Ψήφισμα στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Avaaz για την in situ διατήρηση των αρχαίων στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης δημιούργησε η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ellet.gr).
Το ψήφισμα των πολιτών έχει ως παραλήπτες τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και μέσα σε λίγες ώρες από τη δημιουργία του ξεπέρασε τον αρχικό στόχο των 2.000 υπογραφών. Έως τις 10 το βράδυ της Τρίτης, οι υπογραφές είχαν φτάσει τις 4.500 και αυξάνονταν.
Αναλυτικά το κείμενο του ψηφίσματος:
Να διατηρηθούν in situ τα μοναδικά ευρήματα στον Σταθμό Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης – και το Μετρό να προχωρήσει ολοταχώς!
Μακρές υπήρξαν οι διαβουλεύσεις, εμπεριστατωμένες οι τεχνικές μελέτες και απόλυτα νόμιμες οι διαδικασίες από το 2014 μέχρι την Υπουργική Απόφαση του Φεβρουαρίου 2017. Αυτή διατηρούσε in situ την Μέση Οδό της ρωμαϊκής και χριστιανικής Θεσσαλονίκης, πάνω από τις γραμμές του μετρό.
Η απόφαση αυτή επέτρεπε και να διασωθούν τα απαράμιλλα αυτά αρχαία ως πραγματικά έργα αντί για ψεύτικες ανακατασκευές και να προχωρήσει άμεσα η κατασκευή του Μετρό. Τώρα κινδυνεύει από μία εσπευσμένη κίνηση του ΥΠΠΟΑ που καλεί την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου τα μέλη του ΚΑΣ – διορισμένα από το ίδιο το Υπουργείο – να την αναθεωρήσει εν μία νυκτί, αποφασίζοντας την άμεση απόσπασή τους με την υπόσχεση πως, θα επανατοποθετηθούν με την αποπεράτωση του Σταθμού.
Όμως η ίδια διαβεβαίωση είχε δοθεί για να αποσπαστεί το Νυμφαίο που είχε ανακαλυφθεί στον παρακείμενο Σταθμό Αγίας Σοφίας, διαβεβαίωση η οποία δεν μπορούσε να τηρηθεί στην πράξη. Ακόμα λιγότερο πιστευτές είναι οι έωλες εκτιμήσεις περί μειώσεως κόστους και διάρκειας του έργου. Αντίθετα, σύμφωνα με τον αρχαιολογικό Νόμο, την τεχνικά προβληματική απόσπαση των ευρημάτων θα ακολουθήσουν αναγκαστικά:
μακροχρόνιες ανασκαφές αδιευκρίνιστου αριθμού αρχαιολογικών στρωμάτων,
επακόλουθη καθυστέρηση και
κλονισμός της χρηματοδοτικής στήριξης εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Υψώνουμε ενωμένοι τις φωνές μας ενάντια σε αυτήν την εσπευσμένη κίνηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, ιδιαίτερα απροσδόκητη τη απουσία οποιασδήποτε τέτοιας προεκλογικής δέσμευσης από οποιαδήποτε πολιτικό σχήμα στις εθνικές εκλογές. Ζητούμε επίμονα να μη χαθεί για πάντα μία μοναδική εμπειρία της ιστορικής Θεσσαλονίκης και να γίνει σεβαστή η προηγούμενη, σοβαρή και ενδελεχής, απόφαση του ΚΑΣ.
Διαμαρτυρία πολιτών
Tην αντίθεση τους στην απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον υπό κατασκευή σταθμό του μετρό στη λεωφόρο Βενιζέλου, εξέφρασαν οι διαδηλωτές που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και συγκεντρώθηκαν στη συμβολή των οδών Εγνατία με Βενιζέλου.
Οι πολίτες κρατούσαν πανό και πλακάτ που έγραφαν μεταξύ άλλων "Βενιζέλου και Εγνατία η δική μας Πομπηία" και "Τα αρχαία δεν πάνε περίπατο", ενώ ξεχωριστό παλμό έδωσε σχήμα κρουστών. Διαδηλωτές σχημάτισαν με ρεσό τις λέξεις "in situ" (κατά χώραν). Στην κινητοποίηση πήραν μέρος και "μετρόπληκτοι" καταστηματάρχες.
Κλειστές παρέμειναν για αρκετή ώρα η Βενιζέλου και η Εγνατία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κυκλοφοριακό πρόβλημα. "Καταστροφική" χαρακτήρισε τη διαδικασία της απόσπασης των αρχαιοτήτων η ομότιμη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, μέλος της Κίνησης Πολιτών, Αλέκα Αλεξοπούλου. Πρόσθεσε δε, ότι μέλη της Κίνησης θα παραστούν και στην αυριανή συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στην Αθήνα, κατά την οποία θα συζητηθεί το θέμα των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου.
ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ EUROPA NOSTRA ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ
Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού δημοσίευσε σήμερα ένα κείμενο της EUROPA NOSTRA σχετικά με το θέμα.
Η EUROPA NOSTRA, η οποία εκπροσωπεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που αγωνίζονται για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης, εκφράζει την ανησυχία και τις έντονες επιφυλάξεις της σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές που δημοσιοποιήθηκαν για την προγραμματισμένη in situ (κατά χώραν) διατήρηση των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν στο σταθμό του μετρό Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη.
Η EUROPA NOSTRA υπογραμμίζει την Ευρωπαϊκή σημασία των προαναφερθέντων αρχαιολογικών ευρημάτων, τα οποία αποτελούν μία μοναδική ανακάλυψη ενός αστικού συνόλου μνημειακής κλίμακας και σε πολύ καλή κατάσταση. Είναι η μοναδική διατηρημένη ανακάλυψη σε ολόκληρη την περιοχή που καταλαμβάνετο κάποτε από την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και χρονολογείται στη σχετικά άγνωστη Ύστερη Ρωμαϊκή και Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο (4ος-9ος αιώνας μ.Χ.).
Η EUROPA NOSTRA είναι πεπεισμένη ότι οποιαδήποτε αλλοίωση στη λύση που έχει ήδη συμφωνηθεί για την in situ (κατά χώραν) διατήρηση και αξιοποίηση των αρχαιοτήτων θα αποτελέσει μια πολύ αρνητική εξέλιξη. Συγκεκριμένα, η επαναφορά της αρχικής πρότασης για προσωρινή αφαίρεση και επανεγκατάσταση αρχαιοτήτων μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στη φυσική κατάσταση των αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια της εξαγωγής και της απομάκρυνσής τους καθώς και δραστική μείωση της αυθεντικότητας του μνημειακού σύνολου. Θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός γραφικού σκηνικού μέσα σε ένα σύγχρονο σταθμό του μετρό, μειώνοντας ριζικά την ιστορική, πολιτιστική και εκπαιδευτική αξία και σημασία των αρχαιολογικών ευρημάτων. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι η αρχαιολογική ανασκαφή, η οποία υποχρεωτικά - σύμφωνα με τον Ελληνικό Αρχαιολογικό Νόμο - θα ακολουθήσει την απομάκρυνση των αρχαιοτήτων, θα προκαλέσει μια περαιτέρω καθυστέρηση και ίσως αναπόφευκτη αύξηση του κόστους, σε ένα πολύ καθυστερημένο αλλά πολύ αναμενόμενο δημόσιο έργο, όπως το μετρό της Θεσσαλονίκης, που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί μέχρι το 2023.
Η EUROPA NOSTRA θεωρεί τη συνύπαρξη μεταξύ αρχαιοτήτων και σύγχρονων πόλεων ως την κατάλληλη λύση - σύμφωνη με τις σύγχρονες τάσεις διατήρησης και ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη. Στόχος των τάσεων αυτών είναι η αναβάθμιση και η αναζωογόνηση των ιστορικών κέντρων των πόλεων μέσω της ανάδειξης του μνημειακού ιστορικού τους, το οποίο αποτελεί πολύτιμο πόρο και σημαντική επένδυση της εκπαίδευσης, ιστορική μνήμη και αίσθηση του ανήκειν, δημιουργώντας οικονομική ανάπτυξη και ψυχολογική ευημερία για τους ευρωπαίους πολίτες, καθώς και μέσο προσέλκυσης τουρισμού στην πόλη.
Για τους λόγους αυτούς, η EUROPA NOSTRA απευθύνει έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση να συνεχίσει την εφαρμογή της ήδη συμφωνηθείσας συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων στο σταθμό του μετρό Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Αυτό θα ήταν σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς που υπογράφηκε στη Βαλέτα (1992), η οποία επικυρώθηκε από την Ελλάδα το 2005, υποχρεώνοντας τους υπογράφοντες "να μεριμνήσουν, όταν εντοπίζονται στοιχεία της αρχαιολογικής κληρονομιάς κατά τη διάρκεια των εργασιών ανάπτυξης, για τη διατήρησή τους κατά χώραν όταν αυτό είναι εφικτό" (άρθρο 5, IV).
Παραμένουμε βέβαιοι ότι η έκκλησή μας θα εισακουστεί και θα ληφθεί υπόψη από όλα τα αρμόδια όργανα.
Με εκτίμηση,
Prof. Dr. Hermann Parzinger
Εκτελεστικός Πρόεδρος
σχόλια