Το 1816 η Mary Wollstonecraft Shelley άρχισε να γράφει το πρώτο της μυθιστόρημα, Frankenstein ή The Modern Prometheus. Βρισκόταν έγκλειστη σε μία βίλα, όντας για διακοπές στην Ελβετία όταν η ιδέα του τρομακτικού χαρακτήρα ήρθε στα όνειρά της.
Το 1965 ο Ingmar Bergman άρχισε να γράφει αυτό που θα γινόταν η 27η ταινία του, το Persona. Ήταν κλινήρης σε ένα νοσοκομείο στη Σουηδία όταν εικόνες για το άνοιγμα της ταινίας ήρθαν σε ένα πυρετώδες όνειρό του.
Η εισαγωγή της ταινίας Persona, ένα "ποίημα σε εικόνες", είναι ένα κυκλοθυμικό μοντάζ από καταπληκτικά πλάνα. Έντονα προσωπικές, αυτές οι εικόνες μαρτυρούν τις καλλιτεχνικές εμμονές του Bergman: τη σχέση του με τον κινηματογράφο, τη ζωή και το θάνατο, τη θρησκεία και τη σεξουαλικότητα. Η ακολουθία των εικόνων είναι εκπληκτικά τρομακτική: οι εικόνες παραπέμπουν σε αυτό που θα περίμενε κάποιος από μία ταινία Frankenstein.
Φυσικά πρόκειται για σύμπτωση. Είναι τυχαίο ότι η εισαγωγή του Persona είναι γεμάτη με εικόνες από άψυχα σώματα σκεπασμένα με λευκά σεντόνια που θυμίζουν το τέρας Φρανκενστάιν λίγο πριν την ανάνηψή του. Επίσης είναι σύμπτωση το γεγονός ότι ο Μπέργκμαν μας δείχνει πώς ένας προτζέκτορας δίνει ζωή σε νεκρές φύσεις ακριβώς όπως μια αστραπή δίνει ζωή στο Πλάσμα. Επίσης μάλλον είναι σύμπτωση πώς η Persona χρησιμοποιεί την ίδια εικονογραφία τρόμου (σκελετοί, αράχνες, αιματηρή εντόσθια) η οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθεί και στις ταινίες Frankenstein. Είναι επίσης τυχαίο το ότι οι θρησκευτικές αναφορές στο οπτικό ποίημα του Μπέρκμαν απηχούν τη βλάσφημη ύβρη του Victor Frankenstein.
Αλλά είναι πολλές οι συμπτώσεις. Τόσες πολλές που κάποιος θα μπορούσε να αναδημιουργήσει την εναρκτήρια σκηνή του Persona χρησιμοποιώντας μόνο σκηνές από ταινίες Frankenstein.
Ίσως ο Μπέργκμαν να διοχέτευσε τον Victor Frankenstein που υπάρχει μέσα σε κάθε σκηνοθέτη. Αυτό που συμβαίνει στο ωμό συνονθύλευμα του Frankenstein, είναι ότι πρόκειται για μια ταινία που συναρμολογείται από αποσπασματικά πλάνα, και στη συνέχεια, παίρνει κίνηση από το φως. Τι άλλο είναι μια ταινία αν δεν είναι η ανάσταση της νεκρής ύλης; Δημιουργεί κίνηση μέσα από ακίνητες εικόνες.
―Επιμέλεια: Μαρούσα Θωμά
