Όταν είδα την πρώτη φωτογραφία προσπάθησα ασυναίσθητα να βάλω ανάμεσα στο άλμπουμ την είσοδο της δικής μου πολυκατοικίας. Θυμόμουν τα βασικά, αλλά δεν μπορούσα να χρωματίσω την εικόνα. Υπήρχαν πολλά κενά, χώροι και πράγματα που δεν είχαν εντυπωθεί ποτέ στο μυαλό μου. Ήταν ένα θολό σημείο της καθημερινότητας. Ένας χώρος αδιάφορος που τον προσπερνούσα κάθε μέρα χωρίς να του δίνω καμία σημασία, όπως λογικά κάνουν οι περισσότεροι. Όμως εκεί ακριβώς, ο φωτογράφος Δημήτρης Κλεάνθης είχε βρει την καλλιτεχνική του εμμονή και το πεδίο για ένα νέο, αστικό σαφάρι σε ένα κομμάτι της πόλης σχεδόν μνημειώδες.
Tο πρότζεκτ "Entrance" σε κάνει να αισθάνεσαι πως παρακολουθείς μια αμήχανη, ακατανόητη πορνογραφία. Είναι μια ηδονοβλεπτική ματιά στις ζωές των άλλων, που όμως είναι τόσο αθώα γιατί δεν ξέρεις τίποτα για τα θύματα. Αναλόγως τη διάθεση μπορείς να φανταστείς: μεθυσμένα ζευγάρια να χουφτώνονται κλεφτά καθώς επιστρέφουν τα χαράματα, τον γείτονα να κρατά την ανάσα του πίσω από την πόρτα προσπαθώντας να ακούσει ποιος ανεβαίνει τις σκάλες ή τις ξερές καληνύχτες των ενοίκων που δεν χωνεύονται, αλλά αναγκάζονται σε προσωρινή ανακωχή μπροστά από το ασανσέρ. Kάθε είσοδος και άλλη ιστορία, άλλη ατμόσφαιρα.
Ο Δημήτρης ασχολείται από το 2012 επαγγελματικά με την αρχιτεκτονική και ταξιδιωτική φωτογραφία και πρότζεκτ του έχουν δημοσιευθεί σε sites και περιοδικά όπως το Wallpaper*, το Conde Nast Traveller, το GUP, το VICE και το Archdaily. Και κάπου εκεί ανάμεσα, άρχισε μια νυχτερινή περιπλάνηση κυνηγώντας την αισθητική της πόλης και των ανθρώπων της σε κάδρα που θα μπορούσαν να είναι το σκηνικό για το reality της Αθήνας.
— Πώς, πότε και γιατί ξεκίνησε αυτό το πρότζεκτ στις αθηναϊκές πολυκατοικίες;
Η φωτογραφική αυτή σειρά είναι αποτέλεσμα της ωρίμανσης του χρόνιου ενδιαφέροντος μου για τους εσωτερικούς χώρους ως καθρέφτη του εαυτού μας αλλά και για τις ελληνικές πολυκατοικίες ως έννοια και ως μορφή. Στις αρχές του 2015 φωτογράφισα δοκιμαστικά την είσοδο μίας πολυκατοικίας στην Ομόνοια και όταν είδα το αποτέλεσμα ήξερα ότι αυτή ήταν μία ατμόσφαιρα που ήθελα να εξερευνήσω και να αποτυπώσω. Έτσι, έφτιαξα έναν χάρτη με τις περιοχές της Αθήνας στις οποίες ήθελα να κινηθώ, ουσιαστικά σε όλο τον Δήμο Αθηναίων και ξεκίνησα αυτό το πολύμηνο "αστικό σαφάρι".
— Γιατί νύχτα;
Την ημέρα οι είσοδοι των πολυκατοικιών είναι κατά κάποιον τρόπο αόρατες, χάνονται από το έντονο φως, την κίνηση των ανθρώπων και την βαβούρα των δρόμων.Τη νύχτα, όταν όλη αυτή η ένταση έχει φύγει, οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει στα διαμερίσματά τους και τα φώτα έχουν ανάψει, απελευθερώνεται όλη τους η ομορφιά. Το σκοτάδι που τις πλαισιώνει, το πηχτό σκοτάδι στο οποίο οδηγούν οι διάδρομοι και οι σκάλες τους, αφαιρεί τις περιττές λεπτομέρειες και δημιουργεί μυστήριο απελευθερώνοντας την φαντασία, τις μετατρέπει από εισόδους σε πύλες.
— Ποια είναι η είσοδος που ξεχωρίζεις για μία ιστορία ή για την ατμόσφαιρα της, πες μας λίγα πράγματα γι'αυτήν.
Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη ιστορία για καμία είσοδο αλλά η κάθε είσοδος είχε την δική της έντονη ατμόσφαιρα που εκείνη τη στιγμή με έπειθε να πατήσω το κουμπί της μηχανής, όπου ως ατμόσφαιρα εννοώ αυτόν τον συνδυασμό του χώρου, του φωτισμού και των μικρών λεπτομερειών που συνθέτει μία πιθανή ιστορία. Στη σειρά αυτή δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη ιστορία αλλά υποθέσεις.
— Tι γίνεται με το ζωντανό κομμάτι; Σε ενδιαφέρουν οι άνθρωποι και οι ιστορίες πίσω από τις εισόδους; Έχεις ποτέ επανέλθει σε μία πολυκατοικία με σκοπό να μάθεις περισσότερα ή από περιέργεια να δεις ποιοι είναι οι ένοικοι και αν ανταποκρίνονται σε αυτό που είχες φανταστεί;
Αυτό που με ενδιέφερε ήταν οι φωτογραφίες να είναι όμορφες και να μεταφέρουν καλά την σχεδόν ονειρική εντύπωση που μου έκαναν αυτοί οι χώροι όταν τους πρωτοαντίκριζα. Δεν ξαναγύρισα να εξακριβώσω κάτι για τους ενοίκους, θα ήταν σαν να υπερανέλυα ένα όνειρο οπότε και θα το διέλυα . Σ'αυτή την σειρά πρώτο ρόλο για μένα είχε η αίσθηση, όχι η πραγματικότητα, παρόλο που στην πρώτη υπάρχουν στοιχεία για την δεύτερη.
— Πώς είναι για έναν φωτογράφο να έχει αντικείμενο τα κτίρια και όχι ανθρώπους; Που είναι η γοητεία σ' αυτό;
Η φωτογράφηση της αρχιτεκτονικής και των κτιρίων είναι ένας έμμεσος αλλά σαφής τρόπος να μιλήσεις για τους ανθρώπους, τους αρχιτέκτονες και τους ενοίκους εν προκειμένω αλλά και για την κοινωνία γενικότερα. Κτίρια, φτιαγμένα από ανθρώπους για ανθρώπους, μαρτυρούν το κοινωνικό φαντασιακό που λιγότερο ή περισσότερο εμπνευσμένα δομούν οι αρχιτέκτονες αλλά και την κατάληψη του από την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής έτσι όπως την διαμορφώνουν οι ένοικοι, οι απλοί άνθρωποι. Η επίσημη αισθητική της αρχιτεκτονικής και η ανεπίσημη αισθητική των ενοίκων σκιαγραφούν σε ορισμένο βαθμό το προφίλ της κοινωνίας.
— Ποια θεωρείς πως είναι η πιο χαρακτηριστική και ενδιαφέρουσα περιοχή της πόλης ως προς το Entrance αλλά και ως προς την αρχιτεκτονική της ταυτότητα;
Ενδιαφέρουσες εισόδους αλλά και αρχιτεκτονική βρήκα σε όλη την Αθήνα, κάθε περιοχή με την δική της ταυτότητα, όμως προσωπικά αγαπημένη μου περιοχή περιπλάνησης είναι το Μεταξουργείο και οι δρόμοι μεταξύ Ομόνοιας, Σταθμού Αττικής και Πεδίου του Άρεως. Δρόμοι όπως η Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Κωνσταντινουπόλεως, η Μαιζώνος, η Αχαρνών, η Μάρνης, η Δεριγνύ, συμπυκνώνουν την Αθήνα για εμένα.
— Από την περιπλάνηση σου στην πόλη για το πρότζεκτ αυτό, τι ανακάλυψες που ίσως πριν να μην είχες παρατηρήσει ως βιαστικός περαστικός;
Ανακάλυψα καταρχήν πολλά σημεία της πόλης που δεν ήξερα, πολλές μικρές γειτονιές από τις οποίες υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα περνούσα και οι οποίες με έκαναν να εκτιμήσω ακόμα περισσότερο αυτήν την γοητευτική, ασχημόμορφη πόλη. Παρατήρησα επίσης το πώς η κάθε περιοχή περιέχει τμήμα της ατμόσφαιρας των περιοχών με τις οποίες γειτονεύει, όπως για παράδειγμα το Παγκράτι που έχει κάτι από την πνιγηρή πυκνότητα και τον συντηρητισμό του Βύρωνα αλλά και από την κομψή αστικότητα του Συντάγματος. Αυτές οι σταδιακές αλλαγές της ατμόσφαιρας στα σύνορα των περιοχών μου άρεσαν πολύ. Όταν είδα τρεις γυναίκες αφρικανικής καταγωγής, με την κατάμαυρη ολόσωμη ισλαμική τους περιβολή, τη λεγόμενη νικάμπ, να μπαίνουν στην είσοδο μίας πολυκατοικίας στην Αριστοτέλους, αναλογίστηκα επίσης τις ενδιαφέρουσες αλλά και κρίσιμες αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στην Αθήνα και στην Ελλάδα.
