«Τίποτα δεν είναι μεμονωμένο όταν μιλάμε για έναν Αστυνομικό που πυροβολεί παράνομα θέτοντας άσκοπα σε κίνδυνο τη ζωή πολιτών» αναφέρει η ομάδα «Δράση Αστυνομικών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου» σχολιάζοντας την υπόθεση με τον πυροβολισμό κατά του 16χρονου στη Θεσσαλονίκη.
Συμπληρώνει πως μαζί με τον «διάχυτο στη κοινωνία αντιτσιγγανισμό που εμφιλοχωρεί στις έκνομες ενέργειες του, τότε μιλάμε για σοβαρό θεσμικό ζήτημα εγκληματικής αστυνομικής αυθαιρεσίας με ρατσιστικά χαρακτηριστικά».
Η Δράση εκφράζει την αγανάκτησή της και ζητά να ληφθούν σοβαρά μέτρα αντιμετώπισης της εντεινόμενης αστυνομικής αυθαιρεσίας.
Αναλυτικά αναφέρει:
«Άλλο ένα περιστατικό που μαζί τα υπόλοιπα καταδεικνύουν το πολύ σοβαρό θεσμικό ζήτημα της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Ο καθένας μπορεί να διαβάσει τις εκθέσεις των διεθνών οργανισμών, καθώς και τα στατιστικά στοιχεία και να διαπιστώσει τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Ας είμαστε σαφής, σύμφωνα με το Ν. 3169/2003, όπως τροποποιήθηκε με το Ν.4937/2022 «Οπλοφορία, χρήση πυροβόλων όπλων από αστυνομικούς, εκπαίδευση τους σε αυτά και άλλες διατάξεις» ο αστυνομικός επιτρέπεται κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του να προτάσσει το πυροβόλο όπλο μόνο εφόσον συντρέχει κίνδυνος ένοπλης επίθεσης σε βάρος αυτού ή τρίτου. Η χρήση του όπλου από Αστυνομικό για εκφοβιστικό πυροβολισμό ή πυροβολισμό κατά οχήματος, που ενέχει κίνδυνο τραυματισμού επιβαίνοντος προσώπου, επιτρέπεται μόνο υπό τις προϋποθέσεις που ισχύουν για το πυροβολισμό ακινητοποίησης και μόνο αν αυτό απαιτείται, ήτοι για τη σύλληψη καταδιωκομένου που καταλαμβάνεται να τελεί επ’ αυτοφώρω κακούργημα ή πλημμέλημα, μόνο εφόσον αντιδρά στη σύλληψή του και υπάρχει άμεσος κίνδυνος να κάνει χρήση όπλου.
Επίσης, ο πυροβολισμός ακινητοποίησης ή εξουδετέρωσης απαγορεύεται, εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πληγεί τρίτος από αστοχία ή εξοστρακισμό του βλήματος, καθώς και εναντίον ανηλίκου, αλλά και εναντίον προσώπου που τρέπεται σε φυγή.
Τα αστυνομικά εγχειρίδια είναι επίσης σαφή, δεν πυροβολούμε ποτέ κινούμενοι σε μια καταδίωξη».
Διάχυτος στη κοινωνία αντιτσιγγανισμός
Σύμφωνα με την Δράση σε όλα τα παραπάνω προστίθεται «ο διάχυτος στη κοινωνία αντιτσιγγανισμός που παραβλέπει τις έκνομες ενέργειες του Αστυνομικού σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά που έγιναν επίσημα γνωστά και προσπαθεί να κανονικοποιήσει, αν όχι να νομιμοποιήσει την εγκληματική ενέργεια του Αστυνομικού».
Χαρακτηρίζει επιπλέον τον αντιτσιγγανισμός ως «μια επαχθή μορφή ρατσισμού που εκδηλώνεται κατά των Ρομά με λόγο, πράξεις και παραλείψεις και στηρίζεται σε συγκεκριμένα αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις».
«Αποτελεί μια ιδεολογία που στηρίζεται στην φυλετική υπεροχή, μια μορφή θεσμικού ρατσισμού και διάκρισης που εκδηλώνεται, μεταξύ άλλων, μέσω της βίας, της ρητορικής μίσους, της εκμετάλλευσης και του στιγματισμού των Ρομά από τους υπόλοιπους» προσθέτει.
