Γην και ύδωρ σε ΗΠΑ και Τουρκία αντίστοιχα, αποφάσισε να δώσει η Σομαλία, καθώς με διαδοχικές συμφωνίες που υπεγράφησαν τις τελευταίες μέρες, οι μεν Αμερικανοί θα χτίσουν βάσεις στη χώρα, η δε Τουρκία θα επιχειρεί στην ΑΟΖ της Σομαλίας, αναλαμβάνοντας ρόλο προστάτη, αποκομίζοντας φυσικά και οικονομικά οφέλη από αυτή την κίνηση.
Η συμφωνία Σομαλίας - ΗΠΑ για βάσεις
Στις 15 Φεβρουαρίου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ υπέγραψε Μνημόνιο Κατανόησης με την κυβέρνηση της Σομαλίας για την κατασκευή έως και πέντε στρατιωτικών βάσεων για τον Εθνικό Στρατό της Σομαλίας στο όνομα της ενίσχυσης των δυνατοτήτων του στρατού στον συνεχιζόμενο αγώνα κατά των τζιχαντιστών της Αλ Σαμπάμπ.
Σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων, οι βάσεις προορίζονται για την Ταξιαρχία Danab ("Αστραπή"), μια Ειδική Δύναμη Επιχειρήσεων με την υποστήριξη των ΗΠΑ που ιδρύθηκε το 2014. Η χρηματοδότηση για τη Danab προήλθε αρχικά από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, το οποίο ανέθεσε την ιδιωτική ασφάλεια εταιρεία Bancroft Global για την εκπαίδευση και την παροχή συμβουλών στη μονάδα. Πιο πρόσφατα, η Danab έχει λάβει χρηματοδότηση, εξοπλισμό και εκπαίδευση από το Υπουργείο Άμυνας.
Η υποστήριξη των ΗΠΑ καθίσταται δυνατή από το πρόγραμμα 127e, μια δημοσιονομική αρχή των ΗΠΑ που επιτρέπει στο Πεντάγωνο να παρακάμψει την επίβλεψη του Κογκρέσου επιτρέποντας στις δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ να χρησιμοποιούν ξένες στρατιωτικές μονάδες ως υποκατάστατα σε αποστολές αντιτρομοκρατίας. Είναι πλήρως τεκμηριωμένες παρόμοιες επιχειρήσεις μέσω του 127e σε πολλές αφρικανικές χώρες, κυρίως σε τοποθεσίες που η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν αναγνωρίζει ως ζώνες μάχης, αλλά στο έδαφος των οποίων υπάρχουν στρατεύματα της AFRICOM.
Αλλά αυτό το Μνημόνιο Κατανόησης αφορά πολύ περισσότερα από τη διακηρυγμένη δέσμευση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να βοηθήσει τη Σομαλία να νικήσει την αλ-Σαμπάμπ. Είναι μια σαφής ένδειξη της αυξανόμενης γεωπολιτικής σημασίας του Κέρατος της Αφρικής και έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενων ανησυχιών (κυρίως απόπειρες των Χούτι της Υεμένης να διαταράξουν την παγκόσμια ναυτιλία σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους Παλαιστίνιους στη Γάζα) σχετικά με τη διασφάλιση της ροής του διεθνούς εμπορίου μέσω του Κόκκινη θάλασσα. Συμπίπτει επίσης με την αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι οι αυξανόμενες εντάσεις στη Μέση Ανατολή θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις ΗΠΑ να φύγουν από το Ιράκ.
