Βρισκόμαστε στο 1378 μ.Χ. Η Χίος, μαζί με αρκετά ακόμη νησιά του Αιγαίου που αποτελούν πέρασμα εξαιτίας της σημαίνουσας εμπορικής τους αξίας, μαστίζεται από τη λέπρα.
Τότε αποφασίζεται να δημιουργηθεί ένα τεράστιο λεπροκομείο στο νησί για να βρουν καταφύγιο οι εκατοντάδες ασθενείς. Για έξι αιώνες θα αποτελεί το μεγαλύτερο λωβοκομείο της χώρας.
Ο Κωνσταντίνος Αναγνώστου, φωτογράφος και κάτοικος του νησιού, μπαίνει μέσα και απαθανατίζει τους χώρους του λεπροκομείου που σταματά να λειτουργεί το 1959. Ο ίδιος θυμάται από μικρός να το επισκέπτεται με το σχολείο και τους προσκόπους.
«Όταν μπαίνεις στον χώρο, νιώθεις μια ανατριχίλα, λες και ο χρόνος σταμάτησε απότομα εδώ, μια μέρα. Υπάρχουν κρεβάτια, στρώματα, έπιπλα ακόμη και προσωπικά αντικείμενα των ασθενών του που διασώζονται μέχρι σήμερα. Το ιατρείο του, να φανταστείς, έχει ακόμη φάρμακα και επιδέσμους από κείνη την εποχή» σημειώνει ο ίδιος.
Συγκινητική είναι η ιστορία των 8 τελευταίων τροφίμων του, που ενώ, μεταφέρονται στο ανάλογο ίδρυμα της Αγίας Βαρβάρας στην Αττική, ζητούν και τελικά καταφέρνουν να επιστρέψουν πίσω στη Χίο, εκεί που είχαν περάσει άλλωστε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Στις φωτογραφίες που τραβά μπορεί να δει κανείς τα δωμάτια και απ' τα παράθυρα έξω τους κήπους του λεπροκομείου, που κάποτε φρόντιζαν οι εσώκλειστοι ασθενείς του. Οι χώροι, δυστυχώς, σήμερα φαίνονται παραμελημένοι.
Η ιστορία του μακροβιότερου νοσοκομείου για λεπρούς στην Ελλάδα περνά από διάφορες φάσεις. Βιώνει δύο μεγάλες καταστροφές. Μαζί με αυτές και το νησί.
Και ενώ στα προεπαναστατικά χρόνια το λεπροκομείο διαθέτει 30 οικίσματα, τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν συνολικά 150 ασθενείς, οι Τούρκοι το 1822, στην επονομαζόμενη πια «Σφαγή της Χίου» σκοτώνουν 23 χιλιάδες ντόπιους, μαζί μ' αυτούς και τους λεπρούς, μέσα στα ίδια τους δωμάτια. Το νοσοκομείο πυρπολείται και χτίζεται ξανά από την αρχή, δέκα χρόνια μετά.
Το λεπροκομείο σιγά-σιγά αρχίζει να μπαίνει σε κανονικούς ρυθμούς, ωστόσο, μια φυσική καταστροφή το κάνει ξανά συντρίμμια. Στις 3 Απριλίου του 1881 συμβαίνει ο τρομερός σεισμός, που μένει στους κατοίκους της Χίου ακόμη μέχρι σήμερα γνωστός ως «Χαλασμός». Το επίκεντρο του σεισμού ήταν πολύ κοντά –μόλις 15 χιλιόμετρα από τη χώρα του νησιού– και, ενώ έχει μέγεθος 6,5 της κλίμακας Ρίχτερ, η αίσθηση είναι λες και φτάνει τα 10.
Σύμφωνα με τα ιστορικά βιβλία της εποχής, 4 χιλιάδες άτομα χάνουν τη ζωή τους, ενώ άλλοι 7 χιλιάδες τραυματίζονται. Το νότιο κομμάτι της Χίου καταστρέφεται ολοσχερώς, ενώ από το εύρος της δύναμης του σεισμού σκοτώνονται κάτοικοι και στα παράλια της Τουρκίας.
Το 1885 λειτουργεί ξανά, ωστόσο, τα επόμενα χρόνια παρακμάζει, με τις συνθήκες που επικρατούν για τους ασθενείς του να είναι άθλιες.
Τίτλοι τέλους για το μακροβιότερο λεπροκομείο της χώρας μπαίνουν όταν το τότε υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το 1959, δεν ανανεώνει τη σύμβαση νοσηλείας των ασθενών. Συγκινητική είναι η ιστορία των 8 τελευταίων τροφίμων του, που ενώ, μεταφέρονται στο ανάλογο ίδρυμα της Αγίας Βαρβάρας στην Αττική, ζητούν και τελικά καταφέρνουν να επιστρέψουν πίσω στη Χίο, εκεί που είχαν περάσει άλλωστε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Η αστυνομία του νησιού, όμως, επεμβαίνει και οι ασθενείς επιστρέφουν ξανά πίσω στην Αθήνα. Το λεπροκομείο κλείνει για πάντα.
σχόλια