«Η κατάσταση που βιώνουμε τις τελευταίες μέρες είναι πρωτόγνωρη για όλους» λέει ο Γιάννης Παπαδόπουλος, φαρμακοποιός, ένας από τους επαγγελματίες της υγείας που δίνουν μεγάλο αγώνα εδώ και τουλάχιστον δύο εβδομάδες για να διαχειριστούν την αγωνία του κόσμου που τρέχει στα φαρμακεία για να προμηθευτεί κάθε υλικό και ουσία που ακούει στα μέσα ότι θα τον βοηθήσει. «Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό για μας, γιατί από τη μια πρέπει να περιορίσουμε τον κόσμο που έρχεται στο φαρμακείο για να προστατέψουμε την υγεία τη δική μας και από την άλλη οφείλουμε να τους εξυπηρετούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται».
Ο Γιάννης, όπως και όλοι οι συνάδελφοί του, από τις οκτώ το πρωί μέχρι τις εννιά το βράδυ έρχεται καθημερινά στο φαρμακείο σε άμεση επαφή με τον κόσμο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. «Βρισκόμαστε σε μια συνεχή "διαμάχη"», λέει, «ώστε να μπορεί ο κόσμος να καταλάβει τι κάνουμε και πώς προσπαθούμε να προστατέψουμε και εμάς και τους εκείνους. Η συμπεριφορά τους έχει αλλάξει τρομερά, είναι η μέρα με τη νύχτα. Δηλαδή είναι αρκετά πιεστικοί, θεωρούν ότι θα έρθει η συντέλεια του κόσμου και θέλουν να προμηθευτούν φάρμακα για δυο-τρεις μήνες, να κάνουν ένα στοκ στο σπίτι τους, κάτι που ήταν πολύ έντονο την προηγούμενη εβδομάδα.
Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο όλο το σύστημα «φαρμακεία-αποθήκες» είχε καταρρεύσει από την πίεση που δεχόμασταν. Ήταν αδύνατο να παρασχεθούν οι ποσότητες που ζήταγε ο κόσμος. Και κάθε λίγο και λιγάκι έβγαινε και μια καινούργια είδηση σχετικά με τα φάρμακα, που επιβάρυνε ακόμα περισσότερα την κατάσταση.
Την (σ.σ. προηγούμενη) Κυριακή το πρωί π.χ. έγινε από τον υπουργό Υγείας της Γαλλίας η ανακοίνωση ότι η ιβουπροφαίνη δεν ενδείκνυται για τον κορωνοϊό και ότι ενδείκνυται η παρακεταμόλη και τη Δευτέρα δώσαμε μια τεράστια ποσότητα από Depon ή οτιδήποτε άλλο ήταν παρακεταμόλη. Μέχρι να βγει η επίσημη διαβεβαίωση ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο το στοκ είχε εξαντληθεί. Σε αυτό συντέλεσε και το γεγονός ότι ήδη η εταιρεία που παρασκεύαζε το Depon είχε βασικό πρόβλημα στην προμήθεια των φαρμάκων.
Κάτι που κινείται έντονα τις τελευταίες μέρες είναι οτιδήποτε έχει να κάνει με αντισηψία στον λαιμό. Ο κόσμος θεωρεί ότι πρέπει να το πάρει προληπτικά, για να προστατευτεί από τυχόν ύπαρξη του ιού στη στοματοφαρυγγική κοιλότητα, κάτι που δεν υπάρχει λόγος να γίνει αν δεν έχεις πονόλαιμο, γιατί έχει παρενέργειες. Τα αντισηπτικά χαλάνε τον βλεννογόνο της περιοχής και δημιουργούν ερεθισμό εκεί που δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει καθημερινή προληπτική δράση που μπορεί να γίνει με τα φάρμακα, κυκλοφορούν στην αγορά γιατί ενδείκνυνται για κάποια συγκεκριμένη πάθηση.
Όταν εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα, μάσκες και αντισηπτικά εξαφανίστηκαν. Ο κόσμος δεν ήξερε πώς φοράς μια μάσκα, οφείλαμε να τους πούμε πώς γίνεται σωστά, γιατί οι περισσότεροι, ακόμα και σήμερα, φοράνε τη μάσκα ανάποδα: το μπλε χρώμα εσωτερικά και το λευκό, που είναι το φίλτρο, το φοράνε απ' έξω.
Υπάρχει και ένα συγκεκριμένο φάρμακο που είναι για μια συγκεκριμένη ομάδα ασθενών, για όσους έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα και ένα άλλο αυτοάνοσο νόσημα, που αναφέρθηκε ότι στο εξωτερικό το δίνουν για τον ιό και έτρεξε ο κόσμος να το πάρει. Ευτυχώς, έδρασε άμεσα ο κρατικός μηχανισμός, η πολιτεία γενικότερα, και επέβαλε ότι πρέπει να δίνεται μόνο με συνταγή αυτή την περίοδο. Έτσι περιορίστηκε η πιθανότητα έλλειψης του φαρμάκου αυτού.
