H Softomotive, με ιδρυτή τον Μάριο Σταυρόπουλο, πωλήθηκε πριν από λίγους μήνες στη Microsoft για ένα ποσό κοντά στα 100 εκατομμύρια ευρώ. Θεωρείται πρωτοπόρος στον τομέα της ρομποτικής αυτοματοποίησης διεργασιών.
Τις ίδιες περίπου μέρες η Omilia, με ιδρυτές τους Δ. Βάσσο, Π. Ιωαννίδη και Γ. Νικολαΐδη, «τράβηξε» μια επένδυση 20 εκατομμυρίων ευρώ από διεθνές επενδυτικό κεφάλαιο. Δραστηριοποιείται στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι ανήκουν στο λεγόμενο οικοσύστημα των start-ups με ελληνικές ρίζες (και ιδρυτές). Των νεοφυών, όπως λέγονται, επιχειρήσεων, με κοινό παρονομαστή την υψηλή τεχνολογία και μονόδρομο το να επιτύχουν εκρηκτική ανάπτυξη για να δελεάσουν επενδυτές. Αυτό προϋποθέτει να έχουν ανάπτυξη σε διεθνές πεδίο. Δεν αρκεί επ’ ουδενί η ελληνική επικράτεια.
Ο χώρος έχει ευκαιρίες και για συμπληρωματικές της τεχνολογίας δραστηριότητες, όπως αυτή της MYJOBNOW των Στ. Κατσίμπα, Αγ. Παπάζογλου, Αλ. Παπασπυρίδη. Δραστηριοποιείται στην οργάνωση στόλου delivery και πωλήθηκε πρόσφατα στη Skroutz.
H ελληνικά αγορά είναι σε τέτοιο σημείο ωρίμανσης, που προσδοκά ότι θα ξεπεταχτούν άλλες 5-10 start-ups της αμέσως επόμενης ταχύτητας: αυτές θα καταφέρουν να «σηκώσουν» 2-5 εκατομμύρια ευρώ η καθεμία.
Ο κόσμος που νιώθει ότι ανήκει σε αυτό που ονομάζει «οικοσύστημα» έχει περάσει αρχικά από τη ρομαντική του φάση, τότε που πολλά νέα παιδιά αισθάνονταν ότι είχαν την ευκαιρία να ξεκινήσουν μια καινούργια εταιρεία και να κάνουν μεγάλη επιτυχία. Μετά ήλθε η φάση του ενθουσιασμού, όταν μια εταιρεία όπως η Taxibeat (Beat τώρα) πουλήθηκε με ένα ποσό που δημιούργησε μεγάλη εντύπωση (κοντά στα 40 εκατ. ευρώ).
Μετά περάσαμε στο φάσμα του ρεαλισμού: στη νέα αυτή σελίδα έχουμε συνέχεια τρανταχτές επιτυχίες, μυθικά ποσά για το μέσο μυαλό, αλλά δεν είναι για όλες τις νεοφυείς. Μπορεί να το καταφέρουν μία στις 1.000 start-ups, μπορεί και μία στις 5.000.
Μιλάμε όμως για έναν κόσμο με φανατικούς θιασώτες, με κοινότητες σε πάρα πολλές χώρες, ενθουσιώδεις (προ πανδημίας) συνάξεις, πίστη στην τεχνολογία και τις επενδύσεις. Μέσα σ’ αυτό το «ηλιακό» σύστημα αναπτύχθηκε και η ελληνική κοινότητα, που διαθέτει πλέον τους σκαπανείς, τους άλλους, που έλαμψαν με τις ιδέες και εκείνους που πέτυχαν διάνα με τις επενδύσεις τους.
Πιο πολλά εκατομμύρια
«Έχει μπει το νερό στο αυλάκι και τα τελευταία χρόνια έχουν μπει σημαντικά θεμέλια στην ελληνική start-up σκηνή. Είμαστε τώρα στο σημείο που περιμένουμε μεγαλύτερους κύκλους χρηματοδότησης, π.χ. μπορούμε να δούμε την επόμενη διετία 5-10 εταιρείες να "σηκώνουν" 15-20 εκατομμύρια η καθεμία» λέει ο Δ. Καλαβρός-Γουσίου. Δηλαδή επενδυτές προσφέρονται να τους δώσουν αυτό το ποσόν, γιατί προσδοκούν ότι η εκάστοτε εταιρεία θα έχει εκρηκτική ανάπτυξη.
Ο κ. Καλαβρός είναι συνιδρυτής και εταίρος στο fund Velocity.Partners, το οποίο είναι ένα από τα 4-5 γνωστά ελληνικά σχήματα που αναζητούν νεαρές start-ups, προκειμένου να συμμετάσχουν στην αύξηση του κεφαλαίου τους και μετά να τις υποστηρίξουν ώστε να αναπτυχθούν με τους θηριώδεις ρυθμούς που προσδοκά αυτός ο χώρος.
Εκτός από τις παραπάνω νεοφυείς επιχειρήσεις, η ελληνική αγορά είναι σε τέτοιο σημείο ωρίμανσης, που προσδοκά ότι θα «ξεπεταχτούν» άλλες 5-10 start-ups της αμέσως επόμενης ταχύτητας: αυτές θα καταφέρουν να «σηκώσουν» 2-5 εκατομμύρια ευρώ η καθεμία.
