Στο άρθρο της Ματίνας Καλτάκη που δημοσιεύτηκε στις 29 Ιανουαρίου 2014 και το οποία αφορά τις δράσεις και το αναπτυξιακό έργο του Ιδρύματος Νιάρχου το οποίο επικεντρώνεται στη νέα Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) και τη νέα Εθνική Βιβλιοθήκη (ΕΒΕ) απάντησε η πρώην Υπουργός Παιδείας κ. Μαριέττα Γιαννάκου.
Ολόκληρο το κείμενο μπορείτε να το διαβάσετε εδώ. Παρακάτω δημοσιεύουμε το κομμάτι εκείνο που προκάλεσε την αντίδραση της κυρίας Γιαννάκου της οποίας το όνομα αναφέρθηκε μεταξύ άλλων υπουργών:
" Υπάρχουν τεράστιες ευθύνες των υπουργών Παιδείας για τη σημερινή κατάσταση της ΕΒΕ – αν περιοριστούμε στην τελευταία 20ετία, υπεύθυνοι είναι κατά σειρά: Γιώργος Σουφλιάς, Δημήτριος Φατούρος, Γιώργος Παπανδρέου, Γεράσιμος Αρσένης, Πέτρος Ευθυμίου, Μαριέττα Γιαννάκου, Ευριπίδης Στυλιανίδης, Άρης Σπηλιωτόπουλος, Άννα Διαμαντοπούλου και Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος. Και πρέπει να αποδοθούν ευθύνες όχι για να γκρινιάξουμε αλλά γιατί επιτέλους πρέπει να δούμε ποιοι οι αυτουργοί, ποια τα λάθη και οι παραλείψεις, ώστε να μην ξαναπέσουμε στα ίδια. Ρωτώ επ’ αυτού τον κ. Ζουμπουλάκη: «Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε για το παρελθόν και ίσως κάποια στιγμή πρέπει να καθίσουμε να αποτιμήσουμε τις ευθύνες όλων όσοι αποφάσιζαν για την τύχη της ΕΒΕ. Υπάρχει ζήτημα, ας πούμε, για το κτίριο στον Βοτανικό που αγοράστηκε το 2008, δηλαδή δύο χρόνια μετά την ανακοίνωση (2006) της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Γιατί έγινε αυτή η αγορά, για την οποία η ΕΒΕ είναι υποχρεωμένη να πληρώνει σήμερα 243.000 ευρώ το χρόνο (τοκοχρεωλύσιο του δανείου με το οποίο αγοράστηκε) προς την Εθνική Τράπεζα; Καταλαβαίνετε πού μας οδηγεί αυτή η δέσμευση. Αν προσθέσετε στις 243.000 τις 17.000 που πληρώνουμε για συνδρομές, γιατί η ΕΒΕ πρέπει να είναι μέλος συγγενών διεθνών οργανισμών για να υπάρχει στο στερέωμα των Βιβλιοθηκών, φτάνουμε αισίως τις 260.000. Σκεφτείτε ότι το ποσό που θα δοθεί στην ΕΒΕ από τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2014 είναι 292.000 ευρώ, ενώ για το 2015, το 2016 και το 2017 το ποσό αυτό θα είναι ακριβώς 260.000 ευρώ!"...
Παραθέτουμε αυτούσια την επιστολή της κ. Γιαννάκου, ενώ ακολουθεί και η απάντηση της δημοσιογράφου Ματίνας Καλτάκη.
Διάβασα με πολύ ενδιαφέρον το άρθρο της κας Ματίνας Καλτάκη με τίτλο «Το μεγάλο στοίχημα του Ιδρύματος Νιάρχος» το οποίο αναφέρεται στο πράγματι μεγάλο εγχείρημα της ανέγερσης των κτηρίων του Κέντρου Πολιτισμού στο Δέλτα του Φαλήρου, αλλά και σε θέματα που αφορούν στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ). Δεν θα είχα κανένα λόγο να μην συμφωνήσω με όσα περιέχονται στο συγκεκριμένο άρθρο, αν δεν υπήρχαν ορισμένα σχόλια που αφορούν στη δική μου θητεία ως Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, τα οποία χρήζουν διευκρινίσεων για καλύτερη ενημέρωση του αναγνωστικού σας κοινού και αποφυγή εξαγωγής λανθασμένων συμπερασμάτων.
