Τον Ιανουάριο του 1983 η Ελλάδα αναγνωρίζει για πρώτη φορά στις γυναίκες ίσα δικαιώματα, αλλάζοντας σημαντικά το οικογενειακό δίκαιο.
Στη διάρκεια των ετών πολλά εμπόδια ξεπεράστηκαν, το καθιερωμένο πρότυπο της γυναίκας-νοικοκυράς ανήκει πλέον στο παρελθόν, η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία έχουν κατακτηθεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ οι περισσότεροι συμφωνούν πως έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ισότητα ανδρών - γυναικών στον εργασιακό χώρο.
Τυπικά όλα είναι νομικά κατοχυρωμένα, μήπως όμως η ισότητα σε ορισμένες περιπτώσεις παραμένει στα χαρτιά; Η καθημερινότητα βρίθει από παραδείγματα στερεοτύπων. Πόσες φορές δεν ακούσαμε να σχολιάζουν αρνητικά διπλανοί μας μια γυναίκα οδηγό ταξί ή λεωφορείου, ή δεν έχουμε γίνει μάρτυρες σε διαπληκτισμούς σχετικά με «ανδρικές δουλειές»;
Οι διακρίσεις εις βάρος των γυναικών έχουν πολλές εκφάνσεις και οι απαρχαιωμένες, πολλές φορές, αντιλήψεις ή οι προκαταλήψεις που συνοδεύουν το γυναικείο φύλο είναι ακόμα εμφανείς. Δεν είναι τυχαίο το ότι σε πολλές ευρωπαϊκές έρευνες η χώρα μας διατηρεί αρνητικές πρωτιές και έρχεται τελευταία σε θέματα που αφορούν τη θέση της γυναίκας σήμερα, «αποθεώνοντας» πλήρως την ανισότητα.
Οι διακρίσεις εις βάρος των γυναικών έχουν πολλές εκφάνσεις και οι απαρχαιωμένες, πολλές φορές, αντιλήψεις ή οι προκαταλήψεις που συνοδεύουν το γυναικείο φύλο είναι ακόμα εμφανείς. Δεν είναι τυχαίο το ότι σε πολλές ευρωπαϊκές έρευνες η χώρα μας διατηρεί αρνητικές πρωτιές και έρχεται τελευταία σε θέματα που αφορούν τη θέση της γυναίκας σήμερα, «αποθεώνοντας» πλήρως την ανισότητα.
Υπονοούμενα, υποτιμητικά βλέμματα ή κινήσεις, σεξιστικές συμπεριφορές, καταπάτηση δικαιωμάτων και ρατσισμός αναγκάζουν πολλές γυναίκες να καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να εξασφαλίσουν τον σεβασμό του κοινωνικού τους περίγυρου.
Η Σοφία Τσιόγκα, 27 ετών, σπούδασε στο τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης του Πανεπιστήμιου Αιγαίου και μένει στην Αγία Παρασκευή. Σήμερα εργάζεται ως οδηγός ταξί. Τη συναντώ κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος από τις πολυάριθμες διαδρομές που κάνει καθημερινά. Είναι ευχάριστη, επικοινωνιακή και με πολλή αγάπη για το επάγγελμα που έχει επιλέξει.
Στην αρχή της κουβέντας μας μού ξεκαθαρίζει ότι την αρχή της οικονομικής κρίσης δούλευε παράλληλα στο κατάστημα ψιλικών που διατηρούσαν οι γονείς της και παλιότερα στην παραγωγή μεγάλου εργοστασίου. Πράγματι, από τη συζήτησή μας διακρίνω έναν άνθρωπο ενθουσιώδη, με συγκροτημένο τρόπο σκέψης και αυθορμητισμό.
Αναφέρεται συχνά στους γονείς της, δύο ανθρώπους που έχουν αποδειχτεί σημαντικοί στυλοβάτες σε κάθε της απόφαση. Κάπως έτσι συνέβη όταν τον περασμένο Δεκέμβρη σκέφτηκε ότι η λύση για να επιβιώσεις σε αυτήν τη χώρα δεν είναι μόνο η φυγή στο εξωτερικό αλλά και η δημιουργία μιας δικής σου δουλειάς, με όλο το ρίσκο που εμπεριέχει κάτι τέτοιο.
