Ρύθμιση η οποία απαγορεύει την πρόσβαση των Ελληνίδων και των Ελλήνων ασθενών σε σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης
Ήταν Μάϊος του 2021. Τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονταν σε μια πρωτοφανή σύμπραξη της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και μια συνολική τολμηρή ρύθμιση που ψήφισαν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση. Ειδικότερα, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α’ 83/24-5-2021) είχε δημοσιευτείο Νόμος 4801/2021 ο οποίος αφορά την «παραγωγή, εξαγωγή και διάθεση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% και άλλες διατάξεις» του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Με τη νέα αυτή ρύθμιση, η οποία αφορά κατά κύριο λόγο στους επενδυτές που σκοπεύουν να επενδύσουν στον τομέα της φαρμακευτικής κάνναβης, τροποποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για την εξαγωγή, διάθεση και κυκλοφορία των τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, με κύριο σκοπό την απλοποίηση των διαδικασιών, την άρση ασαφειών που έχουν εντοπιστεί στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και τη διευκόλυνση της εξαγωγής των προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, στα πρότυπα της διαδικασίας εξαγωγής που ισχύει για τα γενόσημα φαρμακευτικά προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα.
Μάλιστα, μιλώντας τότε στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, είχε υποστηρίξει: «Ναι, είναι η απάντηση. Κάναμε λάθος το 2018. Δεν υπάρχει λόγος να χάνουμε χρόνο με αυτό. Η δική μας ιδεολογία έχει πολύ μεγάλη δύναμη, δεν έχουμε πρόβλημα να παραδεχθούμε το λάθος και να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες. Δεν ήμασταν ώριμοι να αναγνωρίσουμε τη φαρμακευτική κάνναβη και στην πορεία του χρόνου καταλάβαμε ότι η Ελλάδα μπορεί να μετάσχει και δεν έχει κανένα μελανό σημείο, καμία ηθική μομφή». Και πρόσθετε αναγνωρίζοντας τη συμβολή του συμβούλου του πρώην πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα: «Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη συμβολή στη συζήτηση του κ. Καρανίκα. Έχουμε διαφορές, έχουμε συγκρουστεί, ωστόσο στην περίπτωση της φαρμακευτικής κάνναβης είμαι ειλικρινής: η παρουσία του ήταν θετική και το γεγονός ότι πολέμησε γι’ αυτό, τον τιμά», κατέληξε
Ωστόσο, πριν λίγες μέρες απαγορεύτηκε πρακτικά η πρόσβαση των Ελληνίδων και των Ελλήνων ασθενών σε σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης. Όπως διαβάζουμε στο Άρθρο 71 του νόμου 4864/2021 που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 237/Α/2-12-2021) ορίζεται η «Απαγόρευση εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης», ενώ αναλυτικότερα η σχετική διάταξη αναφέρει:
Στον ν. 4139/2013 (Α’ 74), προστίθεται άρθρο 2ΙΖ ως εξής: «Άρθρο 21Ζ Απαγόρευση εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραυδροκανναβινόλη (THC) άνω του μηδέν κόμμα δύο τοις εκατό (0,2%), που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση.».
