Το Ωδείο Αθηνών, στα 150 χρόνια συνεχούς λειτουργίας του, έχει περάσει ένδοξες και δύσκολες μέρες. Το πιο παλιό μουσικοθεατρικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ελλάδας έχει ζήσει πολλές περιπέτειες από τότε που στεγάστηκε στο εμβληματικό κτίριο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, το 1976.
Η αρχική μελέτη του έργου, που έγινε επί Κωνσταντίνου Καραμανλή τη δεκαετία του '50 και προέβλεπε ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο που θα περιλάμβανε την Όπερα των Αθηνών, ένα μεγάλο ξενοδοχείο, ένα μουσείο και το νέο κτίριο του Ωδείου Αθηνών που τότε στεγαζόταν στην οδό Πειραιώς, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Το κτίριο του Ωδείου, εξαιρετικό δείγμα ελληνικού μοντερνισμού με πολλές προοπτικές, έμεινε ημιτελές κατά 40% για διάφορους λόγους.
«Το πώς φτάσαμε εδώ ακόμα μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να το συλλάβω, διότι υπάρχει κάτι που είναι αδιανόητο» λέει ο Νίκος Τσούχλος, πρόεδρος του Δ.Σ. του Ωδείου Αθηνών. «Είμαστε στο κέντρο μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, 200 μέτρα από το προεδρικό μέγαρο, και υπάρχει ένας φορέας 150 ετών, ένα καταπληκτικό κτίριο του Δεσποτόπουλου, συνολικού εμβαδού 14.000 τ.μ., το οποίο είναι ημιτελές, ένα no man's land για πάρα πολύ καιρό. Το γιατί πρέπει να ερευνηθεί, το θέμα είναι τι κάνουμε τώρα».
Ο κ. Τσούχλος ανέλαβε το Ωδείο το 2012, σε μια περίοδο πολύ δύσκολη για τη λειτουργία του, λόγω συσσωρευμένων λειτουργικών και κτιριακών προβλημάτων, και με μεγάλο αγώνα κατάφερε «να κινηθούν τα πράγματα προς μια καλή κατεύθυνση». «Υπάρχει μια χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, η οποία ήρθε μετά από αδιανόητη γραφειοκρατική ταλαιπωρία έξι ετών» εξηγεί. «Μερικά στάδια στα οποία κόλλησε είναι διασκεδαστικά, μερικά είναι εξοργιστικά. Βρέθηκα να συμπληρώνω μια φόρμα στην οποία συμπληρώναμε ακόμα και τις αποστάσεις που χωρίζουν το Ωδείο Αθηνών από το Λονδίνο και το Παρίσι!»
Το Ωδείο Αθηνών ήταν πάντοτε μια πολύ συντηρητική, παραδοσιακή υπόθεση που πρέπει να περάσει σε νέα εποχή. Δεν υπηρετούμε μόνο τις ύψιστες κορυφές της μουσικής τέχνης, που είναι ο Μπετόβεν, τα πράγματα είναι πλέον πολύ διαφορετικά. Γίνεται μια τεράστια επένδυση στα πιτσιρίκια, ιδίως στην εποχή της κρίσης.
Περιληπτικά, η ιστορία είναι η εξής: ο Σύλλογος Φίλοι της Μουσικής πρόσφερε μια μελέτη ανάπλασης και βιωσιμότητας την άνοιξη του 2013, η οποία, λόγω μεγάλου κόστους μέσα στην κρίση (18 εκατομμύρια ευρώ, που ήταν αδύνατο να βρεθούν), έσπασε σε τρία κομμάτια. Το πρώτο από αυτά, η ολοκλήρωση των πολιτιστικών υποδομών, αξίας 6 εκατομμυρίων ευρώ, εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ, στα ΠΕΠ Αττικής, επί Καμίνη.
Το έργο έπρεπε να ολοκληρωθεί το 2015, αλλά από την ευθύνη του δήμου Αθηναίων πέρασε στην περιφέρεια Αττικής. Αλλάζει διαχειριστική περίοδο (2014-2020) και ξεκινάει ένας γολγοθάς από γραφειοκρατικές διαδικασίες, γίνονται άπειροι έλεγχοι και, ενώ οι μελέτες έχουν υποβληθεί σε διάφορους φορείς και φαίνεται ότι το έργο προχωράει, το υπουργείο Πολιτισμού, με προτροπή των αρχιτεκτόνων του Μετσοβίου, κηρύσσει το κτίριο «μνημείο»!
