«Νιώθω να πνίγομαι... με προσβάλλει, με κακομεταχειρίζεται, ξεσπάει πάνω μου και δεν μπορώ καν να βγω από το σπίτι... αυτά όλα μπροστά στο παιδί... πήρα στην αστυνομία, μου είπαν κάνε υπομονή κι άμα συνεχίσει το βλέπουμε, όμως φοβάμαι...». Η παραπάνω ανώνυμη μαρτυρία αποτυπώνει μια από τις αθέατες, τις πονεμένες πλευρές της καραντίνας που αφορά ανθρώπους οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται μεν κάτω από κάποια στέγη, αυτή όμως πολύ απέχει από το να χαρακτηριστεί ασφαλής.
Διότι η καραντίνα είναι μεν αποτελεσματική ως προς την αποφυγή της μετάδοσης μιας λοιμώδους νόσου, μπορεί όμως να αποβεί ψυχοσωματικά επιβλαβής έως και εγκληματική, κυρίως για γυναίκες, παιδιά και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα νεότερων, κατά βάση, ηλικιών –διότι και αυτές οι περιπτώσεις συνιστούν έμφυλη βία–, τα οποία από χρεία ή ανάγκη συγκατοικούν στον ίδιο χώρο με βίαιους συντρόφους, συζύγους ή συγγενείς. Πόσο μάλλον όταν αδυνατούν όχι μόνο να ξεφύγουν έστω για λίγο αλλά ούτε καν να απομονωθούν ώστε να αναζητήσουν βοήθεια από το τηλέφωνο ή το Διαδίκτυο – σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει εδώ η συνδρομή φίλων, γειτόνων ή άλλων συγγενών που γνωρίζουν την κατάσταση και προθυμοποιούνται να την επικοινωνήσουν.
Η δυσάρεστη αυτή πραγματικότητα-«παρενέργεια» ισχύει στις περισσότερες χώρες με καθεστώς lockdown, με το φαινόμενο να έχει λάβει σε κάποιες από αυτές ανησυχητικές διαστάσεις, αναγκάζοντας τον ίδιο τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες να απευθύνει παγκόσμια έκκληση για την προστασία των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών στο σπίτι. Τη σοβαρότητα του ζητήματος επισήμανε και η Διεθνής Αμνηστία.
Στην Ελλάδα, όπου ήδη «τρέχουν» σχετικές καμπάνιες τόσο από τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ο λόγος για το βίντεο «Μένουμε σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές») όσο κι από γυναικείες συλλογικότητες, τα πράγματα δεν είναι ακόμα –ή δεν φαίνονται, με δεδομένες τις δυσκολίες αποτύπωσης στις παρούσες συνθήκες– τόσο τραγικά, αυτό όμως καθόλου δεν συνεπάγεται χαλαρότητα. Απόδειξη, η διπλή γυναικοκτονία που τελέστηκε στην Κηφισιά εν μέσω καραντίνας και μάλιστα από αστυνομικό.
Υπάρχουν κιόλας καταγγελίες ότι αστυνομικά όργανα αρνούνται να παραλάβουν μηνύσεις ή κωλυσιεργούν, παρότι η ΕΛΑΣ σύστησε από πέρσι ειδικό τμήμα αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας, ενώ και τα δικαστήρια υπολειτουργούν με τις εν λόγω υποθέσεις να μην περιλαμβάνονται στις κατεπείγουσες. Δεν έχει επιπλέον προβλεφθεί κανένα σχετικό έντυπο μετακίνησης ή κωδικός.
Σύμφωνα με τη διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν από κοινού στις αρχές του μήνα το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας, η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) και το Χαμόγελο του Παιδιού, για τον μήνα Μάρτιο καταγράφηκε 16.4% αύξηση κλήσεων στην τηλεφωνική γραμμή SOS - 15900 σε περιστατικά βίας κατά των γυναικών και 6.4% σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας. Αύξηση κλήσεων παρατηρήθηκε και στη ΛΟΑΤΚΙ+ γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης Δίπλα σου - 11528.