Η τελευταία αυτή ρύθμιση για την κάνναβη ήρθε ως άρθρο πολυτροπολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης η οποία κατατέθηκε στην Ολομέλεια και άρα δεν προηγήθηκε συζήτηση στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Από τα επίσημα πρακτικά του κοινοβουλίου αντλούμε όσα είπε ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης παρουσιάζοντας την επίμαχη διάταξη στην Ολομέλεια της Βουλής:
«Είναι η τροπολογία 1145/92. Δεν έχει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό όσον αφορά πολιτικά θέματα. Αφορά κυρίως προθεσμίες, παραδείγματος χάριν για τα αντισηπτικά, που επεκτείνεται πάλι αυτή η διάταξη που έχουμε ψηφίσει όλοι μαζί πολλές φορές για την ταχεία αδειοδότηση κ.λπ. Το μόνο που ενδεχομένως έχει κάποιο πολιτικό ενδιαφέρον που αξίζει να αναφέρω είναι ότι στο άρθρο 3 έχουμε την απαγόρευση εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης. Θέλω να εξηγήσω γιατί τη βάλαμε. Όπως ξέρετε, έχουμε ψηφίσει τον νόμο για τη φαρμακευτική κάνναβη για να δώσουμε κίνητρα, για να γίνει παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, επενδύσεις στην Ελλάδα, θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και όλα αυτά που έχουμε πει στο νομοσχέδιο. Κάποιοι που θεωρούν ότι υπάρχει μια «γκρίζα ζώνη» στην περιοχή αυτή έσπευσαν να ζητήσουν άδεια εισαγωγής φαρμακευτικής κάνναβης. Εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι πρόθεσή μας δεν ήταν η χώρα να έχει ποτέ εισαγόμενα προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης με σκοπό να πουλάνε οι εταιρείες που τα παράγουν στο εξωτερικό, αλλά ο στόχος μας ήταν η δημιουργία εγχώριου προϊόντος εξαγωγών και θέσεων εργασίας. Έτσι, λοιπόν, απαγορεύουμε την εισαγωγή. Είναι ναρκωτική ουσία και δυνάμεθα εκ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας να το κάνουμε. Άδεια κυκλοφορίας προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης θα πάρουν από τον ΕΟΦ εκείνες οι εταιρείες που θα πάρουν άδεια παραγωγής φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, θα προσλάβουν κόσμο και θα κάνουν αυτά που λέει ο νόμος του ΣΥΡΙΖΑ και ο δικός μας, όπως τροποποιήθηκε. Πιστεύω ότι δεν μπορεί να έχουμε πραγματική διαφωνία σε αυτό -καταθέτω την τροπολογία για τα Πρακτικά-, διότι η πολιτική βούληση όλων μας κατά το διάστημα που ψηφίσαμε τον νόμο ήταν η προστιθέμενη αξία να μείνει στην Ελλάδα. Αλλιώς, απλώς θα μπορούσαμε να κάνουμε μία εισαγωγή από την αρχή και να τελειώνει όλη η ιστορία.
(Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Σπυρίδων - Άδωνις Γεωργιάδης καταθέτει για τα Πρακτικά το προαναφερθέν έγγραφο, το οποίο βρίσκεται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Γεωργιάδης: «Κάποιοι πάντα στην αγορά είναι πιο πονηροί από το κράτος. Δεν το είχαμε προβλέψει τότε ότι κάποιος θα σκεφτόταν να το κάνει. Ερχόμαστε, λοιπόν, τώρα και κλείνουμε αυτή την πόρτα, για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία».
Η τροπολογία ψηφίστηκε με ευρύτερη πλειοψηφία:
Ν.Δ.: ΝΑΙ
ΣΥΡΙΖΑ: ΝΑΙ
Κίνημα ΠΑΡΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ: ΠΑΡΩΝ
ΜέΡΑ25: OXI
Από τα πρακτικά φαίνεται ότι ειδική αναφορά στην διάταξη έκανε και η αγορήτρια του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου λέγοντας: «Σε ό,τι αφορά τις υπουργικές τροπολογίες του Υπουργείου Ανάπτυξης που δεν τοποθετηθήκαμε, είναι θετικό το άρθρο 3 για την απαγόρευση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης και το υπερψηφίζουμε. Θεωρούμε ότι με αυτό το άρθρο μπαίνει μια σχετική ασφαλιστική δικλείδα στη φαρμακευτική κάνναβη». Βέβαια το ΚΚΕ ψήφισε «παρών» στην τροπολογία διαφωνώντας με άλλα άρθρα της.
