Χώρο φιλοξενίας εκτός Αττικής για τους πρόσφυγες που έχουν καταλύσει στο Πεδίον του Άρεως θα προτείνει στην αυριανή σύσκεψη των συναρμόδιων φορέων που θα γίνει στην Περιφέρεια Αττικής η αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου, όπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όπως επισημαίνει η κ. Χριστοδουλοπούλου, εφόσον διαπιστωθεί, από τη σχετική αυτοψία που διενεργείται σήμερα, ότι ο χώρος αυτός πληροί τις κατάλληλες προδιαγραφές, «θα είναι δυνατή στο τέλος αυτής της εβδομάδας ή στις αρχές της άλλης η μεταφορά των προσφύγων στο συγκεκριμένο χώρο». Μέχρι τότε, το υπουργείο προχωρά στη δημιουργία κινητής μονάδας που βρίσκεται από σήμερα κοντά στους πρόσφυγες στο Πεδίον του Άρεως, προκειμένου να εντοπίσει τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως ασυνόδευτα ανήλικα και άτομα με προβλήματα υγείας, και να τα κατευθύνει στις κατάλληλες δομές φιλοξενίας.
Η υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής αναφέρεται, επίσης, στη δημιουργία περισσότερων κινητών μονάδων Πρώτης Υποδοχής στα νησιά που δέχονται τις μεγάλες προσφυγικές ροές και στο νέο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής στη Μόρια της Λέσβου που αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στον επόμενο μήνα.
Η πλήρης συνέντευξη της Τασίας Χριστοδουλοπούλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι η εξής:
Ερ.: Πώς σχολιάζετε το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με την απουσία χώρου φιλοξενίας προσφύγων στην Αθήνα;
Απ.: Θα πρέπει να σας πω ότι τους τελευταίους μήνες παρουσιάζεται αυτό το προσφυγικό ρεύμα με νέα χαρακτηριστικά. Δηλαδή, είναι ένα προσφυγικό ρεύμα που αποτελείται από ανθρώπους που στην πλειοψηφία τους θέλουν να μην παραμείνουν στην Ελλάδα και κατά συνέπεια δεν ανήκουν σε μία από τις προστατευόμενες νομικές κατηγορίες, που προβλέπονται στο νόμο και τις ευρωπαϊκές συμβάσεις.
Επειδή γι' αυτή την κατηγορία των προσώπων δεν μπορείς να έχεις συγκεκριμένη πολιτική, δηλαδή επειδή είναι πρόσφυγες δεν μπορείς να τους μεταφέρεις σε κέντρα κράτησης γιατί απαγορεύεται, δεν είναι αιτούντες άσυλο ώστε να μπουν στην κατηγορία των προστατευόμενων, όπως προκύπτει από το νόμο όταν αιτούνται άσυλο, αλλά είναι μια ειδική κατηγορία που θα λέγαμε ότι είναι τράνζιτ από τη χώρα, δεν είναι αρμοδιότητα αποκλειστική του δικού μας υπουργείου, αλλά είναι ένα κατεξοχήν ανθρωπιστικό και κοινωνικό πρόβλημα που αφορά σε σύνολο και απαιτεί τη συνέργεια πολλών κρατικών φορέων.
Είναι ένα ανθρωπιστικό και κοινωνικό πρόβλημα για το οποίο πρέπει να συνεργαστούν πολλοί κρατικοί φορείς για να βρεθεί μια λύση. Πρώτος φορέας που πρέπει να εμπλακεί στη συζήτηση είναι η Περιφέρεια στην οποία ανήκει το Πεδίον του Άρεως, το υπουργείο Υγείας το οποίο είναι υπεύθυνο γενικά για τη δημόσια υγεία, το υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και Αλληλεγγύης, το δικό μας υπουργείο δεδομένου ότι μέσα σε αυτή την κοινωνική ομάδα υπάρχουν και άνθρωποι που επιθυμούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου αλλά που λόγω της μεγάλης αναμονής που υπάρχει στην υπηρεσία μας δεν έχουν καταφέρει ούτε να κλείσουν ένα ραντεβού για να υποβάλουν αυτό το αίτημα, και φυσικά όλοι οι θεσμοί κοινωνικής πρόνοιας, της κοινωνίας των πολιτών, των ΜΚΟ και όλων αυτών των αλληλέγγυων που ενδιαφέρονται για τα ζητήματα των προσφύγων και των μεταναστών αλλά και της αλληλεγγύης προς τους συνανθρώπους μας που αντιμετωπίζουν οξύτατα κοινωνικά προβλήματα.
