Προσπαθώντας να τον ψυχολογήσω, του ζήτησα να μου μιλήσει για τα αγαπημένα του πολιτιστικά αγαθά...
ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟ;
Το αγαπημένο μου είναι ένα μικρό βιβλιαράκι που έγραψε ο Ντοστογιέφσκι, το Όνειρο ενός Γελοίου. Δεν είναι απ' τα γνωστότερά του, ούτε απ' τα πιο εμπορικά. Έχει μέσα του όμως μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής. Είναι σαν ένα εγχειρίδιο, εγχειρίδιο του ευ ζην.
Μιλά για τον προορισμό των ανθρώπων, και για το πώς όλα καταλήγουν στην αρχή, το πώς όλα είναι κύκλος. Κι η γραφή του δεν είναι βαριά, ούτε στο κλασικό πλαίσιο που κινείται συνήθως ο Ντοστογιέφσκι.
Το πρωτοδιάβασα μικρός - και ανατρέχω σ' αυτό και πάλι, κατά περιόδους.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΑΙΝΙΑ;
Το 2001 - Οδύσσεια του Διαστήματος, του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.
Όχι τόσο -ή όχι μόνο- για το σενάριο, όσο για την αισθητική του φιλμ. Για την κινηματογράφηση, τη μουσική...
Αλλά και για την αλλόκοτη τρέλα που κουβαλάει αυτός ο παράδοξος άνθρωπος - ο Κιούμπρικ είναι για μένα μεγάλος δάσκαλος.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ;
Ας το πούμε έτσι: Η παράσταση που είδα και ένιωσα να με "μετακινεί" μ' έναν τρόπο, να με ξεβολεύει, να με ταρακουνάει, ήταν ο Εθνικός Ύμνος, του Μιχαήλ Μαρμαρινού, που ανέβηκε γύρω στο 2002.
Ταυτίστηκα με όλα όσα άκουσα στην παράσταση. Όλα μου ήταν γνώριμα, όλα μιλούσαν για μένα, μ' έναν τρόπο άμεσο και αληθινό - τρόπο που δύσκολα συναντάς στο θέατρο.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΔΙΣΚΟΣ;
Θα σου πω το Wall των Pink Floyd.
Τους Floyd τους ανακάλυψα σχετικά μεγάλος, δηλαδή γύρω στα 18 μου. Τους ήξερα ως συγκρότημα αλλά ποτέ δεν είχα ασχοληθεί με τους στίχους, ποτέ δεν είχα προσπαθήσει να καταλάβω τα τραγούδια τους.
Από τότε, και ειδικά στις φάσεις μου τις ζορισμένες και τις νευριασμένες, ένα τραγούδι των Floyd με κάνει να νιώθω ξανά ο εαυτός μου.
Γιατί επιλέγω αυτόν τον δίσκο των Floyd κι όχι κάποιον άλλο; Νομίζω ότι το Wall εμπεριέχει όλη αυτή τη θρασύτητα της εφηβείας και των σχολικών μου χρόνων... Με φέρνει σε επαφή με εκείνη μου την ηλικία, με ξανακάνει έφηβο - κι αυτό δε θέλω να το χάσω. Δε θέλω να χάσω αυτό το νεύρο, θέλω να είμαι κοντά στη νιότη μου, να μην ξεχνάω:
Δεν θέλω να γεράσω, δεν θέλω να γίνω γιάπης, δεν θέλω να γίνω αυτά που κοροϊδεύω.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ;
(Σκέφτεται αρκετή ώρα.)
Είναι περίεργο αυτό που μου ζητάς - και θα είναι λίγο περίεργη και η απάντηση.
Κάποτε είχα επισκεφτεί το μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο που είχε μια έκθεση το πώς είχε επηρεάσει ο Πικάσο τους Αμερικανούς καλλιτέχνες. Ήταν γεμάτο έργα εικαστικών που είχαν επηρεαστεί άμεσα από το έργο του Πικάσο και είδα δει ένα έργο που είχε κάνει ο Warhol με βάση τη Γκουέρνικα.
[H εικόνα είναι από άλλη έκθεση.]
