Τα ελληνικά μπαρμπέρικα μπορεί να φέρνουν στο μυαλό σκηνή από τις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες (τις παλιές), αλλά έχουν μια ιστορία που κρατά από την αρχαιότητα. Μια ιστορία που υφαίνεται παράλληλα με την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, προσαρμοζόμενη κάθε φορά στη μόδα και στις τάσεις της εποχής. «Τον 19ο αιώνα, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, το κουρείο δεν το είχαν για καλλωπισμό, πήγαιναν για να γίνουν πιο άντρες. Γιατί το αντριλίκι τι ήταν; Nα αλείφουν με λίπος τα μαλλιά -τότε οι κρεοπώλες είχαν μεγάλη πέραση, θεωρούνταν πολύ άντρες-, δηλαδή όσο πιο πολλή βρόμα, τόσο πιο πολύ αντριλίκι. Μετά ήταν οι μουστάκες οι μεγάλες, ξέρετε, όπως ήταν οι αγωνιστές της Επανάστασης. Αλλά όταν ήρθε ο Όθωνας κόντυνε το μαλλί, γιατί ο κόσμος πάντα ακολουθεί τη μόδα της άρχουσας τάξης. Κόπηκε το μαλλί, έγινε κοντό, άρχισε ο καλλωπισμός, κι ενώ παλιότερα θεωρούνταν θηλυπρεπείς όσοι καλλωπίζονταν, τότε ήταν πολύ της μόδας» λέει η λαογράφος Ζωή Ε. Ρωπαΐτου που υπογράφει το βιβλίο Τα μπαρμπέρικα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φιλιππότη.
Μια εξαντλητική κοινωνιολογική-λογοτεχνική έρευνα και καταγραφή των παραδοσιακών, παλαιών, αλλά και των μοντέρνων μπαρμπέρηδων. Σημείο αναφοράς στο οικοδομικό τετράγωνο που καταλάμβαναν, τα μπαρμπέρικα αποτέλεσαν από την αρχή ζωηρές εστίες κοινωνικών, πολιτικών και πάσης φύσεως ανδρικών συζητήσεων, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανδρικής κουλτούρας της εποχής. «Τα κουρεία ήταν ό,τι είναι σήμερα η καφετέρια, όπου πάνε τα νέα παιδιά και λένε τα δικά τους, μιλάνε την αργκό τους. Έτσι πηγαίνανε στο κουρείο, ήταν τόπος κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας, και στην Αθήνα αλλά και στην επαρχία. Λέγανε τα νέα, μιλούσαν για πολιτική. Πριν βγει ο κάθε πολιτικός ήξεραν τι ποσοστό θα πάρει, είχαν κάνει σφυγμομετρήσεις μέσα στο κουρείο. Μιλάγανε για το πόσο θα δώσουν τη σοδειά – ό,τι τους απασχολούσε το συζητούσαν μέσα στο κουρείο» μας εξηγεί η κ. Ρωπαΐτου.
Μεταξύ των δεκαετιών του '60 και του '70, με τη μόδα των μακριών μαλλιών που πρωτολάνσαραν οι Beatles, έρχεται και η πρώτη μεγάλη κρίση για τους εμπειρικούς κουρείς που είχαν μάθει πλάι στους παλιούς τεχνίτες το κλασικό κούρεμα (τσατσάρα και ψαλίδι) και δεν γνώριζαν πώς να κουρέψουν και να περιποιηθούν τα μακριά μαλλιά. «Γίνεται τότε ένας μεγάλος μετασχηματισμός, μια μεγάλη "επανάσταση", που στην Ελλάδα ξεκίνησε με τον Αντώνη Δαφερέρα, έναν κουρέα που δούλευε στην Αμερικανική Βάση. Ήταν ένα κίνημα που πρωτοξεκίνησε στην Ευρώπη με τον Βιντάλ Σασούν. Αυτός ήταν που έδωσε όγκο στο μαλλί, και στο αντρικό και στο γυναικείο. Έτσι, το κουρείο αλλάζει στην Ελλάδα. Αρχίζει να μετεξελίσσεται, μπαίνει ο λουτήρας, η γυναίκα ως κομμώτρια πια» μας εξηγεί η συγγραφέας, περιγράφοντας την πρώτη εμφάνιση των κοινών κομμωτηρίων. Οι παλιότεροι εμπειρικοί κουρείς αναγκάστηκαν να πάρουν σύνταξη, ενώ οι νεότεροι βρήκαν τρόπο να εξελιχθούν μέσα από σχολές, σεμινάρια ή προσλαμβάνοντας νεότερους, που ήταν απόφοιτοι σχολών.
