. Θα προσπαθήσουμε όμως να κάνουμε μια κουβέντα εφ’ όλης της ύλης.

Η αλήθεια είναι πως ό,τι και να πούμε, είμαστε ήδη σε μεγάλο βαθμό ματαιωμένοι απο την πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα για την οποία φέρουμε ευθύνη. Με την ανοχή ή και με τις ευλογίες μας αποδομείται η δημοκρατία μέρα με τη μέρα. Οφείλουμε όμως να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη των θυμάτων και να βρούμε τροπους να ανάψουμε την ελπίδα. Όχι με λόγια. Τη σημασία έχει τι θα πω εγώ ή ο καθένας… Η στάση ζωής μας θα μετρήσει. Αλλιώς θα προδώσουμε τα παιδιά που χάθηκαν και όσους άφησαν πίσω.

—Χωρις πολλά λόγια λοιπόν παμέ να ξεκινήσουμε. Κυκλοφόρησες μόλις το άλμπουμ «Προσωρινά Αιώνιοι». Γιατί μπήκες σε αυτή τη διαδικασία? Έχει νόημα να βγαίνουν cd στην εποχή του single;

Για μένα τα άλμπουμ έχουν έναν χαρακτήρα χρονογραφίας. Δείχνουν ποιος είμαι και που βρίσκομαι την δεδομένη στιγμή. Ένα single μας προσφέρει κάποια στοιχεία για τον δημιουργό. Ένας δίσκος όμως μας δίνει όλες τις συντεταγμένες. Κάθε δύο, περίπου, χρόνια αφήνω πίσω μου έναν κύκλο τραγουδιών. Σαν μια πατημασιά στο άπειρο. Σαν ένα πετραδάκι που πετάω στο δρόμο για να μπορώ να παρατηρώ τη διαδρομή. Και είναι πολύ γοητευτική η σκέψη ότι κάθε πετραδάκι μπορεί να το ανακαλύψει κάποιος σε διαφορετικό χρόνο και τόπο και να δημιουργήσει μία αόρατη γέφυρα μαζί σου. Σου δίνει μία ψευδαίσθηση αθανασίας.

«Κάνε κοπάνες, τατουάζ, κάνε και τρύπα στη μύτη. Μόνο μη φέρεις παιδί μου ποτέ φασίστα στο σπίτι».

— Πότε είμαστε προσωρινά αιώνιοι;
Στους μεγάλους έρωτες και στους μεγάλους αγώνες. Κι αυτές οι μεγάλες μας στιγμές συνθέτουν το αόρατο μωσαϊκό της ανθρωπότητας, που σπαρμένο φωτεινές ψηφίδες κάνει το σύμπαν να διατηρεί τη θερμοκρασία του. Κάτι σαν ψυχική πληροφορία που περνά απο γενιά σε γενιά. Και όπως στο DNA μας καταγράφονται οι γενετικές πληροφορίες ωστε να εξελίσσεται το σώμα μας, έτσι στην ψυχή μας κείτονται, ακαθόριστες και σιωπηλές, όλες οι αγάπες που κάποτε γεννήθηκαν κι ολες οι επαναστάσεις που κάποτε ταρακούνησαν τα θεμέλια της γης.

—Κυραμαργιός… Ζόρικο επίθετο! Δύσκολα παιδικά χρόνια? Δεν σκέφτηκες ποτέ το ενδεχόμενο κάποιου καλλιτεχνικού ψευδώνυμου;

Δεν ξέρω τι με έπιασε και το κράτησα! Μάλλον ήμουν πάντα αρκούντως βλαμμένος για να το περνάω στην πλάκα και να το κάνω σημαία μου. Θυμάμαι να υπογράφω σε λευκώματα συμμαθητών ως Κυρα-Μαριώ. Με παυλα και με ω για να το υπεροτονίσω. Ίσως το χιούμορ ήταν αρχικά μια άμυνα όμως δεν υπήρξε ποτέ αίσθηση κινδύνου. Περίεργο ομολογώ για τέτοιο επώνυμο! Βέβαια υπήρξε μια περίοδος , στην πρώιμη εφηβεία που ντρεπόμουν να το πω αν μου άρεσε κάποιο κορίτσι. Κι όταν το μάθαινε έλεγα για να δικαιολογηθώ ότι έχω καταγωγή απο την Ισπανία! Εκεί το «Μαρία» εμφανίζεται σε πολλά αντρικά επίθετα. Ημουν λοιπόν ο “Sir Maria” που εξελληνισμένο μας έδινε το «Κυραμαργιός». Ιδέα του πατέρα μου ήταν αυτή! Μάλιστα κάποιες φορές δήλωνα “José Maria” που ήταν πιο συνηθισμένο και μεγαλοπρεπές ή “Di Maria”

— Ποιος θεωρείς οτι είναι ο ρόλος του τραγουδιού στη ζωή των ανθρώπων;
Χρειάζομαι δύο καινούργιες λέξεις για να απαντήσω αυτή την ερώτηση. «Ευτυχήτητα» και «Ευτυχητής». Η ευτυχία είναι παροδική κατάσταση. Την ικανότητα μας να την ανακαλύπτουμε ευκολα στα μικρά και καθημερινά πράγματα ας την ονομάσουμε ευτυχήτητα. Και αυτός που έχει υψηλή ευτυχήτητα, ας πούμε ότι είναι είναι δεινός ευτυχητής. Ο ρόλος, λοιπόν, του τραγουδιού είναι να μας αυξάνει την ευτυχήτητα. Όχι μέσω της εκτόνωσης. Μέσω της συγκίνησης και της κάθαρσης η οποία έρχεται «δι ελέου και φόβου». Έχει σημασία αυτό το τελευταίο…

Το τραγούδι δεν είναι προνόμιο αποκλειστικό του ανθρώπου. Χάρες φωνητικές και μουσικές έχουν και τα πουλιά. Τα πουλιά όμως στην καταιγίδα σωπαίνουν. Κρύβονται και περιμένουν να βγει το ουράνιο τόξο. Ο άνθρωπος όμως δεν σωπαίνει. Κάνει τραγούδι την καταιγίδα και εξυψώνεται πάνω από αυτήν. Τραγουδάει τη θλίψη, τον φόβο, το σκοτάδι και τα νικά. Και εκείνες τις στιγμές αποκτά νόημα ο στίχος του Αλκίνοου «γλιστράμε και περνούμε κι αν μενει κάτι εδώ είναι το φως που μας χαρίστηκε να δούμε μες στη ζωή εσύ κι εγώ». Αυτό το φως είναι που μας προσφέρει μια σταγόνα ευτυχίας.

— Είναι η μουσική η υψηλότερη μορφή τέχνης για σένα;
Η μουσική για μένα είναι το κέντρο του κόσμου. Μουσική θα βρούμε αν σκάψουμε βαθιά μέσα στη γη. Όχι φωτιά. Όμως θεωρώ την ποίηση την υψηλότερη τέχνη. Θα σου εξηγήσω γιατί.

Ο άνθρωπος όταν εμφανίστηκε στον πλανήτη είχε σχεδιαστεί απο τη φύση να επικοινωνεί με τα μάτια. Κι όμως με τους αιώνες άρθρωσε λόγο. Έφτιαξε λέξεις ώστε οι άλλοι να κατανοούν τη φωτιά που καίει μέσα του. Και παρά την εξέλιξη χιλιάδων ετών, ακόμα και σήμερα αποφεύγουμε κάποια λόγια γιατί μας καίνει τα χείλη.

Ήρθαν λοιπόν οι ποητές και χωρίς κανένα εργαλείο τιθάσευσαν τις φλόγες και τις έκαναν τέχνη. Με αυτή τη φωτιά παίζουμε και όσοι κρατάμε μουσικά όργανα, κί όσοι κρατάνε πινέλα ή σμίλες ή οποιοδήποτε άλλο εργαλείο. Αυτα τα εργαλεία μας προστετεύουν. Οι ποιητές είναι απροστάτευτοι. Η φωτιά ταξιδεύει απ’ την καρδιά, ανεβαίνει στο λαιμό και σκάει στα χείλια τους.

Το χαρτί και το μολύβι χρησιμοποιούνται στην καταγραφή της δημιουργίας. Κάτι σαν τις μαγνητικές ταινίες ή τα ψηφιακά προγράμματα ηχογράφησης που χρησιμοποιούμε. Δεν αποτελούν κομμάτι της γέννησης. Ο λόγος που αγαπώ το τραγούδι είναι οτι μπορεί να εμπεριέχει την ποίηση.

— Ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να γραφτεί ένα τραγούδι;
Όταν η άβυσσος σου κλέινει το μάτι. Αυτό για μένα, αποτελεί βασική αρχή. Όχι απλά μια γνώμη. Δεν γράφω ποτέ ευτυχισμένος. Η ευτυχία είναι σπάνιο δώρο και οφείλεις να είσαι εκεί όταν σου χαρίζεται. Για να γραφτεί ένα τραγούδι θυσιάζεται λίγη πραγματικότητα. Παγώνεις τον έξω κόσμο και ρίχνεσαι ολόκληρος στον μέσα. Η πρώτη ύλη που χρειάζεσαι για ένα ειλικρινές και αποκαλυπτικό τραγούδι είναι το σκοτάδι. Έτσι φτιάχνεται το φως.

— «Πάλι κλαις. Δεν βολεύεσαι στο σώμα σου άλλο θες. Της φωνής το χρώμα θα ‘ταν καλύτερο, λες, αμα κάπως άλλαζε. Θα ‘ταν πιο ταιριαστές στα δυο χείλια σου οι λέξεις».
Το τραγούδι αυτό είναι μια πόρτα για την κόρη μου. Να γνωρίζει ότι βρίσκεται εκεί, πάντα ανοιχτή αν ποτέ τη χρειαστεί. Είναι ο τρόπος μου να της πω το αυτονόητο, που δυστυχώς η έλλειψη παιδείας και ο συντηρητισμός το υποβιβάζουν σε δικαίωμα προς διεκδίκηση. Είναι ελεύθερη να επίλεξει στη ζωή της όποιον δρόμο της αρέσει και να διαθέσει το σώμα της όπου και όπως θέλει. Εγώ θα είμαι δίπλα της όποτε και όσο με χρειάζεται.

— «Και καβατζώνω τους αναπτήρες. Μετράω likes, πόσα πήρα, πόσα πήρες. Και βάζω Πέλφε μες στο ποτήρι. Φοράω Armani στο χωριό, στο πανηγύρι».
Καμουφλαρισμένη κακομοιριά, απεγνωσμένες προσπάθειες αποδοχής, ετεροπροσδιορισμός της προσωπικότητας, ματαιοδοξία, φλεξάρισμα και τζάμπα μαγκιά. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου τύπου που περιγράφει αυτό το τετράστιχο. Ξεκίνησα να γράφω τα λόγια του «Πέλφε» με μια διάθεση αυτοσαρκασμού και αυτοκριτικής. Στηλιτεύω αρχικά την καρικατούρα του εαυτού μου και προχωρώντας προς τα επόμενα κουπλέ ξεφεύγω απο εμένα και σκιαγραφώ μια κατηγορία Νεοέλληνα που δεν τη λες και μειονότητα.

Βασικές αιτίες της κατάντιας αυτής είναι η έλλειψη ηθικής και αισθητικής. Οι ρίζες της όμως βρίσκονται βαθιά μέσα στην αποικοκρατία η οποία στη χώρα μας είχε πάντα μια ύπουλη φορεσιά με μπαλώματα ελευθερίας ραμμενα και άπειρες παγέτες εθνικής υπερηφάνιας λόγω της πραγματικά λαμπρής μας ιστορίας. Μεγάλη κουβέντα αυτή… Ας μείνουμε στο τραγούδι!

— Και Χρήστος Μάστορας και Ελένη Τσαλιγοπούλου. Πόσοι διαφορετικοί κόσμοι χώρεσαν τελικά σε αυτό το τραγούδι;
Το ετερόκλητο είναι πάντα ελκυστικό και ιντριγκαδόρικο. Ένα κομμάτι με χιπχοπάδικο ρυθμό παιγμένο με ροκ αισθητική και μελωδίες με ρίζες στο ρεμπέτικο και την ανατολή, χρειαζόταν ισχυρές προσωπικότητες με διαφορετικές αφετηρίες και διαδρομές για να το αποδώσουν και να το αναδείξουν. Είναι κάτι διαφορετικό και για τους τρεις μας.

Την Ελένη Τσαλιγοπούλου την ονειρεύτηκα να τραγουδάει τα λόγια της Μάνας αμέσως μόλις γράφτηκε η μελωδική γραμμή. Είναι τόσο ξεχωριστή ερμηνεύτρια που όταν είπε το «ναι» εκτός απο χαρά ένιωσα μια ανακούφιση γιατί δεν υπήρχε δεύτερη επιλογή.

Με τον Χρήστο Μάστορα, αν και δεν χαθήκαμε ποτέ στη μετά-Μέλισσες, για μένα, εποχή ήταν συγκινητικό που βρεθήκαμε και στο στούντιο αλλά και πάνω στη σκηνή στην παρουσίαση του δίσκου τον περασμένο Δεκέμβριο. Τους ευχαριστώ και τους δύο που σμίξαμε σε αυτό το πολυσυλλεκτικο απο πολλές απόψεις τραγούδι.

— Νταλάρας, Γλυκερία, Πασχαλίδης, Κότσιρας, Μαρία Παπαγεωργίου, Βιολέτα Ίκαρη, Θοδωρής Κοτονιάς απο τη μια, Ρουβάς, Πλούταρχος απο την άλλη… Ζερβουδάκης, Locomondo, Χειμερινοί Κολυμβητές σε παιδικό άλμπουμ… Και δεν έχω αναφέρει ούτε τις μισές φωνές που έχουν τραγουδήσει τραγούδια σου. Έχεις κάνει τόσες συνεργασίες σε λίγα χρόνια που άλλοι δεν προλαβαίνουν να κάνουν σε όλη τους την καριέρα.
Απο το 2016 μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 4 ολοκληρωμένα, προσωπικά μου άλμπουμ, ένα cd με τραγούδια για παιδιά στο οποίο υπογράφω μόνο τη μουσική (στίχοι της Σταυρούλας Παγώνα), ένας μικρός ψηφιακός κύκλος τραγουδιών και πολλά αδέσποτα τραγούδια. Η ποσότητα, όπως καταλαβαίνεις, ειναι μεγάλη. Την ποιότητα θα την κρίνει ο χρόνος. Το γεγονός ότι έχω κάτι να μοιράζομαι με όλους αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους που αποτελούν για μένα σύμβολα, αυτό είναι ο πλούτος μου.

— Ποια συνεργασία ξεχωρίζεις;
Αν πρέπει να διαλέξω μόνο μία θα σταθώ στον σπουδαίο ηθοποιό Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Ήταν ο αφηγητής στο άλμπουμ «Αρετή». Πήγα σπίτι του, στη Ραφήνα, ένα πρωί αγκαλιά με ένα λαπτοπ, μια κάρτα ήχου κι ένα μικρόφωνο. Ανεβήκαμε στη σοφίτα, εκεί που μελετούσε τα έργα στα οποία πρωταγωνιστούσε και ξεκινήσαμε την ηχογράφηση. Ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας πήρε σάρκα και οστά. Έζησα κάτι μαγικό. Ένιωσα στη φωνή του να ακουμπά η ρίζα της γνώσης, η ρίζα της τέχνης.

— Ποιο τραγούδι σου αγαπάς λίγο παραπάνω απο τα άλλα;
Τι να σου πω… Μου αρέσουν πολλά. Απορώ γιατί δεν αρέσουν στους άλλους!

— Καποιο στίχο σου;

«Κάνε κοπάνες, τατουάζ, κάνε και τρύπα στη μύτη. Μόνο μη φέρεις παιδί μου ποτέ φασίστα στο σπίτι». Απο την «Ανοιχτή Επιστολή», μια μουσική αφήγηση που περιγράφει τη δυστοπική πραγματικότητα που ζούμε. Δυστυχώς οι συμφορές και τα εγκλήματα δεν έχουν τέλος.

— Στον Σταυρό του Νότου κάνατε χαμό. Το περιμένατε ή ήταν μια ευχάριστη έκπληξη;
Μην πω ψέματα.. Δεν το περιμέναμε. Παίξαμε τα 4 Σάββατα του Φλεβάρη με τον Γ. Ν. Ζερβάκη και τον Α. Λούλατζη και κάθε Σάββατο ήταν καλύτερο απο το προηγούμενο. Παίζαμε πάνω απο τέσσερις ώρες χωρίς διάλειμμα και καμία βραδιά δεν ήταν αρκετό. Δεν έφευγε κανείς. Χαρη στην αλληλεπίδραση με τον κόσμο αποκτούσε έναν Διονυσιακό χαρακτήρα το live.

Θα έχουμε και συνέχεια με τα παιδιά σε άλλες πόλεις, Πάτρα, Θεσσαλονίκη… Σίγουρα θα κάνουμε συναυλίες παρέα και το καλοκαίρι.

—Τα live σου πολλές φορές αγγίζουν τα όρια του stand up comedy. Αυτό είναι μη αναμενόμενο για κάποιον που σε γνώρισε μέσα απο τα τραγούδια σου και έρχεται πρώτη φορά να σε δει. Έτσι είσαι και με τα παιδιά που παίζετε τριάδα;
Δεν μπορώ να δαμάσω τη χαζομάρα μου… Όταν ακούω κάτι σοβαρό, θέλω αμέσως να προβοκάρω, να ειρωνευτώ. Το ίδιο κάνω και στον εαυτό μου. Γίνομαι η αντίφαση των τραγουδιών μου. Φυσικά σε μικρότερη κλίμακα όταν μοιράζομαι τη σκηνή με φίλους. Απο παλιά, πάντως, μου άρεσαν τα live που ο τραγουδιστής αφηγείται ασταμάτητα ιστορίες. Αλλοτε σοβαρά κι άλλοτε με χιούμορ. Οι Χειμερινοι Κολυμβητές, οι Χαΐνηδες. Θα προσπαθήσω όμως να μιλάω λιγότερο. Το έπιασα το υπονοούμενο!

— Τι σχέδια έχεις;
Πολλά τραγούδια περιμένουν να ηχογραφηθούν. Ακόμα πιο πολλές βόλτες απο εδώ κι απο εκεί αναμένονται προς αναζήτηση ακροατών του νέου δίσκου αλλά και των προηγούμενων. Και σιγά σιγά πρέπει να ανακλύψω πως θα γίνω φάντασμα. Θα κάνω μεγάλη επιτυχία όταν πεθάνω και πρέπει να βρω τον τρόπο να επιστρέψω για λίγο για να βροντοφωνάξω «σας τα ‘λεγα εγώ!».