Αν έχετε ξοδέψει λίγο χρόνο στο Native Tik Tok ή σε αντιρατσιστικά forums, ίσως έχετε έρθει σε επαφή με την έννοια της «αποαποικιοποίησης» του φύλου.
Παρόλο που η σχέση μεταξύ του φύλου και της αποικιοκρατίας ίσως δεν είναι άμεσα εμφανής, οι δύο έννοιες είναι στην πραγματικότητα βαθιά συνυφασμένες.
Με απλούς όρους, η αποαποικιοποίηση του φύλου σημαίνει την αναίρεση του αποικιοκρατικού δυαδικού συστήματος, το οποίο ορίζει τι σημαίνει να είναι κανείς «άνδρας» και «γυναίκα». Ταυτόχρονα η διαδικασία απαιτεί κριτική εξέταση για το πώς η αποικιοκρατία έχει επηρεάσει αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως φύλο.
Η πρωταγωνίστρια του Killers of the Flower Moon, Lily Gladstone, δήλωσε πρόσφατα σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό People ότι ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει η ίδια την αποαποικιοποίηση του φύλου της είναι χρησιμοποιώντας τις κυλιόμενες αντωνυμίες she/ they.
Η Gladstone δεν είναι η μόνη. Και άλλοι ιθαγενείς ηθοποιοί, όπως η Devery Jacobs και η Elva Guerra, στρέφουν σταδιακά την προσοχή τους στην έμφυλη ποικιλομορφία των παραδόσεων τους καθώς και στον τρόπο με τον οποίο η αποικιοκρατία παγίδευσε τα φύλα στο αρσενικό – θηλυκό δίπολο.
Η Gladstone προσθέτει ότι στις περισσότερες γλώσσες αυτόχθονων λαών, συμπεριλαμβανομένης και της δικής της – της φυλής Blackfeet, δεν υπάρχουν αντωνυμίες βασισμένες στο φύλο. Οι γλώσσες αυτές δεν χρησιμοποιούν αντωνυμίες όπως αυτός/ αυτή, παρά μόνο αυτοί. Για την ίδια, η χρήση των αντωνυμιών που χρησιμοποιεί για να αυτοπροσδιοριστεί είναι μόνο ένας τρόπος αποαποικιοποίησης του φύλου της.
Η Gladstone δεν είναι η μόνη. Και άλλοι ιθαγενείς ηθοποιοί, όπως η Devery Jacobs και η Elva Guerra, στρέφουν σταδιακά την προσοχή τους στην έμφυλη ποικιλομορφία των παραδόσεων τους καθώς και στον τρόπο με τον οποίο η αποικιοκρατία παγίδευσε τα φύλα στο αρσενικό – θηλυκό δίπολο.
Τι σημαίνει ο όρος αποαποικιοποίηση;
Αρχικά, η αποαποικιοποίηση αναφέρεται στην ενεργή διαδικασία με την οποία οι αποικιοκρατούμενοι άνθρωποι παίρνουν πίσω την εξουσία από τους αποικιοκράτες. Με άλλα λόγια, η αποαποικιοποίηση αφορά στην διάλυση των δομών εξουσίας που έχουν επιβληθεί σε έναν ιθαγενή λαό από τους αποικιοκράτες, καθώς και την διεκδίκηση της γης, της συλλογικής γνώσης, των αξιών και των παραδόσεων που χάθηκαν μέσω της αποικιοκρατίας.
Από το κίνημα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης μέχρι τη σταυροφορία για την ανεξαρτησία του Πουέρτο Ρίκο και την πίεση για την αυτοδύναμη κυριαρχία της Χαβάης, η ανάκτηση της προγονικής γης και της γνώσης, βρίσκεται στη ρίζα του αγώνα κατά της αποικιοκρατίας.
