Όλοι αυτοί (και πολλοί περισσότεροι) μίλησαν κάποτε στην δημοσιογράφο Μαριλένα Αστραπέλλου.
Και πρόσφατα, η ίδια μάζεψε τις πιο δυνατές συνεντεύξεις της και τις έκανε βιβλίο (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΛΙΣ) με τίτλο Πρόσωπα. Υπάρχουν σχεδόν 30 συνεντεύξεις εκεί.
Ζήτησα απ' την Μαριλένα Αστραπέλλου να επιλέξει μερικές απαντήσεις που της έδωσαν 16 απ' τους ενδιαφέροντες ανθρώπους που εμφανίζονται στο βιβλίο των συνεντεύξεών της, κι έτσι φτιάχτηκε αυτό το ποστ.
[Η εικονογράφηση είναι από αγαπημένες μου φωτογραφίες της Ναν Γκόλντιν.]
Ναν Γκόλντιν (φωτογράφος/εικαστικός):
Το πιο γενναίο πράγμα είναι να ζεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Σε αυτή την γκρίζα ζώνη. Οχι ότι θέλω αλλαγή φύλου. Ενα τμήμα του εαυτού μου είναι θηλυκού γένους και ένα άλλο αρσενικού.
Η Σούζαν Σόνταγκ μού είπε κάποτε: "Ποτέ δεν ξέρεις τι φύλο είσαι κάθε μέρα που έρχεται. Οπως ποτέ δεν ξέρεις τι ηλικία έχεις κάθε μέρα που περνάει".
Κάποιες φορές είμαι ένα αγόρι, άλλες ένας άνδρας, άλλοτε ένα κορίτσι και άλλοτε μια γυναίκα, κάποιες άλλες φορές είμαι drag queen. Εξαρτάται πώς αισθάνεσαι για τον εαυτό σου τη συγκεκριμένη ημέρα.
Τζορτζ Λόης (διαφημιστής)
«Υπάρχουν πολλοί εξαιρετικά επιτυχημένοι Ελληνες στην Αμερική. Ηταν ένας ονόματι Πιτ Πίτερσον, πολύ σημαντικό στέλεχος της Blackstone Group, μιας μεγάλης εταιρείας ιδιωτικών κεφαλαίων. Τον ήξερα τον τύπο καλά, όλη του τη ζωή προσπαθούσε να κρύψει ότι ήταν Ελληνας. Όποτε τον έβλεπα να τρώει μεσημεριανό στο εστιατόριο του "Four Seasons" μαζί με όλους τους WASP (λευκούς αγγλοσάξονες προτεστάντες) με πολλά λεφτά, τον πλησίαζα και του μιλούσα ελληνικά. Και όλοι τον ρωτούσαν, "Πιτ; Τι γλώσσα είναι αυτή;", "Ε, να, μιλάμε ελληνικά", "Είσαι Ελληνας Πιτ;", "Οι γονείς μου..." έλεγε αμήχανος. Εγώ φορούσα την ελληνικότητα στο μανίκι μου. Από την αρχή όλοι ήξεραν ότι ήμουν Ελληνας, από την πρώτη μέρα που ξεκίνησα να δουλεύω ως art director, όλοι με φώναζαν "Χρυσό Ελληνα", και "Ελληνα Θεό"».
Ντόρις Λέσινγκ (Νομπελίστρια συγγραφέας)
«Μεγαλώνοντας δεν γίνεσαι σοφός, γίνεσαι κακόθυμος. Ιδίως εάν έχεις υπάρξει ένας ανεξάρτητος και δυνατός άνθρωπος. Διότι αυτομάτως έχεις έπαρση, νομίζεις ότι εξακολουθείς να είσαι δυνατός και ότι μπορείς να τα καταφέρνεις όλα. Δεν είναι έτσι όμως. Περπατάω με μπαστούνι, σπανίως βγαίνω έξω. Γι αυτό είμαι κακόθυμη».
Διονύσης Φωτόπουλος (σκηνογράφος)
«Τι είναι το μεγάλο θέατρο; Μια ψυχασθένεια είναι. Να μπορείς να εισδύεις μέσα σε χαρακτήρες, να αφομοιώνεις καταστάσεις και να ζεις ζωές άλλων. Η διαφορά τους με τις παλιές όμως είναι ότι δεν μπορούν να προασπίσουν το περιβάλλον τους. Γιατί και ο κόσμος της δικής τους 'ψυχασθένειας' πρέπει να προφυλάσσεται αλλά και να αφήνουν περιθώρια στο κοινό να ονειρευτεί πάνω στη ζωή και την προσωπικότητά τους. Το ότι έπαιρναν κάποτε τη σταρ στα χέρια και την πήγαιναν στο ξενοδοχείο είναι γιατί ζούσε μια ζωή μακρινή, ονειρική στην οποία καθένας προέβαλλε πράγματα που του έλειπαν στον εαυτό του και τα ποθούσε στα όνειρά του. Σήμερα σε ελέγχει ο θεατής μέσω του Τύπου και της τηλεόρασης».
Ορχάν Παμούκ (Νομπελίστας συγγραφέας)
«Το Νομπέλ δεν με απέτρεψε από τίποτε. Είμαστε όλοι ελεύθεροι. Βγάλε την πρίζα από το τηλέφωνο, μην τσεκάρεις το e-mail σου και να που γράφεις ένα βιβλίο. Οπότε, όταν κάποιοι παραπονιούνται για το Νομπέλ, δεν είναι πειστικοί. Σε εμάς τους συγγραφείς αρέσει πολύ να λέμε "ω, είμαι τόσο πολυάσχολος"».
Θωμάς Μοσχόπουλος (σκηνοθέτης)
«Το πώς έχεις μάθει τον κόσμο παίζει ρόλο. Από πού προέρχεσαι, ποια πράγματα καταγράφηκαν στο σκληρό δίσκο σου όταν πρωτοβγήκες στη ζωή. Εγώ νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει μια ροή. Να μη φοβάσαι να αλλάξεις, να γεράσεις. Να μην αφήνεις πολλά πράγματα πίσω σου άλυτα, να χορταίνεις κάποια άλλα ώστε να μπορείς να ελευθερωθείς από αυτά. Βέβαια για να το κάνεις αυτό, για να χορταίνεις εύκολα πρέπει να μην είσαι λαίμαργος. Είναι μια πολύ περίεργη ισορροπία»
Φίλιπ Ροθ (συγγραφέας)
«Η πιο περίεργη πτυχή αυτής της περιόδου ζωής, την οποία ποτέ δεν θα υποψιαζόμουν αν δεν έφτανα ως εδώ, είναι ο θάνατος των φίλων. Οταν είσαι πιο νέος έχεις την εμπειρία του θανάτου των παππούδων, των γονιών. Ποτέ όμως δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι φίλοι μου που ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτεροι από μένα θα πέθαιναν. Είναι πολύ σοκαριστικό, είναι αδιανόητο»
Τζόναθαν Κόου (συγγραφέας)
«Μπορείς να καταλάβεις πολλά για μια χώρα από τον τρόπο με τον οποίο οδηγούν οι κάτοικοί της. Ημουν στη Νάπολη της Ιταλίας πρόσφατα. Οι οδηγοί κόρναραν συνέχεια, χωρίς προφανή λόγο. Για έναν αυτοκινητιστή αυτός είναι ο πιο πρωτόγονος τρόπος να εκφράζεις τα συναισθήματά σου. Ενας Βρετανός θα κορνάρει μόνο όταν προκληθεί σε εξοργιστικό βαθμό. Κουκουλώνουμε αυτό που αισθανόμαστε μέχρις ότου τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο. Νομίζω ότι αυτήν τη στιγμή ο κόσμος δεν συνειδητοποιεί το μέγεθος της κρίσης και τι του έχει ζητηθεί να στερηθεί. Θα το καταλάβει σε μερικά χρόνια».
Ντέμιαν Χερστ (εικαστικός)
«Ολοι είναι καλλιτέχνες όταν ξεκινούν στη ζωή, αλλά προς το τέλος λίγοι έχουν παραμείνει ή τέλος πάντων λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να το πουν και να το εννοούν. Θυμάμαι ότι είχα γράψει στο διαβατήριό μου "καλλιτέχνης" και σκεφτόμουν "τι περίεργο!". Μεγαλώνοντας δεν πίστευα ποτέ ότι θα πληρωνόμουν για να κάνω κάτι που με ευχαριστεί».
