Διακριτική επίπληξη -ευγενέστατη είναι η αλήθεια- δεχθήκαμε από τα εντεταλμένα όργανα της ΠΑΕ Παναθηναϊκός για κάποια «φημολογούμενη» κρίση παίκτη της ομάδας που «ατυχώς» κοινοποιήσαμε και η οποία αφορούσε τον προπονητή Χενκ τεν Κάτε. Τυπικά η ΠΑΕ έχει δίκιο, καθότι οφείλει να προστατεύει τη σύμπνοια του δυναμικού της και να μην επιτρέπει να αναφύονται δηλητηριώδη παράσιτα στα αποδυτήρια. Άρα, οφείλουμε να απολογηθούμε και κατά κάποιον τρόπο να δείξουμε ταυτότητα - έστω και εκ του τυπογραφικού μακρόθεν.
Αναρωτιόμαστε λοιπόν: άνθρωποι σαν κι εμάς που παρακολουθούν το σύλλογο επί μισό αιώνα και βάλε, εξαρτώντας τη θυμική τους διάθεση από το κυριακάτικο ή τεταρτιανό αποτέλεσμα του εκάστοτε αγώνα, τι λόγους έχουν να παρέχουν πράγματα σε προπονητή και παίκτες και ουσιαστικά να τους εμποδίζουν στο έργο τους; Αν δεν μιλήσουμε για την ηθική υπόσταση της κερκίδας, για το άναρχο πλήθος και την άδηλη εσωτερική ομοψυχία του κυριακάτικου συμφυρμού, νόημα δεν βγαίνει. Πράγματι, δύσκολα εξηγείται ο λόγος που εξ απαλών ονύχων ένα παιδαρέλι ταυτίζει το εγώ του με μια ποδοσφαιρική ομάδα και συντηρεί αυτή την ταύτιση ίσαμε τα γεράματά του. Συνήθως οι άσχετοι προς το ποδόσφαιρο εξηγούν τον οπαδικό φανατισμό σαν λειψή καλλιέργεια, οχλοκρατία και σαν ένα είδος λαϊκής τύφλας. Η «τύφλα» χρειάζεται σε πολλά πράγματα στη ζωή, μόνο που από μόνη της δεν εξηγεί τίποτα. Όταν καθηγητές, ποιητές, επιχειρηματίες, ψυχαναλυτές, βουλευτές -ακόμη και ιερείς- κλίνουν το γόνυ στον ποδοσφαιρικό φανατισμό, κάτι βαθύτερο θα υπάρχει σε αυτό το φαινόμενο. Άλλωστε, στα μεγάλα ντέρμπι της δυτικής Ευρώπης, στην κερκίδα των επισήμων βλέπουμε από βασιλιάδες και πρωθυπουργούς μέχρι τον πιο άσημο κοινολαΐτη.
Το αλλόκοτο, όμως, σε αυτή την ανταπόκριση είναι ότι οι δεκάδες χιλιάδες της κερκίδας δεν έχουν στάτους. Μολονότι γνωρίζουν τα πάντα για την ομάδα και υπερφορτώνουν τη μνήμη τους με άπειρες λεπτομέρειες περί παικτών, αγώνων, επιτυχιών και ατυχιών, η σχέση τους με τον σύλλογο παραμένει επιεικώς εξωτερική. Δεν μετέχουν σε τίποτα· ούτε σε αλλαξοπροεδρίες, ούτε σε αγορές παικτών και προπονητών, ούτε στην οιαδήποτε απόφαση. Οι οπαδοί δεν μοιάζουν καθόλου με τους ψηφοφόρους των κομμάτων. Αυτά έχουν κάποιο έρμα δημοκρατικότητας, αντίθετα οι ομάδες -επιχειρήσεις γαρ- είναι απολυταρχικές. Η λαϊκή βάση βασίζει τον εαυτό της μονάχα, ενώ η ομάδα βασίζεται στις εμπνεύσεις του προέδρου. Οπότε, δημιουργείται ένα χάσμα το οποίο αποδεικνύεται δημιουργικό. Η κερκίδα λέει τα δικά της και οι διοικούντες τα δικά τους. Κανείς ποτέ δεν κατάφερε να φιμώσει την κερκίδα, να την ποδηγετήσει, να την αναγκάσει να απολογηθεί. Αυθαιρέτω δικαιώματι στην κερκίδα μιλάς ελεύθερα, καταφέρεσαι εναντίον πάντων, ασχημονείς όσο αντέχεις.