Υπάρχει, εντούτοις, και μια θετική πλευρά σε όλο αυτό που σίγουρα θα χρησιμεύσει και για το «μετά»: Η ανάδειξη των πολλών διαφορετικών παραμέτρων που χρειάζεται να λαμβάνει υπόψη τόσο η Πολιτεία, όσο και η κοινωνία όταν αντιμετωπίζει τέτοια περιστατικά, κάποιες από τις οποίες ήταν μέχρι χτες αντιληπτές μόνο σε ανθρώπους που είτε τα συντρέχουν, είτε σχετίζονται άμεσα μαζί τους.
Tο πόσο αυξήθηκαν συνολικά τα κρούσματα ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας θα φανεί όταν λήξει η καραντίνα. Διότι, εντάξει, έρχεται μια κακοποιημένη γυναίκα ζητώντας βοήθεια και συμφωνεί να πάτε μαζί αμέσως στην αστυνομία, τι θα κάνει όμως μετά, πού θα καταφύγει, πού θα αφήσει τα παιδιά της, αν έχει; Τι θα συμπληρώσει στο ειδικό έντυπο μετακίνησης εφόσον δεν προβλέπεται κωδικός για τέτοιες περιπτώσεις;
«Γνωρίζουμε ότι σε κάθε περίοδο κρίσης καθώς και σε χρονικά διαστήματα όπου το ζευγάρι περνάει περισσότερο χρόνο μαζί (π.χ. περίοδος εορτών) τα κρούσματα βίας αυξάνονται. Το ίδιο συμβαίνει και με την καραντίνα λόγω της πανδημίας. Η διαρκής τριβή ανασύρει ευκολότερα βίαιες συμπεριφορές, εντούτοις ένας άντρας που δεν είναι βίαιος δεν θα γίνει ξαφνικά εξαιτίας μιας δύσκολης κατάστασης. Εκείνος που ενδεχομένως θα γίνει πιο επιθετικός είναι ο άντρας που ήδη επέλεγε αυτό τον τρόπο να σχετίζεται με τη σύζυγο ή σύντροφό του» μου λένε από τη γραμμή 15900 που συνεχίζει κανονικά τη λειτουργία της, όλο το 24ωρο, 7 μέρες τη βδομάδα, ενώ απαντά πλέον και σε e-mails.
Κανονικά συνεχίζουν να λειτουργούν οι είκοσι ξενώνες για κακοποιημένες γυναίκες και τα 42 συμβουλευτικά κέντρα που βρίσκονται ανά την επικράτεια, το πόσο όμως αρκούν για να καλύψουν μια έξαρση του φαινομένου είναι ένα ερώτημα, καθώς οι ξενώνες ήδη στεγάζουν αρκετές και δύσκολα (λόγω και των απαιτούμενων διαδικασιών) δέχονται νέες περιπτώσεις, καθώς αναφέρουν γυναικείες συλλογικότητες. Η πίεση πάντως φαίνεται να αποδίδει: ολοκληρώνοντας το ρεπορτάζ έμαθα ότι ο δήμος Αθηναίων ανακοίνωσε την παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας (και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης) στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας σε συνεργασία με τη Διοτίμα.
Aν και όλοι συμφωνούν ότι είναι ακόμα νωρίς να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με το πόσο έχουν αυξηθεί τα κρούσματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας –«ολοκληρωμένη εκτίμηση θα μας δώσει η στατιστική επεξεργασία των στοιχείων που καταγράφονται στη βάση δεδομένων της Γραμμής», μας λένε από το 15900–, τόσο η ΓΓΙΦ όσο και οι γυναικείες οργανώσεις καλούν τόσο τις γυναίκες όσο και τρίτα πρόσωπα να μη σιωπούν, να μη διστάζουν να καταγγέλλουν τις βίαιες συμπεριφορές που είτε υφίστανται, είτε πέφτουν στην αντίληψή τους.
