Μπορεί κάποιος να πει ότι ξέρουν τι θα πει ανασφάλεια. Οι μικρότεροι έψαξαν το μέλλον τους, προσπαθώντας να αποφύγουν τα σκάγια της κρίσης, ενώ οι μεγαλύτεροι ίσως την έφαγαν «με το κουτάλι». Όλοι τους εξελίχθηκαν μέσα σε ένα περιβάλλον που ήταν σε μεγάλο βαθμό ασταθές.
Σήμερα, στις «παράξενες μέρες» του κορωνοϊού και του lockdown, τη στιγμή που οι περισσότεροι παρακολουθούμε τις εξελίξεις μέσα από παράθυρα, διαδικτυακά και μη, κάποιοι συνεχίζουν να δουλεύουν έξω. Στους έρημους δρόμους, πίσω από μπάρες μαγαζιών, σε ταξί και μηχανάκια, οι νέοι συνεχίζουν να πηγαίνουν στα πόστα τους, χωρίς να ξέρουν για πόσο ακόμη θα το κάνουν. Λένε «καλημέρα» και προχωράνε. Έξι εργαζόμενοι νέοι μοιράστηκαν μαζί μας όσα αντιμετωπίζουν και όσα αισθάνονται κάθε μέρα τη στιγμή που πιάνουν δουλειά στην «κοινωνία της καραντίνας».
Μπορεί να εκτιμήσουμε πιο πολύ τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά μπορεί να γίνει και το αντίθετο, κανείς δεν ξέρει. Είναι λίγο και η μεταβλητή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσει ο άλλος σε μια δύσκολη φάση. Γιατί, όπως βλέπουμε, κοιτάει και λίγο την πάρτη του.
Μάρκος, 29, ντελιβεράς
«Είναι κρίμα για όλο τον κόσμο, γιατί θα ήθελα να δουλεύουν και όλοι οι υπόλοιποι. Πάνω απ' όλα, είμαστε άνθρωποι. Οι περισσότεροι εκεί έξω, και οι μαγαζάτορες, έχουν χάσει τη δουλειά τους. Αυτοί από πού συντηρούνται; Από κανέναν. Και το κράτος που λέει ότι θα δώσει κάποια λεφτά, είναι μηδαμινά σε σχέση με αυτά που ξοδεύουν κάποιοι, με τα οποία πρέπει να συντηρήσουν την οικογένεια, να ξεπληρώσουν το σπίτι, τα δάνεια, τα ενοίκια. Αυτοί τι θα κάνουν; Εγώ λέω "δόξα τω Θεώ" που έχω ένα μεροκάματο, πάω κάποια λεφτά σπίτι. Όχι ότι είναι κάτι φοβερό, αλλά πάω κάτι για να ταΐσω τα παιδιά μου. Οι υπόλοιποι;
Εννοείται πως φοβάμαι που έρχομαι σε επαφή με τον κόσμο. Δεν ξέρω ποιον αντιμετωπίζω. Μπορεί να φοράω γάντια, να είμαι με μάσκα, αλλά αν, μία στο εκατομμύριο, κολλήσω κάτι; Άντε, οι περισσότεροι γιατροί λένε ότι δεν κολλάς αν είσαι κάτω των τριάντα, αλλά αν συμβεί κάτι τέτοιο, τι γίνεται; Είναι άσχημα τα πράγματα. Ο κόσμος είναι μαζεμένος, αλλά έχει απορίες. Σου λένε "τι φάση;". Οι μεγάλοι άνθρωποι το ξεπερνάνε. Σου λένε ότι είναι σαν την εποχή που δεν είχαν τόσα φράγκα, όταν είχαν φτώχια. Οι νέοι όμως δεν το έχουν ζήσει αυτό, έχουν μεγαλώσει σε μια κοινωνία που τα είχε όλα, τεχνολογία, μαγαζιά, ρούχα, τα πάντα.
Ναι, νιώθω αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα. Γιατί ανά πάσα στιγμή δεν ξέρω τι θα γίνει. Δόξα τω Θεώ, δουλίτσα υπάρχει. Κινούμαστε. Έχει πέσει ο τζίρος, αλλά κάτι κινείται. Αύριο μεθαύριο, αν δώσουν εντολή "stop όλα;" Μετά τι; Εκεί είναι που λες "δούλεψε σήμερα και μη σκέφτεσαι τόσο το αύριο, γιατί δεν ξέρεις τι ξημερώνει"».