Μήπως είναι περίεργο ότι η κερκίδα βράζει εναντίον του Τεν Κάτε; Μέσα σε αυτό τον βραστήρα πληροφορηθήκαμε και την (υποτιθέμενη) φράση του Καραγκούνη και επειδή ταυτίζεται πλήρως με την άποψή μας την κοινοποιήσαμε. Πού βρίσκεται το αμάρτημα; Αν οι ιθύνοντες του συλλόγου υποψιάζονται υποβολιμιαίες σκέψεις, διασπορά ψευδών ειδήσεων και άλλα τερπνά παράγωγα, απλώς σφάλλουν, δείχνοντας υπερβάλλουσα ευθιξία. Απορούμε λοιπόν· όταν ο Κατσουράνης φθέγγεται δημοσίως και κρίνει ότι μόνο κατά δεύτερο λόγο το τριφύλλι διεκδικεί τον τίτλο, τι λένε οι ιθύνοντες επ' αυτού; Επίσης, τι λένε όταν ο Γεωργίου, στο Τηλε Άστυ, συμπέραινε με τα ακόλουθα λόγια: «Αυτός ο Τεν Κάτε θα πρέπει να ήταν τρόφιμος στο Νταού Πεντέλης, ο άνθρωπος είναι ανώμαλος σε όλα...». Όταν η διοίκηση χαρακτηρίζει μπαλαρίνες τους παίκτες, πώς νομιμοποιείται; Το πόπολο, κατά τα φαινόμενα, πρέπει να έχει ραμμένο το στόμα.
Ας πούμε, λοιπόν, τη γνώμη μας για τον λαλίστατο Τεν Κάτε. Το μόνο που έχει δείξει είναι η φυσική κατάσταση των παικτών, που όντως βγάζουν κάθε αγώνα στο φτερό. Από κει και πέρα πέφτει ολλανδικό σκότος. Στη σύνθεση της ενδεκάδας παίρνει συνεχώς βαθμό κάτω του μηδενός. Βάζει με τους Τούρκους ένα νεαρό δεξί μπακ, πρωτάρη δηλαδή, και, ω του θαύματος, τον χρίζει «τουρκικό» σκόρερ. Τι κάνει μετά; Τον εκδικείται, καρφώνοντάς τον στον πάγκο. Τον καίει δηλαδή. Θυμόμαστε τι έλεγε πέρυσι για τον Μάντζιο· φέτος ο Μάντζιος έχει πάρει εκπαιδευτική άδεια. Ένα χρόνο ανάβουμε κεράκι για να φτιάξει επιτέλους μια μέτρια έστω άμυνα· και τι βλέπουμε; Σε κάθε ματς κάνει τα πάντα για να παρατάξει ομάδα σακάτικη, «ξεκλείδωτη», λες και το κάνει επίτηδες. Πώς εξηγούνται εμφανίσεις όπως στο πρώτο ημίχρονο με τη Λάρισα και την Καβάλα; Να θυμίσουμε τα περσινά παιχνίδια με τον Εργοτέλη, τον Ηρακλή και τον Πανσερραϊκό; Οι ιθύνοντες μπορεί να μην το πιστεύουν, αλλά από τη στιγμή που κατεβάζει την ομάδα ξέρουμε -τουλάχιστον εμείς οι παλαιότεροι- αν θα βγάλουμε τα μάτια μας.
Για τον Καραγκούνη τώρα. Αυτό το παιδί είναι στην καρδιά μας εδώ και χρόνια, είναι ο μόνος παίκτης που, κι όταν ξενιτεύτηκε, τον θεωρούσαμε ατόφιο δικό μας παιδί. Ούτε τον Άγιο Νεκτάριο δεν έχει λατρέψει ο κόσμος όσο τον Γιώργο. Αν τον στενοχωρήσαμε, ευχαρίστως να καταβάλουμε το τίμημα. Όσο για το «άκουσε από κάποιον ότι άκουσε από κάποιον άλλον» που μας προσάπτει ο κ. Στέφανος Ησαΐας είναι σχετικώς επικίνδυνο. Ο λόγος είναι απλός: αφού η διοίκηση έχει ευθύνη έναντι της κερκίδας, γιατί ποτέ δεν μάθαμε π.χ. τι συνέβη επιτέλους στη Ριζούπολη και χαζοακούμε μόνο από το ράδιο-αρβύλα διάφορες φρικαλεότητες; Από την αρβύλα μαθαίνουμε γιατί πουλήθηκαν τότε οι παίκτες και τώρα τους μαζεύουμε έναν έναν, έστω και υπερήλικες. Εν πάση περιπτώσει, ο Τεν Κάτε θα φύγει κάποτε, όπως έφυγαν μύριοι όσοι· αντίθετα, εμείς μένουμε επί τα αυτά μισό αιώνα τώρα. Σεβαστείτε λοιπόν κι εσείς το πάθος μας. Έστω κι αν προβαίνουμε σε ατοπήματα.
ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: Τεοντόρ Αντόρνο: Πρωτόκολλο ονείρων, μτφρ. Λευτέρης Αναγνώστου, εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Απολαυστικό βιβλίο όπου καταγράφονται τα όνειρα του στοχαστή και σχολιάζονται με κομψότητα.
σχόλια