Για όλα αυτά συζητήσαμε με τη Χαρά Χιόνη, υπεύθυνη νομικών υπηρεσιών του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», τη Στέλλα Καψαμπέλη, κοινωνική επιστήμονα, μέλος της φεμινιστικής συλλογικότητας «Καμία Ανοχή» και την Έλενα-Όλγα Χρηστίδη, ψυχολόγο, επόπτρια της ΛΟΑΤΚΙ+ γραμμής 11528 και επιστημονική υπεύθυνο του Orlando LGBT+
Χαρά Χιόνη
Δικηγόρος, υπεύθυνη νομικών υπηρεσιών του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα»
Όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες χώρες σε καραντίνα, έτσι και στην Ελλάδα παρατηρείται αύξηση των περιστατικών ενδοικογενειακής βίας, κάτι μάλλον αναμενόμενο. Λαμβάνουμε κι εμείς στη «Διοτίμα» αυξημένες κλήσεις αυτό τον καιρό, δεν είναι εντούτοις εύκολο να αποτυπωθεί αριθμητικά αυτό. Αφενός γιατί στη χώρα μας γενικότερα δεν τηρούνται στατιστικά στοιχεία για τέτοιες καταγγελίες με τον τρόπο που θα έπρεπε, μετράμε δηλαδή μόνο την κορυφή του παγόβουνου: Αγνοούμε π.χ. αν μια γυναίκα που εισήλθε χτυπημένη άσχημα σε νοσοκομείο –όπου ίσως και να κατέληξε– υπήρξε θύμα ενδοοικογενειακής βίας αλλά φοβήθηκε να το ομολογήσει.
Αφετέρου διότι είναι πολύ δύσκολο για μια γυναίκα που μένει πλέον αναγκαστικά με τον κακοποιητή στον ίδιο χώρο όλο το 24ωρο να επικοινωνήσει με μια γραμμή βοήθειας ή άλλη υπηρεσία. Υπάρχει βεβαίως η δυνατότητα αποστολής e-mail, και πάλι όμως είναι πρόβλημα για μια γυναίκα σε μια τέτοια κατάσταση να κάτσει να γράψει μια καταγγελία και να τη στείλει.
Χρειάζεται λοιπόν να βρεθούν άλλοι τρόποι, κάποια πιο εύχρηστη εφαρμογή με προδιατυπωμένα μηνύματα που να προειδοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά μέσα στο σπίτι. Πολύγλωσση μάλιστα ώστε να είναι εξίσου προσβάσιμη σε αλλοδαπές, σε μετανάστριες, σε γυναίκες πρόσφυγες κ.λπ. Αυτή είναι μάλιστα μια λύση και οικονομική και βιώσιμη.
Βεβαίως, το πόσο αυξήθηκαν συνολικά τα κρούσματα ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας θα φανεί όταν λήξει η καραντίνα. Διότι, εντάξει, έρχεται μια κακοποιημένη γυναίκα ζητώντας βοήθεια και συμφωνεί να πάτε μαζί αμέσως στην αστυνομία, τι θα κάνει όμως μετά, πού θα καταφύγει, πού θα αφήσει τα παιδιά της, αν έχει; Τι θα συμπληρώσει στο ειδικό έντυπο μετακίνησης εφόσον δεν προβλέπεται κωδικός για τέτοιες περιπτώσεις; Ακόμα κι ένας έκτακτος νόμος οφείλει να μεριμνά για καταστάσεις που μπορεί να στοιχίσουν μέχρι ζωές. Ιδανικό θα ήταν να ακολουθείται η διαδικασία της αυτεπάγγελτης μήνυσης και του αυτοφώρου ώστε να μην ταλαιπωρείται περαιτέρω το θύμα.
Οι υφιστάμενοι ξενώνες και σχεδόν πλήρεις είναι και δεν δέχονται εύκολα επιπλέον άτομα εξαιτίας των μέτρων. Έχουν επίσης κλείσει τα ξενοδοχεία, μαζί κι αυτά όπου οι οργανώσεις μπορούσαμε να παρέχουμε προσωρινό καταφύγιο σε θύματα κακοποίησης. Αυτά μαζί με τους περιορισμούς στην κυκλοφορία δυσχεραίνουν πολύ την κατάσταση, ειδικά αν υπάρχουν και παιδιά στη μέση.