Σταύρος, 25, υπάλληλος σε βενζινάδικο
«Θα έλεγα πως είμαι τυχερός που εργάζομαι αυτήν τη στιγμή αλλά και άτυχος, γιατί θα μπορούσα να βγω και εγώ σε αναστολή. Από την άλλη, βέβαια, είναι και το χρήμα. Εμείς εδώ είμαστε τέσσερις. Δύο είναι σε αναστολή και δύο δουλεύουν. Τον άλλο μήνα θα πάει αντίθετα. Θα βγούμε εμείς σε αναστολή και θα δουλεύουν οι άλλοι. Από τη μία πλευρά, πιστεύω ότι, προς το παρόν, είμαι από τους τυχερούς. Γιατί κρατάω μόνος μου ένα σπίτι, έχω μικρό παιδί, νοίκια, ΔΕΗ, αέρια, ιστορίες. Τον μισθό μου δεν τον πιάνει η αποζημίωση που δίνει το κράτος. Εντάξει, προφανώς δεν μπορεί να δίνει στον καθένα ακριβώς όσα παίρνει. Είναι κι αυτή μια ανάσα. Αλλά, ναι, πιστεύω ότι είμαι από τους τυχερούς που δουλεύω.
Φοβάμαι έξω, αλλά δεν φοράω γάντια, δεν φοράω μάσκα, γιατί ως προς αυτό είναι λίγο δύσκολη η δουλειά μας. Έχω αντισηπτικά και τέτοια. Προσέχω, πάω σπίτι και αερίζω τα ρούχα, πλένομαι. Υπάρχει ένας φόβος, όμως πιστεύω ότι εδώ, στην Ελλάδα, έχουμε τη νοοτροπία του "αν δεν την πατήσουμε, δεν φοβόμαστε".
Η δουλειά έχει πέσει, ο τζίρος είναι 85% κάτω, γιατί δεν κυκλοφορεί ο κόσμος. Και είναι λίγο βλακεία να έχεις απαγόρευση, αλλά να λες ότι τα πρατήρια είναι ανοιχτά. Εμάς μας πέρασαν στα μέτρα την τελευταία μέρα του Μαρτίου.
Βλέπω έξω κόσμο που το 'χει πάρει σοβαρά, καλύπτεται, προσέχει, βάζει τα λεφτά σε σακουλάκια, μάσκες, γάντια. Βλέπω και κόσμο που δεν τον νοιάζει καθόλου. Είπαν ότι αυτή η αρρώστια χτυπάει τους ηλικιωμένους και στη συγκεκριμένη γειτονιά κυκλοφορούν μόνο ηλικιωμένοι. Πέντε-δέκα που τους ξέρω τους ρωτάω γιατί είναι έξω. "Βγήκα να πιω έναν καφέ" λέει. Όμως, ρε φίλε, εγώ είμαι 25 χρονών και κλείνομαι σπίτι, εσύ είσαι 70 και μου λες ότι βγήκες για καφέ; Δεν βγαίνω εγώ, που είμαι 25, θα βγεις εσύ;
Από αυτά που ακούω σε συνομιλίες και από αυτά που βλέπω φοβάμαι πιο πολύ για την οικονομία. Πιστεύω ότι θα είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Δηλαδή όλοι θα βρεθούμε σε δύσκολη θέση. Εγώ μπορεί να μην έχω να νοικιάσω κάτι σε κάποιον, αλλά πιστεύω ότι θα κρατήσει, μέχρι τέλη Μαΐου έτσι θα είμαστε. Γενικά, πιστεύω ότι θα ζήσουμε πρωτόγνωρα πράγματα. Ήδη αυτό που ζούμε είναι πρωτόγνωρο, έτσι;»
Σμαρώ, 23, pet groomer
«Το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που διανύουμε με την εξάπλωση του κορωνοϊού και το lockdown βάσει του νόμου συνεχίζω να πηγαίνω κανονικά στη δουλειά μου. Αυτό σημαίνει πως κάποιες συνθήκες έχουν αλλάξει στον τρόπο εργασίας μας όσον αφορά τα μέτρα που παίρνουμε. Στη δουλειά μας ήταν επιβεβλημένο να χρησιμοποιούμε μάσκα και γάντια μίας χρήσεως και πριν από την εμφάνιση του ιού, καθώς έτσι αποτρέπουμε την άμεση επαφή με το τρίχωμα των κατοικιδίων, ενώ απολυμαίνουμε τον χώρο και τον εξοπλισμό μας πολλές φορές μέσα στην ημέρα για λόγους προστασίας, τόσο δικής μας όσο και των κατοικιδίων.