Στον μακρύ κατάλογο με τα ονόματα των υπουργών Παιδείας της τελευταίας 20ετίας που αναφέρατε ισοπεδωτικά ως «υπεύθυνους για τη σημερινή κατάσταση» της ΕΒΕ, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται και το δικό μου όνομα, θα ανέμενα τουλάχιστον μία μνεία για το γεγονός ότι το έργο που αποτελεί και το αντικείμενο του δημοσιεύματός σας, βρήκε τη λύση του και δρομολογήθηκε επί της δικής μου υπουργίας. Και αυτό συντελέσθηκε χάρη στην άμεση, χωρίς τυμπανοκρουσίες και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα, δική μου ανταπόκριση ως Υπουργού στην προσφορά του Ιδρύματος, καθώς και στη σοβαρή και θετική εργασία των συνεργατών μου για την υλοποίηση του μεγάλου αυτού έργου. Για την εξεύρεση του κατάλληλου οικοπέδου, εκτάσεως τουλάχιστον 50 στρεμμάτων σύμφωνα με τη μελέτη των υπηρεσιών (κάτι καθόλου εύκολο για τα δεδομένα του πολεοδομικού ιστού της πρωτεύουσας), ασχολήθηκαν με ιδιαίτερη επιμέλεια ο τότε Γενικός Γραμματέας Καθηγ. Α. Καραμάνος και η Ειδική Γραμματέας Βιβλιοθηκών του ΥπΕΠΘ Δρ. Ευγ. Κεφαλληναίου σε συνεργασία με στελέχη του Οργανισμού της Αθήνας, καθηγητές Πολεοδόμους του Πολυτεχνείου και τεχνικό προσωπικό του Υπουργείου. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι ομάδες αυτές αναζήτησαν και μελέτησαν κάθε ελεύθερο χώρο στο πολεοδομικό συγκρότημα της Πρωτεύουσας, εύκολα προσβάσιμο απ’ όλα τα σημεία της Αθήνας στους πολιτιστικούς άξονες της Πειραιώς, της Συγγρού, της Μεσογείων, της Κατεχάκη, της περιοχής του Βοτανικού και των όμορων δήμων του Δήμου Αθηναίων. Ας σημειωθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξαν αρνήσεις των φορέων ιδιοκτησίας να παραχωρήσουν χώρους για την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τελικά καταλήξαμε ότι ο χώρος του πρώην Ιπποδρόμου στο Δέλτα του Φαλήρου ήταν ο καταλληλότερος και γι’ αυτό κάλεσα προσωπικά το Δήμαρχο Καλλιθέας κ. Ασκούνη και του ζήτησα να συνεργαστεί μαζί μας για το εξαιρετικό αυτό έργο. Ο Δήμαρχος κατενόησε την τεράστια σημασία του και αποδέχθηκε. Η ευτυχής κατάληξη της συντονισμένης αυτής προσπάθειας ήταν να υπογράψω το καλοκαίρι του 2007 στο Υπουργείο Παιδείας το Μνημόνιο συνεργασίας με τους εκπροσώπους του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος για την ανέγερση του κτηρίου της ΕΒΕ. Οφείλω εδώ να εξάρω την αμέριστη συμπαράσταση και το μεγάλο ενδιαφέρον του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο προσέφερε αρκετά οικόπεδα για την ανέγερση του νέου κτιρίου της ΕΒΕ, ανεξάρτητα από το ότι δεν προκρίθηκαν αυτά τελικά. Με επίγνωση της καθοριστικής συμβολής που συντελέσθηκε επί υπουργίας μου, παρακολουθώ με ιδιαίτερη ικανοποίηση την ταχεία εξέλιξη των έργων στην εξαιρετική θέση του Δέλτα του Φαλήρου για την πραγμάτωση ενός από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά εγχειρήματα της χώρας μας.