Τζέφρι Ευγενίδης (συγγραφέας)
«Αισθάνομαι συνδεδεμένος με την Ελλάδα και με πράγματα ελληνικά διαρκώς. Αναγνωρίζω αμέσως τα ελληνικά ονόματα που αναφέρονται στην εφημερίδα. Το "Τζον Κυριάκου", επί παραδείγματι, που είναι αυτός ο τύπος από τη CIA ο οποίος συνελήφθη για διασπορά πληροφοριών σε δημοσιογράφους, ή το "Χάρι Μαρκόπουλος" που είναι ο πρώτος που ανακάλυψε ότι ο Μέιντοφ είχε εξαπατήσει τους πάντες. Παρακολουθώ τι γίνεται στην Ελλάδα περισσότερο από τους υπόλοιπους Αμερικανούς, αλλά παρακολουθώ τι γίνεται και στη Γερμανία, επειδή έζησα εκεί πέντε χρόνια.
Τζον Λε Καρέ (συγγραφέας)
«Αν κοιτάξεις τις φωτογραφίες με τους άνδρες που κάθονταν γύρω από τη Θάτσερ και φανταστείς ότι σχεδόν όλοι ανατράφηκαν από πολύ μικροί αποξενωμένοι από τις γυναίκες, χωρίς να ξέρουν καν πώς είναι, χωρίς να τις είχαν φίλες ως παιδιά, καταλαβαίνεις γιατί η γυναίκα αυτή ασκούσε τόση επιρροή πάνω τους. Ηταν μια υπεργκουβερνάντα ανάμεσα σε φοβισμένους άνδρες. Οι άνθρωποι που έχτισαν την αυτοκρατορία και εξακολουθούν να προσπαθούν να τσιμπάνε ό,τι κομμάτια της έχουν απομείνει, είναι άνθρωποι οι οποίοι παραμορφώθηκαν στην παιδική ηλικία τους. Ανάπηροι συναισθηματικά, ψυχροί.
Πάουλ Βεράχεν (συγγραφέας)
Το να σκοτώσεις έξι εκατομμύρια εβραίους επειδή είναι εβραίοι δεν είναι το ίδιο ακριβώς με το να εισβάλλεις στο Ιράκ και να σκοτώσεις 100.000 ανθρώπους. Η διαφορά είναι στην κλίμακα. Φοβάμαι όμως ότι εάν θεωρήσουμε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα ως μια μεμονωμένη στιγμή της ιστορίας τότε μπορεί να πέσουμε στην παγίδα της συγχώρεσης, της αποδοχής της αγριότητας, επειδή είναι μικρότερης κλίμακας. Οι μηχανισμοί που οδηγούν εκεί είναι ίδιοι. Δεν νομίζω ότι υπάρχει διαφορά στις προθέσεις, στις διαβαθμίσεις του κακού. Απομονώνεις έναν πληθυσμό, τον δαιμονοποιείς, στερείς την ατομική ταυτότητα. Οπως συμβαίνει τώρα στη Μέση Ανατολή. Είναι ενδιαφέρον να μένεις στις ΗΠΑ ενόσω μαίνεται ο πόλεμος στο Ιράκ. Βλέπουμε τους εαυτούς μας ως ήρωες και απελευθερωτές. Είναι δύσκολο για τους Αμερικανούς να καταλάβουν ότι όταν εισβάλλεις σε μια χώρα οι κάτοικοί της δεν θα σε υποδεχτούν με λουλούδια».
Σωτήρης Δημητρίου (συγγραφέας)
«Σιγά, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Είμαι ράθυμος και χελώνα και όλο το αναβάλλω. Η ίδια τεμπελιά με εμπόδισε να μην πάρω πτυχίο, δίπλωμα αυτοκινήτου, κομπιούτερ, να μην κάνω χιλιάδες πράγματα. Η ίδια τεμπελιά με έκανε λογοτέχνη. Εάν είχα πάρει το πτυχίο μου θα μου είχαν κάνει προξενιά, θα' χα κάνει 2-3 παιδιά, θα' χα μπει και στην τράπεζα και αντίο λογοτεχνία.