Το θέμα της φαρμακευτικής κάνναβης επανάφερε χθες η τηλεοπτική εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη «Οι Πρωταγωνιστές» στον Alpha. Ο γνωστός δημοσιογράφος ερεύνησε τις πτυχές αυτού του θέματος αναζητώντας απαντήσεις. Χρήστες, καλλιεργητές και ασθενείς μίλησαν στο φακό της εκπομπής και απάντησαν σε όλες τις απορίες του Σταύρου Θεοδωράκη για το «Ποιες ευρωπαϊκές χώρες ετοιμάζονται να επιτρέψουν την ψυχαγωγική χρήση της κάνναβης από τους ενήλικες; Γιατί στην Ελλάδα επιτρέπουμε την καλλιέργεια της φαρμακευτικής κάνναβης αλλά απαγορεύουμε τα προϊόντα της; Σε ποιες ασθένειες, τα παράγωγα της κάνναβης έχουν θετικά αποτελέσματα; Αλλά και τι συνιστούν και τι ζητούν από το κράτος κορυφαίοι γιατροί;».
Στην εκπομπή ο Σταύρος Θεοδωράκης θύμισε ότι: «Δύο φορές έχει ψηφιστεί νόμος για την καλλιέργεια φαρμακευτικής κάνναβης. Και επί ΣΥΡΙΖΑ το ‘18 και επί ΝΔ πέρυσι. Προϊόντα όμως φαρμακευτικής κάνναβης δεν κυκλοφορούν ακόμη στη χώρα και η Βουλή απαγόρευσε ρητά τον Νοέμβριο και την εισαγωγή τους. «Δεν θέλουμε να κυκλοφορούν εισαγόμενα προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης», είπε ξεκάθαρα στη Βουλή ο κ. Γεωργιάδης. Τις άδειες για καλλιέργεια δηλαδή τις δώσαμε μόνο και μόνο για να έχουμε κέρδος από την παραγωγή ενός περιζήτητου στο εξωτερικό προϊόντος».
«Η κυνική ομολογία του υπουργού, σημείωσε ο Σταύρος Θεοδωράκης, «ότι δεν μας ενδιαφέρουν οι ασθενείς που χρειάζονται κάνναβη και νοιαζόμαστε μόνο για επενδύσεις και εξαγωγές – επικροτήθηκε στην Βουλή από την ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ. Μια οικουμενική αδιαφορία δηλαδή στον πόνο χιλιάδων ασθενών. Σε αντίθεση με εμάς, η Γερμανία – για να αναφερθώ σε μια χώρα πρότυπο για πολλούς – διαθέτει εδώ και χρόνια στους πολίτες της φαρμακευτική κάνναβη και – προσέξτε - οσονούπω θα επιτρέψει την πώληση από ελεγχόμενα σημεία και ψυχαγωγικής κάνναβης.
«Για λόγους ευχαρίστησης» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συμφωνία του νέου κυβερνητικού συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών, των Ελεύθερων Δημοκρατών και των Πρασίνων που χρόνια τώρα προτείνουν την νομιμοποίηση της κάνναβης».
Πράγματι, αν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα δούμε ότι το 2018 είχε ψηφιστεί με ευρύτερη πλειοψηφία το σχέδιο νόμου “Διατάξεις για την Παραγωγή Τελικών Προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης”, από την Ολομέλεια της Βουλής. Υπέρ είχαν ταχθεί ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι και είχανκαταψηφίσει ΝΔ, ΚΚΕ, ΧΑ και η Ένωση Κεντρώων.
Όμως, μετά την αλλαγή της στάσης της Νέας Δημοκρατίας τον περασμένο Μάιο δίνονταν λύση με τη νέα ρύθμιση στη διασφάλιση της ασφαλούς και απρόσκοπτης διάθεσης των προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, υπό τον έλεγχο του Ε.Ο.Φ., για την κάλυψη συνταγογραφημένων αναγκών ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, επιληψία και όσων υποφέρουν από τον νευροπαθητικό έως και τον καρκινικό πόνο.
