29.7.2019 | 15:42
Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια.
Είμαι νέος ηλικιακά ως αποτέλεσμα δεν πρόλαβα τους ρεμπέτες, τους μάγκες ,ουτε τους νταήδες. Αυτοί που τους έζησαν απο κοντά έχουν πλέον πεθάνει ανεπιστρεπτί . Όμως έμειναν οι μαρτυρίες τους. Έκανα αυτην την >>>> γιατί έχω βαρεθεί να βλέπω απο τα ντοκυμαντέρ και τις εκπομπές την αγιοποίηση των ρεμπετών (μιλανε για αυτούς λες και ήταν αθώες περιστέρες !!!) την διαστρέβλωση του ρεμπέτικου (!!!) και την απόκρυψη σημαντικών στοιχείων. Το ρεμπέτικο προέρχεται απο τα μουρμούρικα τραγούδια (μικρά αυτοσχέδια στιχάκια ) που τραγουδούσαν στις φυλακές και στους τεκέδες. Αυτό που χορεύουν σήμερα δεν είναι ούτε κατά διάνοια το ζεϊμπέκικο του 1930 με 1960. Αρκεί να πω λόγου -χάρη ότι το ζεϊμπέκικο δεν το χόρευαν ομαδικώς ούτε με χαρούμενη διάθεση (!!!) όπως γίνεται σήμερα αλλα με δίκοπα μαχαίρια τα οποία οι σκυλόμαγκες έχωναν στην φτέρνα τους και στα μπούτια τους.Επίσης οι μάγκες χόρευαν ζεϊμπέκικο κρατώντας τους όρχεις τους. Στις μέρες μας κάποιοι τους αρέσει να τους αποκαλούν ρεμπέτες. Δεν γνωρίζουν όμως ότι η λέξη ρεμπέτης ήταν κάποτε βρισιά .Σήμαινε ρεμπεσκές , χασομέρης. Η Φάρα . Αλάνι, Μαχαλόμαγκας , σκυλόμαγκας , αρκουδόμαγκας ,πουστόμαγκας , νταής , αρχινταής -τσιρίμπασης .Π.χ Πρώτος νταής στον Περαιά την δεκαετία του 1930 ήταν ο Νίκος Σκριβάνος με υπασπιστή του τον Νίκο τον τρελάκια . Στην Σαλονίκη πριν την Κατοχή ζούσε ο διαβόητος Άλκης Πετσάς που είχε τον τεκέ του στην οδό Αφροδίτη αριθμό 51. -Τεκέδες πριν το 1950 υπηρχαν σε πολλές πόλεις (Αθήνα-Πειραιά -Θεσσαλονίκη και αλλού). Στους τεκέδες απαγορευόνταν αυστηρώς οι πούστηδες , τα πρεζόνια και οι γυναίκες. Το χασίσι ήταν μέσα σε ναργιλέδες αλλα όχι μόνο . Το χασίσι ( σημειωτέον πριν την δεκαετία 1940 δεν θεωρούνταν ναρκωτικό) το έβρισκες παντού στους τεκέδες , στις ταβέρνες ,στα φαρμακεία ακόμη και μέσα στα σπίτια π.χ οι μανάδες για να ηρεμίσει το μωρο απο τα ουρλιαχτα του δίνανε λίγο λάβδανο. Στην πολη που μένω στο πάρκο της Χανθ υπήρχε η διαβόητη "Κιβωτός " - μέγα χασικλίδικο κέντρο το οποιο υπαρχει σε φωτογραφία (συγκεκριμένα στο εκπληκτικο λευκωμα Η Θεσσαλονίκη Κατά Τη Γερμανική Κατοχή εκδόσεις Ποταμός) . Άλλο παράδειγμα πριν το 1942-43 η Θεσσαλονίκη είχε μια τεράστια έκταση (400 στρέμματα ) με Εβραίικα μνήματα τα οποία - ΔΥΣΤΗΧΩΣ - τα χρησιμοποιούσαν ώς υπαίθριους τεκέδες και ως γαμιστρώνες.Εκεί που είναι σήμερα το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ και το πάρκο της Χανθ υπήρχε μέχρι την δεκαετία του 1950 η συνοικία της αγίας Φωτεινής. Η προσφυγική αυτη συνοικία ήταν επισης γεμάτη με τεκέδες . Το να δουλεύεις σαν μπουζουκτσής πριν το 1945 ήταν λίαν επικίνδυνο επάγγελμα . Άλλωστε πολλοι απο τους μπουζουκτσίδες κουβαλούσαν μαζί τους μαχαίρια διότι στα μαγαζιά που δούλευαν σουλατσάριζαν νταήδες και μαχαιροβγάλτες. Π.χ Ο Τσιτσάνης (όντας εξόριστος στην θεσσαλονίκη) δούλευε στον μαγαζί του Κέρκυρα. (Το μαγαζί αυτο βρίσκονταν σε δυο μπουρδέλα στην οδό Ειρήνης ) .Εζησε κατα τύχη. Διότι μια μέρα του ρίχτηκε ένας ταγματασφαλίτης ,μπήκε ο αρχινταής Τρούλης και άρχισε σε άγριες σφαλιάρες τον ταγματασφαλίτη σώζοντας απο του χάρου τα δόντια τον άμοιρο Τσιτσάνη. (Δάσκαλε Πετρόπουλε ποσα ωραια πράγματα αποκάλυψες μεσα στα βιβλία σου )-Ταβέρνες . Στις ταβέρνες των αρχών του περασμένου αιώνα δούλευε ο ταμπής (ο παρασκευαστής καφέ) και ο παραταμπής (ο βοηθός του).Ο Παπαδιαμάντης τους αναφέρει σε ένα διήγημα του . Ο κάθε πελάτης εκτος απο καφέ είχε το δικό μαρκούτσι κρεμασμένο στον τοίχο και φυσικά μπορούσε να φουμάρει ναργιλέ . Οι καφέδες είχαν πολλές ονομασίες π.χ ο καφές ο σκέτος λεγόταν και νταήδικος. Αρκετοί μπουζουκτσίδες ήταν συγχρόνως μάγκες Π.χ ο Μιχάλης Γενίτσαρης ήταν μάγκας. Γράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του ότι είχε μαζί κάτω απο το σακάκι του μεγάλο μαχαίρι σαν γιαταγάνι και περίστροφο colt 38 !!. Ο κούτσαβος , ο μάγκας , ο νταής δεν περπατούσαν κανονικά όπως εμείς . Π.χ ο κούτσαβος περπατούσε λικνιστά ,έχοντας το αριστερό του χέρι ακίνητο και το δεξί του ελεύθερο , το σακάκι του κρεμασμένο στον αριστερό του ώμο τον οποίο είχε ανασηκωμένο. Κάτω απο το αριστερό πέτο του σακακιού ήταν κρεμασμένο με σκοινάκι μεγάλο μαχαίρι . Σήμερα η εικόνα ανθρώπου να περπατάει με αυτον τον τρόπο μας φαίνεται γελοία αλλα τότε ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Στις εκπομπες όπως λ.χ. το στην "Υγεια μας ρε παιδιά " σπανίως θα δεις να χορευουν το ζειμπέκικο ανδρικά , να μην το σκοτώνουν . Ενα ωραίο δειγμα ζεϊμπέκικου είναι αυτο που χόρεψε ο Γιώργος Νινιος στην παραπάνω εκπομπή . ΦιλικάΓιώργος Τσομπανίδης 38 ετών απο Τούμπα