Εμφανίζονται και ασθενείς που χρησιμοποιούν γιατροσόφια του στυλ "κάνω γαργάρα με το Betadin που είναι για τις πληγές, το ίδιο είναι για αντισηψία ‒ μου το είπε η κυρία τάδε ή το άκουσα εκεί". Υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση στο κοινό και ήδη δημιουργούνται, και πρόκειται να δημιουργηθούν στο μέλλον, πάρα πολλά θέματα.
Αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να ενημερώνουμε τον κόσμο ‒ είναι και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε. Όλα αυτά που ζούμε είναι παράξενα και για τους φαρμακοποιούς, είναι πρωτόγνωρη η κατάσταση της πίεσης και των αιτημάτων που δημιουργούνται. Η ζήτηση για τις μάσκες και τα αντισηπτικά ξεκίνησε με την πρώτη εμφάνιση του θέματος του κορωνοϊού, όταν ήταν ακόμα στην Κίνα. Το πρόβλημα αυτό έγινε πολύ έντονο όταν εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα στην Ιταλία και εφαρμόστηκαν τα μέτρα. Mετά, όταν εμφανίστηκε το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα, μάσκες και αντισηπτικά εξαφανίστηκαν.
Ο κόσμος δεν ήξερε πώς φοράς μια μάσκα, οφείλαμε να τους πούμε πώς γίνεται σωστά, γιατί οι περισσότεροι, ακόμα και σήμερα, φοράνε τη μάσκα ανάποδα: το μπλε χρώμα εσωτερικά και το λευκό, που είναι το φίλτρο, το φοράνε απ' έξω. Επίσης, δεν τη φοράμε συνέχεια τη μάσκα, μόνο όταν είμαστε άρρωστοι ή έχουμε κάποιο θέμα υγείας και θέλουμε να προλάβουμε τη διασπορά. Αυτό ίσχυε στην αρχή της κατάστασης.
Τώρα, στην πανδημία που βρισκόμαστε, τη φοράμε στους χώρους όπου υπάρχει κόσμος ‒ κάποιοι τη φοράνε και όταν κινούνται και όταν περπατάνε. Αν μένουμε μόνοι στο σπίτι, δεν χρειάζεται να τη φοράμε και μέσα σε αυτό.
Είναι διαφορετικός ο τρόπος που συμπεριφέρεται καθεμιά ηλικία. Διαφορετικά συμπεριφέρεται ένας 65άρης κι ένας 70άρης, ο συνταξιούχος που φοβάται ότι δεν θα έχει τα φάρμακά του τον επόμενο μήνα και πιέζει τον φαρμακοποιό του να του βρει μεγάλες ποσότητες, και διαφορετικά ένας νέος που έρχεται να πάρει μάσκες και αντισηπτικά. Προσπαθούμε να διαχειριστούμε τον κόσμο γιατί συνήθως ζητάει μεγάλες ποσότητες. Ήταν δύσκολο να έχεις απόθεμα γιατί ήταν σε μεγάλη έλλειψη τόσο οι μάσκες όσο και τα αντισηπτικά και η αιθυλική αλκοόλη.
Είναι άμεση η επαφή που έχουμε καθημερινά με τον κόσμο, και για πολλές ώρες, και η πίεση που μας ασκείται κάνει δύσκολη τη δουλειά μας. Είμαστε και πολύ εκτεθειμένοι, κι αυτό κάνει τη δουλειά μας επικίνδυνη. Προστατευόμαστε με γάντια και μάσκα ‒κάποιοι συνάδελφοι έβαλαν πλεξιγκλάς μπροστά από το ταμείο και κάποιοι άλλοι δουλεύουν με κλειστές πόρτες (με ανοιχτό τζάμι)‒ για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την πίεση και να προστατευτούμε κι εμείς.
Η δυσκολία που υπάρχει αυτήν τη στιγμή είναι να βρούμε τα φάρμακα και τις πρώτες ύλες που έχει ανάγκη ο κόσμος, δηλαδή γάντια, οινόπνευμα και μάσκες. Μπορεί να μιλάμε στο τηλέφωνο με τους προμηθευτές και δέκα φορές την ημέρα για να εξασφαλίσουμε έστω κάποια κομμάτια. Μέχρι και στη μέση της εβδομάδας αυτό το πρόβλημα ήταν πολύ έντονο, από σήμερα υπάρχει μια σχετική ομαλότητα.
Φυσικά, δεν μπορούμε να διαθέτουμε όλες τις ποσότητες που μας ζητάει ο κόσμος, κάνουμε έναν διαχωρισμό έτσι ώστε να καλύψουμε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και τις ανάγκες τους. Η πίεση, ειδικά αν κάποιος είναι σταθερός πελάτης, είναι πολύ έντονη και δημιουργείται και σ' εμάς περισσότερο στρες, που κορυφώνεται μέρα με τη μέρα.