«Η οδήγηση και το αυτοκίνητο είναι κάτι που ανέκαθεν με γοήτευαν πάρα πολύ. Στις παρέες μου πάντοτε έλεγα: "Κάντε μου δώρο τη βενζίνη και σας πάω όπου θέλετε". Έτσι, ένα πρωινό, συζητώντας με τον πατέρα μου, έπεσε στο τραπέζι η ιδέα της αγοράς άδειας ταξί. Μαζί μας συμφώνησε και ο αδερφός μου, με τον οποίο μοιραζόμαστε τις βάρδιες.
Η πρώτη μέρα είχε πολύ άγχος, αβεβαιότητα και αγωνία. Μπροστά μου απλωνόταν ένας άγνωστος κόσμος σε ένα κατεξοχήν ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Αισθανόμουν όλα τα βλέμματα πάνω μου, χωρίς λόγο και αιτία.
Η πρώτη μου κούρσα ήταν μια τοπική διαδρομή στην Αγία Παρασκευή με γυναίκα επιβάτη. Μάλιστα, στην αρχή δεν σταματούσα σε καμία πιάτσα ταξί, ούτε ήθελα να έχω επαφή με άλλους συναδέλφους. Ο λόγος ήταν ότι κάθε φορά που περνούσα από τις πιάτσες όλοι γυρνούσαν το κεφάλι προς το μέρος μου και με κοιτούσαν περίεργα. Η απορία μου ήταν: "είμαι η μοναδική γυναίκα στην Ελλάδα που οδηγεί ταξί;".
Βράδυ δεν εργάστηκα ποτέ. Όταν έφτανε το απόγευμα, πάντοτε παρέδιδα τη βάρδια. Θυμάμαι μια φορά που με σταμάτησε ένας πελάτης στο Χαλάνδρι, μπήκε στο ταξί, τον ρώτησα πού πάμε κι εκείνος απάντησε: "Σε θέλω όλο το 24ωρο και σου δίνω 2.000 ευρώ".
Φοβήθηκα, άρχισα να τρέμω και να σκέφτομαι πώς θα προστατευτώ. Του ζήτησα να κατέβει, εκείνος δεν ανταποκρινόταν και ευτυχώς ήταν δύο αστυνομικοί σε κοντινή απόσταση, οι οποίοι αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.
Ξέρετε, όταν είσαι οδηγός ταξί δεν είναι εύκολο να προστατευτείς. Βρίσκεσαι σε έναν χώρο ενός τετραγωνικού, με έναν άγνωστο άνθρωπο και, αν θες να τον διώξεις, δεν μπορείς» τονίζει.
Στη συνέχεια τη ρωτώ αν έχει βιώσει ποτέ ρατσισμό. «Φυσικά. Για παράδειγμα, κάποτε ένας κύριος με σταμάτησε, επιβιβάστηκε στο ταξί και ύστερα από λίγα δευτερόλεπτα μου ζήτησε ευγενικά να κατέβει με την αιτιολογία ότι προτιμούσε άνδρες οδηγούς» αφηγείται.
Έχει διστάσει ποτέ να δηλώσει σε φίλους της το επάγγελμά της; Η Σοφία απαντά: «Δεν έχω ντραπεί ποτέ να πω για το επάγγελμά μου, αλλά είναι αρκετοί φίλοι μου που, όταν το ακούν, αντιδρούν λίγο περίεργα και σχετικά υποτιμητικά. "Τόσα χρόνια σπουδές, ρε Σοφία, για να ασχοληθείς με το ταξί;" είναι μία από τις ερωτήσεις τους.
Βέβαια, οι δικοί μου άνθρωποι το αντιμετωπίζουν πολύ πιο άνετα και φιλικά. Αλλά πιστεύω ότι οι σπουδές μου ήταν χρήσιμες και ότι δεν έχασα χρόνια από τη ζωή μου. Οι εποχές είναι δύσκολες και αυτό που κάνω μου αρέσει πάρα πολύ, πέρα από τις όποιες προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που επικρατούν».
Μετά, η Σοφία εξηγεί για επέλεξε να συνεργαστεί με την Taxiplon. «Κυρίως για λόγους ασφαλείας. Στην εποχή μας, που κυριαρχεί ο φόβος, οι περισσότεροι πελάτες, όταν καλούν ένα ταξί, θέλουν να γνωρίζουν ποιος είναι ο οδηγός, αν έχει καταγραφεί η διαδρομή και ποιος τον έχει στείλει. Δεύτερον, μέσω της συνεργασίας μου με την Taxiplon αισθάνομαι μέρος μιας ομάδας, κάτι που για μένα είναι πολύ σημαντικό και με βοήθησε πάρα πολύ στην πορεία μου. Μόνο τότε κατάφερα να νιώσω μέρος ενός συνόλου αλλά και να σταματώ πλέον σε πιάτσες» επισημαίνει.
