Η ψυχολόγος Άννα Μαρία Βιέρου του Συμβουλευτικού Σταθμού ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ των φυλακών Πατρών «Άγιος Στέφανος» εξηγεί στο LIFO.gr πώς είναι να δουλεύεις με κρατούμενους, οι οποίοι προσπαθούν ν' αποκοπούν από τα ναρκωτικά ενώ παράλληλα μας καλεί να προσφέρουμε βιβλία! Συγκεκριμένα, στις θεραπευτικές ομάδες που πραγματοποιεί μέσα στις φυλακές, τα μέλη εξέφρασαν το αίτημα να δημιουργηθεί μια βιβλιοθήκη για να μπορούν να «δραπετεύουν» μέσω της λογοτεχνίας. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να βοηθήσουμε για να γίνει πραγματικότητα αυτή η βιβλιοθήκη...
Η ιδέα προέκυψε από τα ίδια τα μέλη των ομάδων και από την ανάγκη τους να μπορούν να «δραπετεύουν» μέσω της λογοτεχνίας από την καθημερινότητα της φυλακής. Πολλές φορές μας ζητούσαν να τους προτείνουμε βιβλία όπου διαβάζοντας τα να μπορούν να «ταξιδεύουν» σ' έναν άλλο κόσμο, καλύτερο, μακρινό.
Τι ακριβώς είναι το πρόγραμμα Συμβουλευτικής Υποστήριξης των κρατουμένων που λειτουργεί στις φυλακές Πατρών;
Τα προγράμματα Συμβουλευτικής Υποστήριξης αποτελούν τον πρώτο χώρο επαφής και γνωριμίας των κρατουμένων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη χρήση ουσιών με τις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ. Στις φυλακές Πατρών «Άγιος Στέφανος», ο Συμβουλευτικός Σταθμός ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ λειτουργεί από το 2006 και απευθύνεται μόνο σε κρατουμένους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρήσης ουσιών, προσφέροντας ψυχολογική υποστήριξη, ενημέρωση και κινητοποίηση για την αποκοπή από τη χρήση καθώς και για την ένταξή τους σε πρόγραμμα απεξάρτησης μετά την αποφυλάκιση. Από την αρχή του προγράμματος έχουν λάβει υπηρεσίες 386 άτομα και αυτή την περίοδο στις ομάδες συμμετέχουν περίπου 60 άτομα και υπάρχουν συνεχώς καινούργια αιτήματα. Το πρόγραμμα λειτουργεί καθημερινά με στόχο την ένταξη των κρατουμένων σε μια διαδικασία ενεργοποίησης και κινητοποίησης για την αποκοπή από τη χρήση καθώς και για μια γενικότερη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας.
Πώς λειτουργούν τα προγράμματα απεξάρτησης στις φυλακές; Υπάρχουν άνθρωποι που τα καταφέρνουν;
Η λειτουργία προγραμμάτων στις φυλακές αποτελεί αναγκαιότητα, καθώς οι περισσότεροι εξαρτημένοι έρχονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με το νόμο, ενώ σημαντικό ποσοστό κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές έχει πρόβλημα χρήσης. Υπολογίζεται πως ο πληθυσμός στα σωφρονιστικά καταστήματα για εγκλήματα περί ναρκωτικών στο 40% του συνόλου των κρατουμένων. Το ΚΕΘΕΑ έχει δημιουργήσει πάνω από 18 προγράμματα συμβουλευτικής καθώς και 3 μονάδες απεξάρτησης (θεραπευτικές κοινότητες) σε σωφρονιστικά καταστήματα και ειδικά καταστήματα κράτησης σε όλη τη χώρα. Σε ετήσια βάση, περισσότεροι από 2.000 κρατούμενοι συμμετέχουν στα παραπάνω προγράμματα, ενώ ειδικά κέντρα υποδοχής και επανένταξης του ΚΕΘΕΑ στην κοινωνία εξασφαλίζουν τη συνέχεια της φροντίδας και την κοινωνική επανένταξη των αποφυλακισμένων πρώην χρηστών. Σύμφωνα με διεθνή στοιχεία, χωρίς ψυχοκοινωνική υποστήριξη, η υποτροπή στη χρήση και το έγκλημα είναι πολύ συχνή μετά την αποφυλάκιση, ενώ, αντίθετα η απεξάρτηση θεραπεύει και απομακρύνει από τον κόσμο του εγκλήματος. O κρατούμενος χωρίς να λάβει θεραπεία στη φυλακή, έχει πολλές πιθανότητες εντός 6 μηνών να ξαναμπεί για το ίδιο ή για κάποιο άλλο αδίκημα. Στην ουσία με τις θεραπευτικές παρεμβάσεις προλαμβάνεις πιθανή επανεισαγωγή. Σε έρευνες που έχουν γίνει στην Αμερική σε σωφρονιστικά καταστήματα έχει φανεί πως οι φυλακές στις οποίες υπάρχει θεραπευτικό πρόγραμμα λειτουργούν καλύτερα σε σύγκριση με φυλακές που δεν έχουν.