Όσον αφορά τα φάρμακα, αυτήν τη στιγμή υπάρχει επάρκεια, εφόσον είναι μέσα στην καθημερινότητα και δεν σχετίζονται με θέματα υγείας που έχουν προκύψει τώρα. Κι αυτά, όμως, έρχονται σε μια-δύο μέρες σε ποσότητες που καλύπτουν μεγάλο μέρος των αναγκών. Προσωπικά, είμαι αρκετά ήρεμος, δεν πανικοβάλλομαι για το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση και προσπαθώ αυτή την ηρεμία να την περάσω και στους συνεργάτες και στους πελάτες μου. Πρέπει να υπάρχει ψυχραιμία και η αίσθηση πως ό,τι και να προκύψει θα αντιμετωπιστεί. Ναι μεν είναι πρωτόγνωρη η κατάσταση η οποία ζούμε, δεν συγκρίνεται με άλλες δύσκολες καταστάσεις που έχουμε περάσει τα τελευταία χρόνια, αλλά θα την περάσουμε αργά ή γρήγορα».
«Εδώ φαρμακείο, εδώ φαρμακείο πλατείας Εξαρχείων» λέει η κ. Μιλένα Αθανασοπούλου, που μοιράζεται τη δική της εμπειρία των ημερών. «Πολύ πριν από την επισημοποίηση της πανδημίας και προτού θεσπιστούν τα νέα μέτρα στην πατρίδα μας, οι Κινέζοι είχαν αδειάσει κυριολεκτικά όλα μας τα αποθέματα σε μάσκες, προκειμένου να βοηθήσουν τις οικογένειές τους. Τα αντισηπτικά που είχαμε στα ράφια άρχισαν να τελειώνουν και οι εταιρείες με τις οποίες συνεργάζομαι εδώ και χρόνια αδυνατούσαν να καλύψουν άμεσα τις ανάγκες όλου του σταθερού πελατολογίου του φαρμακείου. Έτσι αποφάσισα να μοιράσω ισόποσα τα λίγα μπουκάλια τζελ του λίτρου και των 500 ml σε μικρότερα μπουκαλάκια για να πάρουμε όλοι.
Μου τηλεφωνεί ο φίλος μου ο Κώστας, μικροβιολόγος, και μου λέει «χρειάζομαι δύο λίτρα αντισηπτικό, κάνω διαρκώς αιμοληψίες κατ' οίκον, κάλυψέ με», έτσι, για να κάνω το επιβεβλημένο ημερήσιο μνημόσυνο του αείμνηστου πατέρα μου και προκατόχου μου, θυμήθηκα την παλιά μου τέχνη της φαρμακοποιού-φαρμακοτρίφτρας. Κατέβηκα στο εργαστήριο και ξεκίνησα την παρασκευή αντισηπτικών σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Μια και η φαρμακοποιός είναι λίγο η «εξ απορρήτων» πολλών πελατών, η συνήθεια των δεύτερων να μπαίνουν στο φαρμακείο και να έρχονται όσο πιο κοντά μου γίνεται, δύσκολα κόβεται. Ομολογώ πως κόντεψα να παρασυρθώ σε αρνητικές σκέψεις. Όταν, όμως, το ξανασκέφτηκα το βράδυ, πηγαίνοντας με τα πόδια στο σπίτι, συνειδητοποίησα πως όλοι μας έχουμε ανάγκη από παρηγοριά και αυτό δεν μπορώ να τους το αρνηθώ.
Οι έφηβοι άργησαν πολύ να καταλάβουν την επικινδυνότητα της κατάστασης. Ακόμα και χθες το βράδυ ήρθαν δυο κορίτσια πελατών μου και για να πάρουν τα φάρμακα είχαν κολλήσει τα κεφαλάκια τους "τσικ του τσικ", που λέγαμε κάποτε, μπροστά από το ρολό της πόρτας.
Όλοι οι θαμώνες του καταστήματος, για να με πείσουν ότι η δική τους περίπτωση είναι σημαντικότερη των υπολοίπων, επιστρατεύουν όλη τους τη ρητορική τέχνη! Για να μην πω για την χλωροκίνη... Φόβους δεν θα εκφράσω, για να μη σας φρικάρω από την πρώτη μας επαφή. Ένα θα σας πω, το να έχεις φαρμακείο στα Εξάρχεια είναι μεγάλο σχολείο και ένα πράγμα με έκανε να επιβιώσω: ότι οι αρχές μου είναι ισχυρότερες των ανθρωπίνων και γήινων ενστίκτων μου.
Όταν περάσουν όλα αυτά, θα επανέλθω στα άγχη της μέσης ηλικίας που με διακατέχουν εκ παραλλήλου, τα οποία και θα σας απαριθμήσω μιαν άλλη φορά...».
σχόλια