Σε ένα επενδυτικό ράλι με όχημα το φυσικό αέριο έχουν αποδυθεί τα εγχώρια ενεργειακά «τζάκια». Ο στόχος για απολιγνιτοποίηση της ενέργειας έως το 2028 που έθεσε η κυβέρνηση έχει φέρει σε πρώτο πλάνο στα επενδυτικά σχέδια των ηλεκτροπαραγωγών της χώρας, εκτός από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, και το φυσικό αέριο. Άλλωστε, είχαν ενεργοποιηθεί λίγο μετά το 2015 και τη Συμφωνία του Παρισιού για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, πολλοί μεγάλοι παίκτες έχουν πάρει ήδη ή έχουν υποβάλει αίτηση για να πάρουν άδεια για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο.
Η νέα μονάδα των 826 MW της Μυτιληναίος στη Βοιωτία, μια επένδυση 350 εκατ. ευρώ, θεμελιώθηκε στις 2 Οκτωβρίου από τον πρωθυπουργό και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2022. Ανάλογη επένδυση ετοιμάζει και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Κομοτηνή, η οποία σχεδιάζει να ξεκινήσει την κατασκευή της τρίτης της μονάδας συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο, ισχύος 660 MW, εντός του 2021 και εκτιμάται ότι θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία το 2023. Σε τροχιά επενδύσεων στο φυσικό αέριο έχει μπει η Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου για κατασκευή μονάδας 660 MW στην Αλεξανδρούπολη (πρόκειται για παλιότερο σχέδιο που βρήκε πρόσφορο έδαφος και «ξεπάγωσε»), η Elpedison (ΕΛ.ΠΕ. και ιταλική Edison) για μονάδα 826 MW, η ElvalHalcor του ομίλου Στασινόπουλου για 566 MW στη Θίσβη Βοιωτίας και ο όμιλος Καράτζη (πρώην ιδιοκτήτης της εταιρείας προμήθειας ρεύματος ΚΕΝ που προσφάτως εξαγοράστηκε από τη Volton) για 660 MW στη Λάρισα.
Ζητούμενο αποτελεί ακόμη ο ρόλος που θα διεκδικήσει η ΔΕΗ στο συγκεκριμένο τοπίο, καθώς ακόμα δεν έχει αποφασιστεί το μέλλον της νέας λιγνιτικής μονάδας της Πτολεμαΐδας V, η οποία αναμένεται ότι θα λειτουργήσει το 2021. Η απάντηση θα δοθεί από το νέο business plan της επιχείρησης, το οποίο πρόκειται να ολοκληρωθεί σύντομα.
Σε κάθε περίπτωση, οι νέες επενδύσεις στον τομέα του φυσικού αερίου, σύμφωνα με πληροφορίες, προωθούνται και από το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο του δίνει και τον ρόλο του ενδιάμεσου καυσίμου για την απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος, διότι, αν και πρόκειται για ένα ορυκτό καύσιμο, είναι λιγότερο ρυπογόνο και σίγουρα φθηνότερο από τον λιγνίτη. Ωστόσο παραμένει εξαρτώμενο από τις διεθνείς τιμές των καυσίμων και δημιουργεί εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές, γεγονός που εγείρει ζητήματα ασφάλειας αλλά και κόστους.
Την ίδια ώρα προχωρούν και τα πρότζεκτ Κοπελούζου και Βαρδινογιάννη για κατασκευή μονάδων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου σε Αλεξανδρούπολη και Αγίους Θεοδώρους αντίστοιχα. Το πιο ώριμο έργο αποτελεί ο πλωτός τερματικός σταθμός επαναεριοποίησης LNG στην Αλεξανδρούπολη (Floating Storage Regasification Unit-FSRU). Το έργο προωθείται από την εταιρεία Gastrade του ομίλου Κοπελούζου, στη μετοχική βάση της οποίας συμμετέχει με 20% η GasLog και με 20% η Bulgartransgaz (διαχειριστής του βουλγαρικού Συστήματος Φυσικού Αερίου). Επίσης, υπάρχει απόφαση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) να συμμετάσχει στο έργο, ενώ εκκρεμεί η επιλογή πέμπτου μετόχου.