Ως προς το άλλο θέμα που θίγεται, η αγορά του κτιρίου στη Λ. Αθηνών θεωρήθηκε ότι θα έδινε μία μεσοπρόθεσμη λύση στο οξύτατο στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετώπιζε η ΕΒΕ επί μακρά σειρά ετών. Το 1988 το πρόβλημα αντιμετωπίσθηκε εν μέρει με την ενοικίαση ενός κτηρίου συνολικής επιφάνειας 2.190 τ.μ. στην Αγία Παρασκευή, για να στεγάσει υπηρεσίες επεξεργασίας του βιβλιακού υλικού, παλαιότερο υλικό και κυρίως τον περιοδικό τύπο της τελευταίας εικοσαετίας, που δεν είχε υποστεί καμία επεξεργασία, λόγω έλλειψης προσωπικού. Λίγα χρόνια αργότερα η ΕΒΕ ενοικίασε και δεύτερο κτήριο συνολικής επιφάνειας 1.600 τ.μ. στη Νέα Χαλκηδόνα, για το δεύτερο αντίτυπο των βιβλίων που υπήρχαν στο κεντρικό κτήριο της οδού Πανεπιστημίου, προκειμένου να ελευθερωθεί εκεί χώρος στα ράφια για την υποδοχή των νεότερων εκδόσεων. Αλλά και τα δύο αυτά κτήρια αποτελούσαν προσωρινές λύσεις, γιατί το πρόβλημα της έλλειψης του χώρου επανέκαμψε περισσότερο οξύ από κάθε άλλη φορά στη στροφή της χιλιετίας, καθόσον είχαν υπερπληρωθεί όλοι οι χώροι και η όλη κατάσταση που επικρατούσε στα δύο ενοικιαζόμενα ακίνητα από πλευράς διατήρησης, προσπελασιμότητας και ασφάλειας του υλικού ήταν επιεικώς απαράδεκτη. Ας σημειωθεί εδώ ότι για τα δύο προαναφερόμενα ενοικιαζόμενα κτήρια, η ΕΒΕ διέθετε μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού της για την πληρωμή των ενοικίων. Ειδικότερα, για το κτήριο της Αγίας Παρασκευής το μηνιαίο μίσθωμα ήταν 16.000 € (ετησίως 192.000 €).
Με τα δεδομένα αυτά, μετά από εισήγηση της Εφορίας της ΕΒΕ υπό την Προεδρία του Ακαδημαϊκού κ. Αθ. Φωκά, θεωρήθηκε σκόπιμο αντί να δαπανώνται χρήματα μόνο για ενοίκια να υπάρξει μία μονιμότερη λύση με την αγορά ενός κτηρίου επιφάνειας 3.500 τ.μ., στο οποίο θα ήταν δυνατή η συγκέντρωση μέρους των συλλογών της ΕΒΕ, κυρίως η συγκέντρωση ομοιογενούς υλικού, όπως ο ημερήσιος και περιοδικός τύπος, η επεξεργασία του συγκεκριμένου αυτού βιβλιακού υλικού, η δημιουργία του ηλεκτρονικού καταλόγου των περιοδικών, την ψηφιοποίηση των εφημερίδων, τη βιβλιοδεσία κ.λπ., δράσεις που είχαν ήδη συμπεριληφθεί στην επέκταση του έργου του ΕΠΕΑΕΚ «Εκσυγχρονισμός της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος» και οι οποίες δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν χωρίς την εξεύρεση νέων χώρων. Ακόμη, το νέο κτήριο θα συνέβαλε στην εσωτερική αναδιοργάνωση της δομής και λειτουργίας της ΕΒΕ.
