Τα λεγόμενα «vulture funds», είναι οι διαχειριστές που δεν διστάζουν να κρατήσουν σε ομηρία χρεοκοπημένες χώρες, αγοράζοντας ομόλογα τους. Για αυτό άλλωστε απέκτησαν και το παρατσούκλι τους ως «γύπες». Θεωρούνται από τους πιο αδίστακτους της αγοράς και τους εκβιασμούς τους έχουν νιώσει ήδη το Περού, η Αργεντινή ή ακόμα και μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, το Κονγκό.
Ο τρόπος που λειτουργούν είναι χαρακτηριστικός. Σύμφωνα με το Reuters και όπως αναδημοσιεύει η εφημερίδα «Ισοτιμία» (www.isotimia.gr), οι γύπες κυνηγούν τους φτηνότερους τίτλους, και σπεύδουν να αγοράσουν όταν οι τιμές πέφτουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, κοντά στα 30 σεντς ανά ευρώ. Κυρίως, εστιάζουν στα ομόλογα που διέπονται από την αγγλοσαξονική νομοθεσία (τα οποία αποτελούν περίπου το 10% των συνολικών ελληνικών ομολόγων, τουλάχιστον έως την εφαρμογή του PSI). Γιατί γνωρίζουν ότι με αυτά, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να δικαιωθούν στα δικαστήρια. Αφού για τα ομόλογα, που υπάγονται στην ελληνική νομοθεσία, αρκεί ένας νόμος του ελληνικού κοινοβουλίου για να χάσουν οι πιστωτές τα χρήματά τους.
Σύμφωνα με το πρακτορείο, ένα από αυτά τα όρνια, το distressed fund Elliott Associates μόλις ανακάλυψε τη χώρα μας, μαζεύοντας τα ελληνικά ομόλογα που κυκλοφορούν στην αγορά. Το συγκεκριμένο fund επιδίδεται συστηματικά στον εκβιασμό χρεοκοπημένων χωρών. Μόλις μαζέψει ένα μεγάλο αριθμό ομολόγων, αρνούνται το «κούρεμα» οδηγώντας τη χώρα στα δικαστήρια.
Το έκανε το 1995, όταν το Περού προσέφυγε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στο πλαίσιο αναδιάρθρωσης του χρέους του, αντάλλαξε κρατικά ομόλογα με Brady Bonds, τα οποία χρησιμοποιούνταν την εποχή εκείνη για το «κούρεμα» των χρεών πολλών αναπτυσσόμενων οικονομιών. Η Elliott Associates αγόρασε εμπορικά δάνεια, με την εγγύηση του περουβιανού κράτους, ύψους 20,7 εκατ. δολ. Και σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πιστωτές της χώρας, δεν δέχτηκε να τα ανταλλάξει με τα Brady Bonds. Αντ’ αυτού, κινήθηκε δικαστικά, απαιτώντας αποπληρωμή των δανείων στο ακέραιο.
Έβαλε στο μάτι τους τόκους που πλήρωνε το Περού για τα Brady Bonds, και τους διεκδίκησε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Όταν το δικαστήριο της επιδίκασε ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία απαγόρευσαν στην Chase Manhattan να πληρώσει τους τόκους για λογαριασμό του Περού, ο εκβιασμός είχε πετύχει. Το Περού δεν είχε την πολυτέλεια του χρόνου, να ασκήσει έφεση. Εάν καθυστερούσε την πληρωμή των τόκων, θα βρισκόταν σε στάση πληρωμών στα Brady Bonds. Για να αποφύγει τη χρεοκοπία, αναγκάστηκε να συμβιβαστεί με την Elliott.
Έπειτα από αυτή την επιτυχία, η Elliott αποφάσισε να επαναλάβει το κόλπο και στην Αργεντινή. Μέχρι σήμερα, δέκα χρόνια μετά τη χρεοκοπία της, και έπειτα από δύο προσφορές για την αναδιάρθρωση των χρεών της εποχής εκείνης, η Elliott Associates εξακολουθεί να διεκδικεί δικαστικά να πληρωθεί στο ακέραιο για τα ομόλογα που έχει στα χέρια της.
Ολα αυτά, την ώρα που στη Βρετανία, δημιουργείται κίνημα για να τεθούν εκτός νόμου τα vulture funds που κρατούν ομήρους και εκβιάζουν τις πιο αδύναμες χώρες του κόσμου. Αφορμή για να ανακινηθεί το ζήτημα εκεί, υπήρξε η επίθεση του αμερικανικού vulture fund FG Hemisphere κατά της Δημοκρατίας του Κονγκό.
Όλα ξεκίνησαν όταν η FG αγόρασε από τη Βοσνία ένα δάνειο ύψους 100 εκατ. δολαρίων, που πριν από 30 χρόνια είχε δώσει η Γιουγκοσλαβία στο Ζαΐρ. Το deal αυτό κόστισε στην FG μόλις 3,3 εκατ. δολάρια. Τώρα, το fund απαιτεί από το Κονγκό 100 εκατ. δολάρια. Ένα τεράστιο ποσό για μία πάμφτωχη χώρα που πασχίζει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις ενός πενταετούς πολέμου και μιας ανθρωπιστικής καταστροφής.
Αρχικά,γράφει η Ισοτιμία, η FG θέλησε να κατασχέσει την πρεσβεία του Κονγκό στην Ουάσιγκτον, σαν προκαταβολή για το χρέος. Όταν η προσπάθειά της ναυάγησε στα αμερικανικά δικαστήρια, κατέφυγε στη δικαιοσύνη του Χονγκ Κονγκ. Εκεί επιχείρησε να βάλει στο χέρι την αμοιβή που θα έδινε η China Railways στο Κονγκό, για δουλειές που έκανε στη χώρα. Όμως και σ’ αυτή την περίπτωση, δεν δικαιώθηκε δικαστικά.
Με δεδομένο ότι στη Βρετανία αυτού του είδους οι πρακτικές των vulture funds έχουν κηρυχτεί παράνομες, η FG αναζήτησε καταφύγιο στον φορολογικό παράδεισο του Τζέρσεϊ, που ανήκει στα βρετανικά νησιά της Μάγχης. Εκεί, το fund βρήκε ένα νομικό παράθυρο, που του επιτρέπει να διεκδικήσει δικαστικά τα 100 εκατ. δολάρια από το Κονγκό. Η υπόθεση πρόκειται να εκδικαστεί τον επόμενο μήνα.
σχόλια