Ερ.: Αύριο έχει οριστεί μια σύσκεψη των συνεμπλεκόμενων φορέων. Εσείς από την πλευρά του υπουργείου έχετε κάποιο σχέδιο που θα προτείνετε για τη δημιουργία χώρου υποδοχής των προσφύγων;
Απ.: Εμείς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι είμαστε ένα υπουργείο που δεν διαθέτει δομές και φυσικά που δεν έχει και οικονομικά μέσα για να συμμετάσχει ενεργά ή να προτείνει αποκλειστικά λύσεις για το πρόβλημα. Κατά συνέπεια συμμετέχει στη συζήτηση για την αναζήτηση λύσης με ιδέες και προτάσεις που να μπορούν να υλοποιηθούν από κοινού από όλους. Δεν μπορούμε να έχουμε την κύρια ευθύνη στην αναζήτηση λύσης, γιατί όπως σας τόνισα δεν έχουμε ούτε δομές ούτε χρήματα. Αυτό το οποίο επιδιώκουμε είναι να αναζητηθεί ένας μεγάλος χώρος εκτός Αθήνας, που να τηρεί τις προδιαγραφές αξιοπρεπούς στέγασης και φιλοξενίας για τους ανθρώπους αυτούς και για όσο καιρό παραμένουν στη χώρα μας.
Ερ.: Εκτός Αθήνας, αλλά εντός Αττικής;
Απ.: Εκτός Αττικής.
Ερ.: Έχετε προχωρήσει σε αυτοψία σε χώρους;
Απ.: Διερευνούμε, σήμερα κάνουμε αυτοψία σε συγκεκριμένο χώρο και αν αυτός όντως πληροί τις προδιαγραφές που θέλουμε, στο τέλος της εβδομάδας ή στις αρχές της άλλης θα είναι δυνατή η μεταφορά των ανθρώπων αυτών στο χώρο που σας λέω.
Ερ.: Η αυτοψία γίνεται από όλους τους φορείς;
Απ.: Από μηχανικούς καταρχάς. Γιατί αυτό που ξέρουμε είναι ότι ο χώρος είναι κατάλληλος και ωραίος, απλώς θέλουμε τεχνικά να δούμε πόσο κόσμο μπορεί να χωρέσει και αν οι υποδομές είναι κατάλληλες για τον αριθμό των ανθρώπων που εμείς προβλέπουμε.
Ερ.: Η αυτοψία αυτή γίνεται σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς ή μπορεί αύριο να προκύψει και κάποιος νέος χώρος;
Απ.: Μπορεί να προκύψει, γιατί φαντάζομαι ότι όλοι θα έρθουν με κάποια πρόταση, αλλά ο συγκεκριμένος χώρος ερευνάται όχι από εμάς, από τους τεχνικούς του φορέα που τον προτείνει.
Ερ.: Σχετικά με αυτό το κέντρο φιλοξενίας που σχεδιάζετε, τι σκοπεύετε να κάνετε όσον αφορά στη χρηματοδότηση της λειτουργίας του;
Απ.: Αυτό θα χρηματοδοτηθεί από κέντρο πρόνοιας, επειδή ακριβώς δεν είναι αμιγώς προσφυγικό το θέμα. Θα είναι από κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού, που υπάρχουν για τέτοιους σκοπούς ανθρωπιστικούς.
Ερ.: Είπατε ότι είστε ένα υπουργείο που δεν έχει τα οικονομικά μέσα. Τι γίνεται με τη χρηματοδοτική ασφυξία που υπήρχε, και φαντάζομαι ότι συνεχίζει να υπάρχει; Εκκρεμούν κάποια χρήματα να δοθούν;
Απ.: Έχουμε μία υπόσχεση, την οποία περιμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία, για εκταμίευση γύρω στις 16 Αυγούστου, η οποία αφορά σε έκτακτες ανάγκες για τα νησιά, όπου και θα πάνε τα χρήματα αυτά, για την υποδοχή και φιλοξενία στα νησιά, όπου υπάρχει μεγάλη ροή. Επίσης, έχουμε δεχθεί δωρεές από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και τώρα είμαστε στη φάση της εκταμίευσης.
Ξαναήρθαν αυτά τα χρήματα αλλά λόγω του capital control δεν μπορέσαμε να τα εκταμιεύσουμε, είναι ύψους 300.000 ευρώ, τα οποία είναι βοήθεια σε είδος, πάλι για τα νησιά, σε σημεία αιχμής, για να βοηθήσουν τη διαβίωση, την αξιοπρεπή διαβίωση και διεκπεραίωση των διαδικασιών που απαιτούνται για την ταυτοποίηση, δακτυλοσκόπηση και φιλοξενία των προσφύγων που εισέρχονται. Ευελπιστούμε ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο θα είμαστε ικανοί να ανταποκριθούμε στις πρώτες βασικές ανάγκες των προσφύγων που εισέρχονται στα νησιά.