«Μπήκαμε σε ιστορίες τελείως κωμικές» λέει ο κ. Τσούχλος. «Η Περιφέρεια μας είπε ότι μας εποπτεύουν τα τεχνικά συμβούλια του υπουργείου Πολιτισμού, τα οποία μετά από οκτώ μήνες σκέψης δήλωσαν ότι δεν είναι εποπτεύων φορέας. Αυτές είναι λεπτομέρειες μόνο μίας διαδικασίας. Χάσαμε και μία δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχος, η οποία αφορούσε την επίβλεψη του έργου – μετά από τριάμισι χρόνια υπομονή που είχαν κάνει, την απέσυραν. Και όταν την ξαναζητήσαμε, δεν μας την έδωσαν. Όλα αυτά, ευτυχώς, έχουν ξεπεραστεί πλέον, γιατί αυτήν τη στιγμή η εργολαβία έχει ξεκινήσει και το έργο φτιάχνεται.
Για να ολοκληρωθεί το κτίριο θέλει πολλή δουλειά. Σε πρώτη φάση, φτιάχνουμε περίπου το 1/3 του κτιρίου, το οποίο περιλαμβάνει το περίφημο αμφιθέατρο 600 θέσεων και τους χώρους κάτω από αυτό, ένα κομμάτι των οποίων μετατρέπεται σε πειραματική σκηνή χωρητικότητας 200-250 ατόμων, τα φουαγέ και τους χώρους εκδηλώσεων και εκθέσεων. Επίσης, ένα εστιατόριο, χώρους τεχνολογίας και κυψέλες νεανικής επιχειρηματικότητας στη μουσική, στα υπόγεια του πίσω κομματιού. Το σχέδιο προβλέπεται να τελειώσει τον Δεκέμβρη και είναι ωραίο που θα το εγκαινιάσουμε το '21, που είναι η επέτειος των 150 χρόνων του Ωδείου Αθηνών.
Το Ωδείο Αθηνών ήταν πάντοτε μια πολύ συντηρητική, παραδοσιακή υπόθεση που πρέπει να περάσει σε νέα εποχή. Δεν υπηρετούμε μόνο τις ύψιστες κορυφές της μουσικής τέχνης, που είναι ο Μπετόβεν, τα πράγματα είναι πλέον πολύ διαφορετικά. Γίνεται μια τεράστια επένδυση στα πιτσιρίκια, ιδίως στην εποχή της κρίσης.
Έχουμε ένα σύστημα που το λέμε "Μικροί Μουσικοί" και είναι με χορηγίες και με υποτροφίες 100% για ταλαντούχα παιδιά τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ούτε τα χαμηλά δίδακτρα που έχουμε. Είναι μια πολυπολιτισμική ομάδα που έχει μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί τα παιδάκια που ξεκίνησαν το 2013 τώρα είναι μερικά από τα καλύτερα διπλώματα που βγάζουμε. Άψογα! Και τώρα, χάρη σε μια χορηγία ιδιωτική, προσπαθούμε να στήσουμε ένα σύστημα διδασκαλίας εξ αποστάσεως που επιτρέπει την εξωστρέφεια, την εισαγωγή εκπαιδευτικής ύλης απ' έξω, αλλά και να δείξουμε στο εξωτερικό πράγματα τα οποία γίνονται μόνο εδώ.
Στο τετράγωνο αυτό συνυπάρχουν η αρχαιότητα (με το Λύκειο Αριστοτέλη), το Βυζάντιο (με το Βυζαντινό Μουσείο) και η σύγχρονη Ελλάδα. Σκοπεύουμε αυτά σύντομα να επικοινωνήσουν λειτουργικά και οπτικά, να γίνει ο χώρος του πάρκινγκ πίσω από το Ωδείο περίπατος χωμάτινος με μπαλκόνια για να βλέπουν οι επισκέπτες τον χώρο του Λυκείου και να μπορείς, εάν θέλεις, να μπεις και από το Ωδείο στο Βυζαντινό Μουσείο. Υπάρχει μια μελέτη από το γραφείο Παπαγιάννη, που είναι επίσης στα άμεσα σχέδιά μας...»
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