Όπως διαβάζουμε στην ανακοίνωση του Συλλόγου Ασθενείς Υπέρ της Χρήσης Φαρμακευτικής Κάνναβη” διαπιστώνουμε την έντονη διαμαρτυρία τους για την ψήφιση του άρθρου 71 του νόμου 4864/2021. Και συγκεκριμένα αναφέρουν:
«Οι φαρμακευτικές εταιρείες αδειοδοτημένες για την καλλιέργεια και την επεξεργασία τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης δεν έχουν ξεκινήσει την προμήθεια στην εγχώρια αγορά, κάτι που έχει πυροδοτήσει την δυσκολία ως προς την εύρεση φαρμάκου για τους ασθενείς. Θεωρούμε ότι με την υλοποίηση του νόμου αυτού, η θέση των ασθενών δυσχεραίνει και είναι μετέωρη καθώς η ελεύθερη διακίνηση του φαρμάκου τους αυτομάτως ακυρώνεται. Βάση αυτής της απαγόρευσης, δημιουργείται ολιγοπώλιο αποκλειστικά του ελληνικού φαρμακευτικού κλάδου και έτσι θίγεται η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων που είναι απαραίτητη για την διασφάλιση της απαραίτητης ιατρικής περίθαλψης των ασθενών».
Την ίδια στιγμή στην επιστολή που συνυπογράφουν η Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία και η Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας υποστηρίζουν:
«Πληροφορηθήκαμε πρόσφατα την ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης, στα πλαίσια του νόμου 4139/2013 που αφορά τις στρατηγικές επενδύσεις, σύμφωνα με την οποία (άρθρο 71) ανακοινώνεται η: «Απαγόρευση εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης. Δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του μηδέν κόμμα δύο τοις εκατό (0.2%) που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση».
Η νομοθετική ρύθμιση αυτή ουσιαστικά καθιστά αδύνατη την πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στη θεραπεία με προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, δηλαδή όσων περιέχουν τετραϋδροκανναβινόλη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 0,2%, εφόσον αντίστοιχα σκευάσματα δεν έχουν άδεια κυκλοφορίας στην Ελλάδα.
Η θεραπεία με τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0.2% έχει τεκμηριωμένη αποδοχή και χρήση τόσο σε πολλές χώρες της Ευρώπης (βλ. συνημμένο 1), όσο και διεθνώς, με τα περισσότερα κράτη να προβαίνουν σε ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις που διευκολύνουν την πρόσβαση των ασθενών σε αυτά. Στη χώρα μας, έχουν ληφθεί μία σειρά από θεσμικές αποφάσεις που στόχο έχουν να καταστήσουν τα αντίστοιχα φάρμακα προσβάσιμα και στους Έλληνες ασθενείς (βλ. συνημμένα 2 και 3). Στον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων αναμένεται η κατάθεση φακέλων από φαρμακευτικές εταιρείες του εξωτερικού με στόχο την έκδοση αδειών κυκλοφορίας τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του μηδέν κόμμα δύο τοις εκατό (0.2%), ενώ η ισχύουσα διαδικασία για την προμήθεια φαρμάκων του εξωτερικού που δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας μέσω του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας έχει ενεργοποιηθεί και για το σκεύασμα Sativex, που περιέχει THC σε ποσοστό μεγαλύτερο του 0.2%.
Η απαγόρευση της εισαγωγής, και κατά συνέπεια της διάθεσης των εν λόγω τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, εμμέσως προωθεί την παράνομη διακίνηση των προϊόντων κάνναβης που ενδεχομένως προέρχονται από αναξιόπιστες πηγές, είναι ασαφούς σύστασης και αμφιλεγόμενης αποτελεσματικότητας. Ωστόσο παραμένουν ως μόνη διαθέσιμη οδός προμήθειας κανναβινοειδών για πολλούς ασθενείς. Τούτο αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για τους Έλληνες ασθενείς, που τα τελευταία χρόνια φαινόταν να βρίσκεται στο δρόμο της νομότυπης επίλυσης.