Το σχέδιο της κυβέρνησης των ΗΠΑ να εκπαιδεύσει τις δυνάμεις ασφαλείας της Σομαλίας σε νεοϊδρυθείσες στρατιωτικές βάσεις σε πέντε διαφορετικά μέρη της χώρας (Μπαϊντόα, Ντουσαμαρέμπ, Τζοουάρ, Κισμάγιο και Μογκαντίσου) είναι μια στρατηγική της πίσω πόρτας, όχι μόνο για την επέκταση της παρουσίας του αμερικανικού στρατού στη Σομαλία, αλλά για να τοποθετηθεί πιο δυναμικά απέναντι σε άλλες δυνάμεις της περιοχής. Πράγματι, το πρόγραμμα 127e δεν είναι η μόνη πολιτική που επιτρέπει την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό ξένων δυνάμεων ως πληρεξούσιων: το άρθρο 1202 του Νόμου περί Εθνικής Άμυνας του 2018 διευρύνει περαιτέρω την ικανότητα των ΗΠΑ να διεξάγουν πόλεμο μέσω υποκατάστατων δυνάμεων σε μέρη όπου έχουν δεν κηρύχθηκε επίσημα πόλεμος, με ευρύτερο στόχο την αντιμετώπιση της επιρροής αντιπάλων όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Η συμφωνία Σομαλίας - Τουρκίας για την ΑΟΖ
Σε μία εντυπωσιακή κίνηση Τουρκία και Σομαλία υπέγραψαν συμφωνία, η οποία προοιωνίζει την επέκταση της επιρροής της Άγκυρας στην Αφρική, πράγμα που επιδιώκει διακαώς όχι μόνο για πολιτικούς λόγους, αλλά και για... λόγους διατροφής. Η συμφωνία λοιπόν περί “Ναυτικής Ασφαλείας”, που ενέκρινε το υπουργικό συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό Χαμζά Αμπντί Μπαρέ, έχει διάρκεια 10 χρόνια και προβλέπει πως η Τουρκία αναλαμβάνει την εκπαίδευση και στήριξη του Ναυτικού της Σομαλίας, ώστε αυτό να προστατεύει τα εθνικά ύδατα και την ΑΟΖ της.
BREAKING NEWS: Following the cabinet's approval, the Federal Parliament of #Somalia has also ratified the groundbreaking defense & economic agreement between Somalia & Turkey. This marks a new era of hope for Somalia and serves as a stabilizing force for the Horn of Africa. 🇸🇴🇹🇷 pic.twitter.com/XQFs9tYd8b
— Daud Aweis (@DaudAweis) February 21, 2024
Στην όλη διευθέτηση υπάρχει και εμπορική και οικονομική παράμετρος, με την Τουρκία να αναλαμβάνει να στηρίξει την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων στην ίδια ζώνη, δηλαδή αλιεία και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ενώ θα έχει και μερίδιο των σχετικών εσόδων.
Ο Πρόεδρος της Σομαλίας Χασάν Σέιχ Μοχάμουντ δήλωσε ότι η συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ Τουρκίας και Σομαλίας δεν αποτελεί απειλή για τις χώρες της περιοχής και είπε: «Οι Τούρκοι αδελφοί μας θα προστατεύσουν τις θάλασσές μας μόνο για 10 χρόνια στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας. Μετά από 10 χρόνια της συνεργασίας, θα έχουμε το δικό μας ναυτικό για να προστατεύσουμε τις θάλασσές μας», σύμφωνα με το διαδικτυακό ειδησεογραφικό πρακτορείο T24 .
Από το 2009, το τουρκικό ναυτικό επιχειρεί στα χωρικά ύδατα της Σομαλίας στο πλαίσιο μιας αποστολής του ΟΗΕ με στόχο την καταπολέμηση της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας. Η Άγκυρα διατηρεί επίσης μια αρκετά μεγάλη στρατιωτική βάση στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου.
Αμυντική συμφωνία Σομαλίας - Τουρκία
Η Τουρκία και η Σομαλία υπέγραψαν στις αρχές του μήνα συμμφωνία συνεργασίας στον τομέα της Άμυνας εν μέσω παρατεταμένων εντάσεων στο Κέρας της Αφρικής σχετικά με μια αμφιλεγόμενη συμφωνία μεταξύ της Αιθιοπίας και της αποσχισθείσας περιοχής της Σομαλιλάνδης.