Έτσι, το 2005 υποβλήθηκε από την Εφορία της ΕΒΕ αίτημα προς την ιεραρχία του ΥΠΕΠΘ για την αγορά ενός νέου κτηρίου και την κάλυψη του μεγαλύτερου μέρους του απαιτούμενου ποσού από το κοινοτικό επιχειρησιακό πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ και ένα δάνειο με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου με το σκεπτικό ότι τα χρήματα που δίδονταν για ενοίκια να δαπανώνται για την αποπληρωμή των δόσεων του δανείου ενός ιδιόκτητου κτηρίου. Μετά την έγκριση της σχετικής πρότασης διενεργήθηκε διεθνής ανοικτός διαγωνισμός στις 6-11-2006, και μετά από την προβλεπόμενη έκθεση ορκωτών εκτιμητών αγοράσθηκε το κτήριο επί της Λεωφόρου Αθηνών 31-33 και της οδού Σπύρου Πάτση 12, με ύψος δαπάνης 9.950.000 €. Λόγω ποικίλων χρονοβόρων διαδικασιών το συμβόλαιο αγοράς υπογράφηκε το 2007. Στο κτήριο αυτό έγινε η μεταφορά, και μάλιστα με πάρα πολλές δυσκολίες, των υπηρεσιών και του βιβλιακού υλικού, που βρίσκονταν στο κτήριο της Αγίας Παρασκευής, καθώς και μεγάλου αριθμού περιοδικών από το κεντρικό κτήριο της ΕΒΕ.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι οι διαδικασίες για την αγορά του νέου κτηρίου της ΕΒΕ ξεκίνησαν πολύ πριν οριστικοποιηθεί η συμφωνία με το Ίδρυμα Σ. Νιάρχος το καλοκαίρι του 2007 και προσέφεραν μία λύση στην από πάσης πλευράς απαράδεκτη κατάσταση που επικρατούσε με τα ενοικιαζόμενα ακίνητα. Αλλά και μόνο το γεγονός ότι το νέο κτήριο που χρηματοδοτεί το Ίδρυμα Σ. Νιάρχος δεν προβλέπεται να λειτουργήσει νωρίτερα από το τέλος του 2016, αποδεικνύει πόσο αναγκαία ήταν η αγορά του ιδιόκτητου κτηρίου στη Λ. Αθηνών για την κάλυψη των αναγκών της ΕΒΕ με τρόπο αξιοπρεπή στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα. Επιπροσθέτως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το κτήριο της Λ. Αθηνών θα αποτελέσει πολύτιμο χώρο για επικουρικές υπηρεσίες της ΕΒΕ και μετά την εγκατάσταση του κορμού των υπηρεσιών στο νέο κτήριο του Δέλτα του Φαλήρου.
Σεβόμενη τον χώρο του περιοδικού σας δεν θα ήθελα να εκθέσω αναλυτικά όλες τις δράσεις που υλοποιήθηκαν επί υπουργίας μου όχι μόνο για την ΕΒΕ, αλλά και για όλες τις δημόσιες βιβλιοθήκες της χώρας. Απλώς, επιγραμματικά σας αναφέρω, μεταξύ άλλων: την ένταξη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ενός σημαντικού αριθμού κτηριακών έργων πολλών άλλων δημόσιων βιβλιοθηκών συνολικής δαπάνης 4,5 εκ. ευρώ το 2007, η ολοκλήρωση σε ηλεκτρονική μορφή του Γενικού Αλφαβητικού Καταλόγου που αποτελεί το εθνικό πνευματικό μας αρχείο, η ηλεκτρονική καταλογογράφηση των ελληνικών περιοδικών της ΕΒΕ, η ψηφιοποίηση εφημερίδων, περιοδικών και 658 πολύ σημαντικών χειρογράφων κωδίκων της ΕΒΕ από τον 10ο έως το 17ο αιώνα, η ψηφιοποίηση 17.500.000 σελίδων πολύτιμου έντυπου υλικού των 45 δημόσιων βιβλιοθηκών, η συστηματική επιμόρφωση του προσωπικού της ΕΒΕ και των άλλων βιβλιοθηκών στη χρήση νέων τεχνολογιών (46 σεμινάρια για 837 υπαλλήλους) και, βεβαίως, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού με την πρόσληψη έκτακτου προσωπικού μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Ευχαριστώντας για τη φιλοξενία,
Μαριέττα Γιαννάκου
Επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τέως Υπουργός Εθνικής Παιδείας
Η απάντηση της Ματίνας Καλτάκη επί της επιστολής:
H επιστολή της κ. Μαριέττας Γιαννάκου, νυν ευρωβουλευτής της ΝΔ και υπουργός Παιδείας την περίοδο 2004-7 (την εποχή δηλαδή που υπογράφηκε η συμφωνία μεταξύ Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και του Ελληνικού Δημοσίου για την δωρεά του πρώτου σχετικά με την κατασκευή της νέας Λυρικής Σκηνής και της νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης σε οικόπεδο που παραχώρησε το δεύτερο) είναι καταρχάς μια κίνηση θετική, που δείχνει υγιή αντανακλαστικά –δεν θα ήθελα να τη συνδέσω με τακτικές εντυπώσεων λόγω των Ευρωεκλογών που πλησιάζουν, στις οποίες η κ. Γιαννάκου μάλλον θα είναι και πάλι υποψήφια με το κόμμα της ΝΔ.