Ο θαυμαστός κόσμος των start-ups με τους πολλούς αγγλικούς όρους βλέπει τον ήλιο να ανατέλλει στη Silicon Valley. Η κούρσα που τρέχουν στα πρώτα τους βήματα τα ελληνικά εγχειρήματα έχει στόχο να δελεάσει ελληνικά funds αλλά και ξένους επενδυτές. Οι τελευταίοι δεν δίνουν μόνο κεφάλαια αλλά και στήριξη, ώστε η νεαρή εταιρεία να ξεπεταχτεί με ρυθμό ασύλληπτο και να έχει μεγάλη απόδοση.
«Η ουσία είναι να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο οικοσύστημα», εξηγεί ο κ. Καλαβρός, «από νέες εταιρείες, επενδυτικά κεφάλαια και ταλέντο ανθρώπων, που δημιουργεί συνεχώς νέες επιτυχίες. Όταν κλείνει ένας κύκλος της ζωής μιας εταιρείας, με μια μεγάλη έξοδο (exit) ιδανικά, τότε οι προηγούμενοι επενδυτές βγάζουν αρκετά χρήματα, δημιουργείται εμπιστοσύνη στο οικοσύστημα και αυτοί που κέρδισαν, επενδυτές επιχειρηματίες και στελέχη, αφιερώνουν περισσότερα χρήματα και χρόνο σε start-ups». Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι να αυξηθούν τα exits, όπως λένε στη γλώσσα τους, δηλαδή να βάλουν κεφάλαια νέοι επενδυτές (ή να εξαγοραστεί η «ακριβή κόρη» από μεγάλο παίκτη), ώστε να έχουν γενναία απόδοση οι προηγούμενοι επενδυτές.
Κολόνες και επενδυτές
Η Ευρώπη ακολουθεί, αγκομαχώντας, τη Silicon Valley. Είναι πίσω ακόμα και από αντίστοιχους θύλακες της ανατολικής Ασίας. Για τον λόγο αυτόν η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει με αυξημένο ρυθμό κεφάλαια προς επένδυση σε start-ups. Μέσω του Equifund της Ε.Ε. έχουν διατεθεί περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία, αλλά με προϋπόθεση να βάλουν άλλα 150 εκατ. εγχώριοι παράγοντες (Δημόσιο και ιδιώτες). Πρόκειται για ένα υπερ-ταμείο επενδυτικών συμμετοχών (fund-of-funds) με την υποστήριξη του European Investment Fund (EIF) και του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Παρότι η σημερινή κυβέρνηση είναι πολύ φιλική στην ιδέα της χρηματοδότησης start-ups, οι ιδιώτες στην Ελλάδα δεν ακολουθούν με κεφάλαια που θα έδιναν μεγάλη ώθηση στον λαμπερό κόσμο των νεοφυών επιχειρήσεων. Αυτό που θα βοηθούσε, όπως σημειώνει ο Δ. Καλαβρός, είναι κίνητρα προς τους κεφαλαιούχους, αντίστοιχα με αυτά που βλέπουμε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συμπληρώνει πως το αμέσως επόμενο διάστημα θα λειτουργήσει στη χώρα μας ένα νέο fund από το EIF με κεφάλαια που θα επενδύονται αποκλειστικά μαζί με επενδυτές-«αγγέλους».
(Angel investors: βάζουν μικρά ποσά στην αρχική φάση μιας start-up).
Για ποιο «μπόι» μιλάμε
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μια ανάλυση που υποστήριζε ότι ελληνικές start-ups σήκωσαν τα τελευταία χρόνια 6 δισεκατομμύρια ευρώ και δημιούργησαν 7-10.000 θέσεις εργασίας. Ακούστηκε ισχυρή κριτική γι’ αυτή την ανάλυση, καθώς θεωρήθηκε ότι καταχώριζε ως «ελληνικές» αρκετές νεοφυείς επιχειρήσεις που είχαν ιδρυτή κάποιον ελληνικής καταγωγής, χωρίς όμως η εταιρεία να έχει ουσιαστική σχέση με τη χώρα μας.
H αλήθεια είναι ότι οι νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν πραγματικές ρίζες στην Ελλάδα έχουν καλές επιδόσεις σε σχέση με άλλες χώρες.
Η χώρα αποκομίζει αρκετά οφέλη, που μπορούν να γίνουν περισσότερα. «Η συνεισφορά μας στην ελληνική οικονομία είναι ότι δημιουργούνται ποιοτικές και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και μια υπόσχεση για πολλαπλασιαστική υπεραξία τα επόμενα χρόνια, εφόσον προκύψουν μεγάλες επιτυχίες, από ένα μοντέλο το οποίο βασίζεται καθαρά στην εξωστρέφεια. Νέες τεχνολογίες που παράγονται στη χώρα μας και “καταναλώνονται” σε όλο τον κόσμο» εξηγεί ο Δ. Καλαβρός.
Σε μια Ελλάδα (και σε έναν κόσμο) που διχάζεται για το καθετί θα ακούσετε πολωμένες απόψεις και για τις start-ups: κάποιοι τις θεωρούν περίπου σωτηρία για τη χώρα, ενώ άλλοι τις υποβαθμίζουν, λέγοντας «δεν δημιούργησαν πάνω από 2.000 θέσεις εργασίας, ενώ κύριος στόχος τους είναι να φύγουν εκτός Ελλάδας».
Και σ’ αυτή την περίπτωση είναι χρήσιμο να ακούσουμε τη γνώμη των μετριοπαθών: οι start-ups είναι καταλύτες, μπολιάζουν την υπόλοιπη οικονομία, αξιοποιούν την τεχνολογία και συμβάλλουν αισθητά στην εξωστρέφεια, που είναι από τα κύρια ζητούμενα της χώρας.