Σύμφωνα με την Δράση οι Ρομά πληρούν όλα τα χαρακτηριστικά που τους καθιστούν ευάλωτη κοινωνική ομάδα. Κι αυτό επειδή έχουν περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση σε κοινωνικά και δημόσια αγαθά, δυσκολεύονται ή αδυνατούν σε πολλά επίπεδα και σε διάφορους τομείς να έχουν ποιότητα ζωής (π.χ. στέγη, εργασία, ικανοποιητικό εισόδημα, εκπαίδευση, ιατρική περίθαλψη, κοινωνική ασφάλιση κ.ά.), αδυνατούν αποτελεσματικά να απολαύσουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο παραβιάσεων και πολλαπλών διακρίσεων.
Στη συνέχεια της ανακοίνωσής της η Δράση Αστυνομικών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στηλιτεύει την παρούσα κατάσταση σημειώνοντας πως:
«Η ελληνική πραγματικότητα καταδεικνύει:
1. Την υψηλή εγκληματικότητα από Ρομά, ιδιαίτερα σκληρή σε περιοχές με γκέτο Ρομά.
2. Την αποτυχία εφαρμογής της Κοινοτικής/διαπολιτσμική Αστυνόμευση, του θεσμού «Αστυνομικός της Γειτονιάς» και αντιδράσεις στη πρόσληψη Ρομά ως Αστυνομικούς.
3. Τον υψηλό αριθμό καταγγελιών που οδηγούν σε πειθαρχικές και ποινικές καταδίκες των Αστυνομικών.
4. Τις έρευνες που έχουν αποδείξει την κακομεταχείριση αστυνομικών σε Ρομά που περιλαμβάνουν ύβρεις, αυθαίρετους ελέγχους και προσαγωγές, άσκηση υπέρμετρης βίας κατά τη σύλληψη ή και κράτηση, αδιαφορία έρευνας καταγγελιών σε βάρος Ρομά.
5. Επίσης, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. με έρευνες έχει αποδείξει το υψηλό επίπεδο αρνητικών στερεοτύπων και προκαταλήψεων σε βάρος Ρομά. Βέβαια η ίδια έρευνα μιλάει για πολύ μικρότερα ποσοστά σε σχέση με άλλους αστυνομικούς οργανισμούς».
Δυνατότητες βελτίωσης
Παρά τα υπαρκτά προβλήματα μεταξύ Αστυνομίας και Ρομά η Δράση εκτιμάει πως υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης με συγκεκριμένες προτάσεις:
1. Πολιτικές ενσωμάτωσης και υιοθέτηση πρακτικών ενάντια στις διακρίσεις.
2. Εγκαθίδρυση σταθερών δομών διαλόγου.
3. Διαπολιτισμική Αστυνόμευση – Αστυνομικοί σύνδεσμοι.
4. Διαμεσολάβηση
5. Προώθηση κουλτούρας ανεκτικότητας απέναντι στη διαφορετικότητα.
6. Βασική και συνεχής εκπαίδευση σε θέματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
7. Είτε με την επιβολή, είτε με το μιμητισμό να αναπαράγονται θετικά και σύγχρονα επαγγελματικά πρότυπα εντός της Αστυνομίας.
Αν ληφθούν σοβαρά μέτρα θα μπορέσουμε να επιτύχουμε:
1. Υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης από τον κάθε Πολίτη.
2. Εξασφάλιση ομαλότητας του Αστυνομικού Έργου
3. Αποτελεσματικότητα της Αστυνομίας και μείωση της εγκληματικότητας.
4. Η Αστυνομία οφείλει πρώτη ως θεσμός να δώσει το μήνυμα σε όλη την κοινωνία ότι οι Ρομά αποτελούν ισότιμα μέλη της κοινωνίας με σεβασμό στα εθνοτικά τους χαρακτηριστικά και τις πολιτισμικές τους διαφορές.
Η ανακοίνωση καταλήγει με την δήλωση: «Η Δράση Αστυνομικών αποστρέφεται και καταδικάζει τέτοιες ενέργειες που μας εκθέτουν στην κοινωνία και διεθνώς και δεσμεύεται στο άμεσο μέλλον να αναλάβει σοβαρές δράσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου της Αστυνομικής αυθαιρεσίας ως θεσμικό πρόβλημα σε ένα ευνομούμενο Κράτος Δικαίου. Είναι ζήτημα Δημοκρατίας εν τέλει».
