Αναταραχή έχει προκαλέσει στη Wall Street η πρόσφατη αυτοοργάνωση ερασιτεχνών μικροεπενδυτών σε πλατφόρμες όπως το Reddit, που έπληξε μεγάλα fund στις ΗΠΑ.
Η τελευταία σύγκρουση ξεκίνησε με αφορμή το σορτάρισμα μιας μετοχής gaming, για την οποία μεγαλοεπενδυτές προέβλεπαν ότι θα καταρρεύσει. Ωστόσο αμέτρητοι μικροεπενδυτές οργανώθηκαν προκαλώντας «πανικό» και απώλειες δισεκατομμυρίων, ενώ υπόθεση ενδέχεται να φτάσει ακόμη και στα δικαστήρια.
Στις αρχές Ιανουαρίου η μετοχή της Gamestop, εταιρείας gaming με μέτριες επιδόσεις στο χρηματιστήριο, κυμαινόταν λίγο κάτω από τα 18 δολάρια. Αυτό που έγινε στη συνέχεια αιφνιδίασε ακόμη και τους πιο έμπειρους αναλυτές: Μέσα σε δύο εβδομάδες η τιμή της μετοχής αυξήθηκε κατά 2.000% μετά από μία «έκρηξη» της ζήτησης για Gamestop από περιστασιακούς επενδυτές στην online πλατφόρμα Reddit.
Με τις συνεχείς αγορές τους οι μικροεπενδυτές ανάγκασαν τα οργανωμένα hedge funds (επενδυτικά κεφάλαια ή κεφάλαια αντιστάθμισης κινδύνου) να εγκαταλείψουν τη μέχρι τότε κερδοσκοπική στρατηγική τους, που είχε επενδύσει στην πτώση της μετοχής. Αποτέλεσμα: Σε σύντομο χρονικό διάστημα η τιμή της Gamestop εκτοξεύθηκε και τα hedge funds έχασαν δισεκατομμύρια.
Ο Σκοτ Γκάλογουει, καθηγητής Οικονομικών στη Νέα Υόρκη, αποκαλεί «crack-dealers» τις νέες ιντερνετικές πλατφόρμες για επενδυτές, όπως η Reddit και η Robinhood. Υποστηρίζει δηλαδή ότι σκοπός τους είναι να εισαγάγουν στοιχεία gaming στην επενδυτική στρατηγική, αυξάνοντας συνεχώς τα επίπεδα ντοπαμίνης για τον παίκτη-επενδυτή. «Σε μία τέτοια εφαρμογή (application) επενδύσεων νομίζεις ότι πρωταγωνιστείς στο δικό σου πολύχρωμο βιντεοπαιχνιδι Candy Crush. Κάνεις το deal και το γιορτάζεις με πολύχρωμα κονφετί», επισημαίνει ο Αμερικανός οικονομολόγος.
Όταν η ζήτηση ξεπερνάει τα όρια
«Στην αρχή το κυνήγι για μετοχές Gamestop θύμιζε πράγματι ένα μεγάλο πάρτι». Αλλά όταν την περασμένη Πέμπτη η τιμή της μετοχής πλησίασε τα 500 δολάρια, η Robinhood έβαλε «φρένο» και σταμάτησε τις συναλλαγές για τη συγκεκριμένη μετοχή.
Η τιμή έπεσε ακόμη και στα 126 δολάρια, για να κλείσει τελικά στα 194 δολάρια. Ήδη τις προηγούμενες ημέρες οι συναλλαγές γίνονταν με καθυστέρηση, γιατί οι ιντερνετικές πλατφόρμες, από την E-Trade και την TD Ameritade μέχρι τις πλατφόρμες των μεγαλοεπενδυτών Charles Schwab και Fidelity, δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στην τεράστια ζήτηση.
Ακόμη και η γερμανική Trade Republic έβαλε «φρένο» το βράδυ της Πέμπτης, ενημερώνοντας τους πελάτες ότι κατά τα φαινόμενα βρίσκονται σε εξέλιξη κερδοσκοπικές κινήσεις με στόχο τις μετοχές των Gamestop, AMC, BlackBerry, Nokia και Bed Bath & Beyond Inc. «Λόγω των κινδύνων που αυτό συνεπάγεται για σας, θα σταματήσουμε, μέχρι νεωτέρας, να δεχόμαστε εντολές για αγορά των συγκεκριμένων μετοχών» σημείωνε στο μήνυμά της.
Στο μεταξύ τόσο η Trade Republic, όσο και η Robinhood έχουν αρχίσει και πάλι τις συναλλαγές με τις μετοχές αυτές. Την Παρασκευή η τιμή της Gamestop παρουσίασε και πάλι ανοδική τάση, αλλά δεν έφτασε στα limit up της Πέμπτης. Το αξιοσημείωτο στην ιστορία αυτή ήταν ότι τα τελευταία χρόνια οι επενδυτές είχαν ξεγράψει την Gamestop, θεωρώντας ότι τόσο η εταιρεία, όσο και γενικότερα ο κλάδος των καταστημάτων video games, διέρχονται κρίση. Για κάποιους ήταν ανέκδοτο το ότι κάποιοι μικροεπενδυτές επέλεξαν την Gamestop ως «meme stock» και πόνταραν σε αυτή τη μετοχή σαν να μην υπάρχει αύριο.