Κλείνοντας τη συζήτησή μας, υποστηρίζει: «Η θέση των δύο φύλων είναι διαφορετική στην κοινωνία. Ο άνδρας χρειάζεται τη γυναίκα και αντιστοίχως. Όμως, οι διακρίσεις δεν βοηθούν κανέναν και πουθενά. Ο κόσμος εξελίσσεται. Όταν πρωτοξεκίνησα να κυκλοφορώ στους δρόμους, έβαζα φίλους και γνωστούς, διότι ήξερα ότι αυτοί θα είναι ειλικρινείς και θα μου πουν τι κάνω λάθος. Κατά τη γνώμη μου, αυτός ήταν ένας τρόπος να βελτιωθείς και να γίνεις καλός οδηγός. Δεν εξαρτάται από το αν είσαι γυναίκα ή άνδρας. Ζούμε σε μια περίοδο που όσες δυσκολίες και να έχουν οι νέοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν σχέδια, πλάνα και όνειρα, αρκεί να θέτουν στόχους και να τους υλοποιούν».
Ποια είναι, λοιπόν, η πραγματικότητα; Όπως μου λέει η δικηγόρος Σουζάνα Κλημεντίδη, «τόσο η χώρα μας όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίθουν νομοθετικών ρυθμίσεων για τη διασφάλιση της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε όλα τα στάδια λειτουργίας της σχέσης εργασίας, από την έναρξή της μέχρι και τη λήξη της.
Επιπρόσθετα, έχει ληφθεί πρόσθετη μέριμνα για την προστασία της μητρότητας, την προώθηση και ανέλιξη των γυναικών στην επαγγελματική ιεραρχία, την πρόβλεψη της απαγόρευσης της σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας και γενικά τη διασφάλιση του σεβασμού της προσωπικότητας των εργαζομένων ανεξαρτήτως φύλου.
Είναι έκδηλο πως με το πέρας των ετών το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά τη συμμετοχή στον εργασιακό βίο έχει σαφώς ελαττωθεί και ότι οι γυναίκες αποτελούν πια ένα σημαντικό τμήμα του ενεργού εργατικού δυναμικού.
Ωστόσο, οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, τόσο οι άμεσες όσο και οι έμμεσες, δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως και εξακολουθούν να υφίστανται όχι μόνο κατά το στάδιο της εισόδου στην αγορά εργασίας αλλά και κατά τη λειτουργία της συμβάσεως εργασίας».
Επιπλέον, είναι ενδεικτικά όσα υπογραμμίζει στη LiFO η δικηγόρος Ρωσάνα Παναγιώτου: «Είναι αξιοσημείωτο πως, σύμφωνα με έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για την ανεργία, το χρονικό διάστημα 2013-2018 στις γυναίκες παρατηρούνται υψηλότερα ποσοστά εν συγκρίσει με τους άνδρες.
Μόνο για τον μήνα Απρίλιο 2018 η ανεργία εν συνόλω ανήλθε σε 20,2%, ενώ ανά φύλο τα ποσοστά διαμορφώθηκαν ως εξής: 16,5% για τους άνδρες, 24,7% για τις γυναίκες. Επιπρόσθετα, οι γυναίκες αποτελούν το σημαντικότερο ποσοστό εργαζομένων με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, ήτοι απασχόληση κατά πλήρες ωράριο λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή λιγότερες ώρες την ημέρα, αλλά σε πενθήμερη ή εξαήμερη βάση.
Οι μορφές αυτές αφορούν σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό του εργατικού δυναμικού της χώρας μας αλλά και της Ευρώπης γενικότερα. Στις γυναίκες το ποσοστό απασχόλησης με αυτές τις μορφές εργασίας αγγίζει το 14% για τη χώρα μας, ενώ στην Ευρώπη κατά μέσο όρο αγγίζει εκείνο του 30% και για τους άνδρες ανέρχεται μόλις στο 8%.
Οι μορφές αυτές, λόγω της ευελιξίας που παρέχουν, διευκολύνουν τις γυναίκες, οι οποίες είναι επιφορτισμένες και με τη φροντίδα και επιμέλεια του οίκου και των τέκνων τους, αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν σημαντικά χαμηλότερες αποδοχές και, φυσικά, τούτο επηρεάζει αλυσιδωτά πληθώρα δικαιωμάτων που συνδέονται με τη μορφή της συμβάσεως εργασίας και ταυτόχρονα το συνταξιοδοτικό δικαίωμα των γυναικών μελλοντικά.