Ωστόσο, πλέον απαγορεύουμε την παραμονή των ιδιοκτητών στον χώρο του καταστήματος, ενώ εξυπηρετούμε μεμονωμένα τον κόσμο που μας επισκέπτεται για να εφοδιαστεί με τα απαραίτητα. Σημαντικό μέτρο πρόληψης αποτελεί το ότι ενημερώνουμε τηλεφωνικώς τους πελάτες μας πως δεν επιτρέπεται η παραμονή τους στο κατάστημα, καθώς εξυπηρετούμε κόσμο που έρχεται από απομακρυσμένες περιοχές και είναι δύσκολη η μετακίνησή τους. Παρά τα όσα συμβαίνουν, χαίρομαι πολύ που συνεχίζω να πηγαίνω κανονικά στη δουλειά μου, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι αυτήν τη στιγμή δυστυχώς δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα. Αισθάνομαι ασφαλής στον χώρο εργασίας μου λόγω του υψηλού επιπέδου υγιεινής που διατηρούμε στο κατάστημα και πραγματικά γυρίζω ήρεμη στο σπίτι μου στο τέλος της βάρδιας.
Φυσικά, απολυμαίνουμε και τα προσωπικά μας αντικείμενα και επιστρέφουμε δριμύτεροι. Το μόνο σίγουρο είναι πως όλο αυτό αργά η γρήγορα θα τελειώσει και όλοι θα επιστρέψουμε στους κανονικούς μας ρυθμούς. Μείνετε αισιόδοξοι».
Θοδωρής, 24, υπάλληλος σε κρεπερί
«Η δουλειά είναι 50% κάτω. Σίγουρα νιώθουμε τυχεροί, αλλά νιώθουμε και επικίνδυνα που δουλεύουμε. Τυχερός είμαι γιατί παίρνω κάποια χρήματα, τα βασικά, και νιώθω επικίνδυνα γιατί είμαι συνέχεια με κόσμο. Παίρνεις χρήματα, μπαίνει μέσα ο οποιοσδήποτε, φοβάσαι. Ο κόσμος είναι πεινασμένος (γέλια). Έχει και μια ανασφάλεια, ας πούμε ότι είναι πιο αγριεμένος.
Κοίταξε, εμείς είμαστε νέοι ακόμα, και να κολλήσουμε μάλλον δεν θα πάθουμε πολλά. Στην ουσία φοβόμαστε για τους γύρω μας, γιαγιάδες, παππούδες. Από την πλευρά της εργασίας, το να φέρνεις 20 ευρώ σπίτι σου κάθε μέρα δεν είναι κι άσχημα. Τώρα, για το πώς θα πάει το πράγμα, όσο περισσότερο συνεχιστεί, τόσο μεγαλύτερες επιπτώσεις θα έχει στην οικονομία.
Γενικά, όμως, δεν το φοβόμαστε».
Σπύρος, 26, ταξιτζής
«Όσο περνάει ο καιρός, ο τζίρος πέφτει όλο και περισσότερο. Η μείωση μπορεί να είναι και στα 80-85%. Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Νιώθω τυχερός που δουλεύω τώρα, αλλά αυτό θα συνεχιστεί και μετά την καραντίνα, επειδή το χρήμα δεν κυκλοφορεί στην αγορά. Μπορεί να νιώθω τώρα ότι βγάζω κάτι με το οποίο μπορώ να συντηρηθώ, αλλά θα πάει έτσι για πάρα πολύ καιρό και είναι ατυχία. Μακροπρόθεσμα, νιώθω άτυχος. Όλα κάνουν κύκλους.
Γενικά, η Ιστορία μάς το έχει αποδείξει και δεν μπορώ να πω "γιατί έτυχε σ' εμένα;", αλλά προσπαθώ να κάνω το καλύτερο για να μπορώ να συντηρούμαι καλύτερα. Σε αυτή την ηλικία μπορούμε να βρούμε τρόπους επιχειρηματικότητας που θα μας φέρουν κάποια λεφτά, για να έχουμε μια πιο άνετη ζωή. Γενικά, πιστεύω ότι υπάρχουν ευκαιρίες στη ζωή, θα σου έρθουν πολλές.
Τόσα χρόνια ήμουν αισιόδοξος, τώρα πλέον κρατάω μικρό καλάθι. Δεν ξέρω, είναι μια δύσκολη κρίση, κάτι που δεν το περίμενε κανένας. Το πιο δύσκολο είναι ότι είναι παγκόσμιο το φαινόμενο, παίζει έναν ρόλο το Χρηματιστήριο, οι χώρες, το ΑΕΠ, όλα αυτά είναι σημαντικά.
