Τις απόψεις, την ευαισθησία αλλά και τον προβληματισμό στην Ελλάδα για το μεταναστευτικό, καταγράφει μια νέα έρευνα για τις «αντιλήψεις περί εθνικής ταυτότητας, μετανάστευσης και προσφύγων στην Ελλάδα», που λειτούργησε αρχικά ως χώρα προσωρινής μετάβασης και κατόπιν ως χώρα υποδοχής.
«Ελάχιστοι Έλληνες έχουν μείνει ανεπηρέαστοι, και ύστερα από μία δεκαετία κρίσης και λιτότητας η πρόοδος εξακολουθεί να μοιάζει βασανιστικά αργή. Αυτό συμβάλλει στην πρόκληση έντονης δυσαρέσκειας στον ελληνικό λαό· όμως, το σημαντικότερο εύρημα αυτής της μελέτης είναι το ότι για τους περισσότερους Έλληνες αυτή η δυσαρέσκεια δεν στράφηκε ενάντια σε εκείνους που ήρθαν στην Ελλάδα για να ζητήσουν προστασία», σημειώνουν οι ερευνητές.
Η πρωτοβουλία «More in Common», που έγινε σε συνεργασία με το Solidarity Now σε δείγμα 2.000 ενηλίκων, διεξήγαγε αντίστοιχες σφυγμομετρήσεις σε ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία. Στόχος είναι να καταγραφεί ο τρόπος που οι πολίτες κάθε χώρας αντιλαμβάνονται την «ταυτότητα» και την «ετερότητα».
Όπως προκύπτει, το 79% των Ελλήνων είναι απογοητευμένο από το πολιτικό κατεστημένο αφού αισθάνεται πως «τα παραδοσιακά κόμματα δεν ενδιαφέρονται για ανθρώπους όπως εκείνοι». Σε ποσοστό 82%, οι Έλληνες πιστεύουν ότι «η οικονομία δομείται για να ωφελούνται οι πλούσιοι και ισχυροί», ενώ μόνον το 35% των ερωτηθέντων θεωρεί εύκολο για οποιονδήποτε να πετύχει και να διαπρέψει στην Ελλάδα.
Οι συμμετέχοντες υπογραμμίζουν την ανάγκη για «έναν ισχυρό ηγέτη, πρόθυμο να πάει κόντρα στους ισχύοντες κανόνες», σε ποσοστό 73% ενώ θεωρούν πως τα σημαντικότερα προβλήματα στη χώρα είναι η κατάσταση της οικονομίας (31%) και η ανεργία (22%). Αντίθετα μόλις το 7% χαρακτηρίζει «φλέγον» πρόβλημα το μεταναστευτικό.
Ωστόσο, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, δηλώνουν υπερήφανοι για την ελληνική τους ταυτότητα (77%) και την ελληνική ιστορία (78%). Οι μισοί (54%) πιστεύουν ότι η ελληνική ταυτότητα απειλείται, ενώ 56% των Ελλήνων υποστηρίζουν ότι μερικές φορές νιώθουν «ξένοι στην ίδια τους τη χώρα».
Ωστόσο η χώρα είναι λιγότερο πολωμένη ιδεολογικά από άλλα ευρωπαϊκά έθνη και οι Έλληνες φαίνεται να συμπάσχουν με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που φτάνουν στη χώρα, σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Το 50% των ερωτηθέντων έχει κάνει κάποια δωρεά σε χρήμα ή είδος (ρούχα, τρόφιμα, είδη υγιεινής) τον τελευταίο χρόνο, το 40% γνωρίζει προσωπικά κάποιον πρόσφυγα, το 38% γνωρίζει προσωπικά κάποιον εθελοντή. Είναι ενδεικτικό ότι τα συναισθήματα των Ελλήνων είναι θερμότερα απ' ό,τι άλλων κατοίκων ευρωπαϊκών χωρών. Μπορεί όμως οι Ελληνες να συμπονούν τους πρόσφυγες, αποτιμούν ωστόσο το φαινόμενο της μετανάστευσης αρνητικά καθώς θεωρούν ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες «επιβαρύνουν το κράτος πρόνοιας, αποστραγγίζουν τους εθνικούς πόρους» (51%).
Το 77% αναγνωρίζει πάντως ότι οι μετανάστες «είναι πρόθυμοι να εργαστούν σκληρότερα και με χαμηλότερες αποδοχές» και «προσπαθούν να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία» (56%). Το 64% θεωρεί δε ότι η Ελλάδα «ως χριστιανική χώρα οφείλει να καλύψει τις ανάγκες τους». Αντιφάσεις εντοπίζονται και σε άλλα σημεία, καθώς το 51% πιστεύει ότι αρκετοί αλλοδαποί διεκδικούν καθεστώς πρόσφυγα παρότι έχουν μεταναστεύσει για οικονομικούς λόγους.
Οι Έλληνες εμφανίζονται ιδιαίτερα επικριτικοί και καχύποπτοι και απέναντι στους εταίρους, με το 77% να δηλώνει ότι οι Ευρωπαίοι «χρησιμοποίησαν» την Ελλάδα. Τέλος, το 73% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται την Τουρκία ως εταίρο για την από κοινού διαχείριση του προσφυγικού.
«Οι Έλληνες δεν χωρίζονται σε δύο ομάδες: υπέρ και κατά των προσφυγικών ροών προς τη χώρα τους. Η στάση της κοινής γνώμης είναι περισσότερο συγκεχυμένη, και η πλειονότητα των Ελλήνων έχει ανάμεικτες στάσεις· από τη μία πλευρά, παρατηρείται ένας συνδυασμός ενσυναίσθησης και δέσμευσης για τη φιλοξενία προς όσους έχουν ανάγκη και, από την άλλη, προβληματισμός για τις επιπτώσεις που θα έχει η παρουσία των μεταναστών, αφενός, στους ήδη βεβαρημένους κρατικούς πόρους, και αφετέρου, στη διαφύλαξη των παραδόσεων και του ελληνικού πολιτισμού. Ο τρόπος με τον οποίο ορισμένοι Έλληνες διατηρούν ταυτόχρονα αυτές τις απόψεις μπορεί μερικές φορές να φαντάζει αντιφατικός, ωστόσο αντικατοπτρίζει πρότυπα που έχουν εντοπιστεί, σύμφωνα με έρευνα της «More in Common», και σε άλλες χώρες. Για την κατανόηση και την προσπάθεια αντιμετώπισης των εν λόγω ανησυχιών –και όχι απλώς την παρερμηνεία τους ως ξενοφοβία– η Ελλάδα έχει ακόμα αρκετό δρόμο προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της υποδοχής και ένταξης των νεοεισερχόμενων στον πολιτισμό της, όπως συνέβη και σε προγενέστερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Στην πραγματικότητα, υφίσταται ένα πολύ μεγαλύτερο επίπεδο συναίνεσης σε βασικά ζητήματα από αυτό που συχνά εικάζεται», καταλήγουν οι ερευνητές.
σχόλια