Επαγγελματική εξουθένωση ή αλλιώς burnout: Όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Τι ακριβώς είναι, ποιοι το παθαίνουν, τι λύσεις υπάρχουν και ποιες ηλικίες αφορά περισσότερο.
ADVERTORIAL
Η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένας τύπος άγχους που σχετίζεται με την εργασία και εκτός από σωματική ή συναισθηματική εξάντληση, περιλαμβάνει επίσης συναισθήματα ανικανότητας, αδυναμίας και κενού, σημειώνει η Ντέμη Μπουζάνη, απόφοιτη νευροεπιστήμης, κλινική ψυχολόγος, συμβουλευτική ψυχοθεραπεύτρια, που μιλά για το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (Burnout) και όσα πρέπει να γνωρίζουμε.
Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί, μεγαλύτερες πιθανότητες να βιώσουν burnout έχουν, σύμφωνα με έρευνες, άτομα που δυσκολεύονται να διαχειριστούν το άγχος, είναι λιγότερο συνεργάσιμα ή κρατούν πιο κλειστές κοινωνικές σχέσεις. «Κάποιοι τύποι προσωπικότητας, όπως οι αξιόπιστοι και ευσυνείδητοι, είναι πιο ευάλωτοι στην εξουθένωση. Ειδικά όσοι είναι τελειομανείς ή πολύ προσηλωμένοι στη δουλειά τους έχουν αυξημένο κίνδυνο. Από την άλλη, οι πιο χαλαροί και ανέμελοι, που δεν αγχώνονται εύκολα, φαίνεται να έχουν μικρότερες πιθανότητες να «καούν» στη δουλειά», λέει.
Σε ερώτηση δε, εάν και η ίδια έχει βιώσει ποτέ κάτι τέτοιο απαντά καταφατικά, προσθέτοντας, ωστόσο, πως με την κατάλληλη φροντίδα, κατάφερε τελικά να μειώσει τα επίπεδα άγχους της.
«Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας μπορούμε να βιώσουμε εξουθένωση. Όταν ήμουν φοιτήτρια Νευροεπιστήμης, είχα βάλει στόχο να ολοκληρώσω το πτυχίο μου σε τρία χρόνια αντί για τέσσερα. Τα κατάφερα, αλλά με κόστος. Το άγχος μου είχε αυξηθεί χωρίς να το καταλάβω, και ήμουν στα όρια της εξουθένωσης. Ευτυχώς, με την κατάλληλη φροντίδα, κατάφερα να μειώσω τα επίπεδα άγχους μου. Επένδυσα σε καθημερινή γυμναστική, υγιεινή διατροφή, έθεσα όρια για την εργασία μου και συνδέθηκα με τους αγαπημένους μου. Όλα αυτά με βοήθησαν να ανακτήσω την ισορροπία μου. Είναι σημαντικό να υπάρχει ψυχοεκπαίδευση, γιατί πολλοί δεν γνωρίζουν ότι η υπερβολική εργασία μπορεί να τους οδηγήσει σε εξουθένωση», αναφέρει.
Αναφορικά με τις λύσεις για να προλάβουμε την επαγγελματική εξουθένωση, η Ντέμη Μπουζάνη αναφέρεται ιδιαίτερα στη σημασία του self-care (αυτοφροντίδα). «Είναι κάτι που τονίζω και επιμένω σε όλους τους ασθενείς, συνεργάτες και φίλους μου. Είναι ουσιαστικό για την ψυχική και σωματική ευεξία μας», λέει, σημειώνοντας πως πρέπει να είμαστε, όμως, προσεκτικοί.
«Αρχίζουμε με ενσυνειδητότητα. Αφιερώνουμε λίγα λεπτά καθημερινά σε διαλογισμό ή βαθιές αναπνοές για να μειώσουμε το άγχος. Πολύς κόσμος το βρίσκει αστείο, αλλά η αλήθεια είναι ότι ενεργοποιούμε το παρασυμπαθητικό σύστημα. Δημιουργούμε μια ρουτίνα που συνδυάζει εργασία, χαλάρωση και χόμπι—η δομή αυτή θα μας προσφέρει ψυχική ευεξία. Δε ξεχνάμε τη φύση! Ένα απλό περπάτημα ή μια πεζοπορία θα μας αναζωογονήσει. Δίνουμε χώρο στη δημιουργικότητά μας με ζωγραφική ή γράψιμο—η δημιουργία λειτουργεί ως θεραπεία. Το πιο σημαντικό είναι να θέτουμε όρια: μαθαίνουμε να λέμε ΟΧΙ σε υποχρεώσεις που μας κατακλύζουν. Τέλος, δεν παραμελούμε τον ύπνο μας, γιατί χωρίς τον ύπνο δε λειτουργεί κανείς—δημιουργούμε μια χαλαρωτική ρουτίνα πριν κοιμηθούμε», προσθέτει.
Όσο για τις ηλικίες που μπορεί να επηρεάσει, αυτές είναι διάφορες, ωστόσο, όπως υπογραμμίζει υπάρχουν συγκεκριμένες περίοδοι της ζωής που είναι πιο ευάλωτες. «Συνολικά, η εξουθένωση είναι πολυδιάστατη και μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες, όπως το επαγγελματικό περιβάλλον, οι προσωπικές σχέσεις και η γενική υγεία», αναφέρει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εφηβεία, αφού οι έφηβοι (13-19 ετών) βιώνουν έντονες πιέσεις από το σχολείο, τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και τις προσδοκίες των γονιών, ενώ υψηλά επίπεδα άγχους, κυρίως λόγω επαγγελματικών πιέσεων, σπουδών και προσωπικών σχέσεων, βιώνουν συχνά και οι νέοι ενήλικες (20-30 ετών). Στη μέση ηλικία (30-50 ετών), τώρα, οι ευθύνες που σχετίζονται με τη δουλειά, την οικογένεια και τις οικονομικές υποχρεώσεις μπορεί να αποβούν συντριπτικές, οδηγώντας σε εξουθένωση, ενώ ακόμη και οι μεγαλύτεροι ενήλικες (50+ ετών) μπορεί να αντιμετωπίσουν εξουθένωση, καθώς οι αλλαγές στην εργασία, η συνταξιοδότηση ή οι απώλειες αγαπημένων προσώπων τους εκθέτουν σε υψηλά επίπεδα άγχους.
email: [email protected]