Την επόμενη περίοδο τα παραδοσιακά κουρεία θα αρχίσουν σιγά-σιγά να εκλείπουν, δίνοντας τη θέση τους στα κομμωτήρια. Στην Αθήνα και την επαρχία θα παραμείνουν λίγα παραδοσιακά μπαρμπέρικα με καλούς κουρείς και κλασικούς θαμώνες, για να θυμίζουν κάτι από την παλιά ατμόσφαιρα. Αυτό θα συνεχιστεί μέχρι περίπου τις αρχές της περασμένης δεκαετίας, όταν και τα πράγματα θα αλλάξουν άρδην. Στο ιστορικό κέντρο, αλλά και σε διάφορες γωνιές της πόλης, θα αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους μοντέρνα barber shops με ύφος και φιλοσοφία που παραπέμπουν στα παλιά, παραδοσιακά μπαρμπέρικα. Χώροι αποκλειστικά για άντρες, όπου μπορούν να συζητήσουν, να μπλέξουν τις διαφορετικές κουλτούρες τους και να απολαύσουν ξύρισμα με φαλτσέτα, trimming για το μούσι, κούρεμα, αποτρίχωση, ακόμη και μανικιούρ-πεντικιούρ, σε ένα περιβάλλον που θυμίζει συνήθειες και εποχές περασμένες. Η LifO περιπλανήθηκε σε μερικά από τα καλύτερα παραδοσιακά, αλλά και μοντέρνα μπαρμπέρικα της πόλης, και είδε από κοντά ό,τι είναι διαχρονικό καθώς και την τελευταία μόδα.
=====
Πώς να περιποιείστε σωστά το μούσι σας
Προμηθευτείτε μια σχετικά καλή κουρευτική ή ξυριστική μηχανή με σχαράκια, για να μπορείτε να ρυθμίζετε το μέγεθος, και βεβαιωθείτε πως όταν τα τριμάρετε είναι στεγνά και όχι βρεγμένα. Καθώς τριμάρετε τα γένια σας, αποφύγετε να τεντώνετε πολύ τον λαιμό σας. Φροντίστε να πλένετε τακτικά το μούσι σας. Αν θέλετε να αποφύγετε φαγούρες, ερεθισμούς και να μαλακώσετε τα γένια σας, χρησιμοποιήστε το ανάλογο conditioner.
Trιvia
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '30 οι κουρείς πρόσφεραν ιατρικές υπηρεσίες. Διέθεταν τανάλιες για το βγάλσιμο των δοντιών, διάφορα βότανα, ενώ έκοβαν ακόμα και βεντούζες.
Ethnic κουρεία
Στην περιοχή του Κεραμεικού και της Γερανίου τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί ένα σωρό κουρεία, κυρίως από κουρείς που προέρχονται από το Πακιστάν, τα οποία εξυπηρετούν σχεδόν αποκλειστικά τους Ασιάτες που ζουν στην Αθήνα. Στο μαγαζάκι της Μενάνδρου 6, που ονομάζεται Asian Hair Dresser, μας υποδέχτηκαν πολύ φιλικά και μας έδειξαν πώς γίνεται το «κούρεμα» του μουστακιού με κλωστή (κοστίζει €3) και η αποτρίχωση του λαιμού και του σβέρκου (περιλαμβάνονται στην τιμή), ενώ το κούρεμα «ίντιαν στάιλ», με καπελάκι σαν του Γουίλ Σμιθ στο «Μπελ Έαρ», κοστίζει €5.
=====
Με τις υγείες σας!
1900 The Barber Shop
Υψηλάντου 35 & Πλουτάρχου, 210 7220511
Ο Παναγιώτης Γρηγορίου είναι Αιγυπτιώτης τέταρτης γενιάς. Ο πατέρας του τον έπαιρνε από μικρό στο κουρείο μαζί του και τον μύησε στο κλίμα ενός μικρού αντρικού κλαμπ, με ενορχηστρωτή τον κουρέα. Όταν ήρθε στην Ελλάδα δεν μπορούσε να βρει κάτι αντίστοιχο και γι' αυτό, περίπου έξι χρόνια πριν, αποφάσισε να δημιουργήσει έναν προσωπικό χώρο με βάση τη δική του αισθητική. Έτσι, δημιούργησε το 1900 The Barber Shop, ένα κουρείο-σαλόνι με αυθεντικά αντικείμενα και έπιπλα που προέρχονται από το γύρισμα του αιώνα (1880-1920). Στα €20 το κούρεμα, στα €15 το ξύρισμα, κούρεμα μαζί με ξύρισμα στα €30 και δώρο η αποτρίχωση με κλωστή.