Υπάρχει έπειτα το εξής πρόβλημα, για να δεχτεί ένας ξενώνας μια γυναίκα πρέπει να έχει πριν υποβληθεί σε ορισμένες ιατρικές εξετάσεις, όμως τα νοσοκομεία δέχονται πλέον μόνο έκτακτα περιστατικά. Ζητούν επίσης τώρα και τεστ για Covid-19 αλλά φυσικά δεν μπορεί να πάει ο καθένας έτσι απλά να το κάνει, πόσο μάλλον σε μια τέτοια συνθήκη. Αν όμως δεν είναι πρακτικά εύκολο να ανοίξουν άμεσα νέοι χώροι, ας χρησιμοποιηθεί διεξοδικά το υπάρχον νομικό οπλοστάσιο ώστε στις πιο σοβαρές περιπτώσεις να απομακρύνεται ο κακοποιητής από την κοινή στέγη.
Μια γυναίκα σε τέτοια θέση θα πρέπει καταρχάς να συνειδητοποιήσει ότι είναι επικίνδυνο να βρίσκεται εσώκλειστη στον ίδιο χώρο με κάποιον άνθρωπο –σύντροφο, σύζυγο, γονέα ή κηδεμόνα– που την κακοποιεί. Να μην το πάρει αψήφιστα, να αναζητήσει ψυχολογική ενδυνάμωση, νομική βοήθεια, ό,τι χρειαστεί, είτε μέσω τηλεδιάσκεψης είτε με e-mail, sms κ.λπ. ώστε να διαθέτει ένα «safe plan» που να μπορεί να ενεργοποιήσει όποτε νιώσει απειλή, ακόμα και πριν λήξει η καραντίνα. Αφήνοντας μια δυσάρεστη κατάσταση να εξελιχθεί, εκτίθεται σε ακραίες συμπεριφορές.
Πολλές γυναίκες, ξέρετε, υφίστανται υπομονετικά και επί μακρόν κακομεταχείρηση, περιμένοντας ο άλλος με τον καιρό να «ηρεμήσει». Πράγματι, σε φυσιολογικές συνθήκες η σωματική επιθετικότητα μπορεί να αργήσει να εκδηλωθεί, να περιορίζεται σε ψυχολογικό «πόλεμο». Σε περίοδο καραντίνας, όμως, που η πίεση και η τριβή ανάμεσα στα δύο μέρη ευνόητα αυξάνεται, συμβαίνει το αντίθετο και ο κίνδυνος κλιμάκωσης της βίας, ακόμα και εκτροχιασμού της δεν πρέπει να υποτιμάται.
Στέλλα Καψαμπέλη
Κοινωνική επιστήμονας, φεμινιστική συλλογικότητα «Καμία Ανοχή»
Όσο «τρέχουν» οι καμπάνιες κατά της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, τόσο η επίσημη όσο και γυναικείων οργανώσεων όπως η δική μας –κοντεύει ήδη τις 5.000 υπογραφές και που μαζί με τα αιτήματά μας θα κατατεθεί στη ΓΓΙΦ–, τόσο περισσότερο αναδεικνύεται το σοβαρό αυτό θέμα.
Εκτός από τις κλήσεις, στην «Καμία Ανοχή» έχουμε και σωρεία μηνυμάτων στην ιστοσελίδα μας αυτό τον καιρό από γυναίκες που ζητούν συμβουλές ή βοήθεια. Μας απευθύνονται όχι ως ειδικές, διότι βέβαια δεν είμαστε ούτε κι αναλαμβάνουμε τέτοιον ρόλο, αλλά επειδή μας εμπιστεύονται ώστε να τις παραπέμψουμε στις αρμόδιες υπηρεσίες, με όλα τα προβλήματα που μπορεί να έχουν αυτές σε αυτήν τη φάση.
Από πλευράς Πολιτείας υπάρχει μεν ένα ενδιαφέρον, εκκρεμούν όμως πολλά ζωτικά αιτήματα. Και ενώ τα αντανακλαστικά θεσμών και αρχών θα έπρεπε να είναι πολύ οξυμένα σε τέτοια ζητήματα, βλέπουμε να διοχετεύεται αλλού ο ζήλος τους και όχι στην άμεση συνδρομή των θυμάτων και τη σύλληψη των δραστών τέτοιων επιθέσεων.