Στην Ευρώπη συγκεκριμένα, όπου επίσης παρατηρούνται φαινόμενα διάκρισης μεταξύ γυναικών-ανδρών στον εργασιακό βίο, παρά την πληθώρα Οδηγιών, το έμφυλο μισθολογικό χάσμα ανέρχεται στο 16%, ενώ το έμφυλο συνταξιοδοτικό χάσμα στο 36,3%. Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η αληθινή ισότητα ανδρών και γυναικών στον εργασιακό χώρο θα πραγματοποιηθεί το 2095, γεγονός που καταδεικνύει την προσπάθεια που πρέπει να γίνει ακόμα σε νομοθετικό επίπεδο, αλλά κυρίως την προσπάθεια που απαιτείται σε επίπεδο κοινωνικό.
Ακόμα, η ενδυνάμωση της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας με την καταπολέμηση των ανισοτήτων καθώς και με την καλύτερη εξισορρόπηση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να αμβλυνθούν οι συνέπειες των δημογραφικών εξελίξεων που προκαλούν μείωση του εργατικού δυναμικού και έλλειψη δεξιοτήτων σε πολλά επαγγέλματα και κλάδους της οικονομίας.
Η στήριξη των γυναικών ώστε να αναπτύξουν όλο τους το δυναμικό και η μεγαλύτερη ανάμειξη των ανδρών στην επίτευξη της ισότητας, κυρίως με την ανάδειξη του γονεϊκού τους ρόλου, διευρύνουν και ενισχύουν τη δεξαμενή ταλέντων και δεξιοτήτων που έχει ανάγκη η ευρωπαϊκή οικονομία, προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική στις διεθνείς αγορές».
Η Σοφία Αργυρού, 40 ετών, γεννήθηκε στην Πάτρα και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Την ημέρα που τη συνάντησα η ζέστη στην Αθήνα ήταν αφόρητη και στον χώρο εργασίας της, το Nico Tattoo Crew στην Πλάκα, επικρατούσε έντονη κινητικότητα.
Με την τέχνη του τατουάζ ασχολείται από το 2001 και κατά διαστήματα έχει εργαστεί σε χώρες όπως η Αγγλία και η Ολλανδία. Για τη Σοφία το σώμα είναι ο δικός της καμβάς και ένας δημιουργικός τρόπος έκφρασης. Η επιλογή αυτού του επαγγέλματος έγινε για καθαρά βιοποριστικούς λόγους, αφού, όπως τονίζει, «τα εικαστικά δεν μπορούν να σου προσφέρουν έναν ικανοποιητικό μισθό ώστε να επιβιώσεις».
«Η πρώτη μου επαφή με το τατουάζ ξεκίνησε στο Λονδίνο. Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα πραγματοποίησα δειλά μερικές εκθέσεις ζωγραφικής, αλλά δεν κατάφερα να επικεντρωθώ μόνο σε αυτό. Έτσι, το 2012 αποφάσισα ότι θα ασχοληθώ επαγγελματικά στην Ελλάδα με τον χώρο του tattoo art.
Ήταν μια συνειδητή απόφαση για την οποία δεν έχω μετανιώσει. Αρχικά, κυριαρχούσε μια επιφυλακτικότητα από το οικογενειακό περιβάλλον, από τους συναδέλφους και τους πελάτες. Πλέον, η οικογένειά μου το έχει αποδεχτεί, αλλά μέχρι να ξεπεραστούν τα εμπόδια θυμάμαι ότι τον πατέρα μου τον ενοχλούσε περισσότερο το ότι είχα πάνω μου τατουάζ παρά το ότι εργαζόμουν κάνοντας στους άλλους τατουάζ.
Με τους συναδέλφους σήμερα όλα είναι αρμονικά. Στην αρχή αντιλαμβανόμουν μόνο ότι με έβλεπαν κάπως ανταγωνιστικά. Έχει τύχει να μου κλέψουν τους πελάτες, να λένε στο τηλέφωνο όταν με ζητούσαν ότι λείπω και να λειτουργούν υποτιμητικά, λέγοντας "ήρθε η κοπελίτσα να μας πάρει τη δουλειά". Φυσικά, όλα αυτά συνέβαιναν επειδή απλώς ήμουν μια νέα γυναίκα, δεν υπήρχαν δεύτερες σκέψεις. Δεν νομίζω ότι θα ένιωθαν τον ίδιο ανταγωνισμό αν στη θέση μου ήταν κάποιος άνδρας».