Μου είχε κάνει εντύπωση -και με είχε προβληματίσει πολύ- γιατί ακριβώς από πάνω είχε μία ταμπέλα με δήλωση του Warhol που έλεγε "Δεν εκτιμώ καθόλου τον Πικάσο, δεν τον αναγνωρίζω καθόλου σαν καλλιτέχνη. Όμως του βγάζω το καπέλο γιατί κατάφερε κι έγινε δισεκατομμυριούχος βγάζοντας (από ένα σημείο και μετά) δύο έργα τον χρόνο."
Δεν ήταν ότι το έργο αυτό καθ' αυτό με συγκλόνισε ή με εντυπωσίασε. Με έκανε όμως να σκεφτώ, μου πρόσφερε μια ενδιαφέρουσα εμπειρία. Θεωρούμε ότι η τέχνη είναι έξω απ' την καθημερινή ζωή, πιστεύω όμως ότι η τέχνη είναι πάντα δίπλα μας - πρέπει να είναι κατανοητή, και προσβάσιμη.
Το ότι έχουμε απομακρυνθεί απ' τα μουσεία και τις γκαλερί με εκνευρίζει. Δε συμφωνώ πως τα εικαστικά πρέπει να είναι είδος πολυτελείας, ή πως μια έκθεση απευθύνεται σε ανθρώπους συγκεκριμένης τάξης. Και γι' αυτό το λόγο στέκομαι σ' αυτό το έργο του Warhol - και με την ίδια θρασύτητα μπορώ να πω ότι κι εμένα, γενικά, δε μ' αρέσει καθόλου η δουλειά του Warhol.
ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ;
Δεν πήγα, την είδα ως βίντεο όμως. Το λάιβ των Pink Floyd στο αρχαίο θέατρο της Πομπηϊας, μέρα μεσημέρι, με την μπάντα να αυτοσχεδιάζει, σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον.
Το αποτέλεσμα είναι σπαρακτικό. Είναι τόσο δυνατό αυτό το λάιβ - σηκώνω τα χέρια ψηλά και το χαζεύω...
(Πάνω όλο το λάιβ του 1972, συστήνουμε την πλήρη οθόνη.)
ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ;
Ένα απ' τα πράγματα για τα οποία νιώθω περήφανος...
Κοίτα: ένας μεγάλος σταθμός στην πορεία μου μέχρι σήμερα ήταν και θα είναι τα Άγρια Παιδιά.
(πάνω, ολόκληρο το πρώτο επεισόδιο)
Η σειρά που έφτιαξαν οι Θεσσαλονικείς της N-orasis ήταν αυτή που μου άλλαξε τη ζωή. Με έφερε πολύ κοντά στον κόσμο αλλά ήταν και μια δουλειά που αγάπησα με όλη μου την ψυχή. Μου άφησε πολύ μεγάλη κληρονομιά - τρεις κολλητούς φίλους, τα παιδιά που παίζαμε μαζί στη σειρά. Είναι πια αδέρφια μου, δηλαδή αυτό για μένα ήταν το μεγαλύτερο δώρο.
[Του λέω πως μου κάνει εντύπωση αυτό. Συνήθως όλοι υποβαθμίζουν την "μέινστριμ επιτυχία" τους, το "σουξέ" που τους έκανε διάσημους και επιλέγουν ό,τι πιο ποιοτικό και ψαγμένο ως κορυφαία στιγμή της καριέρας τους. "Ωχ ναι;" μου λέει. "Εγώ πάντως δεν θα μπορούσα να το κάνω ποτέ αυτό".]
ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ;
Θα κλείσω τη σεζόν εδώ στη Θεσσαλονίκη (μας έμεινε το τριήμερο 25-27 Μαϊου στο Θέατρο Σοφούλη, με το I Will Survive). Μετά θα κάνω ένα μεγάλο διάλλειμα το καλοκαίρι για να ξεκουραστώ. Ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς για μένα και δύσκολος -επαγγελματικά εννοώ, όχι προσωπικά, προς Θεού. Και την επόμενη σεζόν θα παίξω για δεύτερη χρονιά στην παράσταση Γυάλινος Κόσμος του Τένεσι Ουϊλιαμς που ανέβηκε πέρσι στο Θέατρο Δημήτρης Χορν σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου - και θα συνεχιστεί πάλι εκεί...
σχόλια