Η απόφαση αυτή επίσης αντιτίθεται στην ελεύθερη διακίνηση φαρμάκων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθότι φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ευρώπη δεν μπορούν να εισαχθούν και συνεπώς να χορηγηθούν σε Έλληνες ασθενείς.
Θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή των αρμόδιων φορέων στη σειρά των προβλημάτων που προκύπτουν από την ανωτέρω νομοθετική ρύθμιση, η οποία και ζητούμε να ανακληθεί (ή ενδεχομένως να τροποποιηθεί, επιτρέποντας π.χ. την εισαγωγή σκευασμάτων που ήδη κατέχουν άδεια κυκλοφορίας ως φάρμακα σε ευρωπαϊκές χώρες) προς όφελος των ασθενών, αλλά και για τη διαφύλαξη της θέσης της χώρας μας αναφορικά με τη συμμόρφωσή της με σχετικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε για την πρόθεσή σας το συντομότερο, και εντός του χρονικού ορίου που δίδεται από τη νομοθεσία για απάντηση σε αιτήματα πολιτών προς το Κράτος».
Να θυμίσουμε, πάντως, ότι οι 43 από τις 51 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν επιτρέψει ήδη τη φαρμακευτική χρήση κάνναβης, μάλιστα κάποιες και την ψυχαγωγική χρήση της ενώ από κοντά ακολουθούν ο Καναδάς, η Αυστραλία καθώς και οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης: Ολλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πορτογαλία.
Ειδικοί σημειώνουν στη LIFO ότι η τροπολογία αυτή είναι απαράδεκτη, διότι το κράτος δεν λειτουργεί αποσπασματικά κατά Υπουργείο αλλά συνολικά, στοχεύοντας στην ανάπτυξη αλλά και την κάλυψη των θεραπευτικών αναγκών των ασθενών όπου και όταν αυτό είναι ιατρικά ενδεδειγμένο.
Επομένως, το ΥΠΑΝ ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη άρα ήθελε να “διορθώσει" το κενό Νόμου για την ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής φαρμακευτικής κάνναβης. Αλλά εύλογα μπορούμε να αναρωτηθούμε: Δεν συνομιλούν όμως οι Υπουργοί μεταξύ τους δεδομένου ότι το θέμα αυτό αφορά και το Υπουργείο Υγείας που είναι υπεύθυνο για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών που έχουν ένδειξη για την φαρμακευτική κάνναβη;
Επιπρόσθετα, αν είναι απαγορευμένο ναρκωτικό τότε δεν πρέπει να τη λέμε φαρμακευτική και δεν πρέπει να κυκλοφορεί σε κανένα κράτος μέλος της ΕΕ. Όμως όπως συμβαίνει και με άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα που ανήκουν στις ναρκωτικές ουσίες (μορφίνη, πεθιδίνη κλπ) θα πρέπει να νομοθετηθούν παράλληλα με την καλλιέργεια και την παραγωγή και οι όροι όπως και οι προϋποθέσεις για την κυκλοφορία στην εγχώρια αγορά της φαρμακευτικής κάνναβης. Υπάρχει λοιπόν ένα κενό το οποίο είτε δεν αντιλαμβάνεται το ΥΠΑΝ ή πιθανόν δεν έχει έρθει σε επικοινωνία με το Υπουργείο Υγείας.
Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι το εξής; Εάν κάποιος έχει ανάγκη και η ιατρική ένδειξη αφορά τη φαρμακευτική κάνναβη θα κάνει αίτημα για έγκριση εισαγωγής από το εξωτερικό σκευάσματος κάνναβης που έχει παραχθεί στην Ελλάδα; Διότι, με την τροπολογία αυτή αυτό πρόκειται να συμβεί. Φυσικά, με μια αδιανόητη καθυστέρηση, ταλαιπωρία και κόστος.
Παρακολουθήστε ολόκληρη την εκπομπή ΕΔΩ.