H Gastrade φιλοδοξεί να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη δεσμευτική φάση του market test έως το τέλος του έτους, ώστε η τελική επενδυτική απόφαση να ληφθεί στα μέσα του 2020 προκειμένου η εμπορική λειτουργία να ξεκινήσει το 2022. Ο προϋπολογισμός των 380 εκατ. ευρώ για την κατασκευή των υποδομών του FSRU εξασφαλίζεται από ίδια κεφάλαια των μετόχων, τραπεζικό δανεισμό και ευρωπαϊκούς πόρους. Η πρώτη φάση του market test ολοκληρώθηκε με εκδήλωση ενδιαφέροντος από 20 εταιρείες για την απόκτηση ποσότητας υπερδιπλάσιας της τεχνικής δυναμικότητας της μονάδας (η ζήτηση έφτασε έως τα 12,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως).
Ένα ακόμα πρότζεκτ για πλωτό τερματικό σταθμό επαναεριοποίησης LNG ετοιμάζει και η εταιρεία «Διώρυγα Gas», συμφερόντων Βαρδινογιάννη. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2022, αν και για την ώρα η εταιρεία τηρεί σιγήν ιχθύος. Ο πλωτός σταθμός θα είναι αγκυροβολημένος σε απόσταση περίπου 1,5 χλμ. από την υφιστάμενη προβλήτα παραλαβής πετρελαϊκών προϊόντων της Motor Oil. Επίσης, πλήθος ενδιαφερομένων (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Socar, Power Globe Qatar και ENI) για επενδύσεις σε μονάδες αποθήκευσης, επαναεριοποίησης LNG και παραγωγής ρεύματος στην Κρήτη έχουν περάσει το κατώφλι της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Οι αγωγοί και ο γεωστρατηγικός χαρακτήρας της χώρας
Οι αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) στη Ρεβυθούσα, τα δύο FSRU σε Αλεξανδρούπολη και Αγίους Θεοδώρους και οι υπό κατασκευή (ή σχεδιαζόμενοι) αγωγοί μεταφοράς φυσικού αερίου αναμένεται να προσφέρουν διαφοροποιημένες πηγές αερίου προς τα Βαλκάνια και την Ευρώπη, αναβαθμίζοντας παράλληλα τον γεωστρατηγικό χαρακτήρα της Ελλάδας.
Άλλωστε, είναι κοντά η λειτουργία του διαδριατικού αγωγού TAP, ο οποίος, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, θα φέρει αζέρικο αέριο στην Κεντρική Ευρώπη. Ήδη έχει ολοκληρωθεί περίπου το 90% του έργου, ενώ η πρώτη φάση του market test για τη διερεύνηση των αναγκών της αγοράς, ώστε να αυξηθεί η δυναμικότητα του αγωγού, ήταν επιτυχής, καθώς υπήρξε ενδιαφέρον που υπερκαλύπτει την τεχνική δυνατότητα επέκτασής του από τα 10 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ανά έτος (bcma) στα 20 δισ.
Στις αρχές Οκτωβρίου υπεγράφησαν και τα πρώτα συμβόλαια για την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB, μήκους 182 χλμ. και συνολικού κόστους 250 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα ξεκινά από την Κομοτηνή (όπου προβλέπεται να διασυνδεθεί με τον TAP) και θα καταλήγει στη Στάρα Ζαγόρα στη Βουλγαρία. Η αρχική δυναμικότητα προσδιορίζεται στα τρία bcma, με δυνατότητα επέκτασης στα πέντε. Οι εργασίες σχεδιάζεται να ξεκινήσουν άμεσα και να ολοκληρωθούν εντός 18μήνου. Η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του αναμένεται να γίνει τον Ιούλιο του 2021. Όσο για το έργο του EastMed, του διασυνδετήριου αγωγού που έχει ως στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου μέσω της Ελλάδας, η αρχική του δυναμικότητα έχει οριστεί στα 10 bcma και έχει κριθεί οικονομικά και τεχνικά βιώσιμο.
Ο EastMed θα μπορούσε να συνδεθεί με τον ελληνοϊταλικό αγωγό IGI-Ποσειδών (θα ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους του Έβρου για να φτάσει στο Οτράντο της Ιταλίας), ο οποίος θα έχει δυναμικότητα 12 bcma με δυνατότητα αναβάθμισης έως και σε 20 bcma, ενισχύοντας περαιτέρω την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της Ε.Ε. Η τελική επενδυτική απόφαση, σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ, για την υλοποίηση του IGI αναμένεται να ληφθεί εντός του έτους, ώστε να έχει τεθεί σε λειτουργία έως τις αρχές του 2023.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια