Επτά χρόνια χρειάστηκαν να περάσουν για να μιλήσει ξανά ο Μπαράκ Ομπάμα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τη δημοκρατία. Αυτή τη φορά με μια ακλόνητη διαφορά. Τότε μίλησε για την παρακαταθήκη της. Σήμερα, εστίασε στους κινδύνους της με σκοπό να την προστατεύσουμε.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, εστίασε την ομιλία του σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η δημοκρατία τον 21ο αιώνα σε τρεις βασικούς άξονες. Στα social media, στις οικονομικές ανισότητες που διαρκώς αυξάνονται, καθώς «ο νικητής τα παίρνει όλα», αλλά και στην τεχνητή νοημοσύνη.
Ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ μπήκε κατευθείαν στο θέμα, αναλύοντας τους παραπάνω κινδύνους. Όσον αφορά την επίδραση των ΜΜΕ και των social media, ο Μπαράκ Ομπάμα σχολίασε εκτενώς ότι «βλέπουμε μια επανάσταση στην πληροφορία, αλλά υπάρχει και μια σκοτεινή πλευρά. Δεν ανταλλάζουμε πλέον απόψεις, δεν επικοινωνούμε, δεν ξέρουμε ότι υπάρχει και η διαφορετική άποψη.
»Ζούμε στο δικό μας καβούκι, αισθανόμαστε πιο ασφαλείς και έτσι κατοχυρώνουμε τις προκαταλήψεις μας. Αν βάλουμε και στη συζήτηση και τα fake news, καταλαβαίνετε ότι υπάρχουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι που δεν πιστεύουν τίποτα. Αυτό υπονομεύει τη δημοκρατία μας. Επομένως, πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους νέους, ώστε να αναγνωρίζουν το ψέμα από την αλήθεια, αλλά και να αρχίσουμε να μιλάμε και με όσους διαφωνούν με εμάς. Αυτό θα οικοδομήσει τις νέες κοινωνίες».
Μπαράκ Ομπάμα: Οι οικονομικές ανισότητες, το ναυάγιο στην Πύλο και το υποβρύχιο στον Ατλαντικό
«Ο νικητής τα παίρνει όλα». Είναι μια ατάκα που «δανείστηκε» ο 44ος πρόεδρος των ΗΠΑ από τους Αμερικανούς οικονομολόγους, όπως παραδέχτηκε. Επισήμανε ότι ο καθένας πλέον μπορεί να πετύχει στην παγκόσμια αγορά. «Τι άλλο έκανε όμως η παγκοσμιοποίηση;» αναρωτήθηκε. Έδωσε την απάντηση μερικά δευτερόλεπτα αργότερα, τονίζοντας ότι «πολλούς ανθρώπους τους έκανε εργάτες. Τους άφησε με μικρότερο κομμάτι της πίτας.
»Για να λειτουργήσει η οικονομία μας, πρέπει ο κόσμος να τα βγάζει πέρα. Πλέον, πολλοί πολίτες του κόσμου δεν βγάζει χρήματα ούτε για τα στοιχειώδη. Αυτό δημιουργεί ανισότητες που δύσκολα γεφυρώνονται στη δημοκρατία μας» ανέφερε αρχικά, δίνοντας το κίνητρο για τους μελλοντικούς δημοκράτες ηγέτες που καλούνται να λύσουν αυτές τις διαφορές ανάμεσα στους πολίτες.
«Να μορφώσουμε τους νέους μας, να στείλουμε βοήθεια σε χώρες που έχουν ανάγκη. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας» ήταν το μήνυμα που έδωσε για τους μελλοντικούς ηγέτες στις δημοκρατικές κοινωνίες, παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Αλέξη Τσίπρα, του Αντώνη Σαμαρά, του Προκόπη Παυλόπουλου, του Τζορτζ Τσούνη και αρκετών άλλων προσωπικοτήτων της πολιτικής και διπλωματικής σκηνής.
Ο Μπαράκ Ομπάμα εστίασε και στο ναυάγιο της Πύλου, δίνοντας το ακόλουθο παράδειγμα, για το οποίο καταχειροκροτήθηκε από τους παρευρισκόμενους στο ΚΠΙΣΝ. «Το γεγονός ότι η υπόθεση με τους 5 ανθρώπους στο υποβρύχιο λαμβάνει κάλυψη λεπτό προς λεπτό - και είναι λογικό γιατί όλοι ευχόμαστε να σωθούν - έχει διαφορά με την κάλυψη που έλαβαν οι 700 άνθρωποι στο ναυάγιο της Πύλου. Και είναι αδιανόητο. Και δεν είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό» ανέφερε ο
Μπαράκ Ομπάμα καταχειροκροτούμενος από το κοινό
«Στις ΗΠΑ έχουμε τοπικές κοινωνίες που αποτελούνται μόνο από πλούσιους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα συναντήσουν ποτέ τους υπόλοιπους. Δεν αναμειγνύονται πλέον οι τάξεις» ήταν ακόμα ένα από τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε για να αντιληφθούν οι παρευρισκόμενοι το πρόβλημα της οικονομικής ανισότητας, αλλά και της αποστασιοποίησης των πολιτών μεταξύ τους.
Μπαράκ Ομπάμα: Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αντικαταστήσει τη γνώση
Σχολιάζοντας την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης σήμερα, ως μια πρωτόγνωρη πρόκληση για τα δημοκρατικά πολιτεύματα ανά τον κόσμο είπε πως «η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται με απίστευτα γοργούς ρυθμούς. Δεν πιστεύω πως κυβερνήσεις και θεσμοί είναι έτοιμοι να αδράξουν τα οφέλη και να αντιμετωπίσουν αυτή τη νέα κατάσταση. Η τεχνολογία απογειώθηκε στη διάρκεια της θητείας μου» ανέφερε μεταξύ άλλων, ενώ «πέταξε το μπαλάκι» στους επικεφαλής της τεχνητής νοημοσύνης.
«Οι επικεφαλής αυτών των εταιρειών δεν είναι ειλικρινείς. Έχουν θράσος. Είναι όμως η πρώτη φορά που οι άνθρωποι που σχεδιάζουν τα μοντέλα αυτά, εκφράζουν οι ίδιοι ανησυχία για αυτό που παράγουν. Έχουν επιφυλάξεις. Κάποιοι λένε μάλιστα "ρυθμίστε μας". Είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Όλοι συζητάμε για το Chat GPT. Όλα αυτά θα διαπερνούν κάθε πτυχή της ζωής μας και μάλιστα πολύ γρήγορα» σχολίασε, συγκρίνοντας μάλιστα την τεχνητή νοημοσύνη με την εφεύρεση του ηλεκτρισμού, η οποία έκανε 100 χρόνια για να εδραιωθεί, ενώ η πρώτη δεν θα χρειαστεί ούτε πέντε χρόνια.
«Βάση της τεχνητής νοημοσύνης θα αλλάξει ταχύτητα και η Ιατρική, η επαφή με τους δικηγόρους. Ωστόσο, θα χαθούν και θέσεις εργασίας. Πρέπει να σκεφτούμε πως θα εκπαιδεύσουμε τους νέους γι' αυτό. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα υποκαταστήσει τη γνώση. Πρέπει να καθίσουμε όλοι σε ένα τραπέζι και να δούμε πώς θα την αξιοποιήσουμε».
Το παράδειγμα με την Ακρόπολη για να πείσει τους νέους να ακούνε τους άλλους
Στο τέλος, έδωσε ένα ακόμη μήνυμα για την νέα και πολλά υποσχόμενη γενιά. «Η δημοκρατία είναι εγκλωβισμένη και πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε γι' αυτό. Λέω στα παιδιά μου να απενεργοποιήσουν τα κινητά τους, να βγουν έξω, να μιλήσουν με ανθρώπους. Να δουν τα πράγματα από μια άλλη σκοπιά. Η ζωή είναι μικρή, πρέπει να έχουμε το θάρρος να σηκωνόμαστε όταν πέφτουμε. Σκεφτόμουν από την Ακρόπολη, ότι ο ξεναγός μας έλεγε πως υπάρχουν ερείπια πάνω στα οποία χτίστηκε η πόλη. Αυτό πρέπει να κάνουμε, να χτίσουμε πάνω στα ερείπια. Αυτό είναι η δημοκρατία. Αν συνεργαστούμε και συμμαχήσουμε, θα ξαναχτίσουμε πάνω στα ερείπια. Αυτό είναι το μήνυμά μου στους νέους».
Τη συζήτηση προλόγισε η Σοφία Κουβελάκη, ιδρύτρια και γενική διευθύντρια της "The HOME Project" της ΜΚΟ που φροντίζει ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες στην Ελλάδα. H κυρία Κουβελάκη συμμετείχε το 2020 στο πρόγραμμα «Obama Foundation Leaders».
Ο Μπαράκ Ομπάμα βρέθηκε στη σκηνή επί μία ώρα, δίπλα στον πρόεδρο του Ιδρύματος, Ανδρέα Δρακόπουλο, με τον οποίο συνομιλούσαν για τα προαναφερθέντα. «Ο Ομπάμα ήταν ο μόνος που στάθηκε στο πλευρό της Ελλάδας τις δύσκολες στιγμές» ήταν το σχόλιο του δεύτερου στον πρώην πλανητάρχη.