Επειδή είναι βέβαια δύσκολο για μια γυναίκα που κακοποιείται να απευθυνθεί σε δομές στήριξης σε συνθήκες καραντίνας, ζητάμε καταρχάς να δημιουργηθεί από το 15900 ένα «σχέδιο διαφυγής» σε περίπτωση άμεσης ανάγκης μέσω μιας ιντερνετικής εφαρμογής όπως το live chat συγχρονικής επικοινωνίας (help desk) που έχει ήδη εφαρμοστεί σε κάποιες χώρες. Να προβλεφθούν δηλαδή επιπλέον διέξοδοι ώστε να την ενθαρρύνουν να κάνει το πρώτο βήμα που είναι πολύ σημαντικό.
Υπάρχει όμως και το ζήτημα των γυναικών εκείνων που λόγω ηλικίας, κοινωνικών συνθηκών, μορφωτικού επιπέδου κ.λπ. έχουν ελάχιστη ή καθόλου εξοικείωση με την τεχνολογία. Πιθανόν να μην έχουν καν πρόσβαση στο Ίντερνετ. Προβλήματα παρόμοια με αυτά που ανέκυψαν και στις διαδικτυακές εκπαιδευτικές πλατφόρμες του υπουργείου Παιδείας. Εκεί θα πρέπει να αναζητηθούν άλλοι τρόποι, όπως μια δωρεάν υπηρεσία sms.
Έχει επίσης δημιουργηθεί λόγω της καραντίνας μεγάλο πρόβλημα με την υποβολή μηνύσεων και την εφαρμογή ασφαλιστικών μέτρων σε κακοποιητές συντρόφους, συζύγους ή συγγενείς. Επιπλέον, ο/η δικηγόρος δεν μπορεί λόγω των μέτρων να είναι δίπλα για να τη στηρίξει στην κατάθεσή της στο αστυνομικό τμήμα, μένει δηλαδή ουσιαστικά χωρίς νομική αλλά και ψυχολογική υποστήριξη τη δύσκολη εκείνη ώρα.
Έχοντας στηρίξει ως συλλογικότητα πολλές τέτοιες υποθέσεις, γνωρίζουμε πόσο πιεστική μπορεί να γίνει η παρενόχληση από νυν ή και πρώην συντρόφους ή συζύγους. Μια κατάσταση διαρκούς εκφοβισμού που μπορεί να φτάσει και στη φυσική βία. Αλλά το θέμα είναι να προλάβουμε τέτοιες καταστάσεις, να αποτρέψουμε βιαιοπραγίες, να αποσοβήσουμε εγκλήματα.
Τα δικαστήρια εξετάζουν πλέον μόνο κατεπείγουσες υποθέσεις, όλα τα άλλα έχουν «παγώσει». Προβλήματα υπάρχουν και με τη διαδικασία του αυτόφωρου. Γι' αυτό και στα βασικά αιτήματά μας είναι η μη αναβολή δικαστικών υποθέσεων που αφορούν έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία, με την τοποθέτηση αρμόδιων εισαγγελέων, καθώς επίσης η ουσιαστική ενεργοποίηση του τμήματος εκείνου της ΕΛΑΣ που ασχολείται με την ενδοοικογενειακή βία ενόψει των συνθηκών έκτακτης ανάγκης. Να σταματήσει να είναι η έμφυλη βία «άγνωστη λέξη» στα αστυνομικά τμήματα και τα δικαστήρια.
Οι ξενώνες που υπάρχουν δεν αρκούν, ούτε είναι εύκολο για μια γυναίκα σε αυτές τις συνθήκες να προβεί σε όλες τις ενέργειες που προαπαιτούνται για να γίνει δεκτή. Δεν είναι καν εύκολο να αποδείξει με κάποιο τρόπο ότι όντως κινδυνεύει, όπως της ζητούν. Γι' αυτό μιλάμε για επίταξη ξενοδοχειακών μονάδων και άλλων χώρων που να μπορούν να στεγάσουν κακοποιημένες γυναίκες, είτε μόνες ή μητέρες με παιδιά που πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα από το σπίτι όπου ζουν. Σε κάθε περίπτωση, σημασία έχει να συνειδητοποιήσει κάθε γυναίκα στη θέση αυτή ότι δεν είναι μόνη κι ότι η φωνή της οφείλει και πρέπει να μπορεί να ακουστεί.