DON Barber & Groom
Αμερικής 16, 210 3617507
Έχει ανοίξει εδώ και περίπου έναν χρόνο στο Κολωνάκι. Με vintage πινελιές κι ένα γιγάντιο οριγκάμι στον τοίχο, αντιπροσωπεύει ένα σύγχρονο, μοντέρνο barber shop που προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες και πολλά προϊόντα από το εξωτερικό. Στο Don Barber & Groom θα βρείτε, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες για αντρικό κούρεμα που ξεκινά από τα €20, τρία είδη ξυρίσματος (κλασικό, italian style, don) από €10-20, trimming στο μούσι στα €5, αποτρίχωση προσώπου με κλωστή στα €7 αλλά και περιποίηση μανικιούρ-πεντικιούρ στον επάνω πριβέ όροφο, που κυμαίνεται μεταξύ €5 και €15. Ακόμα, στον χώρο θα βρείτε (αποκλειστικά) προϊόντα προς πώληση, όπως κολόνιες, after shave, κρέμες κ.ά., που έρχονται από δύο παραδοσιακά βρετανικά κουρεία.
Κουρεiο Μάκη Ρόμπολα
Σπυρίδωνος Τρικούπη, πλατεία Εξαρχείων
Θρυλικό κουρείο των Εξαρχείων, που βρίσκεται εκεί από το 1968. Από τις καρέκλες του έχει περάσει πλήθος γνωστών και άγνωστων προσωπικοτήτων των Εξαρχείων.
Ανδρικες Κομμωσεις «Μένη»
Μαυρομιχάλη 3
Πρόκειται για το παλιό κουρείο του Γιώργου Σαντοριναίου, ενός πολυμήχανου ανθρώπου που υπήρξε κουρέας του Ι. Καμπανέλλη και στιχουργός, ενώ είχε πάρει συνεντεύξεις από καλλιτέχνες όπως η Μαρινέλλα και ο Καζαντζίδης. Η Μένη θήτευσε στο πλάι του από το 2000 και από το 2006, που συνταξιοδοτήθηκε, τον διαδέχθηκε.
Barber Shop
Επαμεινώνδα 5, Καισαριανή, 210 7664363
Aνοιχτό από το 1991, το κουρείο του Χρήστου Τζαννή έχει υιοθετήσει τη δική του, ιδιαίτερη αισθητική. Διακοσμημένο με βινύλια, πικάπ, γραμμόφωνα, φωτογραφικές μηχανές και παλιά είδη κομμωτηρίου, μοιάζει να έχει βγει κατευθείαν από τη δεκαετία του '50. Ανάμεσα στις υπηρεσίες που προσφέρονται είναι το παραδοσιακό ξύρισμα (με κομπρέσες, έλαια κ.λπ.) στα €10 και το κανονικό κούρεμα στα €14 (για τους ανέργους €10).
Κομμώσεις Σοφια Κ. Παπακωτση
Φειδίου 14-16, Σύνταγμα
Το άνοιξε ο Κώστας Παπακώτσης πριν από σαράντα χρόνια. Ανακαινισμένο και καθαρό, τώρα πια το διευθύνει η κόρη του Σοφία Παπακώτση, που προσφέρει κούρεμα και παραδοσιακό ξύρισμα.
Κουρείο Χρήστου Παυλάτου
Ρόμβης 18, Σύνταγμα
Μικρό, καθαρό και προσεγμένο κουρείο, που βρίσκεται μέσα σε μία μικρή στοά επί της οδού Ρόμβης, δίπλα στην πλατεία Αγίας Ειρήνης. Πρωτοάνοιξε το '79 από τον κ. Νίκο Παυλάτο, ενώ από το '88 προστέθηκε και ο γιος του Χρήστος. Σήμερα στο κουρείο συνεχίζει ο Χρήστος Παυλάτος, προσφέροντας κούρεμα και παραδοσιακό ξύρισμα.
σχόλια