Παρέμβαση της πολιτικής και της δικαιοσύνης
Ωστόσο για τον Σέροντ Μπράουν, μελλοντικό πρόεδρο της Επιτροπής Τραπεζικών Υποθέσεων στην αμερικανική Γερουσία, η υπόθεση δεν έχει τίποτα το αστείο. Σε ανακοίνωσή του ο Μπράουν προαναγγέλλει «ακρόαση για την κατάσταση της κεφαλαιαγοράς» και προειδοποιεί ότι το Κογκρέσο, αλλά και η Εποπτική Αρχή Κεφαλαιαγοράς στις ΗΠΑ (SEC) θα πρέπει να μεριμνήσουν, ώστε «η οικονομία να λειτουργεί για όλους και όχι για μόνο για τη Wall Street».
Επιπλέον την Παρασκευή ο γενικός εισαγγελέας του Τέξας, Κεν Πάξτον, έδωσε μία νέα διάσταση στην υπόθεση, κάνοντας λόγο για «διαφθορά» και υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις για αθέμιτες συνδιαλλαγές ορισμένων hedge funds με διαδικτυακές πλατφόρμες. Προκειμένου να διαλευκανθεί η υπόθεση, ο εισαγγελέας ζήτησε από την Robinhood και άλλες πλατφόρμες αναλυτικές πληροφορίες για την κίνηση της μετοχής της Gamestop.
Ακόμη πιο έντονη ήταν ωστόσο η αντίδραση μικροεπενδυτών, που θεωρούν ότι το αιφνιδιαστικό «φρένο» της Robinhood τους σταμάτησε τη στιγμή ακριβώς που ήταν έτοιμοι να κεφαλαιοποιήσουν τα κέρδη τους. «Παίρνουν χρήματα από τους φτωχούς και τα δίνουν στους πλούσιους», λέει ο χρήστης Τσάρλι Χάνκοξ στην πλατφόρμα Inveez.
Εμφανές το σαρκαστικό υπονοούμενο για μία πλατφόρμα που ονομάζεται Robinhood. Τουλάχιστον δύο μικροεπενδυτές που θεωρούν ότι θίγονται από τις κινήσεις της Robinhood έχουν δηλώσει ότι θα κινηθούν νομικά. Ο Χάνκοξ καταγγέλλει ότι η αιφνιδιαστική αναστολή συναλλαγών ήταν μία «πισώπλατη επίθεση» στην αντιπαράθεση των μικροεπενδυτών με τα hedge funds που ποντάριζαν στην πτώση της μετοχής.
Αναμέτρηση Reddit και hedge funds
Πρόκειται για την κλασική τακτική των short sellers, των «σορτάκηδων» στη χρηματιστηριακή αργκό, οι οποίοι πωλούν μία μετοχή που ακόμη δεν κατέχουν σε προκαθορισμένη τιμή, έχοντας ήδη δανειστεί τη μετοχή σε κατώτερη τιμή και ελπίζοντας να κρατήσουν τη διαφορά, ως κέρδος, για τον εαυτό τους. Την ίδια στιγμή η κοινότητα του Reddit είχε ποντάρει στην άνοδο της τιμής.
Το αποτέλεσμα της αναμέτρησης δεν ήταν μόνο να αγανακτήσουν κάποιοι μικροεπενδυτές σε διαδικτυακές πλατφόρμες, αλλά και να χάσουν πολλά χρήματα τα οργανωμένα hedge funds. Είναι ενδεικτικό ότι την Παρασκευή ένα από αυτά τα επενδυτικά κεφάλαια, το Citron Research, ανέκρουσε πρύμνη, ανακοίνωσε «αλλαγή στρατηγικής» και για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια σταμάτησε να εκδίδει τα δημοφιλή στους χρηματιστές Short Reports. Πρόκειται για αναλύσεις που καταγράφουν τις «αδυναμίες» συγκεκριμένων εταιρειών, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται στόχος κερδοσκοπικών κινήσεων. Ο επικεφαλής του Citron Research, Άντριου Λεφτ, δηλώνει ότι δεν θέλει πλέον να ανήκει στο χρηματιστηριακό κατεστημένο.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Robinhood, Βλαντ Τένεφ, μιλώντας στο Bloomberg, απορρίπτει αιτιάσεις ότι υποχώρησε σε πιέσεις των μεγάλων παικτών στη Wall Street και λέει ότι δεν είχε άλλη επιλογή από την προσωρινή αναστολή συναλλαγών, προκειμένου να διασφαλίσει τους πελάτες του. Σύμφωνα με τους New York Times η Robinhood αναγκάστηκε να δανειστεί από τους μετόχους της πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια, ώστε να διατηρήσει μία λογική ρευστότητα.
Πάντως, τουλάχιστον δύο μικροεπενδυτές δεν φαίνεται να πείθονται από τις εξηγήσεις της Robinhood και δηλώνουν ότι θα κινηθούν νομικά. Η ουσία της υπόθεσης είναι ότι με τις ιντερνετικές πλατφόρμες η «επένδυση» στο χρηματιστήριο είναι τόσο εύκολη, όσο και η παραγγελία μίας πίτσας.
Οι «επενδυτές» δεν χρειάζεται καν να καταβάλλουν τις συνήθεις προμήθειες. Καταναλωτικές οργανώσεις προειδοποιούν ωστόσο ότι κάποιοι επιτήδειοι μπορεί να πλασάρουν περίπλοκα χρηματιστηριακά προϊόντα σε αδαείς, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα χρήματά τους. Όπως δηλώνει ο γνωστός Γερμανός αναλυτής Ντιρκ Μίλερ στο δίκτυο N-TV: «Οι εξελίξεις με την Gamestop αποκαλύπτουν ότι το χρηματιστήριο δεν είναι παιδική χαρά. Το χρηματιστήριο είναι πεδίο μάχης».
Με πληροφορίες από Deutsche Welle και New York Times