Η Συμφωνία Πλαίσιο Άμυνας και Οικονομικής Συνεργασίας υπεγράφη μεταξύ του Τούρκου υπουργού Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ και του Σομαλού ομολόγου του, Αμπντουλκαντίρ Μοχάμεντ Νουρ, ο οποίος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Άγκυρα.
"Η συμφωνία που υπογράψαμε σήμερα περιλαμβάνει συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και στρατιωτική-οικονομική συνεργασία", είπε ο Νουρ, μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου. "Πιστεύουμε ότι η συμφωνία θα συμβάλει σημαντικά στη Σομαλία". .
Ο τουρκόφωνος στρατός της Σομαλίας
Η Τουρκία ήταν γνωστό ότι εκπαιδεύει τουρκόφωνους Σομαλούς στρατιώτες, με την προσδοκία ότι θα συμβάλουν τελικά σε μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα στο Κέρας της Αφρικής.
Μια πιο προσεκτική ματιά στις προσπάθειες οικοδόμησης στρατιωτικής-κοινωνιολογικής ταυτότητας της Τουρκίας στη Σομαλία αποκαλύπτει ότι οι Σομαλοί και το σώμα αξιωματικών, λαμβάνουν την εκπαίδευσή τους στα τουρκικά μετά από ένα εντατικό μάθημα τουρκικής γλώσσας.
Μάλιστα όπως αποκαλύπτει βίντεο του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, ορκίζονται ακόμη και στα τουρκικά εκτός από τη μητρική τους γλώσσα. Οι Σομαλοί στρατιώτες ακολουθούν τα ίδια τελετουργικά όπως αυτά των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένου του να τραγουδούν τον ύμνο της τουρκικής Στρατιωτικής Ακαδημίας, ακόμη και τραγούδια στη μνήμη πεσόντων στρατιωτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στη μάχη της Καλλίπολης.
Η μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική βάση της Τουρκίας βρίσκεται επίσης στη Σομαλία, το Camp TURKSOM. Προσφέρει 400 εκτάρια γης για την εκπαίδευση Σομαλών στρατιωτών, φιλοξενεί τουρκικό στρατό και Σομαλούς στρατιώτες, και κόστισε περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια για να κατασκευαστεί το 2017. Σύμφωνα με τον στόχο της που είναι να "γαλουχήσει τη στρατιωτική γενιά", η Τουρκία συμμετέχει επίσης στη μύηση των Σομαλών στη στρατιωτική δύναμη μέσω αξιωματικών ή εμπειρογνωμόνων. Συγκεκριμένα, η τουρκική πρεσβεία στο Μογκαντίσου δημοσιεύει τα επίσημα έγγραφα αίτησης στον ιστότοπό της για τις ένοπλες δυνάμεις της Σομαλίας. Η ανταγωνιστική διαδικασία λαμβάνει χώρα στο Camp TURSKOM και πιθανότατα περιλαμβάνει στρατιωτικό συμβουλευτικό σώμα της Τουρκίας για την αξιολόγηση των υποψηφίων.
"Αποστολή Αφρική" για την Άγκυρα
Ο Ερντογάν και το κόμμα του έχουν φιλοδοξίες και μακροπρόθεσμα σχέδια για την Αφρική. Το TRT και τα παράγωγά του είναι γεμάτα προγράμματα βοήθειας προς την Αφρική. Επίσης νοικιάζουν κατάλληλες και εύφορες εκτάσεις που ανακαλύπτουν καθώς φέρνουν βοήθεια στους ανθρώπους της Αφρικής. Αυτά είναι όλα τα οφέλη αυτού του μεγάλου σχεδίου.
Η Τουρκία σχεδιάζει να μισθώσει γεωργικές εκτάσεις σε πολλές περιοχές της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής για να τις καλλιεργήσει με απώτερο στόχο να ενισχύσει τη γεωργική παραγωγή εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων ανησυχιών για την επισιτιστική ασφάλεια, είχε αποκαλύψει και η Hürriyet. Οι αρχές έχουν εξερευνήσει τέτοιες ευκαιρίες σε 10 χώρες, μεταξύ των οποίων, η Βενεζουέλα, το Σουδάν και φυσικά η Σομαλία. Ο Μαδούρο είπε ότι η Τουρκία θα μπορούσε να μισθώσει 400.000 εκτάρια γης στη Βενεζουέλα για την καλλιέργεια σιταριού. Η παραγωγή θα μπορούσε να μοιραστεί 70 προς 30 μεταξύ Τουρκίας και Βενεζουέλας, είχε πει.