Στη ζωή ισχύει ως νόμος βαρύτητος, ό,τι χάνεις από δω το κερδίζεις από κει και ότι κερδίζεις από δω το χάνεις από κει. Αυτός ο οποίος λυπάται ή χαίρεται βαθιά για κάτι που του συνέβη, κάνει και στις δυο περιπτώσεις φοβερό λάθος. Και η χαρά και η λύπη έχουν την πίσω όψη τους».
Ιαν Ράνκιν (συγγραφέας)
«Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι οι γυναίκες γίνονται πολύ καλές συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας επειδή τις ενδιαφέρει η ανθρώπινη κατάσταση, η ψυχή. Τις ενδιαφέρει πολύ τι παρακινεί τους ανθρώπους ώστε να κάνουν ό,τι κάνουν. Πολύ συχνά οι άνδρες συνάδελφοί τους ενδιαφέρονται περισσότερο για τη δράση. Οχι τόσο το γιατί κάποιος κάνει κάτι, αλλά το γεγονός ότι το κάνει. Γι' αυτό οι άνδρες γράφουν θρίλερ»
Αλέξανδρος Νεχαμάς (καθηγητής Φιλοσοφίας)
«Μας ενδιαφέρουν τα σχόλια όταν είναι θετικά. Οταν είναι αρνητικά, συνήθως λέμε "δεν μπορούν να καταλάβουν την ελληνική πραγματικότητα". Κοιτάξτε, όπως σας είπα, υπήρχε πάντα η έννοια του κέντρου και της περιφέρειας. Για παράδειγμα, αν είσαι καλλιτέχνης στην Αμερική και δουλεύεις στο Κάνσας Σίτι, αν δεν εκθέσεις στη Νέα Υόρκη, δεν αναγνωρίζεσαι. Το "κέντρο" είναι πάντα σημαντικό. Η διεθνής αναγνώριση μετράει για εμάς, η νεοϋορκέζικη αναγνώριση μετράει για τον καλλιτέχνη από το Κάνσας Σίτι. Το καταλαβαίνω αυτό.
Εκείνο που δεν καταλαβαίνω είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στον εαυτό μας η οποία είναι συναρτημένη με μια καχυποψία απέναντι στον ξένο όταν αυτός κάνει κάποιο επικριτικό σχόλιο. Αυτό παλιά με κούραζε πάρα πολύ. Η Αμερική ήταν αφενός ο "παράδεισος", αλλά αφετέρου είχε τα "χαζοαμερικανάκια". Και όταν προσπαθούσα να πω κάτι για την Ελλάδα η απάντηση ήταν: "Δεν καταλαβαίνεις την ελληνική πραγματικότητα'».
Ντάνιελ Μέντελσον (συγγραφέας)
«Οταν αισθάνεσαι έρωτα για έναν άνθρωπο του ιδίου φύλου με εσένα, υπάρχει αμέσως μια οικειότητα, κάτι που δεν είναι εύκολο όταν αγαπάς κάποιον του άλλου φύλου. Οταν δηλαδή πρέπει να αντιμετωπίσεις το άλλο, το διαφορετικό. Όταν πρέπει να εξερευνήσεις το άγνωστο. Υπάρχει διαφορετική ποιότητα. Δεν θα έλεγα ότι το ένα είναι περισσότερο από το άλλο, ανώτερο ή κατώτερο, αλλά είναι διαφορετικό»
Φραν Λίμποβιτς (συγγραφέας)
«Η δημοκρατία είναι το πιο περίπλοκο πολίτευμα, διότι πρόκειται για μια αφύσικη μορφή διακυβέρνησης. Για παράδειγμα, οι φυσικές, αυθόρμητες μορφές οργάνωσης που σχηματίζουν τα παιδιά σε μια σχολική αυλή είναι είτε ένα σύστημα βασιλείας όπου ένα άτομο συμπεριφέρεται σαν βασιλιάς είτε ο φασισμός όπου ένα άτομο τρομοκρατεί τα υπόλοιπα. Αυτό γίνεται αναπόφευκτα, αν δεν χαλιναγωγηθούν τα ένστικτά μας. Η δημοκρατία είναι κάτι που πρέπει να διδαχθείς, χρόνο με τον χρόνο, για να το μάθεις. Και προϋποθέτει πολλά καθήκοντα από την πλευρά κάθε πολίτη».
=======
*Τα Πρόσωπα της Μαριλένας Αστραπέλλου, κυκλοφορούν τώρα από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ.
σχόλια