Τις απαράδεκτες συνθήκες και τις ζοφερές καταστάσεις στα κέντρα κράτησης προσφύγων στη Χίο σχολιάζει σημερινό πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της ηλεκτρονικής έκδοσης του Guardian.
«Oι ροές προσφύγων μέσω της Ελλάδας προορίζονταν να σταματήσουν όταν η ΕΕ και η Τουρκία ανακοίνωσαν αυτό που θεωρήθηκε ως μια πρωτοποριακή συμφωνία τον Μάρτιο του 2016. Στη Χίο, όπως και άλλα νησιά του Αιγαίου, οι κάτοικοι αρχικά επικρότησαν τη συμφωνία. Ήταν βραχύβια. Η εισροή - η οποία έφερε στη χώρα περισσότερους από 850.000 πρόσφυγες - αντικαταστάθηκε σύντομα από μια σταθερή ροή, με τους αιτούντες άσυλο να φτάνουν σε ομάδες που μερικές φορές ήταν μικρές, μερικές φορές μεγάλες, αλλά πάντα προωθούνται από την ίδια φιλοδοξία: Να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω των νότιων ακτών της», αναφέρει το δημοσίευμα.
«Στη Χίο, περισσότεροι από 825 αιτούντες άσυλο, κυρίως Συρίοι, έφθασαν από την Τουρκία τον Μάρτιο. Αυτό το μήνα έχουν έρθει περίπου 600 άτομα. Με τουλάχιστον 3.000, σύμφωνα με τις αρχές, να στεγάζονται σε δύο υπερπλήρεις καταυλισμούς - έναν αυτοσχέδιο και ένα κέντρο κράτησης σε ένα πρώην εργοστάσιο γνωστό ως Vial - ο θυμός είναι ορατός. Τα νησιά του Αιγαίου της Ελλάδας έχουν γίνει de facto εγκαταστάσεις κράτησης για περίπου 14.000 χιλιάδες ψυχές, που δεν μπορούν να κινηθούν έως ότου επεξεργαστούν οι άδειες και φοβούνται τι θα αντιμετωπίσουν», προσθέτει ο Guardian.
«Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί γιατί όλα κρέμονται από μια κλωστή», λέει ο Μάκης Μυλωνάς, σύμβουλος πολιτικής στο δημαρχείο. «Η Χίος, η Σάμος, η Λέσβος, η Κως, η Λέρος θυσιάστηκαν στο όνομα της ευρωπαϊκής εμμονής να κρατήσει μακριά τους μετανάστες», ισχυρίζεται, αναφέροντας τα νησιά που συνεχίζουν να δέχονται το κύμα των ροών. Οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις συμφωνούν. «Αν ανησυχούμε; Φυσικά και ανησυχούμε. Το να μιλάμε για ένταση είναι απλώς το να αναγνωρίζουμε το προφανές», λέει εκπρόσωπος του ΟΗΕ.
«Οι αρχές παλεύουν να διαχειριστούν τις αυξανόμενες εντάσεις. Μια ομάδα ακροδεξιών έχει κάνει την εμφάνισή της και έχουν σημειωθεί επιθέσεις στα κέντρα κράτησης προσφύγων. Την περασμένη εβδομάδα, νεοναζί πέταξαν εμπρηστικούς μηχανισμούς σε πρόσφυγες που ζουν στη Σούδα. Την ίδια στιγμή, αυξανόμενη είναι και η ένταση μεταξύ των προσφύγων που δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να περιμένουν τις αποφάσεις για τις αιτήσεις ασύλου, που κωλυσιεργούν. Τον Μάρτιο ένας πρόσφυγας αυτοπυρπολήθηκε», σημειώνει το δημοσίευμα.
«Πρόκειται για κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Τα νησιά χρειάζονται ανακούφιση αλλά κι εμείς πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας. Από την στιγμή που βρισκόμαστε εδώ, τοποθετημένοι ιστορικά και γεωγραφικά, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα», λέει ο δήμαρχος της Χίου, Εμανουήλ Βουρνούς. Για τον ίδιο,τα μέτρα περιλαμβάνουν την δημιουργία ενός δεύτερου κέντρου κράτησης αλλά οι κάτοικοι φοβούνται πως όι νέες δομές θα λειτουργήσουν σαν μαγνήτης και απορρίπτουν την πρόταση. Ο τουρισμός, που κάποτε αποτελούσε οικονομικό πόρο, έχει μειωθεί δραματικά καθώς οι πάλαι ποτέ πτήσεις τσάρτερ έχουν σταματήσει», αναφέρει το δημοσίευμα.
Με το βασικό κέντρο κράτησης προσφύγων της Χίου να ασφυκτιά και τις καθημερινές αφίξεις να έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τις απελάσεις ή τις μετεγκαταστάσεις στην ΕΕ, οι πρόσφυγες είναι αναγκασμένοι να ζουν στη Σούδα, με αποτέλεσμα οι σκηνές να έχουν εξαπλωθεί πλέον εκτός κάστρου, στις παραλίες γύρω από την πόλη της Χίου. Σε συνθήκες που καταδικάζουν έντονα οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι περιπτώσεις αυτοτραυματισμού, τα ψυχολογικά προβλήματα και οι απόπειρες αυτοκτονίας έχουν αυξηθεί δραματικά, εγείροντας ανησυχίες πως αν το πρόβλημα δεν λυθεί γρήγορα, ενδέχεται να αυξηθούν και οι περιπτώσεις ριζοσπαστικοποίησης.
Σύμφωνα με την συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας, οι πρόσφυγες μπορούν να κάνουν αίτηση για άσυλο δύο φορές πριν απελαθούν στην Τουρκία. Πολλοί από αυτούς λένε βέβαια πως θέλουν να μεταφερθούν στην ενδοχώρα, όπου φιλοξενούνται στα κέντρα κράτησης συνολικά περίπου 46.000 πρόσφυγες, καθώς ακούν ότι οι συνθήκες διαβίωσης εκεί είναι πολύ καλύτερες.
Η σουηδική οργάνωση Be Aware and Share δημιούργησε στη Χίο, το πρώτο σχολείο για προσφυγόπουλα, τα οποία δεν έγινε δυνατό να ενσωματωθούν στα τοπικά σχολικά συγκροτήματα. Το σχολείο λειτουργεί σε μια παλιά ταβέρνα και εκεί φοιτούν αυτή τη στιγμή περισσότερα από 200 παιδιά προσφύγων, ανάμεσά τους και μερικά ασυνόδευτα από τη Συρία. το Αφγανιστάν και το Ιράκ, και παρακολουθούν μαθήματα από διεθνείς δασκάλους, που έφτασαν εκεί μέσω μιας έκκλησης στα social media. «Έχουμε γίνει μάρτυρες μιας πραγματικής μεταμόρφωσης. Είναι καταπληκτικό να βλέπεις τα παιδιά να είναι παιδιά σε ένα περιβάλλον όπως τους αρμόζει, ένα περιβάλλον που τους δίνει αγάπη, φροντίδα και ασφάλεια», λέει ο Νικ Μιλέτ, Βρετανός εθελοντής.
«Ένα ακόμη μεγάλο κύμα προσφύγων από την Τουρκία και μετά θα είναι αδύνατο να τα βγάλουμε πέρα», λέει ο Μάκης Μυλωνάς. «Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα. Κάποια στιγμή θα καταρρεύσουν όλα», προσθέτει από την πλευρά του ο Νικ Μιλέτ.