Όση ώρα βρισκόμαστε στο μαγαζί συνειδητοποιώ ότι η αναλογία μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι ένα προς πέντε. «Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που άνδρες επιλέγουν άτομα του ίδιου φύλου. Όπως και πολλές γυναίκες επιθυμούν αντίστοιχα γυναίκες, λόγω του ότι θέλουν να κάνουν τατουάζ σε απόκρυφα σημεία του σώματος» επισημαίνει η Σοφία.
Έχει αισθανθεί ποτέ κάποιος να ξεπερνά τα όρια; «Είναι η φύση της δουλειάς τέτοια που διατηρούμε μια εγγύτητα με τους πελάτες, αφού αυτό που κάνεις γίνεται σε μέρη του σώματός τους. Επομένως, μπορεί πολύ εύκολα να ξεπεραστούν τα όρια. Το ζήτημα είναι να τα ορίζεις αυστηρά και να μην αφήνεις στον άλλο το περιθώριο να κάνει αυτά που σκέφτεται.
Είναι λογικό μια γυναίκα tattoo artist να τη φαντασιώνεσαι ως ερωτικό αντικείμενο, αλλά όταν εργάζεσαι σε ένα προστατευμένο περιβάλλον η κατάσταση είναι προφανώς καλύτερη. Για αναλογιστείτε, όμως, τι θα γινόταν αν διατηρούσα μόνη μου κατάστημα! Νομίζω, όλοι μπορούμε να σκεφτούμε ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα. Επίσης, λόγω της κοντινής επαφής πολλές φορές μετακινείται το χέρι του πελάτη προς ευαίσθητα σημεία του σώματος. Κάποια μέρα μού είχε συμβεί κάτι τέτοιο με έναν κύριο που του έκανα ένα τατουάζ στο χέρι και δεν δίστασε να προβεί σε άσεμνες κινήσεις, ή με άλλους, οι οποίοι μου πρότειναν να βγούμε.
Φυσικά, αρνούμαι ευγενικά και φροντίζω πάντοτε να διατηρώ αποστάσεις ασφαλείας ή να τους επαναφέρω στη θέση τους όταν ξεπερνούν τα όρια. Παράλληλα, είναι αρκετοί εκείνοι που, ενώ πονούν, δεν το δείχνουν για να μη φανούν αδύναμοι απέναντι σε μια γυναίκα.
Όμως, θα ήθελα να πω ότι ο ρατσισμός δεν παρατηρείται μόνο από τους άνδρες αλλά και από τις γυναίκες. Μας βλέπουν ανταγωνιστικά κι έχει σημασία ότι όσο καλά και να τους συμπεριφερθείς σε αντιμετωπίζουν πολύ υποτιμητικά».
Στη συνέχεια, η Σοφία συμπληρώνει: «Ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και όλα μας ενοχλούν ή μας ξενίζουν. Επομένως, η ανισότητα είναι κυρίαρχη σε πολλά επίπεδα. Το θετικό είναι ότι πλέον έρχονται για τατουάζ πολλά νεαρά παιδιά, αρκετές γυναίκες και τα ταμπού σταδιακά ξεπερνιούνται.
«Ως γυναίκα βιώνεις ρατσισμό και σεξισμό. Ακόμη και σήμερα πολλοί θεωρούν ότι είναι ένα επάγγελμα συνυφασμένο με τον άνδρα. Το ζήτημα είναι ότι οι ικανότητές σου, το ταλέντο σου και η επιδεξιότητά σου δεν εξαρτώνται από το φύλο σου. Είτε είσαι άνδρας είτε γυναίκα, αν δεν είσαι καλός σε αυτή την τέχνη, απλώς θα αποτύχεις. Χρειάζεται θάρρος, πείσμα, θέληση, όρεξη και σιγουριά για τον εαυτό σου».
Επιλέγουν κάτι ρομαντικό ή κάτι πιο δυναμικό και απελευθερωτικό. Όμως, όχι πάντα σε εμφανή σημεία. Εδώ υπάρχουν ακόμη κατάλοιπα προκαταλήψεων. Έχετε δει πολλές γυναίκες σε επαγγέλματα που σχετίζονται με τη Δικαιοσύνη, τα σώματα ασφαλείας ή τα καταστήματα εστίασης να έχουν κάποιο τατουάζ σε εμφανές σημείο;
Στη συζήτησή μας παρεμβαίνει ο Σπύρος Παπακωνσταντίνου, ιδιοκτήτης του μαγαζιού, και υπογραμμίζει: «Με τα χρόνια η εικόνα είναι σαφώς βελτιωμένη. Οι πελάτες είναι εξίσου μοιρασμένοι και σε αυτό έχουν συμβάλει η μόδα των προτύπων στα social media και ο κόσμος του θεάματος.
