Με την κατάσταση μετά την επέλαση της κακοκαιρίας και ιδίως σχετικά με την πιθανή υπερχείλιση του Πηνειού να μοιάζει οριακή, η Lifo επικοινώνησε με τον Γιώργο Παπανικολάου, Γεωλόγο- Περιβαλλοντολόγο της Γεωπαιδεία ΚοινΣΕπ, η οποία υλοποιεί εκδρομές με περιβαλλοντική εκπαίδευση για ενήλικες και για σχολεία.
Ο Γιώργος Παπανικολάου εξέφρασε με βάση την γνώση και την εμπειρία του μια επιστημονική εκτίμηση κάνοντας και μια ιστορική αναδρομή. «Πριν 35 εκατομμύρια χρόνια ο θεσσαλικός κάμπος ήταν λίμνη. Δυτικά Πίνδος, ανατολικά Κίσσαβος, Μαυροβούνι. Δεν υπήρχε έξοδος διαφυγής του νερού. Το ίδιο το νερό διέλυσε τα πετρώματα άνοιξε το φαράγγι των Τεμπών και άδειασε όλη η λίμνη στο Αιγαίο. Έμεινε η αρχαία λίμνη Νεσσωνίδα και η σημερινή Κάρλα, το τελευταίο απομεινάρι που το αποξηράναμε. Με αγωγό την αδειάσαμε στον Παγασητικό. Μετά καταλάβαμε το λάθος και την ξαναφτιάξαμε τεχνητά. Οπότε ο θεσσαλικός κάμπος ήταν βαλτώδη έλη, λίμνες», αναφέρει αρχικά.
Στη συνέχεια της ανάλυσής του αποκαλύπτει πως ακόμη και τα Μετέωρα είναι το απομεινάρι των παλαιών αποθέσεων του παλιού ποταμού Πηνειού, που αποστράγγιζε όλη την Πίνδο.
Σχετικά δε με τις πλημμύρες τονίζει: «Το ποτάμι έχει κάποιες περιοχές που πλημμυρίζει , την πλημμυρική του κοίτη. Ανοίγει όπως για παράδειγμα στο Δέλτα. Όπου έχει οριζόντια κομμάτια θα ανοίξει. Εμείς κλείσαμε τις παλαιοκοίτες οι οποίες είναι συνήθως για χρόνια ανενεργές».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει όταν γίνονται τα αντιπλημμυρικά έργα υπολογίζεται πως μια φορά ανά κάποια χρόνια (ακόμα και πολλά) θα πλημμυρίσει το ποτάμι.
«Βλέπουμε τα ποτάμια μόνο σαν αγωγούς που περνάει το νερό. Δεν είναι όμως ένα κανάλι που περνάει το νερό. Είναι ολόκληρα οικοσυστήματα. Βλάστηση, ζώα. Δεν μπορείς να λες θα σκάψω το ποτάμι για να τρέχει γρήγορα βάζοντας τσιμέντο. Δεν μπορείς κάθε τι να το βλέπεις απομονωμένο απ΄το φυσικό περιβάλλον. Το ποτάμι θέλει το χώρο του. Στα ποτάμια πρέπει να δίνεις τον χώρο που τους ανήκει», τονίζει.
Υπογραμμίζει δε πως «η λύση είναι να κρατήσεις το νερό στα ανάντι, στο άνω μέρος του ποταμού με μικρά φράγματα, όχι με φράγματα – τέρατα».
Μικρή ιστορία του Πηνειού και των πλημμυρικών φαινομένων που έχει δώσει
Ο Πηνειός ποταμός σύμφωνα με το μύθο συνδέεται με τον άθλο του Ηρακλή με τον καθαρισμό των στάβλων του Αυγεία από την κόπρο. Έχει µήκος 257 χιλιόµετρα και είναι ο τρίτος σε µήκος ποταµός της χώρας. Ένα ερώτημα που πλανάται επίσης είναι αν έχει υπάρξει ξανά τέτοια πλημμύρα στη Λάρισα. Την ιστορική απάντηση έδωσε σε τηλεφωνική του παρέμβαση στο ΣΚΑΙ ο δήμαρχος Λάρισας, Απόστολος Καλογιάννης. «Ποτέ δεν έχουμε δει κάτι τέτοιο. Είναι ασύλληπτο. Ποτέ στην ιστορία της πόλης. Το 1881 είχε τέτοια πλημμύρα με 15.000 κατοίκους, όχι με 200.000», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Γούσιος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, κάτοικος στο πλημμυρισμένο Μέγα Ευύδριο , αναλύσει στο ραδιόφωνο του 98.4 το θέμα των επιπτώσεων της κακοκαιρίας και μεταξύ άλλων σημειώνει: «Ο Πηνειός είναι συλλέκτης όλων των ποταμών. Και ο Ενιπέας πάει εκεί και τα ποτάμια της Καρδίτσας πάνε εκεί. Τα έργα εκεί τα έχει κάνει ο Λαμπρούλης το ’80 (σ.σ. Αριστείδης Λαμπρούλης δήμαρχος 1980-1994) και μειώνουν την πιθανότητα να έχουμε κάτι πολύ σοβαρό. Έτσι μου είπαν χθες».
Για τις συνέπειες της καταστροφής ανέφερε πως σύμφωνα με ενημέρωση που έχει έχει καταστραφεί όλο το σιτάρι στην περιοχή. «Δεν είναι δηλαδή τι δεν θα παράξουμε αύριο, είναι και τι χάσαμε από το χθες» πρόσθεσε.
Η Θεσσαλία των 5 ποταμών
Σύμφωνα τέλος με την ΕΡΤ το ιδιαίτερο γνώρισμα της Θεσσαλίας είναι ότι εκεί συναντιούνται 5 ποτάμια. Ο Ενιπέας (10ος σε μέγεθος ποταμός της χώρας) έρχεται από τα ανατολικά του Παλαμά, μαζεύει νερά από όρος Όρθρυς στη Φθιώτιδα, βγαίνει στον θεσσαλικό κάμπο και εκεί συναντά τον ποταμό Σοφαδίτη που έρχεται από Σοφάδες. Και οι δύο διέρχονται ανατολικά του Παλαμά και κατευθύνονται προς Πηνειό.
Δυτικά του χωριού Παλαμάς είναι ο Καλέντζης και Καράμπαλης και επίσης κατευθύνονται στον Πηνειό.
Όλοι αυτοί οι 4 συναντιούνται μεταξύ τους και πριν τη Μεταμόρφωση μπαίνουν στον Πηνειό, μαζί με τα νερά των χειμάρρων πάνω από τα Φάρσαλα. Όλοι αυτοί οι ποταμοί φούσκωσαν από το μεγάλο ύψος βροχής, με αποτέλεσμα τις εικόνες αποκάλυψης που είδαμε.
Update #Floods in #Greece🇬🇷 #EMSR692
— Copernicus EMS (@CopernicusEMS) September 8, 2023
Our #RapidMappingTeam has delivered its Monitoring Product for the areas affected by the catastrophic #floods in the #Thessaly region
🌊A total flooded area of 7⃣2⃣,9⃣5⃣0⃣ ha has been detected
Read more at👇https://t.co/IWl9Fs7MXb pic.twitter.com/tG37lkgIvK
