«Ο τρόπος σκέψης μου είναι το αποτέλεσμα των στοχασμών μου. Είναι κομμάτι της εσώτερης ύπαρξής μου, του τρόπου που είμαι φτιαγμένος. Tο σύστημά μου, το οποίο εσείς αποδοκιμάζετε, είναι επίσης η μέγιστη παρηγοριά στη ζωή μου, η πηγή της ευτυχίας μου. Σημαίνει περισσότερα για μένα απ' ότι η ίδια μου η ζωή»
Γάλλος αριστοκράτης, συγγραφέας και φιλόσοφος με ηδονιστικές, κυρίως, και αθεϊστικές θεωρήσεις άφησε το στίγμα του στην ιστορία της λογοτεχνίας, έφερε επανάσταση στην ηθικοκεντρική κοινωνία της Γαλλίας και γρήγορα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
«Οι θρησκείες είναι τα λίκνα του δεσποτισμού»
Πρεσβευτής της πιο ακραίας μορφής ελευθερίας εξήγγειλε την ανάγκη του ατόμου για απαγκίστρωση από κάθε κατεστημένη νομική, ηθική ή θρησκευτική αρχή. Μέσω μιας τέτοιας απεξάρτησης έρχεται η κατάκτηση της ανώτατης αξίας, της απόλυτης ατομικής ικανοποίησης.
«Η σκληρότητα είναι απλώς η ανθρώπινη ενέργεια που ο πολιτισμός δεν αλλοίωσε ακόμα ολότελα: είναι λοιπόν αρετή, όχι βίτσιο»
Λάτρης των γλαφυρών περιγραφών, απόλυτος τεχνητής της πένας και τολμηρός καταγραφέας ερωτικών πρακτικών ήξερε πάντοτε πώς να προκαλεί με τις αράδες του παίζοντας με τα όρια της σεξουαλικής νουβέλας και του πορνογραφικού μυθιστορήματος.
Ο Πωλ Βερλαίν, ο Κάρολος Μπωντλαίρ, ο Ουίλλιαμ Μπλέηκ και ο Γκιγιώμ Απολλιναίρ ήταν μεταξύ άλλων συγγραφείς που επηρεάστηκαν από τη ζωή και το έργο του Σαντ καθώς τον έβλεπαν ως πρωτοπόρο της σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης φύσης και μάρτυρα της ελευθερίας.
Ανήσυχο πνεύμα και αδιάφορος απέναντι στο κατεστημένο ουκ ολίγες φορές είχε συλληφθεί κλιμακώνοντας τη σοβαρότητα των αδικημάτων του από τη βλασφημία μιας ιερόδουλης, στη βίαιη σεξουαλική συμπεριφορά έως και την έκδοση διηγημάτων που περιγελούσαν τον φρέσκο στην εξουσία τότε Βοναπάρτη.
«Πάντα και μόνο μέσα από το μονοπάτι του πόνου μπορεί κανείς να φτάσει στην ευχαρίστηση.»
Ο «Θείος Μαρκήσιος» συνέχισε να επηρεάζει για χρόνια μετά το θάνατο του, επιβεβαιώνοντας το σημαίνον της προσωπικότητας του. Ακόμη και η ψυχιατρική επιστήμη χρησιμοποίησε το όνομά του για να δώσει μονολεκτική περιγραφή στη σεξουαλική διέγερση με την επιβολή σωματικού πόνου, τον Σαδισμό.
«Πρόκειται για προσβολή δημοσίας αιδούς!», τόνιζε η δικαστική εντολή απαγόρευσης της κυκλοφορίας των βιβλίων του στην Ελλάδα»
Τα έργα του Ντε Σαντ προκάλεσαν δύνη αντιδράσεων και στην Ελλάδα παρότι εκδόθηκαν πολλά χρόνια αργότερα. Δικαστικές εντολές απαγόρευαν την έκδοση τους όμως συγγραφείς και άνθρωποι του τύπου και των γραμμάτων καταδίκασαν αυτές τις πρακτικές θεωρώντας το γεγονός αυτό σκοταδιστικό πισωγύρισμα.
Αναμφίβολα πρόκειται για μια προσωπικότητα ιδιάζουσα, με αιχμηρό λόγο, κάθε άλλο παρά συμβατικό που ίσως αγγίζει τα όρια της νοσηρότητας για ορισμένους. Όλες οι προσπάθειες όμως της ανθρωπότητας για απαγκίστρωση από τα συνηθισμένα έγιναν από ανθρώπους «παράλογους» μεν για την εποχή τους, «ιδιοφυίες» δε μετέπειτα. Μπορεί ο Ντε Σαντ να μην ανακάλυψε τον τροχό ή να μην ασχολήθηκε με την κβαντομηχανική, έδωσε όμως μια δίοδο για τον φιλελευθερισμό, την ελευθερία της έκφρασης και της σεξουαλικότητας και την απεξάρτηση του ατόμου από τα πλαίσια μιας «καινοφοβικής» κοινωνίας.
Άραγε δεν λείπει από τις εγκλεισμένες στην απάθεια κοινωνίες μας;
Μήπως η ταμπέλα του «παράφρονα» υποδεικνύει ένα υποκείμενο με πνεύμα που το δικό μας δεν μπορεί να αγγίξει;
Τρέιλερ από το Quills, η καλύτερη μεταφορά του Μαρκήσιου από τον ταλαντούχο Τζέφρευ Ράς:
σχόλια