Ο κόσμος προσέχει αρκετά, οι νέοι είναι πιο επιρρεπείς στον φόβο. Και αυτοί που είναι σε μεγάλη ηλικία, 80 και πάνω, φοβούνται λίγο περισσότερο. Ο κόσμος, όταν είναι κλεισμένος στο σπίτι του, βγαίνει έξω και έχει την ανάγκη να μιλήσει. Μου έχει τύχει αρκετές φορές ο άλλος να θέλει να μιλήσει για να πει τη δική του άποψη επάνω σε αυτό που μας συμβαίνει αυτήν τη χρονική περίοδο. Επειδή ακούω αρκετά ραδιόφωνο στο ταξί, βασικά όλη την ημέρα, έχω παρατηρήσει ότι είναι αρκετοί αυτοί που βγαίνουν και μιλάνε για να ακουστεί η άποψή τους. Είτε πάνε στη δουλειά τους είτε πάνε σε κάποιο μαγαζί, σου λένε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τη δεδομένη στιγμή. Γιατί μπορεί να λέμε "είναι ανοιχτά", αλλά τα έξοδα είναι πολύ μεγάλα για οποιονδήποτε ‒ και για εμάς ακόμη στο ταξί. Δεν βγάζουμε κέρδος. Στην ουσία, βγάζουμε όσα μπορούμε για να συντηρήσουμε το ταξί και ένα δεκάρικο για να φάμε, όχι για να πληρώσουμε λογαριασμούς.
Μπορεί να εκτιμήσουμε πιο πολύ τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά μπορεί να γίνει και το αντίθετο, κανείς δεν ξέρει. Είναι λίγο και η μεταβλητή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσει ο άλλος σε μια δύσκολη φάση. Γιατί, όπως βλέπουμε, κοιτάει και λίγο την πάρτη του. Δες από τους λογαριασμούς που έχουμε να πληρώσουμε. Όλοι έχουν πάει πίσω τους λογαριασμούς, γιατί δεν έχουν να ζήσουν. Αυτό είναι αγώνας επιβίωσης».
Νίκος, 29 ετών, οδηγός απορριμματοφόρου
«Τώρα που όλοι φοβούνται να ακουμπήσουν το οτιδήποτε, φαντάσου πώς θα σκέφτονται τη δουλειά του πληρώματος πίσω. Το κέντρο κάτω από την Εγνατία είναι άδειο. Ειδικά κάτω από την Τσιμισκή, όπου είναι κυρίως μαγαζιά, δεν έχει καθόλου σκουπίδια, δηλαδή τα τονάζ και των φορτηγών και των δρομολογίων είναι, αν όχι τα μισά, ακόμα λιγότερα. Η διαφορά στη δουλειά μας είναι γύρω στo 80%. Στα οικιακά έχει ανέβει. Για να καταλάβεις, το κέντρο χωρίζεται σε δύο περιφέρειες: κάτω περιφέρεια και πάνω περιφέρεια. Πάνω είναι τα σπίτια. Εδώ, αν παρατηρήσεις, έχει οκταώροφες και εξαώροφες οικοδομές. Μένουν 25 οικογένειες, είναι λογικό να έχει πολλά σκουπίδια. Στα μαγαζιά, κάτω, που είναι κλειστά, όλοι οι κάδοι είναι άδειοι.
Φοβάμαι για το μέλλον μου εργασιακά τα τελευταία δέκα χρόνια. Για να καταλάβεις, όταν έγινα δεκαοκτώ χρονών, ξεκίνησε η κρίση. Από την άλλη, είμαι πολύ τυχερός γιατί έχω μια δουλειά που είναι σταθερή. Είμαι με σύμβαση αορίστου. Τα πράγματα είναι όπως ήταν, δεν έχει αλλάξει κάτι για μένα. Ούτως ή άλλως, μεγαλώσαμε έτσι. Το μέλλον είναι αβέβαιο από τότε που ήμουν δεκαοκτώ. Δεν ξέρω τι θα γίνει. Είμαστε σε επαγρύπνηση. Αισιοδοξία υπάρχει, δεν γίνεται να πορευτούμε χωρίς αισιοδοξία. Ελπίζω να αλλάξουν τα πράγματα. Να ξαναγίνουμε όπως ήμασταν».
Αφού τον ευχαρίστησα για τον χρόνο που μου αφιέρωσε και λίγο πριν βάλει μπρος για να συνεχίσει τη δουλειά, ο Νίκος σταμάτησε δείχνοντάς μου μια συνάδελφό του που με πλησίαζε. «Η Μαριάννα» είπε κάνοντας νόημα προς το μέρος της. Παρόλη την κούραση που μπορούσα να δω στα μάτια της, ήταν χαμογελαστή. Στάθηκε μπροστά μου, με τη στολή και τα γάντια της, σαν κανονική ηρωίδα, και είπε μία φράση.
«Αυτή την άνοιξη, αντί να ανθίσουν παντού λουλούδια, έχουν ανθίσει μάσκες και γάντια»
σχόλια