Για τη Land Back, το αποκεντρωμένο κίνημα για την κυριαρχία των αυτοχθόνων λαών, η αποαποικιοποίηση σημαίνει «την ανάκτηση όλων όσων έχουν κλαπεί από τους γηγενείς λαούς: γη, γλώσσα, τελετές, τροφή, εκπαίδευση, στέγαση, υγειονομική περίθαλψη, διακυβέρνηση, φάρμακα, συγγένεια».
Όμως, προκειμένου κάποιος να αποαποικιοποιήσει το φύλο του, είναι κρίσιμο να γνωρίζει την ιστορία πίσω από το πως αυτό αποικήθηκε εξ’ αρχής.
Πριν από τον ευρωπαϊκό αποικισμό των περιοχών που σήμερα γνωρίζουμε ως Αμερική, Αφρική, Ασία και Ειρηνικό, υπήρχαν σε όλο τον κόσμο άνθρωποι με παραλλαγές φύλου.
Οι αυτόχθονες λαοί των νήσων Turtle στην Βόρεια Αμερική και των Abya Yala στην Νότια Αμερική σέβονταν βαθιά την έμφυλη ποικιλομορφία των κοινοτήτων τους και μάλιστα τα άτομα με παραλλαγές στο φύλο τους συχνά κατείχαν εξέχουσες θέσεις με σημαντικά καθήκοντα όπως η διακυβέρνηση ή η θεραπεία. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα τα άτομα αυτά κατείχαν ιερούς τίτλους.
Μόλις οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες κατέλαβαν την γη έφεραν μαζί τους, εκτός από τις αρρώστιες και την καταστροφή, τις δυτικές μικρονοϊκές αντιλήψεις τους για το φύλο. Οι αποικιοκράτες όχι μόνο επέβαλαν την δυτική αντίληψη, αλλά φυσικά προσπάθησαν να εξαλείψουν ολοσχερώς τους ίδιους τους αυτόχθονες λαούς και τις παραδόσεις τους, μέσω γενοκτονιών και άλλων κτηνωδιών.
Επιπλέον προσπάθησαν να «εκπολιτίσουν» τους ιθαγενείς, επιβάλλοντας τους θεσμούς όπως το σύστημα «ινδιάνικων» οικοτροφείων, όπου τα νεαρά παιδιά έπρεπε να ασπαστούν τις χριστιανικές συνήθειες και να αποβάλλουν κάθε είδος φυλετικής ποικιλομορφίας ή queerness έρχονταν από την κληρονομιά τους.
Η αποαποικιοποίηση του φύλου σημαίνει την αναίρεση όλων αυτών των επιβεβλημένων διδασκαλιών σύμφωνα με τις οποίες η σκέψη των ιθαγενών για το φύλο και τη σεξουαλικότητα ήταν «βάρβαρη» ή «λανθασμένη» καθώς και την κατανόηση ότι το δυαδικό σύστημα του «άνδρα» και της «γυναίκας» έχει τις ρίζες του στον ευρωπαϊκό αποικισμό.
Ποιος μπορεί να αποαποικιοποιήσει το φύλο του;
Είναι σημαντικό για τον καθένα να γνωρίσει βαθιά την δική του πολιτιστική κληρονομιά προκειμένου να σχηματίσει την πολιτιστική του ταυτότητα. Για πολλούς αυτόχθονες αυτό μπορεί να σημαίνει την προσωπική ενδοσκόπηση καθώς και την κατανόηση της ιστορίας τους μέσω των γηραιότερων. Για άλλους επίσης σημαίνει την αναζωπύρωση των αρχαίων παραδόσεων, τελετουργιών και ρόλων που σχετίζονται με την θεραπεία, την ανακούφιση, την έμπνευση κλπ.
Ασχέτως με τις ρίζες του, ο καθένας από εμάς έχει την υποχρέωση να βοηθήσει στον αγώνα κατά της αποικιοκρατίας. Η κατανόηση ότι η έμφυλη καταπίεση προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από αιώνες αποικιοκρατικής βίας, πατριαρχίας και ομοφοβίας είναι ένα σημαντικό σημείο για να ξεκινήσεις κανείς.
Με στοιχεία από το Them.us
