Οι χιλιάδες τουρίστες που καταφτάνουν καθημερινά στη Σαντορίνη τους μήνες των διακοπών, απειλούν τον χαρακτήρα και τον κοινωνικό ιστό του νησιού, όπως προειδοποιεί η έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (TRAN Committee).
Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: το 2017 καταγράφηκαν 5,5 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις στο νησί, σημειώνοντας αύξηση 66% από το 2012, που οι διανυκτερεύσεις δεν είχαν ξεπεράσει τα 3,3 εκατομμύρια.
Το 2018, η Σαντορίνη κατέγραψε 474 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων με συνολικά 749.286 επιβάτες έναντι των 620.570 επιβατών που είχαν καταφτάσει με 406 κρουαζιερόπλοια το 2017. Τα νούμερα αυτά πρακτικά «μεταφράζονται» σε 2.000 επισκέπτες κρουαζιερόπλοιων σε καθημερινή βάση στο νησί, με ημερήσια μέγιστα 18.000 ατόμων κατά την κορύφωση της τουριστικής περιόδου.
Έτσι το 2017, κάθε μέρα στη Σαντορίνη αντιστοιχούσαν 107,8 τουρίστες σε κάθε 100 κατοίκους, με 220,6 τουρίστες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Αυτοί οι δείκτες είναι από τους υψηλότερους παγκοσμίως, σε ένα νησί που είναι ήδη χτισμένο στο 15% της συνολικής επιφάνειάς του, την ώρα που ο μέσος όρος των ελληνικών νησιών είναι στο 1%.
Ένα δισεκατομμύριο ευρώ αλλά με σημαντικά προβλήματα
Ο ετήσιος οικονομικός κύκλος από τον τουρισμό στο νησί υπολογίζεται πως ανέρχεται στο ένα δισεκατομμύριο ευρώ αλλά προκαλεί ταυτόχρονα πολλά προβλήματα με τη διείσδυση των τουριστών σε γειτονιές «αμιγούς κατοίκισης» από ντόπιους.
Η περιβαλλοντική υποβάθμιση, η έλλειψη νερού και ενέργειας, η πολιτιστική εκτόπιση και ο πολλαπλασιασμός των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων τύπου Airbnb είναι μόνο μερικά από τα ζητήματα. «Αυτά μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη μελλοντική ελκυστικότητα του προορισμού», προειδοποιεί η έκθεση.
Ενδεικτικό είναι πως τα τελευταία χρόνια ακόμα και οι τουρίστες έχουν αρχίσει να παραπονιούνται για τους τουρίστες στο νησί και την κυκλοφοριακή συμφόρηση ΙΧ και δημόσιων συγκοινωνιών.
Η έκθεση εστιάζει και στην συμπεριφορά των επισκεπτών. «Η ανάρμοστη συμπεριφορά τουριστών στη Σαντορίνη έχει αναφερθεί ως ένα κρίσιμο πρόβλημα».
Η επιτροπή θεωρεί υπαίτιες για τον επικίνδυνο τουριστικό κορεσμό, τις αρμόδιες ελληνικές αρχές που όφειλαν να ρυθμίσουν τις ροές των τουριστών και να προστατέψουν την Σαντορίνη.
«Η έλλειψη τουριστικής διακυβέρνησης και στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των τοπικών και των εθνικών αρχών θα μπορούσε να θέσει το μέλλον του προορισμού σε κίνδυνο», υπογραμμίζει η επιτροπή που θεωρεί αναγκαία την θέσπιση αποτελεσματικών πολιτικών για τη ρύθμιση των αυξανόμενων τουριστικών ροών.
Όπως τονίζουν, μία ρύθμιση της επισκεψιμότητας είναι απολύτως απαραίτητη για τη διατήρηση της εικόνας του νησιού, την πρόληψη απέναντι στη φθορά και τη διασφάλιση της ελκυστικότητας του.
Εκτός από την Σαντορίνη, η TRAN Committee τονίζει πως υψηλό κίνδυνο διατρέχουν και οι νησιωτικοί προορισμοί στο Ιόνιο καθώς και η Πελοπόννησος. Συνολικά 15 ευρωπαϊκές περιφέρειες βρίσκονται στις ζώνες μεγάλου κινδύνου εξαιτίας της κοσμοσυρροής των τουριστών.
Αξιολογώντας την αντίδραση των ελληνικών αρχών, η μελέτη αναφέρει πως για την ώρα δεν υπάρχει στρατηγικός σχεδιασμός.
«Τις τελευταίες δεκαετίες, η τουριστική ανάπτυξη στη Σαντορίνη δεν είχε στρατηγικό πλαίσιο και αποτελεσματικό σχεδιασμό. Ο προορισμός υπέφερε από την ανεπαρκή υποστήριξη του δημόσιου τομέα στην ανάπτυξη και εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών για τη διαχείριση και ρύθμιση των αυξανόμενων τουριστικών ροών. Πρόσφατα, οι τοπικές αρχές έχουν σημάνει συναγερμό αλλά στηρίζονται κυρίως στην κεντρική κυβέρνηση, καθώς έχουν περιορισμένες εξουσίες και πόρους», αναφέρει η TRAN Committee.
Ένα από τα ελάχιστα συγκεκριμένα μέτρα που ελήφθησαν ήταν το ημερήσιο όριο για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων, που καθορίστηκε σε 8.000 άτομα.
«Η τοπική κοινότητα της Σαντορίνης έχει πλήρη επίγνωση των κοινωνικών, πολιτιστικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά βιώνει την έλλειψη επαρκούς και κατάλληλης διακυβέρνησης από την ελληνική κυβέρνηση», καταλήγει η επιτροπή.
σχόλια