Η κατασκευή της νέας Εθνικής Πινακοθήκης εξελίχθηκε σε ένα σύμβολο στασιμότητας που διακρίνει το ελληνικό Δημόσιο τα τελευταία χρόνια. Γραφειοκρατικά εμπόδια, δυσλειτουργίες, χρονικές καθυστερήσεις, οικονομικές επιβαρύνσεις, μη απορρόφηση χρημάτων, με αποκορύφωμα έναν ανενεργό γερανό που σηματοδότησε, για αρκετό καιρό, τις εξόφθαλμες ανεπάρκειες, καθιστώντας το ένα έργο σε διαρκή αναμονή.
Όπως προβλέπεται, οι εργασίες επέκτασης προσθέτουν στο υφιστάμενο κτίριο των 9.720 τ.μ. άλλα 11.040, υπερδιπλασιάζοντας τους λειτουργικούς του χώρους. Το μουσείο θα αποκτήσει νέους εκθεσιακούς χώρους 2.230 τ.μ., σύγχρονες αποθήκες έργων τέχνης 1.645 τ.μ., αμφιθέατρο, χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αίθουσα υποδοχής, πωλητήριο και σαλόνι ψηφιακής πληροφόρησης.
Όσον αφορά τα θέματα κλοπών που είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν, η κ. Λαμπράκη μας ενημέρωσε ότι όλα τα εκθέματα βρίσκονται σε αποθήκη υψίστης φύλαξης, σε σημείο που μας γνωστοποίησε, αλλά δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε για λόγους ασφαλείας.
Τι συνέβη, λοιπόν, και τα έργα σταμάτησαν, καθυστερώντας περαιτέρω την υλοποίησή του; Όπως υποστηρίζει στη LiFO η κ. Αμαλία Ανδρουλιδάκη, διευθύντρια Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων: «Η ανάδοχος εταιρεία (ΤΟΜΗ ΑΒΕΤΕ) χρησιμοποίησε το δικαίωμα που είχε προκειμένου να μην κάνει αίτημα παράτασης, με αποτέλεσμα, όταν το έργο είχε υπερβεί το 1/3 του χρόνου, να προχωρήσει σε αίτημα διάλυσης της εργολαβίας. Εμείς την απορρίψαμε κυρίως για να μην τιναχτεί στον αέρα το έργο και αργοπορήσει ακόμη περισσότερο, αφού οι διαδικασίες θα ξεκινούσαν από την αρχή και πιθανόν να χάναμε και τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος. Ήταν μια κίνηση πίεσης. Τα κίνητρα μπορεί εκατέρωθεν να ήταν διαφορετικά, αλλά ο στόχος ήταν κοινός.
Αφού, λοιπόν, δεν αποδεχτήκαμε τη διάλυση της εργολαβίας και εξασφαλίσαμε τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου, ο εργολάβος προχώρησε σε αίτημα ματαίωσης της διάλυσης, ζητώντας όμως την ανάλογη αποζημίωση για το χρονικό διάστημα που δεν εργαζόταν, την οποία δεν έχει λάβει ακόμα, αλλά θα του χορηγηθεί κανονικά. Από κει και πέρα, το μόνο που απομένει είναι εντός του Ιανουαρίου ή μέσα Φεβρουαρίου να επιλέξει ανάδοχο το Ίδρυμα Νιάρχος, για την υλοποίηση του δικού του τμήματος.
Έπειτα θα μπούμε στην τελική ευθεία ολοκλήρωσης των έργων. Και θα εγκατασταθεί εκ νέου γερανός, αυτήν τη φορά για την κατασκευή του Β' Κτιρίου. Το προηγούμενο διάστημα παίχτηκε μια σκληρή παρτίδα πόκερ. Ήταν για όλους μας μια κατάσταση οριακή, όπου διακυβεύονταν τα πάντα για την πορεία του έργου. Προφανώς, λάθη και παραλείψεις έγιναν, αλλά ο σκοπός της συνέχισης του έργου επετεύχθη».
Από την πλευρά της, η προϊσταμένη του Τμήματος Έργων κ. Πόπη Δήμου τονίζει: «Ο αρχικός προϋπολογισμός είχε ανέλθει στα 45 εκατομμύρια ευρώ. Σήμερα το ποσό έχει μειωθεί στα 39 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 13 εκατομμύρια αφορούν τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος –αποδεχόμενοι όλα τα προαπαιτούμενά του– και τα υπόλοιπα 26 προέρχονται από το ελληνικό Δημόσιο. Επίσης, έχουν μπει στον προϋπολογισμό και τα 800.000 ευρώ για την επιστροφή των έργων από την αποθήκη στην Πινακοθήκη».
Σε συνομιλία που είχαμε με τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κ. Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, δήλωσε: «Πράγματι, το μόνο που απομένει πλέον είναι η ανάληψη της εργολαβίας εκ μέρους του Ιδρύματος Νιάρχος και διερευνάται το αν θα είναι ο ίδιος ο εργολάβος που ήταν πριν ή όχι. Πιθανολογώ ότι στα μέσα ή τέλη του 2019 οι εργασίες θα έχουν ολοκληρωθεί. Η καθυστέρηση οφειλόταν και σε αντικειμενικά εμπόδια, όπως η άνοδος της στάθμης των υδάτων, απ' ό,τι αρχικά είχε υπολογιστεί, λόγω των έργων του μετρό και του υπόγειου πάρκινγκ Πόλις.
Επομένως, δημιουργήθηκε επιπλέον καθυστέρηση γιατί έπρεπε να εξευρεθούν τα χρήματα για την πρόσθετη μελέτη, κάτι που αποδείχτηκε μια περίπλοκη διαδικασία. Πάντως, κάτι που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι οι αποθήκες έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Κι αν δεν υπήρχαν θέματα ασφαλείας θα είχα πραγματοποιήσει μια μεγαλειώδη έκθεση στους χώρους αυτούς. Τέλος, έχει παραδοθεί η μουσειογραφική και μουσειολογική μελέτη και βρίσκεται στο στάδιο της τελικής έγκρισης».
Όσον αφορά τα θέματα κλοπών που είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν, η κ. Λαμπράκη μας ενημέρωσε ότι όλα τα εκθέματα βρίσκονται σε αποθήκη υψίστης φύλαξης, σε σημείο που μας γνωστοποίησε, αλλά δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε για λόγους ασφαλείας. «Δύο εκατομμύρια από το ΕΣΠΑ απορροφήθηκαν προκειμένου να εκσυγχρονιστεί η αποθήκη και να παρέχει τις κατάλληλες συνθήκες για την προστασία τους» καταλήγει.
Σε επικοινωνία που είχαμε με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος μας διαβεβαίωσαν ότι η δωρεά ισχύει κανονικά και πως «αφορά την αποπεράτωση του Κτιρίου Β', καλύπτοντας την προσθήκη 3ου ορόφου, όπου θα στεγαστούν, επίσης, εκτός από τις μόνιμες συλλογές, οι διοικητικές υπηρεσίες, τα εργαστήρια συντήρησης, η Βιβλιοθήκη της ΕΠΜΑΣ καθώς και ένα εστιατόριο με πανοραμική θέα».
Μπορεί, λοιπόν, να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα για την οριστική ημερομηνία παράδοσης του έργου; Όπως θα υπογραμμίσει η κ. Ανδρουλιδάκη: «Σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα, είμαστε δεσμευμένοι ώστε το έργο να είναι έτοιμο στις 30/6/2019».
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα αποτελέσει ακόμη μια ημερομηνία που δεν θα τηρηθεί.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