Μπορείτε να υπογράψετε στην καμπάνια κατά της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας της συλλογικότητας «Καμία Ανοχή» εδώ.
Έλενα-Όλγα Χρηστίδη
Ψυχολόγος, επόπτρια της ΛΟΑΤΚΙ+ γραμμής 11528, επιστημονική υπεύθυνος του Orlando LGBT+
Ως επόπτρια του 11528 διαβεβαιώνω ότι η γραμμή συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά, μόνο που πλέον δουλεύουμε από τα σπίτια μας και τα ραντεβού «κλείνονται» μέσω Skype. Αυτό που καταρχάς διαπιστώνουμε αυτό τον καιρό, είναι ακριβώς η δυσκολία να επικοινωνήσει μαζί μας κάποιο άτομο που χρειάζεται συμβουλές και συμπαράσταση. Αυτό διότι το lockdown καταργεί ουσιαστικά την ιδιωτικότητα, ειδικά όταν μιλάμε για περιορισμένους χώρους όπου υπάρχει συγκατοίκηση με κακοποιητική οικογένεια ή ακόμα και με κακοποιητή σύντροφο, αν και δεν έχουμε καταγράψει ευτυχώς το διάστημα αυτό τέτοια περιστατικά.
Έχουμε, όμως, αρκετές κλήσεις που αφορούν άσκηση ψυχολογικής ή και σωματικής βίας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου, από νέους κυρίως ανθρώπους που ακόμα κι αν είναι ενήλικες συμβιώνουν κατ' ανάγκη ή υποχρεωτικά στην ίδια στέγη με τους οικείους τους – κάτι που φυσικά γίνεται πιο ανυπόφορο σε συνθήκες καραντίνας, αν υπάρχει πρόβλημα στη σχέση τους.
Υπάρχουν επίσης άτομα που προέρχονται από κακοποιητικά περιβάλλοντα στα οποία υποχρεώθηκαν λόγω των έκτακτων μέτρων να επιστρέψουν, όπως φοιτητές ή φοιτήτριες από επαρχία. Άνθρωποι πάλι που έκαναν θεραπευτικές συνεδρίες διαδικτυακά, τις διέκοψαν απότομα αυτήν την περίοδο καθώς δεν είναι «out» στα σπίτια τους, ούτε έχουν τρόπο να απομονωθούν ώστε να τις συνεχίσουν απρόσκοπτα.
Δεν έχουμε έπειτα δυστυχώς στην Ελλάδα κάποιον χώρο-καταφύγιο όπου να παραπέμπονται οι πιο σοβαρές περιπτώσεις, κάτι που αποτελεί ένα γενικότερο πρόβλημα. Αν, εντούτοις, η επικοινωνία μέσω ή τηλεφώνου δεν είναι εφικτή, όπως όλοι οι συνάδελφοι που ασχολούνται με την ενδοοικογενειακή βία έτσι κι εμείς παροτρύνουμε τα άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη να επικοινωνούν μαζί μας με οποιονδήποτε τρόπο, sms, e-mail κ.λπ., είμαστε επίσης πρόθυμοι να συνδράμουμε όπως μπορούμε, αν χρειαστεί κάποια άμεση παρέμβαση.
Να σημειώσω, τέλος, ότι όπως έπραξαν και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις στο εξωτερικό που εστιάζουν στον τομέα της ψυχικής υγείας, έτσι και το Orlando LGBT+ κυκλοφόρησε πρόσφατα έναν οδηγό αυτοφροντίδας για ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ο οποίος αναφέρεται ακριβώς στα ζητήματα που προκύπτουν εξαιτίας της καραντίνας και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα μας.
σχόλια