Υπήρχαν και περίοδοι, όχι πολύ παλιά, που οι γυναίκες δίσταζαν ακόμη και να μπουν στο τατουατζίδικο. Πλέον αυτό απενοχοποιήθηκε. Πολλές γυναίκες ζητούν το τατουάζ ίδιο με μιας διάσημης ξένης ηθοποιού π.χ. Από το μαγαζί μου έχουν περάσει πολλές γυναίκες και σας πληροφορώ ότι όταν έχεις μια θηλυκή παρουσία οι περισσότεροι αδιαφορούν για το τατουάζ που τους κάνεις και προσέχουν μόνο τη γυναίκα. Η εμφάνιση παίζει κυρίαρχο ρόλο.
Επίσης, το συγκεκριμένο επάγγελμα είναι κουραστικό, σκληρό και δύσκολο. Πολλοί στον χώρο θεωρούν ότι δεν μπορούν οι γυναίκες να αντεπεξέλθουν στους απαιτούμενους χρόνους, ότι δεν διαθέτουν τις ίδιες αντοχές, αλλά αυτό είναι μια λανθασμένη αντίληψη».
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας η Σοφία ανασύρει από τη μνήμη της το πιο αξιοπερίεργο τατουάζ που έχει κάνει και αυτό ήταν από μια γυναίκα με μαστεκτομή που της ζήτησε στο συγκεκριμένο σημείο να της ζωγραφίσει μια γυναίκα που κρατούσε ένα μπουκέτο λουλούδια.
Καταλήγει λέγοντας: «Ως γυναίκα βιώνεις ρατσισμό και σεξισμό. Ακόμη και σήμερα πολλοί θεωρούν ότι είναι ένα επάγγελμα συνυφασμένο με τον άνδρα. Το ζήτημα είναι ότι οι ικανότητές σου, το ταλέντο σου και η επιδεξιότητά σου δεν εξαρτώνται από το φύλο σου. Είτε είσαι άνδρας είτε γυναίκα, αν δεν είσαι καλός σε αυτή την τέχνη, απλώς θα αποτύχεις. Χρειάζεται θάρρος, πείσμα, θέληση, όρεξη και σιγουριά για τον εαυτό σου».
Τι πρέπει να γνωρίζει, λοιπόν, μια γυναίκα; «Πρέπει, καταρχάς, να ξεκαθαρίσουμε ότι η εργασιακή ισότητα των φύλων δεν είναι μόνο ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και κοινωνικής συνοχής, ανταγωνιστικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης. Σύμφωνα με έρευνες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της Ε.Ε., αντιστοιχώντας στο ένα τέταρτο της ετήσιας οικονομικής ανάπτυξης.
Η ισότιμη συμμετοχή στην εργασία δεν είναι απλώς ένα πρόσφορο οικονομικό πλεονέκτημα αλλά μια επένδυση για το μέλλον, καθώς αποτελεί εχέγγυο για την πλήρη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού, ιδίως εν όψει της μελλοντικής έλλειψης σε δεξιότητες λόγω της φυγής ικανού ποσοστού του εργατικού δυναμικού προς άλλες χώρες εκτός Ε.Ε. ή ακόμα και ευρωζώνης.
Έχει διαπιστωθεί ότι οι πολιτικές που ωθούν στην ίση αντιπροσώπευση οδηγούν στην αύξηση της παραγωγικότητας-ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και γενικότερα της ευρύτερης τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Επομένως, η εργαζόμενη γυναίκα πρέπει να γνωρίζει ότι έχει δικαιώματα στον χώρο της εργασίας και να μη φοβάται να τα διεκδικήσει» καταλήγει η δικηγόρος Σουζάνα Κλημεντίδη.
Ν. 4443/2016 (ενσωμάτωση Οδηγίας 2000/43/ΕΚ, Οδηγίας 2000/78/ΕΚ και Οδηγίας 2014/54/ΕΕ),
Ν. 3896/2010 (ενσωμάτωση Οδηγίας 2006/54/ΕΚ): εφαρμογή αρχής ίσης μεταχείρισης προσώπων, απαγόρευση διακρίσεων.