Το σχέδιο για την Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις επειδή έχει προκύψει τώρα δεν έχει μπει στα αιτήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ένα καινούριο χαρακτηριστικό του προσφυγικού ρεύματος που χρειάζεται νέα αντιμετώπιση και στον χρηματοδοτικό τομέα.
Ερ.: Έχετε σκοπό να κάνετε αίτημα;
Απ.: Ναι, εφόσον πράγματι δούμε ότι αυτό δεν είναι προσωρινό, αλλά αποκτά χαρακτήρα διάρκειας, έχουμε και να απευθύνουμε αίτημα χρηματοδότησης, αλλά είναι και υποχρέωσή μας, υπό την προϋπόθεση ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών θα είναι αιτούντες άσυλο και όχι τράνζιτ.
Ερ.: Τα χρήματα που περιμένετε να εκταμιευτούν στις 16 Αυγούστου είναι τα χρήματα από το Ταμείο Προσφύγων;
Απ.: Ναι
Ερ.: Και για τι ύψος μιλάμε;
Απ.: Δεν ξέρουμε τι θα εγκριθεί τελικώς, αλλά υποθέτουμε ότι θα είναι γύρω στα δύο με τρία εκατομμύρια ευρώ.
Ερ.: Την περασμένη Παρασκευή μέλη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Σωφρονιστικού Συστήματος επισκέφθηκαν την Αμυγδαλέζα και έκαναν λόγο για κακές συνθήκες διαβίωσης. Ήταν αρχικά στόχος του υπουργείου να κλείσει η Αμυγδαλέζα σε 100 μέρες. Τι θα κάνετε τελικά;
Απ.: Από τότε έχουμε ξαναενημερώσει τα ΜΜΕ ότι αυτή η επιθυμία μας δεν μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα, δεδομένου ότι αν υλοποιηθεί θα πρέπει να κάνουμε χρηματοδοτική διόρθωση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί αυτά τα κέντρα έχουν χρηματοδοτηθεί για δέκα χρόνια και αν εμείς αλλάξουμε τον προορισμό τους ή τα κλείσουμε πρέπει να επιστρέψουμε τα χρήματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πράγμα που όπως καταλαβαίνετε με τη χρηματοδοτική ασφυξία στην οποία βρισκόμαστε δεν υπάρχει τέτοιο περιθώριο.
Έτσι προσπαθούμε να εξαντλήσουμε στις διαπραγματεύσεις κάθε δυνατότητα για τη μετατροπή αυτών των κέντρων σε άλλες χρήσεις, χρήσιμες για την υποδοχή των προσφύγων στα κέντρα των πόλεων. Το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει να σας πω πως η πλειοψηφία αυτών που είναι σήμερα στα κέντρα κράτησης είναι αλλοδαποί, οι οποίοι έχουν εκτίσει την ποινή τους ως ποινικοί κρατούμενοι και εκκρεμεί η παρεπόμενη ποινή της δικαστικής απέλασης.
Και επειδή δεν μπορούν, εφόσον έχει ολοκληρωθεί η ποινή τους να κρατούνται στις φυλακές, έχουν μεταφερθεί στα κέντρα κράτησης, δηλαδή είναι άνθρωποι που δεν έχουμε εμείς αρμοδιότητα σε αυτούς, αλλά το υπουργείο Δικαιοσύνης. Φυσικά υπάρχει και μια μικρή μερίδα ανθρώπων, οι οποίοι συλλαμβάνονται σε ελέγχους χωρίς να έχουν συγκεκριμένα χαρτιά, οι οποίοι κρατούνται εκεί και για τους οποίους γίνεται πολύ γρήγορη διαδικασία να διαπιστωθεί η ιδιότητά τους προκειμένου να μην παρατείνεται η κράτησή τους, αφού έχουμε αποφασίσει ότι εμείς χρησιμοποιούμε τα εναλλακτικά μέσα αντί της κράτησης και δεν έχουμε μονοπώλιο στην αντιμετώπιση αυτών των περιπτώσεων την κράτηση.
Έμαθα και εγώ για την Επιτροπή, και κυρίως οι κακές συνθήκες στην Αμυγδαλέζα εντοπίζονται στην αδυναμία σίτισης αυτού του πληθυσμού, διότι πράγματι υπάρχει μια εμπλοκή με το Γενικό Λογιστήριο και δεν απελευθερώνονται τα κονδύλια για τη σίτιση των ανθρώπων αυτών. Είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, το οποίο ίσως οι μηχανισμοί του κράτους να μην το αντιλαμβάνονται και να έχουν τη γραφειοκρατική λογική για να το επιλύουν, όμως σε αυτό δεν ευθύνονται οι κρατούμενοι κάθε κατηγορίας και πρέπει να λυθεί άμεσα.