Η ιδέα της δημιουργίας βιβλιοθήκης στο Συμβουλευτικό Σταθμό ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ στις φυλακές Πατρών «Άγιος Στέφανος πώς ξεκίνησε; Ο κόσμος φέρνει βιβλία;
Η ιδέα αυτή προέκυψε από τα ίδια τα μέλη των ομάδων και από την ανάγκη τους να μπορούν να «δραπετεύουν» μέσω της λογοτεχνίας από την καθημερινότητα της φυλακής. Πολλές φορές λοιπόν μας ζητούσαν να τους προτείνουμε βιβλία όπου διαβάζοντας τα να μπορούν να «ταξιδεύουν» σ' έναν άλλο κόσμο, καλύτερο, μακρινό. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί μια βιβλιοθήκη για τα μέλη του προγράμματος όπου θα έχουν επαφή με περιοδικά και έντυπο υλικό από δημιουργικές ομάδες άλλων θεραπευτικών προγραμμάτων καθώς και με βιβλία εκπαιδευτικά και λογοτεχνικά. Η ανταπόκριση του κόσμου σ' αυτό το κάλεσμα είναι πολύ συγκινητική, μας έχουν καλέσει και από αρκετές απομακρυσμένες πόλεις της Ελλάδας και όλοι μας ρωτούν για το πώς μπορούν είτε οι ίδιοι να βοηθήσουν σ' αυτή τη δράση είτε ακόμα και πώς να ευαισθητοποιήσουν άλλους. Βέβαια υπάρχουν αρκετές δυσκολίες καθώς και μείωση στον αριθμό των βιβλίων καθώς δεν είναι όλα κατάλληλα για το συγκεκριμένο πλαίσιο. Γι' αυτό το λόγο συνεχίζουμε και χρειαζόμαστε και άλλα βιβλία.
Ποια είναι το feedback που παίρνεις από τα μέλη που συμμετέχουν στις ομάδες; Πώς νιώθεις για τη δουλειά σου;
Ζούμε σε μια εποχή με βαθιά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα με τις επιπτώσεις να είναι πιο έντονες για τους ευάλωτους πληθυσμούς όπως είναι οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών. Η κρίση εντείνει την περιθωριοποίηση και την παραβατικότητα με αποτέλεσμα, όπως ανέφερα και παραπάνω, οι περισσότεροι εξαρτημένοι να έρχονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με το νόμο. Ο χώρος εργασίας στο σωφρονιστικό σύστημα ενέχει διάφορες δυσκολίες και απαιτήσεις οι οποίες προκύπτουν κυρίως από τις ίδιες τις συνθήκες εργασίας, όπως επίσης και από το γεγονός ότι το κίνητρο για αλλαγή και για θεραπεία δεν είναι μια εύκολη υπόθεση δεδομένου του πλαισίου στο οποίο βρίσκονται. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν και αγωνίζονται για αυτή την ευκαιρία και αυτό μας δίνει δύναμη να συνεχίζουμε τον στόχο μας για το δικαίωμα στη θεραπεία και την αλλαγή, ακόμα και μέσα από τη φυλακή.
Τι προβλέπει η νομοθεσία για έναν χρήστη ναρκωτικών ουσιών που βρίσκεται στη φυλακή;
Στο τομέα της πολιτικής με την ολοκλήρωση και ψήφιση του «νόμου περί ναρκωτικών» έγιναν σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Ο συγκεκριμένος νόμος επί της ουσίας αναφέρεται σε ρυθμίσεις στην επιεικέστερη ποινική αντιμετώπιση των χρηστών καθώς και στο διαχωρισμό απλής κατοχής ή προς εμπορία ναρκωτικών ουσιών. Επίσης, οι άνθρωποι οι οποίοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη χρήση μπορούν και έχουν δικαίωμα στη προσπάθεια να κόψουν τις ουσίες αλλά και να αλλάξουν την ζωή τους όταν αποφυλακιστούν ή με υφ' όρον απόλυση για όσους συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του νόμου.
Αν θέλετε να προσφέρετε βιβλία, μπορείτε να επικοινωνήσετε στο τηλέφωνο 2610343400.
Εκτός από πρόγραμμα Συμβουλευτικής Υποστήριξης των κρατουμένων που λειτουργεί στις φυλακές Πατρών, το ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ λειτουργεί θεραπευτικό πρόγραμμα, το όποιο απευθύνεται σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες χρήστες ναρκωτικών ουσιών καθώς και στις οικογένειές τους στην οδό Φωκαίας 26, Πλατεία Ελευθερίας.
σχόλια