Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι απίστευτα περίπλοκος και ισχυρός. Ενώ το μαυλό μας ξεπερνά οποιοδήποτε ηλεκτρονικό υπολογιστή σε σχέση με το πόσο γρήγορα επεξεργάζεται πράγματα ανά δευτερόλεπτο, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ακόμα υποφέρει από μία σειρά γνωστικών προκαταλήψεων που ανιχνεύουν την λογική του μυαλού μας και μας οδηγεί στο να βγάζουμε αμφισβητήσιμα συμπεράσματα.
Εδώ είναι μερικές από τις κοινές συμπεριφορές που πολλοί από εμάς βιώνουν, και είναι αποτέλεσμα αυτών των ψυχικών δυσλειτουργιών.
Όταν αυτήν η περιττή αγορά άρχισε να φαίνεται σαν μια πολύ καλή ιδέα- Η εξήγηση μετά την αγορά
Πολλοί από εμάς έχουν ξοδέψει χρήματα σε κάτι, που ήταν είτε εντελώς περιττό είτε πολύ ακριβό ή ελαττωματικό και σπασμένο. Μόλις όμως δώσουμε τα χρήματα, κάτι περίεργο αρχίζει να συμβαίνει. Αρχίζουμε να εξηγούμε αυτήν την αμφισβητήσιμη αγορά μέχρι το σημείο που πείθουμε τους εαυτούς μας ότι ήταν μια πολύ καλή αγορά. Αυτή είναι η διαδικασία της μετά-αγοράς εξήγησης. Γνωστό και ως σύνδρομο του αγοραστή της Στοκχόλμης, αυτή η προκατάληψη μας επιτρέπει να αιτιολογήσουμε τις κακές αποφάσεις μας και ικανοποιεί την ψυχολογική μας επιθυμία να παραμείνουμε συνεπείς.
Όταν φοβόσουνα να μπεις σε αυτό το αεροπλάνο- Πιθανότητα αμέλειας
Πολλοί απο εμάς αισθανόμαστε αδιάφοροι όταν ταξιδεύουμε σε υψηλές ταχύτητες στον αυτοκινητόδρομο, αλλά από τη στιμγμή που πατήσουμε το πόδι μας σε ένα αεροπλάνο αρχίζουμε να αισθανόμαστε ανήσυχοι και αγχωμένοι. Παρά το γεγονός ότι κατανοούμε πως οι πιθανότητες να πεθάνουμε σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα είναι σημαντικά υψηλότερες από ότι σε ένα αεροπορικό δυστύχημα, δεν είμαστε ακόμα σε θέση να ξεπεράσουμε αυτόν τον παράλογο φόβο. Αυτό συμβαίνει λόγω αμέλειας της πιθανότητας, που μας οδηγεί στο να μην καταλαβαίνουμε σωστά τα ρίσκα των κινδύνων που έχουν συνηθισμένες δραστηριότητες, και να βιώνουμε ταραχή στα πιο ασυνήθιστα, φαινομενικά αφύσικα γεγονότα.
Όταν ήσουν σίγουρος ότι η τύχη σου ήταν έτοιμη να γυρίσει- Η πλάνη του παίκτη
Ως ανθρώπινα όντα δίνουμε μεγάλη αξία σε παλιά γεγονότα και εμπειρίες. Αδιαφορώντας για τα στατιστικά στοιχεία, αυτή η γνωστική προκατάληψη, μας κάνει να πιστεύουμε ότι το παρελθόν θα επηρεάσει κατά κάποιο τρόπο τα μελλοντικά αποτελέσματα. Η πλάνη του παίκτη μπορεί να επηρεάσει τη λογική σας στην στρατηγική πόκερ και στη διαδικασία σκέψης σας όταν παίζετε και άλλα παιχνίδια του καζίνο, το οποίο μπορεί να μας οδηγήσει στο να ρισκάρουμε μεγάλα χρηματικά ποσά σε ένα παιχνίδι, μόνο και μόνο επειδή έχουμε δώσει μεγάλη σημασία σε προηγούμενα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, όταν ένα παίκτης του πόκερ αποφασίσει να τα παίξει όλα για όλα ακόμα και όταν ξέρει ότι υπάρχουν 50% πιθανότητες ότι θα μπορούσε να αποκλειστεί από το τουρνουά. Μπορεί να πιστεύετε ότι “θα πρέπει να κερδίσω αυτή τη φορά” επειδή ήσασταν άτυχοι στη ίδια κατάσταση τις τελευταίες τρεις φορές. Παρομοίως όταν βλέπουμε ένα νόμισμα να έχει προσγειωθεί στην κορώνα τις τελευταίες πέντε φορές, πιστεύουμε ότι το επόμενο αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι γράμματα. Ωστόσο, οι πιθανότητες πάντα ήταν και πάντα θα παραμείνουν οι ίδιες.
Όταν έχεις συνηδειτοποιήσει ότι δεν είχες κάνει ποτέ οικονομίες- Η προκατάληψη της τρέχουσας στιγμής
Πολλοί από εμάς είνα απίθανο να δεχτούν καθυστερημένη ευχαρίστηση και ανταυτού θα επιλέξουν μια ευχάριστη εμπειρία αυτή τη φορά, ακόμα και αν αυτο οδηγήσει σε μια δυσάρεστη αργότερα. Αυτό επειδή η προκατάληψη της τρέχουσας στιγμής, μας δυσκολεύει να σκεφτούμε τους εαυτούς μας έξω από το παρόν, και αυτό σημαίνει ότι δεν είμαστε πρόθυμοι να προσαρμόσουμε τις συμεριφορές μας ώστε να βοηθήσουμε τις μελλοντικές ανάγκες ή προσδοκίες του εαυτού μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι αποτυγχάνουμε να εξοικονομήσουμε τόσα χρήματα όσα σκοπεύουμε ή ακόμη να απολαύσουμε βλαβερές ψυχαγωγικές δραστηριότητες, απλώς επιδή είναι ευχάριστο τώρα.
Όταν αυτό το τραγούδι στο μυαλό σου έμοιαζε να είναι παντού- Προκατάληψη της επιλογής παρατήρησης
Η προκατάληψη της επιλογής παρατήρησης, μας κάνει να παρατηρούμε συγκεκριμένα πράγματα στο περιβάλλον μας που δεν θα είχαν αποσπάσει την προσοχή μας στο παρελθόν. Όταν έχουμε επιλέξει ένα αντικείμενο στο μυαλό μας, είτε είναι ένα συγκεκριμένο τραγούδι, είτε ένα συγκεκριμένο χρώμα που επιλέγουμε να φορέσουμε, μπορεί να φαίνεται να εμφανίζονται πολύ πιο συχνά. Παρόλο που η συχνότητα δεν έχει αυξηθεί, η παρατήρησή μας προς αυτά έχει αυξηθεί και μπορούμε να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι η εμφάνισή τους είναι αποτέλεσμα κάτι άλλο απο σύμπτωση.
Υπάρχουν πάνω από 100 γνωστικές προκαταλήψεις που προσδιορίζονται από ψυχολόγους για αυτό να προσέχετε, γιατί θα μπορούσε να σας κάνει να φανείτε λίγο χαζοί.