Ερ.: Έκανε μια αυτοψία ο Συνήγορος του Πολίτη σε Λέσβο, Κω και Λέρο, όπου ζητάει να ληφθούν μέτρα από την Πολιτεία για να αντιμετωπιστεί η ασφυξία στα νησιά, που χειροτερεύει με την έλλειψη προσωπικού. Τι σκέφτεστε να κάνετε από πλευράς του δικού σας υπουργείου σε αυτό;
Απ.: Διάβασα την έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη, είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Νομίζω ότι χρειάζεται να μελετηθεί από όλα τα συναρμόδια υπουργεία ώστε να λάβουν και τα μέτρα που προτείνονται, στο βαθμό που είναι εφικτά. Ξέρετε ότι με το μνημόνιο αδυνατούμε να προσλάβουμε περαιτέρω προσωπικό γιατί απαγορεύονται οι προσλήψεις. Κοιτάμε μέσω προγραμμάτων που θα εγκριθούν να προσλάβουμε έκτακτο προσωπικό, ώστε να βοηθήσει στη διεκπεραίωση που γίνεται στα νησιά.
Εμείς -το εντοπίζει και ο Συνήγορος του Πολίτη- αυτό που προσπαθούμε είναι να επεκτείνουμε τις υπηρεσίες της Πρώτης Υποδοχής που είναι στην αρμοδιότητα του υπουργείου μας. Και στο βαθμό που δεν μπορούμε να τις επεκτείνουμε, έτσι όπως περιγράφεται στο νόμο, έχουμε καταλήξει να αποφασίσουμε να δημιουργήσουμε κινητές μονάδες πρώτης υποδοχής, όπως ονομάζονται, σε όλα τα σημεία αιχμής στα νησιά, ώστε να εντοπίζονται οι ευάλωτες ομάδες, ασυνόδευτα ανήλικα, μονογονεϊκές οικογένειες, άρρωστοι, κλπ, ώστε να καταγράφονται πιο γρήγορα και να αναζητείται λύση φιλοξενίας τους χωρίς να περιμένουν αυτή τη γραφειοκρατική διαδικασία που προβλέπει ο νόμος για τους εισερχόμενους στη χώρα μας.
Ερ.: Αυτές οι κινητές μονάδες πότε θα λειτουργήσουν;
Απ.: Από τώρα τις ξεκινάμε για να καλύψουν και αυτή τη μεγάλη είσοδο, όπως επίσης αναπτύσσουμε και κινητή ομάδα και στο Πεδίον του Άρεως για να εντοπίσει και τα ασυνόδευτα ανήλικα, αν υπάρχουν, και αρρώστους, ώστε να φιλοξενηθούν σε ειδικά μέρη, όπως τα ασυνόδευτα ανήλικα σε ξενώνες ανηλίκων ή όσοι χρειάζονται νοσηλεία και περίθαλψη σε ειδικούς χώρους νοσηλείας.
Ερ.: Αυτή η κινητή ομάδα πότε θα ενεργοποιηθεί;
Απ.: Πήγε από σήμερα.
Ερ.: Υπάρχει και ένα Κέντρο Πρώτης Υποδοχής στη Λέσβο που έχει δημιουργηθεί και δεν λειτουργεί...
Απ.: Αυτό είναι έτοιμο, έχει κατασκευαστεί. Είχε κάτι σοβαρά ζητήματα να συνδεθεί με το αποχετευτικό δίκτυο, τα οποία ξεπερνιούνται αυτή την εβδομάδα και θεωρούμε ότι μέσα στον επόμενο μήνα θα λειτουργήσει κανονικά, οπότε θα ελαφρύνει και κατά πολύ όλη αυτή τη συσσώρευση κόσμου και όσον αφορά τη φιλοξενία και όσον αφορά την ευαλωτότητα των ομάδων που θέλουν ειδική μεταχείριση. Είναι περίπου 300 θέσεων και είναι μέσα στη Μόρια. Ένα τμήμα της πρώτης υποδοχής έχουμε παραχωρήσει στην Υπηρεσία Ασύλου, ώστε όσοι επιθυμούν από τους εισερχόμενους να υποβάλουν αίτημα ασύλου να το υποβάλουν εκεί και όχι να έρχονται στις ατέλειωτες ουρές της Αθήνας.
Μαρία Κουζινοπούλου
σχόλια