Επί της ουσίας, ωστόσο, όσων αναφέρει στην επιστολή της οφείλω να σχολιάσω τα εξής:
-Το ότι ως επικεφαλής του υπουργείου Παιδείας ανταποκρίθηκε στη δωρεά του ΙΣΝ, φροντίζοντας μαζί με τους συνεργάτες, να βρεθεί το κατάλληλο οικόπεδο, εντάσσεται στις υποχρεώσεις της θέσης της. Το Κέντρο Πολιτισμού ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) είναι ένα έργο μεγάλης πνοής για τον τόπο μας και την σύγχρονη πολιτιστική εικόνα και παραγωγή, και αλίμονο αν κολλούσε επειδή τα αρμόδια υπουργεία δεν μπορούσαν να βρουν τρόπους να προχωρήσει. Δεν μπορεί να απαιτείται εύσημο γι’ αυτό, ούτε είναι ήρωας όποιος κάνει καλά τη δουλειά του ή προχωράει με επιτυχία ένα έργο στο πλαίσιο αυτής.
- Η δωρεά είχε επισήμως ανακοινωθεί τον Οκτώβριο του 2006. Τελικά, αφού βρέθηκε το κατάλληλο οικόπεδο στο Φάληρο, υπογράφηκε στις 11 Ιουνίου 2007 Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και το σύνθετο έργο ξεκίνησε με γοργούς ρυθμούς προκειμένου να είναι έτοιμο το 2016. Το περίεργο είναι ότι, ενώ η καινούργια Βιβλιοθήκη θα είχε στη διάθεσή της 22.000 τ.μ., κρίθηκε σκόπιμο να προχωρήσει η αγορά ιδιόκτητου χώρου στην λεωφ. Αθήνων 31-33 και Σπύρου Πάτση 12, έπειτα από παλαιότερη (από το 2005) εισήγηση της Εφορίας της Εθνικής Βιβλιοθήκης (ΕΒΕ) και του τότε προέδρου της κ. Αθανασίου Φωκά. Και ναι μεν τα 6 από τα συνολικά 10 εκατομμύρια που στοίχισε η αγορά του, εξασφαλίστηκαν από το ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση & Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση»), τα υπόλοιπα 4 εκατ., όμως, αφορούν σε δάνειο από την Εθνική Τράπεζα, η αποπληρωμή του οποίου εντάχθηκε στον ούτως η άλλως περιορισμένο τακτικό προϋπολογισμό της ΕΒΕ!
- Μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας λογικό θα ήταν να ματαιωθεί πάραυτα η αγορά του ακινήτου, και να συνεχίσει για το μεσοδιάστημα η ΕΒΕ να λειτουργεί με τους ενοικιαζόμενους χώρους, όπως γινόταν από το 1988 και τούδε. Όμως όχι. Το ακίνητο αγοράστηκε τελικά στις 14 Σεπτεμβρίου του 2007 (τρεις μήνες μετά την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας)! Αυτό πρακτικώς σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος της κατ’ έτος χρηματοδότησης της ΕΒΕ πηγαίνει στην αποπληρωμή του δανείου (για το 2014, π.χ., από τις 292.000 ευρώ που είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός της ΕΒΕ, οι 243.000 θα διατεθούν για την πληρωμή του τοκοχρεολυσίου του δανείου). «Σήμερα, στο επίμαχο κτήριο του Βοτανικού το ρεύμα έχει κοπεί. Η Εθνική Βιβλιοθήκη δεν είναι σε θέση ούτε τη ΔΕΗ να πληρώσει, όπως δεν μπορεί να προβεί στη συντήρηση ενός σέρβερ ή στην επισκευή ενός κομπιούτερ» έγραφε στις 18 Απριλίου 2013 η Σταυρούλα Παπασπύρου στην «Ελευθεροτυπία», σχεδόν ένα χρόνο πριν το αφιέρωμα της Lifo, όπου επισημαίνεται ξανά η «λύση»-βρόγχος που αποτέλεσε για την ΕΒΕ η άκαιρη εν λόγω αγορά.
- Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να σκεφτεί ότι το ακίνητο αγοράστηκε προκειμένου να φανεί ότι το υπουργείο Παιδείας και η τότε ηγεσία του ήταν αποτελεσματική στην περίφημη «απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων». Έγινε μελέτη εις βάθος ικανού διαστήματος, ας πούμε για μια δεκαετία, για το πώς θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή του δανείου η επί σειρά ετών υποχρηματοδοτούμενη Εθνική Βιβλιοθήκη; Προφανώς όχι. Ούτε εξετάστηκε η άλλη λύση, της αξιοποίησης κάποιου από τα πολλά ακίνητα που έχει στη διάθεση το Ελληνικό Δημόσιο και αφήνει αναξιοποίητα, προτιμώντας την σπάταλη λύση της ενοικιάσεις χώρων τρίτων. Με τα δεδομένα αυτά, λυπάμαι, αλλά όχι μόνο δεν ήταν αναγκαία η αγορά, όπως λέει η κ. Γιαννάκου, όχι μόνο δεν εξυπηρέτησε και δεν βελτίωσε την λειτουργία της Εθνικής Βιβλιοθήκης αλλά την επιβάρυνε μέχρι βαθμού (οικονομικής) ασφυξίας.
-Τέλος, τα επιτεύγματα που αναφέρει στην τελευταία παράγραφο της επιστολής της η, συμπαθής κατά τ’ άλλα, κ. Γιαννάκου, δεν αλλάζουν την απαισιόδοξη γενική εικόνα των βιβλιοθηκών στην ελληνική επικράτεια –προς τεκμηρίωση της οποίας θα μπορούσε να παρατεθεί μια άλλη σειρά αριθμών, που ακυρώνουν την εν τέλει αποτελεσματικότητα της «υπουργικής» συμβολής της. Για να καταλήξω: αν δει κανείς σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα η Εθνική Βιβλιοθήκη, η κορυφαία της χώρας, αρκεί για να καταλάβει ότι οι βιβλιοθήκες, η παιδευτική σημασία τους, και η κρίσιμη σχέση τους με τους πολίτες, δεν έχουν αντιμετωπιστεί τουλάχιστον την τελευταία 30ετία σοβαρά, ολικά, σε προοπτική χρόνου και σε επίπεδο θεσμικών, σταθερών υποδομών. Κι αυτό, επειδή το κράτος έχει συνέχεια και τη χώρα στο διάστημα αυτό κυβέρνησαν, και κυβερνούν, δύο συγκεκριμένα κόμματα, αφορά εξίσου την κ. Γιαννίκου, όσο και τους προκάτοχους της κι αυτούς που τη διαδέχθηκαν στο υπουργείο Παιδείας.
Δυστυχώς για όλους μας.
σχόλια