Ο προσανατολισμός της Τουρκίας προς τις αφρικανικές χώρες ξεκίνησε με το "Σχέδιο Δράσης Ανοίγματος στην Αφρική" που εκπονήθηκε το 1998. Όμως αυτό το σχέδιο, που παρέμεινε ιδέα, μετατράπηκε σε μακροπρόθεσμη δράση με την έλευση της κυβέρνησης Ερντογάν. Τουρκικές εταιρείες και η TİGEM νοικιάζουν γη για γεωργικούς σκοπούς σε αφρικανικές χώρες από το 2013. Αυτές οι χώρες περιλαμβάνουν το Σουδάν, τη Ζάμπια, την Αιθιοπία, τον Νίγηρα και τη Νιγηρία. Ωστόσο, το έργο δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί λόγω του πραξικοπήματος και της αλλαγής διαχείρισης στο Σουδάν. Στη συνέχεια, η Τουρκία μίσθωσε γη στον Νίγηρα. Εδώ θα παράγονται κτηνοτροφικές καλλιέργειες. Η πρόοδος είναι προφανής, αν και με πολύ αργά, βαριά βήματα. Τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας, TÜİK, δείχνουν ότι το εμπόριο της Τουρκίας με την αφρικανική ήπειρο αυξήθηκε από 4,3 δισ. δολάρια το 2002 σε περίπου 22 δισ. δολάρια το 2020.
Αυτά είναι σημάδια ότι η Τουρκία έχει καταστήσει πλέον εαυτόν παίκτη στην ήπειρο. Όσοι ήρθαν στην ήπειρο από την Τουρκία δεν διαφέρουν από άλλες χώρες, αλλά αν κρίνουμε από το αφήγημα που παρουσιάζουν το AKP και τα μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται σε ή ελέγχονται από αυτό, οι Τούρκοι δεν ενεργούν με ιμπεριαλιστικό ενθουσιασμό. Σκοπός είναι να βοηθηθεί η ήπειρος! Ο Αχμέτ Νταβούτογλου το εξέφρασε αυτό το 2009 όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών."Έχουμε μια κληρονομιά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το αποκαλούν 'νέο-οθωμανισμό'. Ναι, είμαστε Νεο-Οθωμανοί. Πρέπει να νοιαστούμε για τις χώρες της περιοχής μας. Στην πραγματικότητα, ανοιγόμαστε στη Βόρεια Αφρική. Τα μεγάλα κράτη ακολουθούν με έκπληξη. Συγκεκριμένα, η Γαλλία διερευνά το γιατί κάναμε άνοιγμα στη Βόρεια Αφρική. Έδωσα και οδηγίες. Σε όποια αφρικανική χώρα κι αν πάει ο Σαρκοζί, θα δει το κτήριο της τουρκικής πρεσβείας και τη σημαία όπου σηκώνει το κεφάλι. 'Διατηρήστε κτήρια στα πιο όμορφα μέρη', ήταν η οδηγία που έδωσα.
Οι συμφωνίες που υπέγραψε η Σομαλία με την Τουρκία και με τις ΗΠΑ, αποδεικνύουν ότι οι δύο χώρες, συμπράττουν στο Κέρας της Αφρικής για εντελώς διαφορετικούς λόγους η καθεμία. Η μεν Τουρκία για τα οικονομικά της συμφέροντα, οι μεν ΗΠΑ για να μειώσουν την επιρροή της Ρωσίας στην περιοχή και αυτή του Ιράν στην απέναντι όχθη με τους Χούτι στην Υεμένη.
